GASTRO-ENTEROLOGIE Flashcards

Question

Hydrops galblaas: evolutie zonder behandeling

Answer 1

Empyeem, cholecystitis Spontane resolutie

Answer 2

**Dringende laparoscopische CCE** - CI chirurgie: percutane drainage

Answer 3

Asymptomatisch Typische galkoliek: 15-30 minuten - Zeer hevige pijn bovenbuik (R hypochonder – epigastrium, irradiatie nr rug) - bewegingsdrang - typisch na vettige maaltijd Nausea, braken Weinig – geen koorts

Answer 4

Klachtenvrije periode: normaal Tijdens of vlak na koliek: galblaas gevoelig - Cystisch punt + - Murphy + (wijst eerder op acute cholecystitis)

Answer 5

**Labo** - *Minimaal ↑ AST, ALT* - Meestal geen koorts of ↑ CRP (exclusie cholecystitis) - Lipase nl (exclusie pancreatitis) - Bilirubine en AF eerder bij CDL **Echografie**: *lithiasis* (+ uitsluiten cholecystitis, uitsluiten CDL)

Answer 6

1e lijn: behandeling galkoliek - Spasmolyticum (Buscopan®) - NSAID (Ibuprofen) 2e lijn: electieve laparoscopische cholecystectomie (CCE) 3e lijn: igv te hoog risico CCE (zelden) - Orale galzoutentherapie (bij kleine radiolucente stenen zonder ernstige kolieken, 6-18 maanden therapie, vaak recidief )

Answer 7

Cholecystolithiase (cholesterolstenen uit galblaas) Bruine pigmentstenen < bacteriële overgroei galwegen

Answer 8

Asymptomatisch (toevallige vondst) Symptomen galkoliek Pijnlijke icterus bij volledige obstructie (D/ MRCP) - Obstructieve icterus na galkoliek: donkere urine, bleke stoelgang (kan pijnloos! -> niet alle pijnloze icterus = Ca) Cholangitis = infectie galwegen

Answer 9

**Labo**: obstructieve *icterus* (+ gestegen lipasen???) -> Leverfunctiestoornissen bij screening na galkoliek - AST, ALT (meteen) (ih begin AST > ALT, bij passage steen ALT > AST) - GGT en AF (na enkele dagen) - Bilirubine < bij volledige obstructie galweg **echo** abdomen (labo en echo -> inschatten risico op CDL: zie UpToDate voor criteria)

Answer 10

Toevallige vondst of obstructieve icterus: - **ERCP met steenextractie** + **CCE in 2e tijd** - CCE met galwegexploratie en steenextractie Galkoliek (symptomatisch): - spasmolyticum, NSAID - **CCE** + **ERCP met steenextractie**

Answer 11

Female Forty (leeftijd) Fat: obesitas Fertile: oestrogenen en progestagenen

Answer 12

Triade van Charcot: - Koliekpijn (Re hypochonder pijn) - Rilkoorts - Obstructieve icterus: donkere urine, bleke stoelgang KO: Leverslagpijn D/ **Labo**: - *CRP, leukocytose* - AST, ALT - AF - Geconjugeerd bilirubine

Answer 13

- ERCP met steenverwijdering OF drainage galweg - AB (amoxiclav IV of levofloxacine IV +/- ornidazol - CCE

Answer 14

- ERCP met steenextractie - CCE - voldoende IV vocht en pijnstilling

Answer 15

BADHIT // Biliaire pancreatitis (= meest frequent) Alcoholische pancreatitis Anatomische variant (pancreas divisum, mucoviscidose…) Drugs (diuretica, statines, ACE-I, NSAIDs, CS, PPI…) Hyper TG Hyper Ca (< hyperparathyroïdie) Infectie (bof) Idiopatisch Tumor Trauma (stomp trauma, HK, post-ERCP)

Answer 16

**Oedemateuze pancreatitis: mild** Hevige acute pijn bovenbuik - Bandvormig en/of uitstralend naar rug - Verbeterend bij zitten of vooroverbuigen Matige koorts KO: drukpijn ± spierverzet **Hemorragisch-necrotiserende pancreatitis: ernstig** Acute bovenbuikpijn -> diffuus Nausea, braken < paralytische ileus Peritonitis en ascites Dyspnoe Shock Teken van Cullen: roodpaarse navel Teken van Grey-Turner: roodpaarse flank

