III. AANSPRAKELIJKHEID VOOR EIGEN DAAD

Question 1

constitutieve bestanddelen AH

Answer 1

• grondslag/feit dat tot AH leidt (fout)
• schade
• OV

Question 2

grondslagen AH

Answer 2

• eigen daad
• andermans daad
• zaken en dieren

Question 3

fout: oud recht

Answer 3

• objectief element: onrechtmatigheid daad
• subjectief element: schuldbekwaamheid dader + toerekenbaarheid/verwijtbaarheid
  > HVC: overbodig

Question 4

fout: beginsel

Answer 4

• enkel objectief element: onrechtmatigheid daad
  > subjectief bestanddeel oud recht weggelaten, wel nodig voor conceptuele verklaring bepaalde regels
• tweeluik:
  > schending specifieke rechtsnorm
  > schending AZN
• niet:
  > drieluik (schending subjectief R van derde)
  > definities van lichte, zware of opzettelijke fout
  > bepaling over rechtsmisbruik

Question 5

schending specifieke rechtsnorm

Answer 5

• automatische fout, tenzij grond van uitsluiting
• schending wettelijke regel
  > niet: sport- en spelregels, deontologische regels, C normen
  > internationale normen: rechtstreekse werking (HVC) (kritiek: gaat te ver)
• die aan bestemmlinge ervan (kan dus beperkt personeel toep geb hebben)
• welbepaald gedrag oplegt/verbiedt
  > rechter heeft geen appreciatiebevoegdheid
• fout = elke schending specifieke rechtsnorm
  > geen relativiteitsvereiste (NL)
  > geen Schutznorm-theorie (DUI)
  > BE: wel af en toe poging –> floodgate argument

Question 6

schending AZN

Answer 6

• vergelijking gedrag schadeverwekker met
• voorzichtig en redelijk persoon
  > beoordeling in abstracto
  > toetsing aan modelpersoon
  > gedrag verliest niet foutief karakter omdat het overeenstemt met algemeen gedrag
  > geen definitie van voorzichtigheid en redelijkheid
  * wel lijst met criteria: exemplatief + facultatief + niet-cumulatief
• in dezelfde omstandigheden geplaatst
  > beoordeling in concreto
  > dezelfde externe (objectieve, veralgemeenbare) omstandigheden
  * bv: tijdsperiode, plaats, diploma’s, opleiding, beroepstitel, beroepsbekwaamheid
  > geen interne (subjectieve, individuele kenmerken)
  * bv: intelligentie, karakter, ervaring, temperament
  > subjectivering (beroepsbekwaamheid van niet-professionele activiteit + leeftijd)
  * leeftijd wel meenemen: objectiveerbaar + rekening houden met belangen kind (kinderrechten)

Question 7

soorten gronden van uitsluiting AH voor fout

Answer 7

• objectief element van fout wegnemen (geen fout gebeurd)
• subjectief element van fout wegnemen (ontoerekenbaarheid)
• geen OV tussen fout en schade

Question 8

overmacht

Answer 8

• onmogelijkheid toepasselijke gedragsregel na te leven = niet aansprakelijk
  > tenzij: te wijten aan eigen fout (bv: dronkenschap)
• rekening houdend met onvoorzienbare of onvermijdbare karakter van feit
  > enkel voor schending specifieke rechtsnormen
  > AZN: overmacht al mee in rekening genomen –> overmacht zorgt ervoor dat er geen schending is van AZN

Question 9

toestemming benadeelde

Answer 9

• voorwaarden:
  > toestemming uit vrije wil (uitdrukkelijk of stilzwijgend)
  > toestemming heeft betrekking op aantasting belangen die tot schade hebben geleid
  > aantasting van belangen waarover hij kan beschikken
• bevrijdingsbedingen; risico-aanvaarding
  > geen bevrijding voor inbreuken op fysieke integriteit en overlijden
  > wel impact ondertekening: eigen fout slachtoffer bij foutieve risico-aanvaarding = minstens verdeling AH of alles bij slachtoffer indien eigen fout de uitsluitende oorzaak is
• bewijslast: diegene die het aanvoert
  >< strafrecht en oud recht

Question 10

minderjarige < 12 jaar

Answer 10

• niet aansprakelijk
• 12 jaar: familierecht
• bescherming tegen financiële gevolgen van handelingen gesteld op ogenblik dat nog niet schuldbekwaam

Question 11

minderjarige > 12 jaar

Answer 11

• wel aansprakelijk
• rechter kan matigen obv billijkheid, rekening houdend met relevante omstandigheden en economische en financiële toestand
  > relevante omstandigheden (MVT): ernst fout, onderlinge verhouding tssn betrokkenen, financiële draagkracht partijen
  > geen vrijstelling of matiging indien effectieve dekking door verzekering

Question 12

AH verzekering en AH minderjarigen

Answer 12

• enkel voor persoonlijke AH minderjarige (niet voor kwalitatieve AH ouders)
• geen dekking bij opzet
• > 12 jarigen: uitsluiting zware fout/grove schuld indien uitdrukkelijk en beperkend
• < 12 jarigen: geen uitsluiting zware fout/grove schuld
• rechtstreekse vordering benadeelde
• bij opzet/zware fout: exceptie = niet tegenwerpelijk (= uitzondering voor minderjarigen)

Question 13

personen met geestesstoornis

Answer 13

• wel aansprakelijk (= schuldbekwaam)
• rechter kan matigen obv billijkheid, rekening houdend met relevante omstandigheden en economische en financiële toestand
  > relevante omstandigheden (MVT): ernst fout, onderlinge verhouding tssn betrokkenen, financiële draagkracht partijen
  > geen vrijstelling of matiging indien effectieve dekking door verzekering
• geestesstoornis die oordeelsvermogen aantast/ controle over handelen tenietdoet of ernstig aantast
  > aanhoudend (niet: te wijten aan kortstondig bewustzijnsverlies)
  > inherent aan persoon (niet: tijdelijke aantasting te wijten aan bijzondere omstandigheid)

Question 14

immuniteiten (AH voor eigen daad)

Answer 14

• immuniteit enkel voor niet-herhaalde, eenmalige lichte fouten
• WN
• statutair OH personeel
• vrijwilligers
  > vrijwilligersorganisatie = kwalitatieve AH
  * specifiek toep geb: enkel gestructureerde VW organisaties
• stagiairs
• magistraten
• notarissen