Sveti Kiprijan Kartaginski Flashcards
(104 cards)
1
Q
Od koga je zavision Kiprijan u bogoslovskom smislu? Koje su razlike?
A
Zavisio je umnogome od Tertulijana ali je razlika u tome sto nije ekstremista i sto nema neumeren temperament
2
Q
Kada se rodio i gde?
A
oko 200-210 godine u prestonici africke provincije Kartagine
3
Q
Kakva je bila KArtagina?
A
veliki trgovacki i intelektulani centar gde je cvetala kosmopolitska kultura
4
Q
Odakle znamo Kiprijanovu biografiju?
A
Iz njegovih spostvenih pisama i rasprava
5
Q
O cemu je sacuvan sluzbeni izvestaj?
A
O njegovom hapsenju, isledjivanju i mucenickoj smrti
6
Q
Iz kakve je porodice bio? Obrazovanje? Zanimanje?
A
Bio je iz bogate i cuvene porodice
imao je solidno obrazovanje
bio je advokat sa svojom praksom
7
Q
Kada se obratio i postao svestenik?
A
U srednjim godinama
8
Q
Ko mu je bio konkurent?
A
Stariji i zasluzniji episkop Novat
9
Q
Kako je Novat reagovao na ovo?
A
Bio je neprijatelj Kiprijana
10
Q
Sta je pocelo nakon Kiprijanovog stupanja na presto?
A
Dekije je oko 250 zapoceo gonjenje hriscana
11
Q
Cime se odlikovalo Dekijevo gonjenje?
A
Time sto su svi gradnjani rimskog drustva hriscani bili primorani na zrtvoprinosenja
12
Q
Kako se mnogima cinilo ovo zrtvoprinosenje?
A
Kao cista formalnost pa je broj otpadnika bio veci
13
Q
Gde je bio Kiprijan kada se gonjenje razbuktalo? Kakva je bila reakcija okoline?
A
On se bio sklonio iz Kartagine
Drugi su tako reagovali kao da se on sklonio da ne bi postradao i pripisivai su mu nedovoljno herojskog drzanja narocito posle stradanja pape Fabijana
14
Q
Kada je prestalo gonjenje?
A
251 godine
15
Q
Kakvo se pitanje pojavilo?
A
Sta sada ciniti sa otpadnicima
16
Q
Kako se tada gledalo na otstupnistvo?
A
To je bilo smrtni greh i izmirenje sa Crkvom nije bilo moguce
17
Q
Sta je smatrao Novat?
A
Da samo ispovednici mogu primati nazad u Crkvu otpadnike
18
Q
Koja je druga kategorija otpadnistva?
A
Ona u grpa koju rimske vlasti naprosto nisu uhvatile i tu je spadao Kiprijan
19
Q
Sta su smatrali ispovednici a sta Kiprijan?
A
Ispovednici da su samo oni mogli primati nazad u Crkvu a Kiprijan da je samo episkop mogao primati nazad u Crkvu
20
Q
Kada je bio pomesni kartaginski sabor?
A
251 godine
21
Q
Sta je reseno na pomesnom saboru 251 godine?
A
da svi odstupnici bez izuzetka mogu biti primljeni u pokajnistvo i ako su na smrtnom odru mogu se vratiti nazad u krilo Crkve
22
Q
Koja se frakcija otcepila od Crkve?
A
Jedna frakcija prezvitera-ispovednika sa Novatom
23
Q
Koja su dva glavna dela Kiprijana na ovu temu?
A
“O palima”
“O Jedinstvu katolicanske Crkve”
24
Q
Sta je Kiprijan uradio 255 godine?
A
Uzeo je ucesca u jos jednom sporu o krstenju od strane jeretika
25
Sta je Kiprijan smatrao za krstenje od jeretika?
Isto kao i Tertulijan da ne moze biti dejstveno
26
Kada su bila 3 kartaginska sabora?
izmedju 255-256 godine
27
Koji se papa protivio misljenju iznetom na ova tri sabora?
Papa Stefan
28
Kada je objavljen novi edikt za gonjenje hriscanima?
258 imperator Valerijan i tu su postradali i Kiprijan i papa Stefan
29
Kako delimo Kiprijanova dela?
Na apologetska i na eticka ali su "o palima" i "o jedinstvu katolicanske Crkve" zasebna dela
30
Kakva su apologetska dela Kiprijana?
