Krabbamein

Question 1

hvað greinast margir árlega með brjóstakrabbamein?

Answer 1

200 manns

Question 2

hve stór hluta krabbameina hjá konum eru brjóstakrabbamein? og hve stór hluti krabbameina hjá körlum er prostata

Answer 2

25%

Question 3

hver er helidarfjöldi krabbameina hjá bæði konum og körlum?

Answer 3

800 og 800

Question 4

hve stór hluti kvenna fær brjóstakrabbamein og hve stór hluti karla fær prsotata cancer?

Answer 4

10% og 10%

Question 5

hve stór hluti fólks fær krabbamein á lífsleiðinni?

Answer 5

40%

Question 6

nýgengi hvaða krabbameins hefur hríðfallið síðan 1950?

Answer 6

magakrabbamein

Question 7

nýgengi hvaða krabbameins hefur stigmagnast síðan 1950?

Answer 7

lugnnakrabbamein

Question 8

nýgengi brjóstakrabbameins hefur stigmagnast síðan 1950 s/ó

Answer 8

ó, aukist svolítið

Question 9

Árið 1918 létust um 30% manna af völdum sýkinga , s/ó?

Answer 9

ó, 50%

Question 10

Árið 2018 látast um 80% karla og kvenna af völdum annað hvort krabbameina eða hjarta og æðasjúkdóma. s/ó

Answer 10

Ó, 60%

Question 11

Á síðustu 20 árum hefur nýgengi krabbameina almennt aukist árlega um 0,5%, en nýgengi brjóstakrabbameins og krabbameins í blöðruhálskirtli hefur aukist um rúmlega 1% eða helmingi meir, S/Ó

Answer 11

S

Question 12

á síðustu 20 árum hefur nýgengi krabbameina aukist um 5%

Answer 12

Ó, 10%

Question 13

Nýgengi krabbameina er sennilega ekki lengur að aukast og er rúmlega 300/100.000, S/Ó

Answer 13

S

Question 14

Dánartíðni er heldur minnkandi, en er ennþá um 105/100.000. S/Ó

Answer 14

S

Question 15

hvaða krabbamein fengu japanarnir sem fluttu til usa og hvað hættu þeir að fá? (4)

Answer 15

blöðruháls og brjóst rauk upp.
ristill jókst svolítið.
magi snarlækkaði

Question 16

hvernig meðhöndlar maður meinvörpp í holhönd konu?

Answer 16

eins og brjóstacancer á stigi II

Question 17

hversu algeng eru æxli af óþekktum toga?

Answer 17

1% æxla (15 á ári)

Question 18

4 ástæður fyrir því að æxli valdi paraneoplastisku syndrome?

Answer 18

1) framleiðsla hormóna eða vaxtarþátta
2) mótefnamyndandir (immunocomplexar)
3) virkjun eða hömlun á efnaskiptum
4) virkjun eða hömlun á efnaskiptaferlum

Question 19

hversu algegnt er paraneopastlic syndrome meðal krabsjúkl?

Answer 19

10% f´það

Question 20

5 helstu krabamein sem valda paraneoplastic syndorme?

Answer 20

1) lungu
2) eggjastokkar
3) eitlar
4) nýru
5) brjóst

Question 21

hvað er í MEN I?

Answer 21

1) Pituitary
2) Parathyroid
3) Pancreas
1=PPP

Question 22

hvað er í MEN II

Answer 22

1) Thyroid
2 Parathyroid
3) Medullur

2=TPM

Question 23

hvað framleiðir nýrnahettu æxli í MEN 2?

Answer 23

katekólamín

Question 24

praktísk gildi paraneoplastikst syndrome? (3)

Answer 24

1) einkenni leiða til greiningar
2) geta sagt til um meðferðarárangur þegar minnka og að sjúkd taki sig upp aftur
3) geta bent á lyfjatarget

Question 25

hverju veldur ACTH seytun?

