ZO week 8 Flashcards
Voeding, geneesmiddelen, kinderobducties, veranderingen na de geboorte, borstvoeding (113 cards)
1
Q
A
2
Q
Waarom is voeding belangrijk voor zuigelingen?
A
Om optimale groei en ontwikkeling te waarborgen hebben zuigelingen behoefte aan een adequate hoeveelheid en zorgvuldig samengestelde voeding.
3
Q
Wat is de meest belangrijke nutriënt voor zuigelingen?
A
Eiwit, want het diens als bron voor essentiële aminozuren die nodig zijn voor de synthese van nieuwe eiwitten voor de opbouw van cellen en organen.
4
Q
Wat zijn de gevolgen van onjuiste voeding bij zuigelingen?
A
Onvoldoende gewichtsgroei, chronische ondervoeding en ontwikkelingsproblemen.
5
Q
Wat zijn de lange termijn gevolgen van overvoeding bij zuigelingen?
A
Dit is geassocieerd met metabool syndroom, obesitas, insuline ongevoeligheid, hypertensie en risico op hart- en vaatziekten.
6
Q
Wat is de eerste keuze voor zuigelingenvoeding?
A
Borstvoeding
7
Q
Tot welke leeftijd wordt borstvoeding bij voorkeur tenminste gegeven?
A
Tenminste 6 maanden
8
Q
Wat is de energie- en vochtbehoefte van een pasgeborene in vergelijking met een volwassene?
A
Relatief groter
9
Q
Wat zijn de drie verschillende macronutriënten?
A
- Koolhydraten
- Eiwitten
- Vetten
10
Q
Hoeveel energie komt vrij bij verbranding van 1 gram van elk macronutriënt?
A
- Koolhydraten: 4 kcal
- Eiwitten: 4 kcal
- Vetten: 9 kcal
11
Q
Wat is de relatieve behoefte van de pasgeborene aan koolhydraten, vetten en eiwitten?
Hoe zit dit bij de volwassene ()
A
- Koolhydraten: 40% (55%)
- Vetten: 50% (35%)
- Eiwitten: 10% (10%)
12
Q
Wat zijn de essentiële aminozuren?
A
- Leucine
- Isoleucine
- Valine
- Threonine
- Phenylalanine
- Tryptofaan
- Lysine
- Methonine
- Histidine
13
Q
Wat gebeurt er bij een tekort aan essentiële aminozuren?
A
Onvoldoende groei en ontwikkelingsachterstand.
14
Q
Wat is het advies voor het mengen van volle melk met water voor een zuigeling?
A
Geeft geen volledige voeding en kan gevaarlijk zijn. Vergeleken met borstvoeding of zuigelingenvoeding krijgt een kind dan teveel verzadigde vetten binnen en te weinig ijzer.
15
Q
Wat is het verschil tussen een partieel en een intensief eiwithydrolysaat?
A
- Partieel: eiwitten zijn nog wel herkenbaar als koemelkeiwit
- Intensief: eiwitten zijn niet/nauwelijks herkenbaar
16
Q
Welke vitamines moeten worden gesuppleerd bij borstvoeding?
A
- Vitamine D
- Vitamine K
17
Q
Tot wanneer moet vitamine D en K gesuppleerd worden?
A
- Vitamine D: tot 4 jaar (levenslang bij donkere huidskleur)
- Vitamine K: tot 3 maanden
18
Q
Wat is de vochtbehoefte van een pasgeborene in de eerste levensweek?
A
150-170 ml/kg/dag
19
Q
Hoeveel vocht heeft een volwassene nodig bij een gewicht van 70 kg?
A
11,2 liter per dag
20
Q
Wat zijn verklaringen voor de hogere vochtbehoefte bij zuigelingen?
A
- Relatief groot lichaamsoppervlak
- Dunnere huid
- Hogere insensible loss
21
Q
Hoe moet de flesvoeding voor Allesandro worden klaargemaakt?
A
Was handen, maak een schone werkplek, steriliseer de fles, gebruik afgestreken maatlepel poeder per 30 ml water. Gebruik gekookt kraanwater of bronwater uit fles
Fles verwarmen via magnetron/fleswarmer, temperatuur controleren aan binnenkant pols.
Melk is buiten koelkast max 1 uur houdbaar, binnen de koelkast max 24 uur.