Ista su kao i kod Tertulijana, odlikuju se strogim maksimalizmom
31
Koliko apologetskih dela sv Kiprijan ima?
samo 3 dugacka pisma u formi traktata:
- Pismo Donatu
- Pismo Dimitrijanu
- Pismo Kvirinu
32
Sta se obradjuje u "Pismu Donatu"?
Kiprijanovo stupanje u hrisc veru i tematizacije krstenja kao stupanja u novi zivot
33
Sta se tematizuje u "Pismu Dimitrijanu"?
Navodno, epidemije, bolesti, rat za sve to su krivi Hriscanu kaze Dimitrijan zato sto nece da prinose zrtve, i onda mu Kiprijan objasnjava stvari
34
Zasto je vazno "pismo Kvirinu"?
Vazno je za starozavetnike jer u njemu ima dosta citata na ranom latinskom tekstu
35
Koja su eticka dela sv. Kiprijana?
Isto su slicna Tertulijanu i poznato je i ovde nekoliko malih traktata:
- O odevanju devstvenica
- O daru trpljenja
- O revnosti i zavisti
36
Kakav je spis "o Smrti"?
U tom spisu se pise o hriscanskom odnosu prema smrti zato sto je delo nastalo u vreme kuge
On osudjuje obicaj oplakivanja svojih umrlih jer je jedino sto nas deli od pagana odnos prema toma kako oni i mi pozdravljamo kraj svoga zivota
37
Kada je nastalo kuga?
Odmah posle Dekijevog progona hriscana
38
Sta kaze u spisu "o smrti" Kiprijan?
- Necemo oplakivati poziv drugova nasih
- Odrekli smo se sveta i ovde boravimo kao stranci ili gosti
- Gospod ce svakog od nas privesti vlastitom prebivalistu
- Nase otacastvo je raj, pa zasto ne bismo otisli i ugledali ga i pozdravili svoju rodbinu
39
Koji najraniji komentar nalazimo kod Kiprijana?
Komentar na Oce Nas
40
Ko jos komentarise Oce nas u ovo vreme (priblizno)
Origen
41
U kojoj knjizi se komentarise Oce Nas?
U "knjiga o molitvi gospodnjoj"
42
Sta kaze u "o molitvi Gospodnjoj"?
- Gospod je ucitlje sveta i nastavnik jedinstva
- Covek se ne moli sam za sebe
- nasa molitva je zajednicka i svenarodna
- kada se molimo, molimo se za citav narod
- Citav narod cini jedno - Bog
43
Kako se tumaci molba o Carstvu?
Tumaci se u eshatoloskom smislu
44
Sta kaze za Carstvo?
- molimo za dolazak Carstva kao sto molimo Boga da se sveti ime njegovo u nama
- Carstvo je uvek bilo kod njega i bespocetno je i nikada nece prestati
- molimo da dodje Carstvo koje nam je Bog obecao i da carujemo sa Vladikom-Hristom
45
Na sta se odnosi molba za hleb nasusni?
Na evharistiju
46
Sta kaze za hleb nasusni?
- ovo se shvata i po duhovnom i po obicnom smislu
- Hristos je hleb zivota, ne svima, nego nama
- treba da se molimo da se ne odelimo od tela Hristovog
- kada Hristos kaze da onaj ko jebe hleba njegovog zivece vavek, tada misli na one koji se doticu tela njegovog
- Kiprijan ovde takodje spominje da se pricesce uzima svakodnevno
47
Kako se ovde shvata poziv na svakodnevno pricescivanje?
ovo ne znaci da je Liturgija u Kiprijanovo vreme bila svakodnevno vec da su se darovi nosili sa sobom kuci i svakodnevno se konzumirali
48
Sta jos spominje Kiprijan u spisu "o molitvi Gospodnjoj" a vezano za molitvu?
Kaze da hrisc treba da se mole 7 puta dnevno u odredjena vremena
49
Sta nam pokazuje molitva 7 puta na dan?
Da je to stari jevrejski obicaj iz koje se razvilo nase bogosluzenje:
vecernje
povecerje (polunocnica)
jutrenja
casovi
50
Koji je glavni doprinos Kiprijana svetom predanju?
Ucenje o "palima" i pitanje o prirodi "katolicanske Crkve"
51
Kakvo je znacenje "katolicanske" kod Kiprijana?
