Hc 13 Traumatic brain injury Flashcards
(29 cards)
Wat zijn de twee main types of Traumatic Brain Injury (TBI)?
- Closed head injury (CHI)
- Open or penetrating head injury (PHI)
In het eerste jaar na een TBI, waaraan overleiden patienten eerder aan in vergeleiking met mensen van hun leeftijd, geslacht en afkomst
seizures, septicemia (bloedvergifteging), pneumonia, digestive condtions
Wat zijn risicofactoren voor een TBI?
- Lagere sociaaleconomische status
- werkloosheid
- lager opleidingsniveau, eerder hoofdletsel, een leerstoornis, impulsieve risiconemers, alcohol- en drugsmisbruik
Wat is een open or penetrating head injury
Open or penetrating head injury = een open wond aan het hoofd door een object (eg. kogel).
- Omvat gebroken/geperforeerde schedel, gescheurde meninges (hersenvliezen) en schade aan het brein.
- Typisch voor gelokaliseerde hersenschade.
Als een object het brein uitkomt, is het gunstiger dan wanneer het in de hersenen blijft zitten.
Closed head injury
Wanneer schedel niet is gepenetreerd. Dit is de leidende oorzaak voor dood in kinderen onder de 4 jaar en de meest voorkomende oorzaak van fysieke beperking en cognitieve beperking in jonge mensen.
Typische oorzaken voor closed head injury
- Vallen (43%)
- Verkeersongeluk (22%)
- Door geweld (15%)
- Sportblessure (7%)
- Overig (13%)
Wat is een concussion?
Hersenschudding (concussion) → schade aan het hoofd wat resulteert in tijdelijke disfunctie van normale hersenfunctie
symptomen:
- Hoofdpijn,
- problemen met concentratie
- geheugen
- balans
- coordinatie
Oorzaken
- Hersenschudding is vaak veroorzaakt door een klap op het hoofd. Hard schudden van het hoofd en bovenlichaam kan ook een hersenschudding/ concussion veroorzaken
Hersenschuddingen worden gegraad: mild (graad 1), moderate (graad 2), severe (graad 3).
Afhankelijk van factoren van bewustzijnsverlies, amnesie, verlies van equilibrium (evenwicht)
wat is een contusion
Cerebrale contusie/ hersenkneuzing → contusie is een ander woord voor een blauwe plek. Het is een bloeding in het brein door gelokaliseerd trauma. Het kan komen door een klap op het hoofd, schudden of een soortgelijk iets. Een contusie is juist een lokale blauwe plek/ kneuzing die pijnlijk kan zijn. bij een hersenschudding is het juist verspreid letsel.
Acute symptomen:
- hoofdpijn
- misselijkheid
- duizeligheid
- veranderingen in bewustzijn
- PTA (post traumatische amnesie)
Kan komen door coup countercoup of wiplash
Wat zijn veel voorkomende closed head injuries
- Hersenscudding (concussion)
- Intercranial hematoma
- Cerebral contusion: Bloed onder de huid door trauma waardoor een blauwe plek ontstaat
- Difusse axonal injury
Post-concussion syndrome
Post-concussion syndrome: hoofdpijn, duizeligheid, sensitiviteit, depressie, angst, geheugenproblemen, concentratieproblemen, vermoeidheid, slaapproblemen, appetite.
diagnostische kriteria voor een concussion 9hersenschudding)
minstens een van de volgende criteria (america congress of Rehabilitation medicine)
- Een periode van bewustzijnsverlies van maximaal 30 minuten
- Een geheugenverlies voor gebeurtenissen vlak vóór of na het ongeluk
- Een verandering in de geestestoestand op het moment van het ongeluk (zoals verwardheid, desoriëntatie, traagheid in denken)
- Focale neurologische uitval die al dan niet tijdelijk is (bijvoorbeeld verlamming of gevoelsstoornissen aan één kant)
- Posttraumatische amnesie van niet meer dan 24 uur
wat is een Intracraniale hematoom
Intracraniale hematoom → conditie waarbij een bloedvat scheurt wat zorgt voor een poel van bloed rondom het brein (subduraal hematoom) of tussen het brein en de schedel (epiduraal hematoom).
- Zorgt voor verhoging van druk op het brein en heeft directe medische aandacht nodig! → Waarom? Meer druk op het brein zorgt voor meer schade.
- Je hebt een ct-scan nodig om de bloeding te zoeken
- Epidural hematoma: bloeding tussen de dura matter and the skull
- Subdural hematoma: bloeding tussen de arachonoid matte en dura matter
Wat is een coup contrecoup?
- Meerdere blauwe plekken op de hersenen door terugslag van de hersenen op de schedel.
- Subdurale aders kunnen scheuren als de hersenen naar voren schieten.
valt onder een cerebrale contusie
wat is een whiplash
- Kan wel of geen schade brengen aan de hersenen, vooral ruggenwervels beschadigt.
- Etiologie is nog onzeker.
- Klachten komen overeen met die van traumatisch hersenletsel
- Acuut symptoom: duizeligheid
- Dagen later: spier en nek pijn. Als de x-ray/ rontgefoto normaal is heb je waarschijnlijk geen zachte kraag nodig
- Weken later: patiënten klagen dat ze sneller moe zijn, vergeetachtig, slechte concentratie en snel afgeleid
is een oorzaak van cerebrale contusie
Wat is een diffuse axonal injury?
Diffuse axonale injury (DAI) → schade aan de axonen van de neuronen. Vaak gezien in auto-ongelukken of shaken baby syndroom.