Answer 25

Cushings

Question 26

paraneoplastic syndrome í SCLC? (2)

Answer 26

1) ACTH | 2) SIAH

Question 27

hvaða cancerar geta seytt ACTH? (4)

Answer 27

1) SCLC 2) NSCLC 3) thyomoma 4) briscancer

Question 28

hvaða cancerar geta valdið SIADH? (4)

Answer 28

1) SCLC 2) NSCLC 3) mesótelíóma (í fleirðu) 4) briscancer

Question 29

hvað er myasthenia gravis?

Answer 29

autoimmune sjúkd sem veldur lömunum t.d. í andliti

Question 30

hvað er lambert-eaton syndrome?

Answer 30

autoimmne sjúkd sem hefur áhrif á taugavöðvamót, veldur skertri vöðvavirkni

Question 31

hvað veldur cachexiu?

Answer 31

1) skert inntaka | 2) orkunýting krabbameinsfruma

Question 32

hvað er æxlishiti? (3)

Answer 32

1) hiti sem kemur á kvöldin 2) vegna cytokina frá æxlinu 3) blóð, lifrarmeinvörp og nýrnakrabbamein sérstaklega

Question 33

blóðsjúkdómar sem fylgja cancerum? (5)

Answer 33

1) thrombocytosis 2) erythrocytosis (nýrnacancer) 3) DIC (vægt) 4) autoimmune hemolytic anemia 5) anemia

Question 34

Paraneoplasíu heilkenni frá húð? (5)

Answer 34

1) Paget sjúkdómur 2) Acanthosis nigricans 3) Dermatomycositis 4) Peuts-Jegats 5) Scleroderma

Question 35

Hvað er acanthosis nigricans?

Answer 35

dökkar skellur á svitasvæðum

Question 36

hvað er Dermatomycositis?

Answer 36

útbrot á húð og vöðvaslappleik

Question 37

hvað er Peuts-Jegats?

Answer 37

Dökkir dílar í kringum munn

Question 38

hvað er scleroderma?

Answer 38

of mikil kollagen framleiðsla sem veldur sclerosu (kölkun) víða

Question 39

hversu algengt er kalkblæði í cancer?

Answer 39

15% allra sem deyja af völdum krabbameins

Question 40

Bráðavandamál í krabbameinssjúklingum: | Skilgreining

Answer 40

ástand sem þarf að hefja meðhöndlun við innan 24h sem getur annars valdið varanlegum skaða eða dauða

Question 41

hvernig krabbamein geta talist bráðavandamál við greiningu? (6)

Answer 41

1) bráðahvítblæði 2) hámalign lymphoma 3) SCLC 4) heilaæxli 5) anaplastic thyroid cancer

Question 42

krabbameins bráðavandamál vegna grunnsjúkdómsisn? (8)

Answer 42

1) heilameinvörp 2) þrenging að mænu 3) þrenging að loftvegum 4) lokun á líffærum 5) lokun á æðum eða blóðsegi 6) vökvasöfnun í pericardium 6) vökvasöfnun í pleura 7) tumor lysis syndrome 8) PE

Question 43

hvað er tumor lysis syndrome?

Answer 43

þegar krabfrumur eru drepnar og leysast upp og valda hyperkalemiu og hyperuricemiu m.a. sem getur eyðilagt nýru eða valdið arrythimum

Question 44

Helstu krabbamein sem valda heilameinvörpum? (4)

Answer 44

1) Lungnakrabbamein 2) Sortumein 3) Brjóstakrabbamein 4) Eitilfrumuæxli

Question 45

einkenni heilameinvarpa eru hægvaxandi s/ó

Answer 45

já en þau geta borið brátt að

Question 46

einkeni heilameinvarpa? (5)

Answer 46

1) höfuðverkur oft verri á morgnana 2) ógleði og uppköst (stundum uppköst án ógleði) 3) sjóntruflanir 4) krampar 5) sljóleiki, karakterbreytingar

Question 47

alvarlegasta einkenni heilameinvarpa?

Answer 47

heilabjúgur

Question 48

merki um heilameinvröp við skoðun? (3)

Answer 48

1) htn 2) papilluedema í augum 3) heilatauga vanvirkni

Question 49

meðferð við heilameinvörpum? (3)

Answer 49

1) dexametason i.v. 2) krampalyf fyrirbygjgandi 3) aðgerð og geislar

Question 50

hvar er algengast að krabbamein valdi þrýsing á mænu?

