Observatiemethoden

Question 1

Waarom observeren we kinderen?

Answer 1

• aanleiding, zoals gedragsverandering of ontwikkelingsachterstand
• gegevens verzamelen over de ontwikkeling

Question 2

Wat is een reguliere observatie?

Answer 2

een vorm van observeren om gegevens te verzamelen over de ontwikkeling van een kind.

Je gebruikt dit om het kind te volgen in zijn ontwikkeling.

Question 3

Welke doelen heeft een reguliere observatie?

Answer 3

• zoveel mogelijk informatie verzamelen over de kinderen en de groep
• kunnen inspelen op individuele behoeften van een kind
• inzicht krijgen in de beste benadering van een kind of een groep
• informatie verzamelen om ouders te kunnen informeren over de ontwikkeling van hun kind
• teams inzicht geven in het welbevinden van hun groep en hun individuele kinderen

Question 4

Wat is een longitudinale observatie?

Answer 4

Een kind gedurende een lange periode volgen

Question 5

Wat is een cross-sectional observatie?

Answer 5

meerder kinderen tegelijk observeren op het zelfde onderdeel

Question 6

Welke observatiemethoden kennen we?

Answer 6

• Focus op kinderen
• werken aan welbevinden
• ontwikkelingsvolgmodel (OVM)
• ontluikingsvolgsysteem baby’s en peuters
• ABC-schema
• observeren met KIJK!

Question 7

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: Focus op kinderen

Answer 7

• geeft informatie over de ontwikkeling en het welbevinden van kinderen
• 0 tot 12 jaar
• voor kindcentra en naschoolse opvang
• handreiking voor:
  1. beter inspelen op het gedrag van het kind
  2. aandacht tussen kinderen verdelen
  3. creatief omgaan met de groep
  4. handelen en activiteiten
• een paar keer per jaar enkele weken observaties uitvoeren (groep en individueel).
• uitkomsten bespreken met ouders en team

Question 8

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: Werken aan welbevinden

Answer 8

• levert informatie over het welbevinden
• 0 tot 12 jaar
• kinderopvang en peuterspeelzaal, basisonderwijs kan ook
• bedoeld als feedbackinstrument voor teams
• resultaten inzetten bij teamoverleggen, oudergesprekken en kindvolgsysteem
• kwaliteit beoordelen adhv vragenlijsten en observatieformulieren

Question 9

Wat is welbevinden?

Answer 9

de mate waarin je je op lichamelijk, geestelijk en sociaal gebied goed voelt.

Question 10

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: Ontwikkelingsvolgmodel (OVM)

Answer 10

• longitudinaal observatiesysteem
• 0 tot 13 jaar
• kinderopvang en (speciaal) onderwijs
• doel is vroegsignalering
• aspecten van kinderlijke ontwikkeling zijn uitgewerkt in ontwikkelingslijnen met ontwikkelingsfasen per half jaar
• doorlopend observatieproces, noteren wanneer je verandering ziet bij het kind
• OVM geeft handreikingen voor diagnostisch onderzoek, individuele handelingsplannen en planmatig aanbod op de groep

Question 11

Wat is vroegsignalering?

Answer 11

Het op tijd signaleren en onderkennen van problemen om in een vroeg stadium te kunnen ingrijpen.

Question 12

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: Ontluikingsvolgsysteem baby’s en peuters

Answer 12

• het functioneren en de ontwikkeling van jonge kinderen zo goed mogelijk volgen
• gegevens gebruiken voor aanbieden van passende ontwikkelingsstimulering en pedagogische aanpak, overdracht aan basisonderwijs en vroegsignalering
• 0 tot 4 jaar (ook versie voor BSO)
• ontwikkelingslijnen die een referentiekader bieden voor de gemiddelde ontwikkeling op de gebieden:
  1. sociaal-emotionele ontwikkeling
  2. zelfredzaamheid
  3. speel- en leerontwikkeling
  4. taalontwikkeling
  5. motoriek

Question 13

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: ABC-Schema

Answer 13

• Activating event of Antecedant, Behaviour en Consequence (aanleiding, gedrag, consequentie)
• ongewenst gedrag in beeld brengen
• als je weet wat welke aanleiding bepaald gedrag oproept, kun je die veranderen zodat ander gedrag ontstaat
• consequentie is bepalend of gedrag wordt versterkt, in stand wordt gehouden of wordt afgezwakt
• je kunt de aanleiding of de consequentie veranderen

Question 14

Wat zijn de kenmerken van de observatiemethode: KIJK!

Answer 14

• de ontwikkeling van kinderen cvan 0 tot 12 jaar in kaart brengen en een daarbij horend ontwikkelingsgericht activiteitenaanbod ontwerpen
• kinderen observeren over een langere tijd tijdens een activiteit.
• gebruiksmogelijkheden:
  1. signaleren wat er op de groep speelt
  2. ontwikkelingsvolgsysteem
  3. op individueel niveau achterstanden signaleren
  4. hulpmiddel om geschikte vervolgactiviteit te kiezen op pedagogisch, didactisch en organisatorisch vlak
  5. leidraad bij gesprekken met ouders, collega’s en instanties
• gegevens onderverdelen in basiskenmerken, risicofactoren en betrokkenheid
• ontwikkelingslijnen met mijlpalen per half jaar
• kijken naar niveau en proces
• 2 a 3 keer per jaar invullen

Question 15

Wat is betrokkenheid?

Answer 15

in hoeverre een kind verbonden is met andere kinderen en de pedagogisch werkers of leerkracht.

Question 16

Wat is een ontwikkelingsvoorsprong?

Answer 16

dan loopt een kind minstens een half jaar voor op wat verwacht mag worden op basis van zijn leeftijd (achterstand is een half jaar achter lopen op basis van verwachting)

Question 17

Wat bedoelen we met bewust observeren?

Answer 17

waarnemen doe je onbewust, observeren bewust.

bij waarnemen neem je van alles waar, maar je negeert ook veel dingen. Voorkennis maakt dat je onbewust keuzes maakt en waar jij je op concentreert.

Als je goed observeert moet je objectief beschrijven wat er te zien is, je mag er geen betekenis aan geven.

Nieuwsgierig zijn is belangrijk.