Ovaj pojam koji nalazimo kod Ignjatija Bogonosca u vreme Kiprijana ulazi u stalnu upotrebu i nije koriscen u geografskom smislu nego u smislu celokupnosti svake Crkvene zajednice.
52
Koliko je bila znacajna rec Katolicanska?
Toliko da jeu Simbol Vere usla neprevedena
53
Kako je "katolicanska" prevedena kod nas?
Kao Saborna
54
Kako je "katolicanska" prevedena kod Grka?
kao katholikon odnosno glavna Crkva opstine u koju svi idu
55
Sta se tematizuje u delu "o palima"?
Kako da se oni koji su u vreme progona prineli zrtve vrate u telo Crkve
56
Sta je rekao Kiprijan, gde je koren problema o palima?
Gonjenja su stigla hriscane za njihove grehe koji su se dogodili sredinom 3 veka i umanjili njihovu budnost
57
Sta kaze u "o palima"
- dugotrajan mir naneo je stetu ucenju predatom od apostola
- promisao je sve obnovila
- ljudi su se birnuli o uvecanju svoga imanja
- Ko svestenika nije bilo ciste vere, blagocestija
- muskarci su nagrdili svoje brade, zene su narumenile svoja lica
- brakovi sa neznaboscima
- preziru se predstojatelji Crkava
- mrznjom se stvarju razdori
- episkopi se brinu o svetskom
58
Sta pise Kiprijan u spisu "o palima" konkretno za teme odstupnistva?
- Dakle bilo je i onih koji su i pre nego sto stu bili prinudjeni radili zrtvnoprinosenje
- decu su dovodili da gledaju obred
- ljudi su bili gramzivi za imetak i vezavsi se za zemno postali su hrana zmije
- Samo Bog moze otpadnike da pomiri sa Crkvom i to se mora dogoditi tamo gde je Bog (u Crkvi)
- Samo Gospod moze dati oprost grehova, a bilo drugi ko misli da to moze uciniti na mesto njega on ne pomaze nego steti drugima
59
Ko treba da prima pale u Crkvu?
Trebaj svestenici, episkopi, sluzitelji a ne ispovednici ili heroji to da cine
60
Koga ukorava u "Pismo kliru"
Ispovednike
61
Sta kaze u "pismu kliru"
- neko se drznuo da se ophodi lose prema episkopu
- gresnici dobijaju preko prezviteram djakona, svestenika dobijaju otpustenje grehova polaganjem ruku
- neki su bez svega ovoga i bez ispovesti vraceni, ali od strane klira i uceni su evharistija...
62
Sta kaze Kiprijan za uzajamne odnose episkopa i Crkve? (pismo florenciju pupijanu)
- episkop je u Crkvi i Crkva je u episkopu
- jedan je pastir kome je narod privrzen
- ko nije sa episkopom nije ni u Crkvi
- Crkva je katolicanska i jedan i treba da bude bez razdora, povezana svojim svestenicima
63
Koja je glavna tema "o jedinstvu Crkve'?
dokazivanje prerogativa episkopa u izmirenju odstupnika
64
O cemu se ukratko kazuje u "o Jedinstvu Crkve"?
- o jedinstvu Crkve
- o jeresi i njihovoj opasnosti
- Jeretici predstavljaju vecu opasnost od gonjenja jer unistavaju veru i izvrcu istinu
- svaki hriscanina treba da pripadne jednoj katolicanskoj Crkvi osnovanoj na Petru
- Gospod osniva Crkvu na Petru i to ukazuje na jedinstvo i jednu Crkvu
- izmirenje sa palima se ostvaruje Petrom
65
Kakvo je jedinstvo Crkve za Kiprijana?
Svetotajinsko sa episkopom kao glavom Crkve
66
Sta se nalazi u 4 glavi "o jedinstvu Crkve"?
misao o "prestolu sv. Petra"
67
Sta se misli pod "prestolom sv. Petra"?
To se ne zna tacno medjutim postoje teze.
Kiprijan je ovde mozda mislio na Petra kao osnivaca jedne Crkve
Ovde je svkako mislio na kartaginsku Crkvu
68
Kome sleduje u eklisioloskoj tradiciji?
Ignjatiju i sv. Irineju
i on u Crkvi vidi jednu i jedinstvenu katolicansku Crkvu
69
Sta je pomena Crkva?