Answer 17

BISAP score

Answer 18

kliniek **labo** - Amylase gestegen (aspecifiek) - Lipase gestegen (specifieker) - Biliaire oorzaak: AST en ALT ↑ (uitsluiten met *echo*) **CT** met en zonder contrast

Answer 19

! ALTIJD onmiddellijk hospitalisatie MILDE VORM - tijdelijk NPO (wel asap enterale voeding) - pijnstilling (pcm, tramadol) - IV rehydratatie - monitoring: AH, pols, BD, CRP leukocyten, ionogram ERNSTIGE VORM - cfr milde vorm - opname intensieve - igv hypoCa dr steatonecrose -> substitutie - maagsonde (paral ileus) - igv geïnfecteerde pancreasnecrose -> Delay, Drain, Debride - AB (meropenem of pip/tazo) + oorzaak behandelen

Answer 20

ICE VALTIS - V: ooit eerder gehad? VG galkolieken? - A: stekend - L: waar (re hypoch, epigastr)? uitstraling (rug, intrascapulair)? - T: wnr begonnen? plots/geleidelijk begonnen? verloop: op- en afgaand of continu? indien opstoot: hoe lang duurt de pijn (15-30min)? ontstaan na vetrijke maaltijd (CCL)? - I: NRS schaal - S: wat verbetert of verergert te pijn? beterschap met spasmolytica? (maagulcus beter met eten) - begeleidend: nausea? braken? koorts? bewegingsdrang? - donkere urine / bleke stoelgang? (icterus, vb cholangitis) andere S/ hoest (dd basale pneumonie), mictieklachten (dd nierkoliek), pyrosis, springpijn/vervoerspijn ... - zo koorts: recente consumptie nt-gepasteuriseerde melk, rauw vlees of rauwe vis, onbeschermde seksuele contacten, recente reis, zieken in omgeving, ... WAMPLE: alcohol, roken, GM (NSAID / CS: maagulcus) ...

Answer 21

PM: pols, BD, AH, sat, temp inspectie: icterus? abdominaal onderzoek: peritoneale prikkeling R hypochonder? Murphy pos? (dd: mcburney ...) longauscultatie NSP

Answer 22

labo (CRP, leukocyten, levertesten incl bili, lipasen, amylase) echo (TO ikv DD afh van anamnese en KO)

Answer 23

probleem in kaart brengen - A: gewicht & lengte - L: nvt - T: sinds wnr? evolutie G? + wrm net nu deze vraag (iets veranderd, trigger)? - I: impact (mentaal - mechanisch - metabool) - S: °onderscheid grote porties vs zoetigheid vs emo-eter? ° fysieke activiteit? ° is je omgeving een pos of neg invloed? genetische component? ° triggers (rookstop, immobil, OAC / steroiden, menopauze, Cushing)? - V: reeds dingen geprobeerd? dieet? DD: zws mogelijk? WAMPLE: abusus! CV RF wrm de vraag naar medicatie? + ICE

Answer 24

lengte + gewicht buikomtrek BD algemeen: abdominaal (levergrootte ...), SK, ...

Answer 25

inschatten comorbiditeiten vie labo (nuchter)

Answer 26

Beschikbare opties voor gewichtsverlies: dieet, fys act, gedragsverandering, GM en HK. Maar GM of HK zijn enkel aangewezen bij bepaalde indicaties. - *GM: BMI ≥ 30 kg/m2 / BMI ≥ 27-30 + min 1 gewichtsgerelateerde co-m (pre-diabetes, DM2, HT, dyslipidemie, OSAS)* - *bariatrische HK (= uitz maatr): BMI ≥ 35 + co-m / BMI > 40* Farmacotherapie kan enkel gebruikt worden als onderdeel van een programma dat dieet, fysieke activiteit en gedragstherapie omvat. DIt is belangrijk omdat dieet en fysieke activiteit niet enkel zorgen voor gewichtsverlies, maar ook effect h op CV RF en vermindering van co-m. - met enkel medicatie zal je er niet komen: G verlies eerder beperkt + vanaf je pillen stopt kom je vaak opnieuw bij - medicatie lijkt op dit moment mss een makkelijkere oplossing, maar toch ook veel nevenwerkingen (Orlistat: evt verminderde absorptie vetoplosbare vitaminen, intestinale NE zoals steatorree // Liraglutide: nausea, pancreatitis) 1e doel: stabilisatie G - gewichtsverlies ≥ 5% h metab effect - gewichtsreductie van 10% vh oorspr gewicht op 6-12m = realistisch - (BMI > 25: preventie G toename) advies: focus op 3 grote pijlers vd beh van obesitas - voeding: caloriebeperking (500kcal/d verminderen -> - 0,5kg/w), behoud EW/vit/mineralen, gevarieerd (KH - EW - vet: zo weinig mogelijk verzadigd), beperk alcohol - fys act: spontane dagelijkse act + sport (min 3x/w op matige intens) -> verbetering functionaliteit, ... - gedragsverandering (systematisch gedachten rond voeding veranderen): bewust worden van intake en nieuw voedingsgedrag ontwikkelen aanpak op niveau van pt!!! (volhouden) hulp: omgeving, dietiste, personal trainer, HA