22
Q
Hoeveel voeding moet Allesandro per keer krijgen op dag 1?
A
70 cc voeding/dag
23
Q
Hoe lang is klaargemaakte melk houdbaar?
A
- Buiten koelkast: 1 uur
- In koelkast: max 24 uur
24
Q
Wat is de aanbevolen vochtinname voor een zuigeling 0-3 maanden in ml per kg per dag?
A
150-170 ml/kg/dg
25
Noem een aantal verklaringen voor de hogere vochtbehoefte bij een zuigeling.
* Hogere insensible loss (Relatief groot lichaamsoppervlak, dunnere huid, hoger basaal metabolisme)
* Groei
26
Wat levert Kruidvat Comfort AR voeding per 100 ml?
70 kCal/100ml
27
Hoe lang mag een gezonde zuigeling zonder enterale intake?
Max 6 uur zonder voeding (en minimaal 6 voedingen per etmaal)
28
Wat is het gevaar van te lange voedingspauze bij een zuigeling?
Hypoglycemie
29
Bij welke pasgeborenen is het risico op hypoglycemie verhoogd?
* Prematuren
* Dysmaturen
* Macrosomen
* Zieke neonaten
30
Wat is de beste strategie voor het voedingsbeleid bij een prematuur/dysmatuur kind als zij nog geen/onvoldoende sondevoeding kan krijgen?
* Parenteraal voeden, oftewel intraveneus voeden gedurende eerste week. Het infuus moet bevatten:
* glucose
* aminozuren (3.0- 4.0 gram/kg/dg)
* vetemulsie
* vitamines, mineralen en sporenelementen
* in combinatie met minimale enterale voeding gedurende de 1e 2 levensdagen. (bijv. 24 x 0,5 ml). Daarna wordt er langzaam gestart met 24 x 1 ml, dat per dag met 1 ml verhoogd wordt.
31
Wat zijn argumenten voor en tegen het starten met enterale voeding op de eerste dag bij een prematuur/dysmatuur?
Argumenten voor
* Dysmaturen hebben sneller hypoglycaemiën als gevolg van intra-uteriene ondervoeding (geen reserves).
* Er zal een betere groei zijn bij enterale voeding, omdat je meer calorieën kan geven enteraal dan parenteraal.
* Er is minder kans op infecties door kortere duur van infuusvoeding (parenterale voeding)
* Goede groei in de 1e levensmaand kan een betere neurologische outcome geven.
Argumenten tegen:
* Er is een grote kans op ontwikkelen necrotiserende enterocolitis (NEC) wegens immaturiteit van de darm en mogelijk beperkte bloedstroom naar de darmen.
* Onrijpe darmmotiliteit zorgt vaak voor voedingsintolerantie
32
Wat zijn de symptomen van rachitis?
* Verbreding/verdikking van polsen en enkels
* Doorbuigen van lange pijpbeenderen
* Verdikkingen ten plaatse van de costo-sternale overgang
33
Wat is de oorzaak van rachitis?
Vitamine D tekort
34
Welke waarden zijn afwijkend bij bloedonderzoek voor rachitis?
* Verhoogde alkalische fosfatase
* Verlaagd calcium en/of fosfaat
35
Welk diagnostisch hulpmiddel bevestigt de diagnose rachitis?
X-ray van pols of knie
36
Hoe voorkom je rachitis bij prematuren?
* Voldoende vitamine D
* Voldoende blootstelling aan zonlicht
* Voldoende calcium en fosfaat
37
Wat is de aanbevolen vitamine D inname voor prematuren?
800-1000 EH/dag
38
Wat kan er gedaan worden om de groei van een prematuur kind te verbeteren?
* Speciale prematurenvoeding geven
* Voeding concentreren
* Extra voedingsstoffen toevoegen
* Meer volume geven
39
Wat is het gevaar van te snelle inhaalgroei in de eerste postnatale fase?
Verhoogd risico op metabool syndroom
40
Wat is de kCal per kilogram lichaamsgewicht voor Rita als ze Nutrilon Nenatal Start krijgt?
