Helikopterblik op onze GGZ

Question 1

Hoe keek men in de prehistorie & de oudheid naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 1

Prehistorie : ziekte = boze geesten

Oudheid :
* Hippocrates : 4 lichaamssappen
= vader van de geneeskunde + krankzinnig
* Pergemon : 4 types lichaamsvochten
Invloed christendom

Behandelingen
* Schedelboringen
* Warme/ koude baden, rust, dieet

Question 1

Hoe keek men in de periode van 300-600 naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 1

Melancholie = 8ste hoofdzonde
-> Kerkvaders

Vroege middeleeuwen :
* Dorpsintegratie –> uitsluiting
* Dolhuizen

Vanaf 1100 : Kerkelijke zorg

Middeleeuwen
* Nutteloos & gevaarlijk
* Heksenvervolging
* Gezinsverpleging Gee –> Heilige Dimpna

Behandeling :
* Braken opwekken, schedeloperaties
* Kloosteropvang
* Vervolging (inquisitie)

Question 2

Hoe keek men in de periode van 1600-1800 naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 2

Einde 16de eeuw : krankzinnigen aanprakelijke & ontoerekingsvatbaar

Donkere periode : INTERNERINGSGOLF
* Opsluiting in dolhuizen, gasthuizen en godshuizen
* Krankzinnigen zijn schuldig
* Dualisme van Descartes = lichaam & geest gescheiden

Behandeling :
* Ketens, oplsluiting, publiek vertoon
* Strikte regels in instellingen

Question 3

Hoe keek men in de 19de eeuw naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 3

OMWENTELING
* Psychiatrie –> medisch domein
* Breuk met religie
* Humanisering van de zorg (Pinel)

Einde 19de eeuw : psychoanalyse (Freud)

Guislain Gent

Behandeling :
* Boeien afnemen, praten
* Start van instellingen
* Eerst psychodynamische therapieën

Question 4

Hoe keek men in de periode vande 1ste helft 20ste eeuw naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 4

Medisch vs psychoanalyse (Freud)
Groeiende instellingen
Medische experimenten
Psychische aandoening ≠ juridisch
Psychogenocide Nazi-Duitsland

Overheid neemt over van justitie

Behandeling :
* Elektroschocks, badtherapie, slaapkuur
* EEG
* Uitsluiting & eugenetica

Question 5

Hoe keek men in de periode van 1950-2010 naar de psychiatrie? Belangrijke visies, namen en behandelingen

Answer 5

Tot jaren 50 : geen geneesmiddelen

Vanaf jaren 60 : Psychofarmaca & ambulante zorg/ reconversies

Jaren 60-70 : Antipsychiatrie (meer patiëntenrechten)

Jaren 80-90 : Biologische psychiatrie

1990 - 2000 : Afbouw psychiatriesche ziekenhuisbedden
(1ste reconversie)

2000 - 2010 : Aandacht voor doelgroepen volgens leeftijd & specifieke groepen
(2de reconversie)

Behandelingen
* Medicatie
* Beschut wonen, PVT
* Meer patientenparticipatie

Question 6

Geef de revoluties in de psychiatrie (3)

Answer 6

1. 19de eeuw : humanisering
2. Jaren 50-60 : Medicamenteuze behandeling
3. Vanaf jaren 80 : desinstitutionalisering & patiëntenrechten

Question 7

3 kenmerken van de verandering in de zorg (vandaag)

Answer 7

1. Brede kijk op zorg : NIET alleen behandelen, ook verzorgen, begeleiden & ondersteunen
2. Verschuiving van zorgvorm : Ambulant & vraaggestuurd
3. Actieve betrokkenheid : samenwerking patiënt, omgeving & HV

Question 8

Wat houdt de huidige herstelgerichte benadering in?

Answer 8

≠ genezing
* Klinisch herstel
* Sociaal herstel
* Persoonlijk hersteel

Hoop, empowerment & zinvol leven

Herstel is afhankelijk van
* Persoon
* HVs
* Maatschappij

Question 9

Wat is kwartiermaken?

Answer 9

Ruimte maken voor diversiteit & psychische kwetsbaarheid

Doel : warme, veilig plek –> volwaardig burger zijn

Herstel : OOK talenten, sterktes & competenties

Participatie & co-creatie

Question 10

Wat zijn ervaringsdeskundigen?

Answer 10

Personen met eigen psychische kwetsbaarheid of ziekte, die hun ervaring omzetten in deskundigheid

Voorwaarde : opeleiding & vorming

Question 11

Rol van ervaringsdeskundigen?

