KR: Buikklachten Flashcards
(36 cards)
Wat zijn bovenstebuiksklachten van meest naar minst voorkomend in de huisartsenpraktijk? (ter illustratie)
- buikkrampen/-pijn
- braken
- misselijkheid
- maagpijn
- zuurbranden
- slikklachten/dysfagie
- haematemesis
Wat is de meest voorkomende oorzaak van bovenbuiksklachten?
Refluxziekte en dyspepsie/stoornis maagfunctie
Wat zijn ernstige, zeldzame oorzaken van bovenbuiksklachten waar je altijd bedachtzaam op moet zijn?
- maag-/slokdarmcarcinoom
- septisch ulcus (soms)
- chronische pancreatitis
- hepatitis
- myocardinfact/angina pectoris
Wat zijn nog overige oorzaken van bovenbuiksklachten die soms voorkomen?
- oesofagitis
- hernia diaphragmatica
- PDS
- coeliakie
- cholelithiasis
Kijk naar plaatje referred pain en lokalisatie
figuur 32 diagnostiek alledaagse klachten
Van welk orgaan heb je last als je pijn in de zij hebt?
milt
Van welk orgaan heb je last als je pijn in de flank hebt?
Nieren/nierbekken
Wat zijn de diagnostische criteria voor PDS?
Stel de diagnose PDS na het redelijkerwijs uitsluiten van andere aandoeningen bij:
* Recidiverende buikpijn of ongemakkelijk gevoel in de buik gedurende minstens drie dagen per maand in de afgelopen drie maanden, en ze bestaan > zes maanden én
* ten minste twee van de volgende criteria:
* de klachten verminderen na defecatie.
* de klachten zijn geassocieerd met verandering in frequentie van defecatie.
* de klachten zijn geassocieerd met verandering in consistentie van de ontlasting.
Welke klachten heeft iemand met PDS?
Kern van het beeld: buikpijn in combinatie met defecatieproblemen
* Wisselend chronisch beloop
* Buikpijn of –krampen overdag, erger na maaltijd en beter na defecatie/winden laten
* Diarree soms met urgency en/of obstipatie
* Opgeblazen gevoel, boeren, winderigheid, rommelingen
* Bijkomend: moeheid, maagklachten, brandend maagzuur, hoofdpijn, pijn in de rug of de zij en pijn bij het
vrijen
Welke DD moet je meenemen bij diagnose van PDS?
- Lactose-intolerantie
- Coeliakie (gluten-intolerantie)
- Parasitaire infecties
Wat zijn synoniemen voor PDS?
spastische darm, spastisch colon, irritable bowel syndrome (IBS)
Wat is de oorzaak van PDS?
Er is geen structurele afwijking / pathofysiologie.
Factoren die mogelijk een rol spelen:
* abnormale verwerking van prikkels in het maagdarmkanaal en mogelijk ook in de hersenen -> eerder
pijn/prikkels in de darmen waarnemen
* darmperistaltiek is onregelmatig en wisselend waardoor verstopping of juist diarree kan ontstaan.
* verkeerde voeding (vezelarm, soms juist te vezelrijk, eenzijdig) kan de klachten van PDS verergeren.
* stress (emoties, spanningen, nervositeit, etc.) kan leiden tot verergering van de klachten.
Wat zijn de alarmsymptomen van de bovenbuik?
- hematemesis
- maleana (pikzwarte ontlasting)
- dysfagie (moeite met slikken/zakken van eten)
- onbedoeld gewichtsverlies en malaise
- icterus
- ontkleurde ontlasting
Waar duidden alle alarmsymptomen van de onderbuik op?
- hematemesis
- maleana (pikzwarte ontlasting)
- dysfagie (moeite met slikken/zakken van eten)
- onbedoeld gewichtsverlies en malaise
- icterus
- ontkleurde ontlasting
- Hematemesis -> maligniteit oesofagus of maag
- Melaena (pikzwarte ontlasting) -> maligniteit oesofagus of maag
- Dysfagie (moeite met slikken/zakken van eten) -> maligniteit oesofagus
- Onbedoeld gewichtsverlies en malaise -> maligniteit
- Icterus -> maligniteit
galwegen/pancreas, leverpathologie (hepatitis) - Ontkleurde ontlasting -> maligniteit galwegen
Wat zijn alarmsymptomen van de onderbuik?
