grafika Flashcards
(6 cards)
Koniec XIX wieku to czas intensywnego rozwoju grafiki, w tym ilustracji książkowej
i typografii.
Grafiki tworzyło wielu symbolistów działających w różnych krajach. Artyści z grupy
Nabis przyczynili się to do rozwoju ilustracji książkowej i plakatu. Także i członkowie
Les XX uprawiali grafikę, a Fernand Khnopff był autorem logotypu, czyli symbolu graficznego, z którym grupa się identyfikowała.
Sławnym ilustratorem francuskim XIX wieku był Gustave Doré
– grafik,
malarz i rzeźbiarz. Artysta żył długo i tworzył w sobie właściwym stylu, nie do końca
pozwalającym powiązać go z którymkolwiek z kierunków. Jego twórczość zwykle jest
sytuowana między romantyzmem a symbolizmem. Uprawiał litografię i akwafortę.
Często tworzył ilustracje w postaci rysunków, a inni artyści przetwarzali je na techniki
graficzne. W latach sześćdziesiątych XIX wieku ukazały się jego ilustracje do Boskiej Komedii
Dantego Alighieri. Potem wykonał także ilustracje do Don Kichota Miguela Cervantesa
i niemal do wszystkich utworów Edgara Allana Poe. W sumie zilustrował kilkaset tomów.
Jego album Dzieje świętej Rusi zawierający krytykę Rosji, z którą Anglia i Francja wówczas prowadziły wojnę, uważa się za prekursorski
rodzaj komiksu. Stworzył też kilkaset ilustracji
scen biblijnych, które były publikowane w licznych wydaniach Biblii na całym świecie. Artysta
w swojej twórczości łączył głęboki modelunek
światłocieniowy z finezyjną linią
Gustave Doré, ilustracja do poematu Kruk
Ilustracje do dzieła Edgara Allana Poe są
ostatnimi w życiu artysty. Ukończył je na kilka
tygodni przed śmiercią jako rysunki, które
następnie były przygotowane do powielania
w technice stalorytu. Dzieło przedstawia bohatera
poematu. W jego otoczeniu pojawiają się
oniryczne zjawy, w tym szkielet z kosą.
Wśród grafików francuskich jednym z najciekawszych był Odilon Redon.
Sławę przyniosły mu głównie dzieła graficzne wykonywane w technice litografii. Jako absolwent
paryskiej École des Beaux Arts, uczeń Jeana-Léona Gérôme’a, opanował warsztat akademicki. Ilustracje łączył w albumy. Pierwszy z nich, o tytule We śnie, pochodzi z 1879 roku.
W latach osiemdziesiątych XIX wieku powstały też albumy Początki oraz Noc. Ilustrował
także książki, a wśród nich Kwiaty zła Charles’a Pierre’a Baudelaire’a. Został członkiem
założycielem Salonu Niezależnych w Paryżu w 1884 roku, ale pokazywał swój dorobek także
na wystawach Les XX oraz grupy Nabis. Redon uważał, że posługiwanie się czernią i bielą,
a zwłaszcza używanie tradycyjnego światłocienia, jest istotnym środkiem artystycznym.
Twórczość Redona, początkowo nasyconą pesymizmem, cechuje oniryzm i kreacjonizm, czyli przetwarzanie rzeczywistości. Wysoko cenił on sztukę Francisca José de Goi
y Lucientes i twórczość Edgara Alana Poe. Artystę urzekało więc wszystko, co fantastyczne.
W rysunkach i litografiach łączył elementy fantastyczne z realnymi, czego przykładem jest
litografia Oko-balon. W jego twórczości pojawiły się też kwiaty, które przypominają ludzkie
twarze. Ze względu na wprowadzane motywy fantastyczne oraz łączenie ich z elementami
rzeczywistymi Redon uważany jest za prekursora surrealizmu.
Odilon Redon
Oko-balon
W litografii wykonanej
w 1882 roku artysta
połączył w zaskakujący
sposób dwa elementy:
okolone gęstymi rzęsami
i spoglądające ku górze
oko, które przestało
być realne ze względu
na znaczące
przeskalowanie, i balon
unoszący je w górę
ku nieskończoności.
W gondoli balonu jest
widoczny fragment
ludzkiej głowy. Takie
połączenie ma charakter
oniryczny i znamienne
będzie dla malarzy
surrealistów. Początkowo
artysta wykonał rysunek
węglem, a potem motyw
przeniósł na kamień
litograficzny o wymiarach
ryciny ok. 20 x 26 cm.
Ilustracja była częścią
albumu We śnie
Norweski artysta Edvard Munch był równie znany z obrazów, jak i z litografii,
czego
przykładem jest graficzna wersja Krzyku. Munch posługiwał się także techniką drzeworytu.
Jego prace charakteryzowały gruba, często płynna linia i silne kontrasty.
