Week 1 Flashcards
(8 cards)
Redenen voor overheidsingrijpen
- Allocatiefunctie (beïnvloeding van wat er wordt geproduceerd en geconsumeerd.)
- Stabilisatiefunctie
- Herverdeling
Risico’s overheidsingrijpen
- Uiteenlopende visies over welke marktimperfecties gecorrigeerd moeten worden
- Beperkt inzicht in de doeltreffendheid van de instrumenten (hoe reageren consumenten op maatregelen) en afschaffing van een niet doeltreffend instrument is moeilijk
- Ontbreken marktsignalen (voorkeuren bevolking komen via indirecte lijn via democratisch proces naar voren)
- Door informatietekort hebben belangengroepen grote invloed op besluitvorming.
- Overheid heeft monopolie (Doet af aan doeltreffendheid/doelmatigheid/kwaliteit dienstverlening, oplossing is concurrentie)
- Personeelsproblemen
Grenzen overheidsmacht
- Wettelijke kaders
- Gedragsreacties en beleidsconcurrentie
- De EU
Uitgavenquote
Collectieve uitgaven/BBP
Waarom is uitgavenquote geen goede maatstaf voor rol overheid economie.
- De aanwezigheid van overheidsbedrijven
- Fiscale regelingen (deze worden ondanks hetzelfde effect als subsidies niet meegenomen in het uitgavenquotum)
- Wetgeving
- Instituties (Combinatie van regels vaste gebruiken en instellingen) Door deze regels kunnen uitgavenquote tussen landen kunstmatig verschillen zonder daadwerkelijk verschil. Denk aan belasting heffen over inkomen.
Baumol effect
In maakindustrie verhogen automatisering/robotisering elk jaar de productiviteit > Bij arbeidsintensieve diensten kun je productiviteit moeilijk vergroten > Juist de overheid levert veel arbeidsintensieve diensten > Om op arbeidsmarkt te concurreren stijgen de lonen wel mee > Kosten eenheid per product stijgen bij overheid
Tegenacties:
Arbeidskosten overheid moeten achterblijven op marktsector of werkgelegenheid bij overheid moet minder toenemen dan in marktsector.
Andere verklaringen voor stijgende overheidsuitgaven
- Stemmers gaan akkoord met uitgaven zonder effecten te realiseren. Politici spelen hierop in. Politici willen stemmenverlies beperken door belastingillusie (Als werkgevers opdraaien voor sociale premies of BTW) of schuldilussie
- Gepassioneerde belangengroepen krijgen voorrang om meer stemmen te behalen. Deze groepen pleiten doorgaans voor hogere uitgaven.
- Ambtenaren streven naar zo hoog mogelijk budget voor eigen beleidsterrein
- Politieke instuties - Land kan enkel geregeerd worden door coalitie van partijen. Elke deelnemende partij heeft kostbare verlangens. Deel van de wensen moet gerealiseerd worden voor formatie. Dit is kostbaar.
Wanneer markt en wanneer collectieve sector
Als marktprijzen voor meer dan 3 jaar meer dan 50% van de kosten dekken.