- gewichtsverlies
- koortsepisodes
- bloed bij ontlasting
- veranderd defaecatiepatroon (op oudere leeftijd)
- onverklaarde ijzergebreksanemie
- loze aandrang
- (bij kinderen) koorts, hevig braken, afbuigen groeicurve, chronische diarree
Waar duidden alle alarmsymptomen van de bovenbuik op?
- gewichtsverlies
- koortsepisodes
- bloed bij ontlasting
- veranderd defaecatiepatroon (op oudere leeftijd)
- onverklaarde ijzergebreksanemie
- loze aandrang
- (bij kinderen) koorts, hevig braken, afbuigen groeicurve, chronische diarree
- Gewichtsverlies -> maligniteit
- Koortsepisodes -> inflammatory bowel disease (IBD)
- Bloed bij ontlasting -> colorectaal carcinoom
- Veranderd defaecatiepatroon (op oudere leeftijd)-> colorectaal carcinoom
- Onverklaarde ijzergebreksanemie -> colorectaal carcinoom
- Loze aandrang -> colorectaal carcinoom
- Kinderen: koorts, heftig braken, afbuigen groeicurve, chronische diarree -> IBD, coeliakie
Welke klachten verwacht je te zien bij iemand met colorectaalcarcinoom (CRC)?
- verandering ontlastingspatroon > 2 weken
- bloed bij de ontlasting
- onverklaarbaar gewichtsverlies
- aanhoudende buikpijn
- loze aandrang of het gevoel dat de darm niet volledig wordt geleegd na de stoelgang
- constante vermoeidheid
- Bij lokalisatie in rectum: defecatieklachten
- Bij lokalisatie in colon ascendens: vaak alleen anemie
Erfelijke factoren spelen een rol bij ongeveer 1/10 patiënten met CRC: - Familiaire adenomateuze polyposis (FAP)
- Hereditair non-polyposis colorectaal carcinoom (HNPCC) (en verhoogd risico endometriumcarcinoom)
Welke klachten verwacht je te zien bij inflammatory bowel disease (IBD)?
(combinatie van) koorts, gewichtsverlies, diarree, bloed in ontlasting
Waar duidt ijzergebreksanemie op oudere leeftijd op?
Bloedverlies, vaak in de TD t.g.v. malginiteit / IBD
Wat zijn oorzaken van zuurbranden?
- Hernia diafragmatica / reflux
- Functionele dyspepsie, stoornis maagfunctie
- Gastritis, ulcus ventriculi en ulcus duodeni * Maagkanker
Wat is hernia diafragmatica?
Hernia diafragmatica is een aangeboren breuk in het middenrif. Hierdoor kan een deel van de maag in de thoraxholte terechtkomen.
Wat is dyspepsie?
continue of terugkerende klachten van pijn of een onaangenaam gevoel in de bovenbuik, al dan niet gepaard gaand met misselijkheid, opboeren of een opgeblazen gevoel, zonder aanwijzingen voor medische aandoeningen (ontstekingen, anatomische afwijkingen, tumoren) die de klachten kunnen verklaren
Hoe kan gastritis, ulcus ventriculi, ulcus duodeni ontstaan?
- stoffen die maagwand irriteren: scherpe spijzen, alcohol, roken, NSAID’s, prednison
- stress
- Helicobacter pylori (1/5 besmetten krijgt ulcus), aan te tonen in ontlasting (100% zeker in maagbiopt)
- Ulcus duodeni: bijna 100% door helicobacter
- Ulcus ventriculi: 70% door helicobacter
Hoe ziet het klinische beeld van gastritis, ulcus ventriculi en ulcus duodeni eruit?
- Pijn bovenbuik in de nacht of na voedselinname
- Zuurbranden
- Misselijkheid, braken
- Weinig eetlust, ev. gewichtsverlies
- Complicaties: bloeding (bloedbraken of zwarte ontlasting), perforatie -> ‘acute buik’, vernauwing (braken)
