Trauma en stress

Question 1

Wat is stress?

Answer 1

Een natuurlijke reactie van het lichaam op situaties die als uitdagend of bedreigend worden ervaren

Question 2

Wat is gezonde stress?

Answer 2

Stress die helpt bij het omgaan met uitdagingen en bedreigingen

Question 3

Wat gebeurt er in ons lichaam tijdens stress?

Answer 3

Signalen naar de hypothalamus triggeren de hypofyse om hormonen vrij te geven, zoals cortisol

Question 4

Wat is de balans tussen draagkracht en draaglast?

Answer 4

De balans tussen wat iemand kan dragen (draagkracht) en wat iemand moet dragen (draaglast)

Question 5

Wat is de ‘balkmetafoor’?

Answer 5

Een metafoor die de balans tussen draagkracht en draaglast illustreert

Question 6

Wat is de ‘window of tolerance’?

Answer 6

Zone waarin iemand adequaat kan functioneren

Buiten de zone = hyperarousal (paniek, onrust) / hypoarousal (vervlakking, terugtrekgedrag)

Question 7

Wat zijn aanpassingsstoornissen?

Answer 7

Pathologische stress die meestal begint 3 maanden na de stressor en kort duurt

Klachten : somberheid, angst, piekeren, concentratieverlies, sociaal terugtrekgedrag

Question 8

Wat is de voorkeursaanpak bij aanpassingsstoornissen?

Answer 8

• Activerende begeleiding, gericht op herstel van evenwicht en zelfcontrole
• Cognitief-gedragstherapeutische aanpak, copingvaardigheden aanleren
• In principe geen medicatie, enkel kortdurend rustgevende middelen in acute fase

Question 9

Wat is overspanning?

Answer 9

Een ernstigere vorm van stress waarbij de controle over de situatie verloren gaat

Question 10

Dimesies van trauma

Answer 10

Persoonlijke dimensie: eigen betrokkenheid bij de gebeurtenis

Temporele dimensie: moment in levensloop (vroege kindertijd = grotere impact)

Interpersoonlijke dimensie: betrokkenheid van dader/slachtoffer → diepere impact

Frequentie, duur, type trauma en persoonlijke weerbaarheid beïnvloeden impactNodig voor het voorkomen van depressieve of angststoornissen en middelenmisbruik

Question 11

Types van trauma

Answer 11

Ontwikkelingstrauma: vroegkinderlijke trauma’s (bv. verwaarlozing)

Hechtingstrauma: verstoorde hechting

Enkelvoudig trauma: éénmalige gebeurtenis

Complex trauma: langdurige of herhaalde traumatisering (bv. seksueel misbruik)

Secundair trauma: onrechtstreeks ervaren (bv. hulpverleners)

Question 12

Verband pscyhisch lijden & trauma

Answer 12

Trauma = aanleiding voor psychisch lijden, lichaam/geest reageert met overlevingsmechanismen

Question 13

Aandachtspunten in omgang met trauma

Answer 13

ORTHO-visie: dialoog, verbinding, meerzijdige partijdigheid

Herstelgericht werken: inspelen op basisbehoeften (autonomie, competentie, verbondenheid)

Betrokken omgeving = cruciaal: steun, erkenning, lotgenotencontact

Behandeling:
* Cognitieve therapie
* EMDR
* Traumatherapie
* Eventueel medicatie

Question 14

Wat zijn de drie delen van de geest in het omgaan met trauma?

Answer 14

Gezond deel, overlevingsdeel, getraumatiseerd deel

Question 15

Wat is PTSS?

Answer 15

Posttraumatische stressstoornis, een direct gevolg van ernstige stresserende en traumatische situaties

Question 16

Wat zijn symptomen van PTSS?

Answer 16

Herbeleving, derealisatie/dissociatie, overgevoeligheid voor prikkels, vermijdingsgedrag
Slaapproblemen, schrikreacties, spanningen
Emotionele verdoving

Question 17

Wat zijn risicofactoren voor het ontwikkelen van PTSS?

Answer 17

• Biologische factoren : genetische aanleg
• Psychische factoren : voorafgaande stoornissen
• Sociale factoren : beroepen met verhoogd risico, intentioneel geweld

Question 18

Wat is de prevalentie van PTSS?

Answer 18

1 op 4 ontwikkelt PTSS

Question 19

Behandeleing van PTTS?

Answer 19

• Pscyhotherapie
• Antidepressiva

Question 20

Verloop PTSS

Answer 20

Trauma blijft in werkgeheugen ‘vastzitten’

Triggers kunnen flashbacks uitlokken

Langdurige verstoring van dagelijks functioneren