138 kCal/kg
41
Wat zijn semi-essentiële aminozuren?
aminozuren die afhankelijk van de situatie gesynthetiseerd kunnen worden in het lichaam. Bij prematuur geboren kinderen kunnen deze aminozuren (nog) niet worden aangemaakt in het lichaam
42
Waar bevat moedermelk relatief weinig van?
vitamine D
ijzer (Fe)
vitamine K
43
Wat is het advies bij kinderen die uitsluitend borstvoeding krijgen m.b.t. risico op anemie?
vanaf 4 maanden starten met bijvoeding in de vorm van fruit en groentehap
44
Wat voor suppletie moeten kinderen krijgen die volledige flesvoeding krijgen?
alleen extra vitamine D (vitamine K niet nodig indien > 500 ml/dag)
45
Waar zorgt vitamine D voor?
opname van Ca en P uit voeding, terugresoprtie van Ca en fosfaat in de nier en het inbouwen in botten
46
Heeft slechte groei invloed op de latere hersenontwikkeling?
Slechte groei is geassocieerd met en vertraagde psychomotore ontwikkeling en een lager IQ.
47
Hoe kan een hogere calorische intake voor inhaalgroei worden bereikt?
1. Er wordt speciale prematurenvoeding gegeven (en in geval van borstvoeding wordt die verrijkt) met extra eiwit.
2. Bij onvoldoende groei kan de voeding geconcentreerd (ingedikt) worden. (gevaar hyperosmolair waardoor voedingsintolerantie)
3. Toevoegen van extra voedingsstoffen zoals protein fortifier (eiwit), MCT’s (vetten) of koolhydraten.
4. Meer melk (meer volume) geven; Volumina tot 180 ml/kg/dg (bij borstvoeding, dat beter verdragen wordt zelf 200 ml/kg/dag) kunnen worden gehaald.
48
Wat is het gevaar van te snelle inhaalgroei in de eerste postnatale fase?
Te sterke inhaalgroei in de eerste maanden is geassocieerd met het metabool syndroom (obesitas, insuline overgevoeligheid, hoge broeddruk). Dit vormt weer een verhoogd risico voor cardiovasculaire complicaties.
49
Wat is de aanbevolen vitamine D inname voor a-termen?
400EH/dg
50
Welke vorm van vitamine D wordt toegediend bij patiënten met ernstige leverfunctiestoornissen of nierfunctiestoornissen?
de actieve vorm van vitamine D
51
Welk diagnostisch hulpmiddel is bij prematuren beter geschikt om de diagnose rachitis te bevestigen?
een X-knie is beter geschikt omdat de polsen nog te weinig ossificatie vertonen.
52
Wat zijn klassieke symptomen van rachitis?
I. verbreding/verdikking van polsen en enkels
II. later gevolgd door het doorbuigen van de lange pijpbeenderen (o.m. O-benen)
III. Verdikkingen ten plaatse van de costo-sternale overgang (zogenaamde. rachitis-rozenkrans)
53
Welke fysiologische karakteristieken bepalen de verschillen in opname van geneesmiddelen tussen kinderen en volwassenen?
De absorptiesnelheid van de meeste geneesmiddelen ligt over het algemeen lager bij neonaten en jonge kinderen. Dit betekent tevens dat de tijd tot het bereiken van de maximale spiegel verlengd is. Hierbij moet wel worden aangetekend dat de ontwikkeling van de darm (bijvoorbeeld zuurgraad van de maag) en samenstelling van het geneesmiddel (speciaal gemaakte preparaten voor kinderen) ook een belangrijke rol spelen. De absorptiefractie staat ook onder invloed van ontwikkelingsgemedieerde processen. Zowel de activiteit van intestinale metaboliserende enzymen als het gehalte aan actieve efflux transporters (die geneesmiddelen transporteren naar het darmlumen) neemt toe. Deze invloeden zijn overigens nog onvoldoende gekarakteriseerd. Het netto resultaat hiervan is dat voor de meeste geneesmiddelen de absorptiefractie lager ligt bij kinderen dan bij volwassenen
54
Hoe is de zuurgraad in de maag bij neonaten?
de pH is hoog bij neonaten.
Zuur-labiele stoffen zoals peni-G hebben een betere bio-availability in neonaten. Zwakke zuren (fenobarb) daarentegen worden slechter opgenomen
55
Hoe is de biliaire functie bij neonaten?
deze is laag: de mogelijkheid om lipofiele geneesmiddelen oplosbaar en opneembaar te maken wordt hierdoor minder
56
Wat is het voornaamste verschil in distributie van geneesmiddelen tussen volwassenen en vooral jonge kinderen?
