week 4 deel 1 Flashcards
(13 cards)
Belastingen
Gedwongen bijdragen waar geen individuele prestatie van de overheid tegenover staat en die krachtens algemene regels wordt geheven
Gedwongen betaling aan de overheid valt onder een collectieve last wanneer band met concrete, individueel aanwijsbare tegenprestatie ontbreekt. (Premies sociale verzekering zijn collectieve last)
Grondslagelasticiteit
Percentage afname belastinggrondslag als de belasting met 1% stijgt.
Belastingafwenteling
Het geheel of gedeeltelijk overdragen van de belastingdruk op anderen via loon - of prijsvorming.
Prijselasticiteit
Met hoeveel procent verandert hoeveelheid op de markt wanneer de prijs met 1% toeneemt.
Hoe groter de elasticiteit van de vraag, des te groter het deel van de belasting dat betaald wordt door de aanbieders van een goed en omgekeerd.
Beginselen belastingheffing
- Het profijtbeginsel (Burgers en bedrijven dienen bij te dragen aan de kosten voor de voorzieningen in lijn met het profijt dat zij van die voorzieningen hebben, wel moeilijk te meten. Sociale uitkeringen kunnen niet ogv profijt worden omgeslagen.)
- Het draagkrachtbeginsel (Van alle belastingplichtige een gelijke bijdrage (evenredig genotdoffer))
- Het schadebeginsel (Schade via belastingheffing op de veroorzaker verhalen)
Belastingpeil
Totale opbrengst van belastingen/bbp
Te hoog belastingpeil kan economie als geheel of toekomstige economische groei schaden. Echter afhankelijk. Kan ook positief effect hebben (bijv door goede infrastructuur)
Belastingmix
Belastingen worden geheven op drie grondslagen:
- Arbeidsinkomsten
- Consumptie
- Vermogen
Belastingmix: aandeel van heffing ogv deze grondslagen in totale opbrengst.
Aandeel van de bestuurslagen
- Aandeel belastingopbrengsten dat is toe te rekenen aan andere bestuurslagen (decentrale overheid etc.)
Verschil belasting en sociale premies
Bijdrage aan een sociale verzekering waar rechten aan ontleend kunnen worden.
Lijkt directe prestatie tegen betalen van premie te bestaan (dan is het dus geen belasting). Bij volksverzekeringen kunnen mensen ook uitkering krijgen zonder ooit meebetaald te hebben.
Mate van relatie tussen premie en uitkering verschilt tussen sociale verzekeringen en werknemersverzekering.
Waarom zijn Arbeid/Omzet/VPB grote belastingcategorie
Deze categorie hebben allebei grondslagen di heel inelastisch zijn. Het zijn stabiele belastinggrondslagen.
Buiten-fiscale doelen
Naast budgettaire functies worden belastingen ook gebruikt voor andere doelen.
- Economische groei en werkgelegenheid stimuleren (vervroegde afschrijving)
- Maatschappelijke kosten en baten beprijzen (heffingen, subsidies)
- Welvaartsverschillen verkleinen
Verdere beperking hypotheekrenteaftrek
- Huizenbezitters moeten meer belasting gaan betalen
- Daarnaast gaat waarde huis omlaag
- voor toekomstige huizenbezitters wordt het duurder om een huis te komen en een daling van de vraag.
- Hierdoor een daling van de prijs van de huis.
- Ook de hypotheek wordt hier dus kleiner
- Per saldo kom je dus hetzelfde uit.
- Afwenteling gaat via prijsmechanisme. Kopers bieden gewoon een lagere prijs. Vragers hebben hogere elasticiteit. Aanbieders zijn de lul.
Fiscale regelingen
- Subsidie via tegemoetkoming in belastingwet
-Budgettair op 1 lijn met subsidies - Trefzekerheid en doelmatigheid onduidelijk. Uiteindelijke omvang van subsidie niet duidelijk (Omvang gebruik blijkt vaak achteraf) waardoor parlement rol niet goed kan uitvoeren
- Fiscale regelingen vallen niet onder uitgavenkader. Minister die activiteit wil subsidiëren maar daar in begroting geen ruimte voor heeft, wil fiscale tegemoetkoming.
- Daarnaast profiteren zij met hoogste inkomen het meest door progressieve tarief (Mattheuseffect). Daarnaast verzilveringsprobleem lage inkomens