- Zorgt voor permanente schade aan de hersenen.
- Het leidt vaak tot coma’s of vegetatieve staat.
- Veelvoorkomend en enorm traumatisch.
- Schade over een meer uitgespreid gebied dan bij focal hersen letsel
- Axon shear → axonen draaien op een bepaalde manier waarop schade ontstaat.
- Het is niet altijd zichtbeer op scans (witte stof bekijken). Na witte stof dood groeit het niet meer terug. Hersenen communiceren via witte stof, dus netwerken worden onderbroken en brein kan daardoor niet meer goed compenseren (je kan beter grijze stof verliezen dan witte stof)
Wat is het locked-in syndrome (LIS)?
Locked-in syndrome = patiënt is wakker en bewust, maar kan niet bewegen of praten door complete paralyse van bijna alle vrijwillige spieren in het lichaam behalve de ogen.
Veroorzaakt door schade aan een bepaald deel van het onderste brein en de hersenstam, zonder schade aan het bovenste brein.
Mogelijke oorzaken:
- Amyotrophic lateral sclerosis (ALS).
- Ziekte van circulatoir systeem.
- Medicatie overdose.
- MS.
- Schade aan zenuwcellen, schade aan myeline.
- Stroke.
- Traumatic brain injury (TBI).
Wat is het verschil tussen primary en secondary injury?
Het verschil tussen primary injuries en secondary injuries zit in wanneer en hoe de schade aan het lichaam ontstaat:
Primair → ontstaat direct door een mechanische kracht op het moment van het trauma. Twee hoofdmechanisme:
- Contactletsel: bv object dat het hoofd raakt of de hersenen die tegen de binnekant van de schedel slaan
- Acceleratie-deceleratie: plotseling bewegingen van het hoofd (zoals bij een auto ongeluk) waarbij de hersenen heen en weer worden geschud.)
Secundair → niet mechanisch geïnduceerd. Is vertraagd tov moment van ongeval en dus na de initiële schade. Kan komen door hypoxie (zuurstoftekort), ischemie, ICP (verhoogde intracraniele druk).
Focaal vs diffuus injury
- Focal injury: gaat om verwondingen aan de hoofdhuid, schedelbreuken en oppervlakkige kneuzingen van de hersenen; wordt meestal veroorzaakt door direct contact. Doorgaans heeft focaal minder impact dan diffuus
- Diffuse injury: Omvat diffuus axonaal letsel (DAI), hypoxisch-ischemische schade en vaatschade; wordt meestal veroorzaakt door krachten van acceleratie-deceleratie.
wat zijn de stappen van de Glasgow coma scale
- Check: zijn er factoren die met het assessment intervereren?
- Observe: spontane gedragingen (ogen, verbaal, motoriek)
o Hoogste criteria op schaal is normale respons, laagste is geen respins
o Als iets niet testbaar is schijf je op dat het niet testbaar is en waarom - Stimulate: eerst verbaal dan met stimuli
- Rate:
o Minor brain injury: 13-15 punten
o Moderate brain injury: 9-12 punten
o Severe brain injury: 3-8 punten
wat houd Flexor posturing/ mummy baby in
Flexor posturing/ mummy baby = armen gebogen en aangespannen, handen gevouwen in vuisten, benen uitgestrekt en voeten naar binnen schade aan cerebrale hemisferen, interne capsule en thalamus.
wat houd Extensor posturing in
Extensor posturing = onvrijwillige extensie van bovenste extremiteiten (armen) in respons op externe stimuli. Hoofd naar achteren gebogen, armen liggen langs de zij en benen zijn gestrekt. Patiënt is rigide, kaken op elkaar geklemd. Kan een of tweezijdig zijn. schade aan de hersenstam.
Wat is post traumatic amnesia?
Een toestand van verwarring die direct na een traumatisch hersenletsel optreedt
Gedesoriënteerd en niet in staat zich gebeurtenissen te herinneren die na het letsel hebben plaatsgevonden. De persoon kan mogelijk zijn of haar naam, locatie en tijd niet meer noemen.
Wanneer het continue geheugen terugkeert, wordt PTA als opgelost beschouwd. “Eilanden van geheugen” komen veel voor. (stukjes van dingen die je je herinnert)
- retrograde → moeite met herinneren van dingen kort na het ongeluk.
- anterograde → moeite maken van nieuwe herinneringen na ongeluk.
Wat zijn de meest belangrijke klachten van patiënten?
- vergeetvol
- snel moe
- meer slaap nodig dan voor letsel
- meer prikkelbaar
- trager in alles
- concentratieproblemen
Wat weet je over TBI en cognitieve beperking
geheugen beperking
- leren van nieuwe dingen
- recall en herinneringsproblemen
aandachtbeperking
- mentale processen zijn trager → leid tot problemen met verdeelde aandacht
- langdurige aandacht → problemen samen met executieve aspecten van aandacht
executieve disfunctie → problemen met plannen en mentale flexibiliteit
taalproblemen
- Productie (dysarthria)
- Trage en moeilijke spraak productie
- Vaag en niet gefocuste spraak productie
hoe kunnen emotionele verstoorningen eruit zien na een TBI
- Mood swings, depressie en angst
- Tekenen van in zichzelf gekeerd zijn, laag zelfbeeld, rusteloosheid, gebrek aan motivatie, moeite met reguleren van emoties
- Apathie komt vaak voor (emotionele vlakheid o onverschilligheid)