Answer 11

• Partner in de zorg
• Complementair aan professionele hulp
• Brug tussen patiënt & HV

Verbetring van zorg- en levenskwaliteit van de patiënt

Question 12

Toepassingen van ervaringsdeskundigheid

Answer 12

• Directe zorg
• Adviesraden
• Netwerkvorming
• Beleid & bestuur van voorzieningen

Question 13

Defintie GGZ

Answer 13

Toestand van welzijn waarin men zijn competenties realiseert, met stress omgaat, productief werkt en bijdraagt aan de gemeenschap

Question 14

Defintie psychiatrie

Answer 14

Medische discipline rond de studie en behandeling van psychiatrische aandoeningen (licht, matig, ernstig).

Question 15

Defintie pscyhopathologie

Answer 15

Wetenschap die oorzaken, symptomen en verloop van psychiatrische stoornissen onderzoekt.

Question 16

Definitie psychische kwetsbaarheid

Answer 16

Onvermogen zich aan te passen aan stressvolle situaties, vaak ontstaan door gebrek aan vaardigheden tijdens de ontwikkeling.

Question 17

Definitie biologische psychiatrie

Answer 17

Benadering die zich richt op hersenprocessen als oorzaak van psychiatrische stoornissen.

Question 18

Leg uit : eco-bio-psycho-sociaal model

Answer 18

Mens = geheel van domeinen : lichaam, geest, relaties & omgeving

Invloedrijke domeinen : onderwijs, gezin, wonen, werken

GGZ is onlosmakelijk verbonden met algemene gezondheidszorg

Question 19

DSM

Answer 19

Diagnostiec and Statistical Manual of Mental Disorders

Question 20

DSM : gebruik, ontwikkeld door, doel

Answer 20

Gebruik : GGZ in ontwikkelde landen
Ontwikkeld door : American Psychiatric Association
Doel : Classificatie PA op basis van symptomen

Question 21

Kritiek op DSM

Answer 21

• Stigmatiserend
• Risico op medicalisering
• Verwarring classificatie & echte diagnose

Question 22

Verschil classificatie & diagnose

Answer 22

en goede diagnose is klinisch bruikbaar, ondersteunt een behandelplan én biedt een perspectief op herstel

Question 23

ICD

Answer 23

International Classification of Diseases

Question 24

ICD : gebruik, ontwikkeld door

Answer 24

Gebruik : somatische en GGZ (ook in ontwikkelingslanden) Ontwikkeld door : Wereldgezondheidsorganisatie ## Footnote Belangrijkste classificatiesysteem in de medische wereld

Question 25

Rivaliteit DSM & ICD

Answer 25

Ordenen psychische stoornissen adhv andere accenten * DSM: dieper uitgewerkt binnen de psychiatrie * ICD: breder inzetbaar binnen de geneeskunde

Question 26

Praktijkgericht orthopedagoog binnen de GGZ (2 kenmerken)

Answer 26

1. Benadering vanuit een 'kwetsbaarheid' 2. Bio-psycho-sociale bril

Question 27

Invloed van meerdere levendomeinen op psychisch welzijn

Answer 27

Relaties, wonen, werk, vrije tijd & zingeving

Question 28

Wat is liaisonspsychiatrie?

Answer 28

Speelt in op de samenwerking tussen somatische (lichamelijke) en geestelijke gezondheidszorg

Question 29

Paradigmashift in de zorg

Answer 29

Een verschuiving richting meer integratie tussen geestelijke gezondheidszorg en andere medische specialismen Resultaat: betere afstemming, continuïteit van zorg en normalisering van psychische hulpverlening.

Question 30

Normaal vs psychiatrisch probleem

Answer 30

Normaal * Tijdelijk * Omstandigheden * Geen nood aan professionele behandeling Psychiatrische aandoening * Aanhouden * Verergert * Behandeling vaak noodzakelijk

Question 31

Criteria psychiatrische aandoening (4)

Answer 31

1. Afwijkend gedrag 2. Lijden, ongemak of beperking 3. Negatief functioneren op meerder levensdomeinen 4. Duurzaam karakter

Question 32

Wat is 'normaal'?

Answer 32

Moeilijk af te bakenen in psychiatrie Context is cruciaal: sociologisch, cultureel, maatschappelijk → Bijv. rouw = normaal na verlies, geen stoornis

Question 33

Leg uit : onrustwekkende toename van psychische problemen

Answer 33

Sneller een stap naar de hulpverlening, door betere kennis van de psychische gezondheid 1. Te snel naar hulpverlening (levensprobleem vs ernstige PA) 2. Te hoge druk opleggen 3. Medicatie

Question 34

3 markante vaststellingen in GGZ

Answer 34

1. Overconsumptie antidepressiva 2. Zelfdoding (belagrijlkste doodsoorzaak jongeren) 3. Moeilijke weg naar GGZ voor kinderen & jongeren