H9.1: Immuniteit van transplantatie (incl.Weekinleiding)

Question 1

aspecten die een rol spelen bij succesvolle transplantatie

Answer 1

• vascularisatie
• aanwezige immuunsysteem

Question 2

aspecten die een rol spelen bij kans op afstoting

Answer 2

• status van orgaan (levende of dode donor)
• immuunsysteem
• doorbloeding orgaan

Question 3

complicaties van transplantatie

Answer 3

• nabloeding
• andere chirurgische complicaties
• infecties (door immuunsuppressiva)
• afstotingsreactie !

Question 4

welke moleculen spelen een belangrijke rol bij afstotingsreactie?

Answer 4

HLA: wordt door ontvanger als lichaamsvreemd gezien als HLA van donor en ontvanger niet overeenkomen

Question 5

toename genetisch verschil =

Answer 5

toename immunologische afstoting

Question 6

auto/syngene transplantatie

Answer 6

weinig kans op afstoting

Question 7

transplantatieantigenen

Answer 7

• MHC-antigenen
• non-MHC-antigenen (minor antigenen): zitten in je HLA
• AB0 bloedgroep-antigenen

Question 8

HLA genen

Answer 8

bij elkaar op chromosoom 16

Question 9

klasse I HLA genen

Answer 9

• B
• C
• A

Question 10

klasse II HLA genen

Answer 10

alle D variaties

Question 11

HLA-I

Answer 11

• CD8+
• op alle lichaamscellen behalve geslachtscellen en rode bloedcellen
• intracellulaire Ag

Question 12

HLA-II

Answer 12

• CD4+
• op APC’s
• extracellulaire Ag

Question 13

binnen HLA-molecuul 2 allelen

Answer 13

haplotype: 1 van vader, 1 van moeder

Question 14

polygenie

Answer 14

variatie van verschillende HLA samen (A, B of C bij I bv)

Question 15

HLA presenteert Ag aan

Answer 15

T-cellen

Question 16

bij een tweede niet-gematchte transplantatie wordt het transplantaat

Answer 16

sneller afgestoten door de geheugen T-cellen

Question 17

inductie van alloreactieve T-cel respons

Answer 17

bij huid:
1. APC nemen Ag van transplantaat op
2. APC migreren naar drainerende lymfeklier, waar ze het Ag presenteren aan naieve T-cel
3. zal differentieren en teruggaan naar de originele plek
4. stoot af

Question 18

mate van immunogeniciteit

Answer 18

1. beenmerg
2. huid
3. pancreas
4. hart
5. nier
6. lever

Question 19

factoren van immunogeniciteit?

Answer 19

• variatie hoeveelheid APC’s (DC’s mn)
• variatie in MHC expressieniveau

Question 20

signalen T-cel activatie

Answer 20

1. binding Ag-MHC-complex aan TCR
2. costimulatoire moleculen
3. cytokinen van APC

Question 21

cytokines

Answer 21

geven sturing in de differentiatie naar welk type T-cel

Question 22

ongeacht welke peptides de HLA presenteren

Answer 22

de HLA zorgt al voor afstotingsreactie

Question 23

directe T-cel alloreactie

Answer 23

eerste maanden na transplantatie. TCR herkent het lichaamsvreemde MHC niet van het transplantaat en zal een reactie opwekken

Question 24

directe route

Answer 24

directe herkenning van vreemd intact donor MHC door TCR van ontvanger

Question 25

indirecte rotue

Answer 25

herkenning door TCR van ontvanger van vreemde donor MHC peptiden, gepresenteerd door eigen MHC

Question 26

antistoffen kunnen geïnduceerd worden tijdens transplantatie, maar die kunnen ook al vooraf aanwezig zijn. bij welke situaties kan dat?

Answer 26

- zwangerschap - eerdere transplantatie - bloedtransfusie

Question 27

type afstotingsreacties

Answer 27

1. hyperacuut, humoraal; Door gepreformeerde allo-antistoffen tegen donor MHC en AB0 bloedgroep 2. acuut, cellulair en/of acuut humoraal; Door inductie adaptieve allo-immuunrespons tegen donor MHC (anti-HLA, anti-minor T-lymfocyten) 3. chronisch; Vaatschade speelt een belangrijke rol; Door zowel allo-immuunresponsen als niet-immunologische oorzaken: -hypertensie -hyperlipidemie -geneesmiddelentoxicitieit -virale infecties -late effecten van ischemie-/reperfusieschade -terugkeer oorspronkelijke (auto-immuun)ziekte

Question 28

vaatschade

Answer 28

gladde spiercellen gaan prolifereren in de bloedvatwand => afsluiting bloedvatwand=> verminderde perfusie orgaan

Question 29

afweer bij transplantatie

Answer 29

1. adaptieve afweer = allo-immuunrespons van T- en B-cellen tegen lichaamsvreemde AB0- en MHC-antigenen' 2. aangeboren afweer -factoren: =ziekte of trauma waaraan donor is overleden =duur hersendood =mate ischemie-/reperfusieschade =operatie procedure mechanismen: leukocyten- en complementactivatie; cytokinen productie

Question 30

streven

Answer 30

- AB0 compatibiliteit - MHC compatibiliteit

Question 31

dus:

Answer 31

- negatieve kruisproef humoraal - negatieve kruisproef cellulair => uitsluiten gepreformeerde immuniteit

Question 32

kruisproef humoraal

Answer 32

1. serum ontvanger + cellen donor + complement 2. dan kijk je of er cellysis is (bij herkenning Ag door Ig) of niet (geen herkenning Ag door Ig)

Question 33

positieve kruisproef

Answer 33

cellysis

Question 34

negatieve kruisproef

Answer 34

geen cellysis

Question 35

kruisproef cellulair

Answer 35

APC (donor)+ T-cel (ontvanger). als HLA niet identiek zijn, zal de T-cel afgaan.

Question 36

HLA typering vaststellen hoe?

Answer 36

- serologisch (MHC-I): =Ig tegen bepaalde MHC-I moleculen + donorcellen - moleculair (MHC-I en -II) =PCR amplificatie A, B, C, DR, DP loci =sequence-specifieke markers =DNA sequentie analyse

Question 37

indirecte T-cel alloreactie

Answer 37

chronische afstoting: ontvanger APC presenteert allo-peptide aan TCR van ontvanger. dus cellen zijn wel allebei van ontvanger, maar peptide van donor. omdat cellen van het transplantaat dood gaan en deze celresten hiervan moeten worden opgeruimd door eigen immuunsysteem

Question 38

dus directe en indirecte T-cel alloreactie

Answer 38

1. directe route: directe herkenning van vreemd, intact donor MHC door TCR van ontvanger 2. indirecte route: herkenning door TCR van ontvanger van vreemde donor MHC peptiden, gepresenteerd door eigen MHC

Question 39

acute afstotingsreactie

Answer 39

- cellulair zichtbaar: T-cellen - humoraal zichtbaar: Ig bij fluorescentie. Ig kunnen immuuncomplexen vormen, complement activeren ....