Gerið grein fyrir því hvernig gjaldþrotaskipti á Íslandi geta haft áhrif erlendis og öfugt fyrir atbeina dómstóla

Question 1

Hver er meginreglan hér ?

Answer 1

2. MR er að gjaldrþotaskipti á Íslandi hafa ekki áhrif í öðru ríki og gjaldþrotaskipti í öðru ríki hafa ekki áhrif á Íslandi.
   a. Getur verið með einhvern sem á fullt af eignum í London eða ehv. Getur þá verið með gjaldþrotaskipti í gangi hér og sérstaka fullnustugerð fyrir kröfuhafa viðkomandi einstaklings í London. Vesen ef þú ert með stórt bú og þetta eru dýrmætar eignir sem eru í öðrum ríkjum.

Question 2

Undantekningar frá MR

Answer 2

3. Íslenska ríkið gerir samning við annað ríki um að viðurkenna gjaldþrotaskipti og öfugt
   a) Samkvæmt 1. mgr. 6. gr. laga nr. 21/1991 er kveðið á um að heimilt sé að gera samning við önnur ríki m.a. um að gjaldþrotaskipti í einu samningsríki nái einnig til eigna eða réttinda þrotamanns í öðru samningsríki
   b) Ákveða má í slíkum samningi að gjaldþrotaskipti fari að einhverju leyti eða öllu sjálfstætt fram í hverju samningsríki fyrir sig eftir löggjöf þess eða annars tiltekins ríkis
   i. Íslenska ríkið hefur gert einn slíkan samning, við Danmörku, Finnland, Noreg og Svíþjóð 7. nóvember 1933, sbr. lög nr. 21/1934

Question 3

Samningurinn við Danmörku, Finnland, Noreg og Svíþjóð

Answer 3

ii. Samkvæmt 1. gr. samningsins skulu gjaldþrotaskipti á grundvelli úrskurðar sem kveðinn hefur verið upp í einhverju samningsríkjanna einnig ná til eiga skuldara í hinum ríkjunum
iii. Samkvæmt 2. gr. hans skulu um meðferðina á slíkum eignum gilda lagaákvæði þess ríkis þar sem gjaldþrotaúrskurðurinn er kveðinn upp, sé ekki annað ákveðið í samningnum
iv. Frá því er síðan vikið í 4. og 5. gr. samningsins varðandi fasteignir og veðandlög, þar sem staðsetning þessara eigna ræður lögsögu

Question 4

Hvað ef gjaldþrotaskipti eru viðurkennd í öðru landi með aðkomu dómstóla, réttaráhrif fyrir atbeina dómstóla

Answer 4

Sé enginn samningur í gildi skv. 1. mgr. 6. gr. er þess kostur samkvæmt 3. mgr. sömu greinar að veita úrskurði um töku bús til gjaldþrotaskipta, sem kveðinn hefur verið upp í erlendu ríki, áhrif hér á landi með því að þrotabúið afli úrskurðar Héraðsdóms Reykjavíkur í því skyni.

Þetta hefur gagnkvæmnisáhrif, það er kosturinn. Hægt að viðurkenna gjaldþrotaskipti ytra í erlendu ríki og hér. Byggir að meginatriðum á breytingum laganna sem voru teknar inn 2010, eftir hrun þegar allt var í uppnámi. Það að við viðurkennum eitthvað hér hjálpar okkur að fá viðurkenningu ytra.

Question 5

iHérd. Rvk. 20. ágúst 2019 (Ö-31/2018) – Air Berlin

Answer 5

Í úrskurðarorði Hérd. Rvk. 20. ágúst 2019 (Ö-31/2018) – Air Berlin segir að gjaldþrotaskipti á búi [A] skyldu hafa réttaráhrif hér á landi „að því marki sem íslensk löggjöf kveður á um sömu réttindi og heimildir [A] til handa og hann hefur samkvæmt þýskum lögum eins og lýst er í matsgerð […]
 Þegar á að láta á þetta að reyna þarf að skoða matgerðina, íslensk lög og þýsk lög. Mikið vesen.

Question 6

Lrd. 7. júní 2022 (124/2022) – gjaldþrotaskipti í Englandi, þótt réttaráhrif úrskurðanna séu óvissu háð eins og úrskurðarorð eru til marks um

Answer 6

Í úrskurðarorði hins kærða úrskurðar sem Landsréttur staðfesti í Lrd. 7. júní 2022 (124/2022) – gjaldþrotaskipti í Englandi, segir m.a.: „Gjaldþrotaúrskurður High Court of Justice, Business and Property Courts of England and Wales Insolvency and Companies List […] hefur réttaráhrif hér á landi eftir ákvæðum 74. gr., sbr. 72. og 73. gr. laga nr. 21/1991, um gjaldþrotaskipti o.fl., sbr. 3. mgr. 6. gr. sömu laga.  segir í raun ekki mikið um að hvaða marki þessu er beytt en er klárlega skref í rétta átt.

Question 7

Regla 3 mgr 76 gr

Answer 7

e) Áður gátu þágildandi reglur leitt til þess að ætti erlendur maður eða lögpersóna eignir hér á landi, þá hindruðu heimildir, sem höfðu verið fengnar í öðru ríki eða aðgerðir sem þar fóru fram, ekki að einstaklingsbundnum fullnustugerðum væri beint að eignum hér á landi

f) Einnig var gengið út frá því að staðan væri gagnkvæm, þannig að heimildir til greiðslustöðvunar eða nauðsamningsumleitana og gjaldþrotaskipti eftir íslenskum dómsúrskurðum væru ekki virt í öðrum ríkjum frekar en erlendir dómsúrskurðir eða ákvarðanir væru virtar hér á landi
b) Á eldri reglurnar reyndi í ríkum mæli m.a. við slit stóru fjármálafyrirtækjanna sem komust í greiðsluþrot 2008 og til að greiða fyrir erlendri réttaraðstæð á þessu sviði var talið mikilvægt að hér á landi væri hægt að bregðast við beiðnum hana frá öðrum ríkjum, svo og að aðstoðin væri þá gagnkvæm

Question 8

Hvað gerðu lög 95/2010

Answer 8

1. Rýmkuðu lögsögureglur gjaldþrotalaga.
   a. Íslenskir dómstólar fengu heimild til þess að viðurkenna erlendar dómsúrlausnir á þessu sviði, sjá 3. mgr. 6. gr. gþl.
   b. Meginreglan: Greiðslustöðvun, nauðasamningsumleitanir og gjaldþrotaskipti sem byggja á heimild eða ákvörðun frá öðru ríki hafa ekki áhrif hérlendis nema skuldari eða þrotabú hans fái úrskurð héraðsdóms