Answer 50

í brjósthrygg (70%)

Question 51

meðf við SVC syndrromre? (4)

Answer 51

1) dexametasón iv 2) súrefni 3) laser brennsla 4) geislameðferð og lyfja

Question 52

flokkun beinmeinvarpa? (3)

Answer 52

1) lytísk 2) beinmyndandi 3) blandæxli

Question 53

hvað þýðir lýtískt?

Answer 53

eyðandi

Question 54

algengasta ástæða verkja hjá krabsjúkl?

Answer 54

æxlisvöxktu í beinum

Question 55

hvert fara 80% beinmeinvarpa? (2)

Answer 55

í hryggsúlu og rifbein

Question 56

hvert fara 20% beinmeinvarpa? (3)

Answer 56

1) í mjaðmagrind 2) höfuðkúpu 3) lærleggi

Question 57

4 tegundir verkja?

Answer 57

1) somatic verkur 2) visceral verkur 3) neuropathic verkur 4) mekanískur verkur

Question 58

hvernig er somatic verkur?

Answer 58

áverki á vef sem veldur staðbundum og stöðugum verk

Question 59

hvernig er visceral verkur? (2)

Answer 59

1) verkur vegna sársaukaertingar á öðrum stað. | 2) kemur í byljgum/krömpum

Question 60

hvernig er neuropathic verkur? (3)

Answer 60

1) vegna þrýstings á taugar 2) stendur lengi yfir 3) brunatilfinning

Question 61

hvernig er mekanískur verkur? (1)

Answer 61

verkur sem kemur við hreyfingu

Question 62

hvernig verkur er beinverkur?

Answer 62

sómatískur og mekanískur

Question 63

hvaðan kemur beinverkur?

Answer 63

helst frá beinhimnunni

Question 64

meðferð við beinmeinvörpum? (5)

Answer 64

1) geislar 2) lyfjmeðeferð 3) nsaids 4) ópíöt 5) bisfosfónöt

Question 65

vandamál við beinmeinvörp? (5)

Answer 65

1) verkir 2) brothætta 3) þrýsingur á heila eða mænuþrengsli 4) hypercalcemia 5) mergbilun

Question 66

algengi sarkmeina meðal æxla hjá öllum og hjá börnum?

Answer 66

1% allra æxla | og 7% hjá börnum

Question 67

algengasti staður mjúkparta sarkmeina?

Answer 67

neðri útlimir 37%

Question 68

flestir krab.sjúkdómar eru ekki læknanlegir þegar greinast með fjarmeinvörp, s/ó

Answer 68

S

Question 69

flestir krab.sjúkdómar eru læknanlegir með krabbameinslyfjum einum og sér s/ó

Answer 69

ó, þarf oftast skurðaðgerð eða geislameðferð

Question 70

hvaða krabsjúkdómar eru læknanlegir eftir að fjarmeinvörð greinast? (4)

Answer 70

1) sarkmein 2) ristill 3) skjaldkirtill 4) HNE æxli (fleiri)

Question 71

hvaða krab.sjúkdómar eru læknanlegir með lyfjum eingöngu? (4)

Answer 71

1) eistu 2) eitlar 3) hvítblæði 4) æxli hjá börnum

Question 72

almennar aukaverkanir krablyfja? (9)

Answer 72

1) slímhúðarbólga 2) ógleði uppköst 3) blöðrubólga 4) ófrjósemi 5) vöðvaverkir 6) hárlos 7) sáramyndanir 8) mergbæling 9) æðabólgur, blóðtappar

Question 73

hvaða lyf gefur maðr brca sjúkl?

Answer 73

PARP hemla

Question 74

hvað veldur ófrjósemi í krablyfjum hjá körlum?

Answer 74

minnkuð sæðisframleðisla (ekki áhrif á hormón)

Question 75

hvað veldur ófrjósemi í krablyfjum hjá konum?

Answer 75

minnkuð hormónaframleiðsla (ekki áhrif á eggbúskap)