Answer 27

inhibitor intestinale lipases -> reductie vetabsorptie

Answer 28

GLP1 -> vertraagt maaglediging + versterkt verzadigingsgevoel

Answer 29

ICE zwelling -> V: ooit eerder gehad? -> A: / -> L: waar zwelling? (liesbreuk: liesstreek, scrotum // dijbreuk: onder liesboog thv dij) -> T: wnr begonnen? -> I: / -> S: - verergerende fact: Meer bij rechtstaan en inspanning? hoesten/niezen/persen - verbeterende fact: zwelling minder bij liggen - begeleidend: pijn of vage last? - verwikkelingen: °zeer pijnlijk? (inklemming of mech ileus) ° hard? reduceerbaar? (hard en nt-reduc: ingeklemd) ° roodheid vd zwelling? (teken van strangulatie: verminderde bloedtoevoer darmsegm, al dan nt met blokkage lumen) ° krampen, braken, peritonitis? (mech ileus) WAMPLE andere klachten? (vb dd nierkoliek bij liespijn)

Answer 30

soms asymptomatisch - zwelling thv lies, vnl bij rechtstaan en inspanning (niet altijd zichtbaar bij liggen) - vage last thv lies

Answer 31

klinisch (echo heeft GEEN nut)

Answer 32

inspectie liggend en staand + valsalva palpatie: breuk proberen reduceren, palpatie lieskanaal door scrotum contralateraal ook altijd nagaan!! evt abdominaal onderzoek

Answer 33

altijd mesh (asymptomatisch: soms conservatief) - als nt-reponeerbaar/strangulatie/ileus –> urgente HK (< 6u)

Answer 34

meer kans op verwikkelingen (nauwe breukpoort) altijd HK! (ook indien asymptomatisch) -> voorkeur: sublay mesh (laparoscopisch)

Answer 35

PM: oa koortss abdomen - inspectie - auscultatie - percussie - palpatie: drukpijn thv McBurney, Rovsing's teken, loslaatpijn, spierverzet, Murphy test (dd galkoliek) Psoas teken Obturator teken Springpijn (appendicitis: vervoerspijn en toename pijn bij hoesten) hart longen NSP **Gynaecologisch**: vaginaal onderz met palpatie ovaria

Answer 36

=> hulpmiddeltje:MAND LoKo NeLe: // migratie pijn van peri-umbilicaal nr re fossa iliaca anorexie nausea, braken // drukpijn re fossa -> 2p loslaatpijn koorts (≥ 37,3°C) // neutrofielen ≥ 75% leucocytose (≥ 10000 WBC/mm3) -> 2p

Answer 37

kliniek en labo -> alvarado score - < 7: aanvullend onderzoek (echo, CT) - 7-8: consult GAE, herh KO - 9-10: zekere diagnose -> laparoscopische appendectomie

Answer 38

labo - WBC en formule - CRP - B-hcg!!! urine-analyse: UWI uitsluiten evt beeldvorming (indien klinisch onvoldoende zekerh over diagnose) - Echo = 1e lijn onderzoek, heel nauwkeurig *(diameter > 6 mm, niet-samendrukbaar, hypervasculaire appendix, verdikte hyporeflectieve wand, hyperreflectief inflammatoir omgevend vet)* - Bij vermoeden plastron of abces of indien onvoldoende visualisatie op echo -> CT (als aanvullend onderzoek, met IV contrast) - Na 24 uur observatie nog twijfel -> laparoscopie

Answer 39

acute appendicitis: laparoscopische (of open) appendectomie (profylact AB 60 min voor incisie) - hard peri-appendiculair infiltraat of plastron: afkoelen met AB (amoxiclav + levofloxacine IV ged 5d) -> appendectomie à froid (na 6w) - abces: drainage percutaan + afkoelen met AB -> appendectomie à froid

Answer 40

hemorroidaal lijden anale fissuur diverticulose colonca Crohn/colitis ulcerosa bact infectie ischemische colitis angiodysplasie proctitis maagbloeding ...