Posme Crkva nije delic Crkve nego celokupna Crkva
70
Sta kaze o jedistvu episkopata?
- Kao sto su svi oko apostola i oko Petra, tako su i prezviteri oko episkopa
- svaki prezviter ima jednaku vlast
- Episkopstvo je svuda i isto i njemu se nista ne oduzima ni dodaje
-
71
Sta kaze u o jedinstvu Crkve za episkope?
- episkopstvo je jedno i svaki episkop u njemu ucestvuje
- Crkva je takodje jedna, ali sa prispevanjem plodova ona postaje mnostvena
- Crkva je jedan pocetak, jedna mati bogata i plodotvorna
- Crkva ozarena svetlom Gospodnjim rasprostire zrake svoje po svetu, svetlost je razlivena svuda, ali je jedna i jedinstvo tela Crkve ostaje nerazdeljivo
72
Sta se izostavlja iz ovih opisa o Crkvi?
Rim
73
Sta je Petar i njegovim opisima?
Petar je ovde vise izraz ranohriscanske ideje da je svaka Crkva koja ima episkopa na celu je naslednica Petra kao model, centar, osnov jedinstva Crkve
74
Sta nemamo van Crkve?
Spasenje "onaj koji nema Crkvu za mati, ne moze imati Boga za Oca."
75
Kako su tumacili "prestolu Petra" bogoslovi 1 vatikanskog sabora?
- Rimska Crkva obuhvata citav svet
- papa je izvorni episkop
- papi se moraju potciniti svi ostali episkopi
- "vlast Petra" nije vezana za mesno evharistijsko sabranje nego pripada jednoj licnosti koja vozglavljuje jednu Crkvu
76
Kakvo je ucenje Kiprijana naspram uvida bogoslova 1 vatikanskog sabora?
- njegovo ucenje o episkopatu je da svaki episkop poseduje punotu autoriteta i vlasti
- Crkva se postavlja na episkopima
- svakim cinom Crkve upravljaju nacalstvujuci
- Crkva se sastoji od episkopa, klira i naroda u veri
77
Sta hoce tumacenjem episkopstva da kaze Kiprijan?
Da kada je Gospod govorio Petru imao je u vidu ustanovljenje episkopske sluzbe a ne primat Petra
78
Kako nadopunjuje ucenje o episkopstvu iz spisa "Pismo Narodu"?
- jedan je oltar i jedno je svestenstvo
- jedan je Bog, jedan Hristos, Crkva je jedna i katedra osnovana po reci Gospodnjoj na kamenu jedna je
Dakle govori o "jednom svestenstvu" i tu ima u vidu sebe ili makog drugog episkopa
79
Koji termin jedino Matej upotrebljava?
Crkva
80
Koliko je postojala prva Crkvena opstina u Jerusalimu?
oko 10 godina
81
Ko je bio prva glava u Jerusalimskoj crkvenoj opstini?
apostol Petar
82
Sta je onda Gospod imao u vidu kada je govorio Petru?
Da ce Petar postati prvi episkop uopste jer je i tada bio prvi medju apostolima
83
Sta kaze Kiprijan o Rimskoj Crkvi?
- Kaze da je ona "ishodeca" ili glavna Crkva
- ona je centar zapadnog hriscanstva
- naravno to ne treba shvatiti u terminima eklisioloske unikalnosti
- politicki polozaj i istorijske okolnosti Rima su one koje joj daju taj autoritet
84
Koliko je Crkva nepogresiva?
Rimska, kao i svaka druga "nepogresiva" je u onoj meri u kojoj izrazava jedinstvo katolicanske vere.
85
Kada se sporio sa Stefanom?
256 godine sa Stefanom papom rimskim
86
Oko cega su se sporili Kiprijan i Stefa?
Stefan je mislio da je jereticko krstenje valjano a Kiprijan je mislio da jeretike treba opet kristit.
- niko ne moze biti krsten van Crkve zato sto je u svetoj Crkvi ustanovljeno jedno krstenje
87
Ako Stefan odbaci neophodnost ponovnog krstenja sta priznaje?
Postojanje dve Crkve
88
Sta kaze Kiprijan za ta jereticka krstenja?
- onaj ko je mogao da krsti mogao je i da da Duha Svetoga
- Onaj ko je van Crkve ne prebiva sa Svetim Duhom
- Krstenje je jedno, kao sto je Crkva jedna, kao je sveti Duh jedan itd.