Answer 41

ICE RBPA - V: ooit al gehad (+ oorzaak)? - A: slijmbijmenging (IBD)? SG en bloed vermengd? SG en daarna bloed? bloed op toiletpapier bij afvergen? - L: helder of donkerrood? zwarte stoelgang? bij vrouwen zeker checken of het niet gaat om mentstrueel bloed! (rood: linkercolon, rectum, anus < = > zwart/melena: rechtercolon en upper GI tract) (helder => distaal, kan ook bij hevige hogere GI bloeding: ↓ Hb / ↓ BD, ↑ HR) - T: hoe lang al? hoe frequent? - I: hoeveel bloedverlies? moe/duizelig/bleek? - S: begeleidende S/ ikv DD: constipatie, anale jeuk, aambeien/uitpuilend weefsel? (hemorroïden) anale pijn bij defaecatie, helder bloed op toiletpapier? (anale fissuur) koorts? (infectie) B-symptomen? lft? abdominale pijn? verandering SG patroon? tenesmen? (tumor) diarree, gewichtsverlies, buikpijn (crohn, CU) vermoeidheid, bleek? (diverticulose of diverticulitis) vals gevoel van aandrang = tenesmen? (proctitis < bestraling pelvische regio in VG?) ischemische colitis (krampachtige pijn, vnl L colon-> SG -> bloed) Getromboseerde perianale randvene Systeemanamnese (kort) - intake, hoest/sputa/dyspnee, syncope/RSP/palpitaties, pyrosis/braken, dysurie/hematurie, ... WAMPLE - allergie - abusus - GM: bloedverdunners? AB? - pers VG: VG hemorroiden, IBS, VG poliepen, operaties - fam VG: colonca, IBD, poliepen - recente colo? voorgaande iFOBT? op reis geweest? trauma? - seksueel gedrag

Answer 42

inspectie: - alg: tekens van anemie? BD? HR? temp? evt gewicht - anus: anale hemorroiden? fissuren? PPA doen!! - massa? laat pt even persen bij algemene klachten uitgebreiden lichamelijk onderzoek (hart, long, abdomen)

Answer 43

**labo** - Hb en ferritine (anemie), inflamm param (cofo, CRP) - bij vermoeden IBD ook albumine (hypo- tgv inflamm) - CEA bij verdenking colonca - elektrolyten/ureum/creatinine: nierf, dehydratatie ikv diarree? **coloscopie** (coloscopie ALTIJD indien RPBA, vermagering, pos iFOBT, obstructie S/) Gastroscopie bij melena Evt stoelgangonderzoek met microscopie / kweek Calprotectine bepaling bij vermoeden IBD (crohn of colitis ulcerosa) // Ter info: (Geen iFOBt noodzakelijk) (anoscopie voldoende als pt jong is en hemorroiden h) (Hb instab/bel anemie? JA: gastroscopie -> daarna sigmoidscopie/coloscopie <=> NEE: sigmoidscopie/coloscopie -> verdere onderzoeken bij persisterend bloeden)

Answer 44

labo: calprotectine coprocultuur coloscopie

Answer 45

HLA DQ2/DQ8 Antistoffen in bloed: tTG antistoffen (altijd in combinatie met IgA -> indien deficiënt vals –) Duodenumbiopsie na gastroscopie

Answer 46

- Hemorroïden: rood bloed, toilet bespat of druppels op WC-papier, nadruppelen, bloed op vingerling, prolaps, pijn bij trombose, skin tags of marisken, vaak hard moeten persen. => R/: Drinken, vezelrijke voeding, toegeven aan defecatiereflex, zalven na ontlasting 2x/d (cose-anal, trianal) (en/of venotropica (daflon)) + Movicol // bij prolaps: barronligatuur zo reduceerdbaar, anders hemorroidpexie - hemorroidectomie indien ook marisken - Getromboseerde perianale randvene: pijnlijk met blauwe trombusmassa => R/zie hem. + bij veel pijnklachten incisie of verwijzen voor excisie. - Fissura ani: acuut (sfinterhypertonie) => stoolsoftener (vb lactulose siroop), warme zitbaden, movicol // chronisch (lokale fibrose) -> botuline of resectie - Rectum- of coloncarcinoom: mogelijks melena, mogelijks slijmvermenging. => R/: afhankelijk van staging. - Diverticulitis: constante pijn, koorts, défense. => R/ tijdelijk vezelarm en supportief. Nadien vezelrijk. - Infectieuze colitis: vb pseudomembraneuze clostridium. => R/ stop AB + vancomycine PO - Ischemische colitis: cardiaal belast, constant, rood bloed.D/ L-coloscopie => R/: supportief (BD optimalisatie: adequate hydratatie) want meestal spontaan gunstige evolutie [< - > slechte evolutie: tijdig mogelijk gangreen detecteren -> segmentaire colectomie] - IBD: Colitis Ulcerosa (beperkt tot colon): bloed + slijm + tenesmen. Crohn (terminaal ileum + evt colon) R/ acuut: 5-ASA bij CU, CS, TNF-blokkers (infliximab) // onderhoud: 5-ASA bij CU, azathioprine, MTX + FZ, anti-TNF of biologicals (entyvio, stelara) - Endometriose (cyclisch): cri de douglas! ??? - Poliepen