- naziva jeretike antihristima
89
Kada je Stefan osudio Kartaginski sabor i njegove odluke, kako je reagovao Kiprijan?
odmah je sazvao 86 episkopa u Kartaginu i napravio 3 sabor posvecen istom problemu
90
Sta kaze u pravilima Kartaginskih sabora?
- Stefanu se spocitava da je teror koji silom privodi sabracu na poslusnost
- Cekace se sud Hristov da im sudi za vladanje njihovo
- Stefan je pretendovao na veci autoritet
- nijedan episkop nema licnu vlast na drugim episkopima
- sveopsta saglasnost je znak Bozanske volje
-
91
Sta kaze u 121 pravilu pomesnog kartaginskog sabora?
"Da ne insistira jedan episkop na svom sudu"
92
Sta kaze kasnije u polsanici papi Kelestinu?
Kaze da ne moze da poveruje da se moze naci takav covek da samo njemu Bog udahne ispravnost druga a da to isto ne bude i sa jerejima sakupljenim na saboru
93
Sta kaze u pismu Magnu?
- Novacijan je proizasao sam od sebe
- Iako je Novacijan regularno rukopolozen
- Sakupio je Novacijan oko sebe jeretike
- nije bitno ko ucestvuje u rukopolozenju nego gde se onon dovija - U krilu Crkve ili van nje
94
Sta kaze u "pismu Januariju"?
- oni koji su van Crkve ne mogu imati dar oprostenja grehova
- oni koji tvrde suprotno za jeretike treba da priznaju istinu
95
Kakav karakter imaju argumenti Kiprijanovi?
Kruzni
96
Koga obuhvata Crkva?
Crkva ohuhvata sve one koji dele jedinstvo vere
Ali ocigledno da nema jasnih kriterijuma za ovo
97
sta Kiprijan nije mogao da predvidi?
- Da ce se u 4 veku arijanstvo rasiriti svugde
- da ce 350 jedini pravolsavni episkop na istoku bio Foka
- da ce Konstantina krsiti Jevsevije Nikomidijski
- da ce kapadokijske oce rukopolagati arijanci i poluarijanci
98
Da li je odluka Kiprijana bila dobra za njegovo vreme?
Jeste ako se uzme u obzir da su jeretici ti koji su razgradjivali Crkvu.
Ali Kiprijan nije mogao da zna da ce u 4 veku arijanstvo biti pobedjeno i da ce posle 2 vas sab mnogo hriscana utvrditi u veri i da ce one koji su arijanci biti tesko krstiti.
99
Koji su kriterijumi za validnost tajinstava?
- ako je onaj koji krsti u trenutku krstenja jeretik koji svesno deli Crkvu tajinstvo mu nije "dejstveno"
- ako je onaj koji vrsi krstenje na izgradnju Crkve njemu tajinstva dejstvuju
100
Ko su jeretici koje je Kiprijan imao u vidu?
to su stvarno oni koji zele razdor u Crkvi
101
koji primer za "nedejstvenost" jos imamo iz 18 veka?
Primer Turaka u Grckoj i jezuita koji su posredstvom francuske ambasade dobili dozvolu da tamo grade, otvaraju skole itd...
102
Da li je moguce odrediti kolicinu jeresi koja je potrebna da bi Crkva prestala biti Crkva?
NE nije, ali samo Crkva moze prosuditi o tome
103
Koje krstenje je delotvrono koje ne?
Ako je jeretik i cini ono sto nije od Duha on vec nema Duha stoga ne moze ni da krsti.
Ako je covek dobar i pravedan i ima dobru nameri pri krstenju Duh je sa njime i on dejstvuje
Tada je krstenje, koje je izvrseno u dobroj volji, nezavisno od okolnosti u kojim se odvijalo
104
Sta kaze Jevesvije u Crkvenoj istoriji?
Ovo je pismo Dionisija papi Ksistu:
- Jevseviju dolazi neki koji je krsten od jeretika
- u suzama mu ispoveda da krstenje koje je primio nije bilo validno jer je od jeretika i trebao bi nanovo odraditi ga
- Jevsevije je ovo odbio da uradi opet, ali mu je rekao da je prisustvo u Crkvi dovoljno
- on ipak nije dolazio cesto jer se plasio da pristupi trpezi