Answer 47

opstoot R/ - 5-ASA (enkel bij CU) - CS (topisch / systemisch) - slecht verloop -> anti-TNF (vb. infliximab) onderhoud R/ - 5-ASA (enkel bij CU) - CS NIET in onderhoud - azathioprine - methotrexaat (+ FZ) - slecht verloop -> anti-TNF of biologicals (Entyvio, Stelara), JAK-inhibitoren (de toekomst?) algemeen: - Top-down systeem (aanvalstherapie 3 mnd -> afbouwen) - Al dan niet met heelkunde (vooral Crohn)

Answer 48

Vitamine B12 wordt in het distale deel van het ileum opgenomen foliumzuur in het proximale deel van het jejunum.

Answer 49

ICE VALTIS - SG veranderingen? constipatie? vermagering? koorts? verminderde intake? braken? ... - verzachtende fact: pijnstilling, lavement, movicol, voedselinname - verergerende fact: vervoerspijn andere klachten? ~ DD - bij vrouw: denk ook aan gynaec etiologie!! WAMPLE: darmkanker in fam?

Answer 50

diverticulitis constipatie, obstructie inflamm darmziekte prikkelbare darm gastro-enteritis ischemische colitis carcinoma pyelonefritis ectopische zws ovariële torsie PID

Answer 51

labo: CRP, leucocyten - DD: hCG (TVE indien gestegen) echo abdomen: abces uitsluiten meestal CT abdomen indien ernstig bijkomende onderzoeken indien verwikkeld - HC bij T > 38,5°C - RX diafragma koepel vr uitsluiten vrije lucht

Answer 52

Lokale peritoneale prikkeling - Acuut linkerfossa syndroom (L-fossa prikkeling) Soms symptomen ~ cystitis (pollakisurie, dysurie) …sigmoïd ligt vlakbij blaas ± plastron -> palpabele massa ± paralytische ileus

Answer 53

=> preventie: vezelrijke voeding, beweging, voldoende hydratatie => onverwikkeld: - Restenarme voeding - AB pt thuis (opm: discussie over nut AB, afh van ernst): amoxicilline-clavulaanzuur PO pt ZH: metronidazole IV of ciprofloxacine IV Na 48 uur: herevaluatie 1) Klinische respons + CRP gehalveerd? - Ja -> AB verder tot 14 dagen na normalisatie CRP - Neen (abces/perforatie gemist?) -> CT abdomen met contrast 2) Bij ambulante behandeling geen co labo -> i.f.v. kliniek: 7-10 dagen AB // => verwikkeld: ABCES: - Abces > 4 cm: Percutane (echo of CT geleide) drainage -> AB - Abces < 4 cm: enkel AB PERFORATIE OF FISTELVORMING: Urgente heelkunde

Answer 54

ANAMNESE - pijnanamnese: zeker uitsltraling arm / interscap / hals navragen (cardiale factor) - systeemanamnese - wample - CV RF // DD acute pancreatitis - galwegpathologie - ulcusperforatie - strangulatorische ileus (RX) - ruptuur AO aneurysma (abdom: D/ echo -> CT met IV contrast) (thorac: RX thorax -> verbreding AO schaduw +/- kalklijn -> CT scan) // TO: - labo: cofo, crp, sedimentatie, levertesten, lipasen, amylasen - echo abdomen (gal? + ook vr biliaire oorz pancreatitis uit te sluiten: AST en ALT stijging) - CT met en zonder contrast (acute pancreatitis?)

GASTRO-ENTEROLOGIE Flashcards

(79 cards)