Voor de distributiefase is van belang, m.n. voor wateroplosbare geneesmiddelen, dat het extracellulair volume bij prematuren hoger ligt (80%) dan bij volwassenen (60%), hetgeen leidt tot lagere spiegels bij dezelfde dosering per kg.
57
Wat is het belangrijkste enzymsysteem betrokken bij de omzetting van veel geneesmiddelen?
Cytochroom P450 familie. Dezer familie bestaat uit een aantal subfamilies
58
De omzetting van geneesmiddelen via het CYP450 enzymsysteem is anders bij kinderen. Is dit verschil kwalitatief of kwantitatief?
m.n. kwantitatief (intra-uterien ong. 1/3 van volwassen niveau)
De enzymactiviteit van de meeste Cytochroom P450 subfamilies laat een toename zien met de leeftijd.
59
In welke groepen kunnen de CYP enzymen ruwweg worden verdeeld?
1. Foetale CYP enzymen (CYP3A7, CYP4A1)
2. Vroeg neonatale CYP enzymen (CYP2D6, CYP2E1)
3. Neonatale CYP enzymen (CYP3A4, CYP2C, CYP2B, Cyp1A2)
60
Beschrijf de groep foetale CYP enzymen
- vrijwel uitsluitend in de foetale lever
- m.n. actief tegen endogene substraten
61
Beschrijf de groep vroeg neonatale CYP enzymen
- niet meetbaar intra-uterien
- neemt binnen uren na geboorte toe
62
Beschrijf de groep neonatale CYP enzymen
- activiteit neemt toe in de weken na de geboorte
63
Wat is het verschil in uitscheiding van een geneesmiddel via de nier tussen een volwassene en een pasgeborene?
Renale uitscheiding is m.n. afhankelijk van de glomerulaire filtratie. Er zijn weinig geneesmiddelen waarbij actieve tubulaire secretie een belangrijke rol speelt. De nierfunctie, uitgedrukt als inulineklaring verandert snel met de leeftijd, zeker in de neonatale periode.
De glomerulaire filtratie snelheid (GFR) is laag bij prematuren (tot 1 ml/min/m2) en ligt bij à terme kinderen op 10-15 ml/min/m2. In de eerste 2 weken van het leven vindt er een verdubbeling van de nierfunctie plaats. Dit staat met name onder invloed van een sterke verlaging van de renale vasculaire weerstand, een toename in de renale bloedflow en veranderingen in glomerulaire permeabiliteit en filter oppervlak. De glomerulaire nierfunctie neem toe tot volwassen waarden in het verloop van het 1e levensjaar.
De ontwikkeling van de tubulaire nierfunctie loopt hier op achter.
Zowel concentratievermogen, activiteit van biochemische energieprocessen en urine pH zijn lager dan bij oudere kinderen en volwassenen. De geringere reabsorptie kan er toe leiden dat de klaring, ondanks slechtere GFR, van sommige geneesmiddelen juist hoger is.
De disbalans tussen ontwikkeling van glomerulaire en tubulusfunctie bestaat tot de leeftijd van ongeveer 1 jaar.
64
Waardoor verdubbelt de nierfunctie in de eerste 2 weken van het leven vooral?
sterke verlaging van de renale vasculaire weerstand, toename in renale bloedflow, en veranderingen in glomerulaire permeabiliteit en filter oppervlak
65
Noem een aantal praktische problemen betreffende de toediening van “volwassen” geneesmiddelen bij kinderen.
Toediengsvormen:
- standaard dosering te hoog
- noodoplossingen zijn niet per definitie adequaat
Dranken:
- smaak
- stabiliteit
veel aandacht en geduld nodig bij toediening (zo laag mogelijke toedieningsfrequentie, een klein toedienvolume)
- veel niet onderzocht bij kinderen
66
Hoe licht je ouders voor bij voorschrijven van amoxicilline voor hun kind?
Je vertelt de ouders dat het hier een zoet drankje betreft dat de meeste kinderen zo innemen. Eventueel kan het met een lepel yoghurt of vla worden ingenomen. Het middel kan een oppervlakkige verkleuring van de tanden geven die na tanden poetsen verdwijnt.
67
Wat is de meest gekozen pijnstiller bij jonge kinderen?
paracetamol
68
Hoe licht je ouders voor bij voorschrijven van rectaal paracetamol?
Na inbrengen billen dichtknijpen en opletten dat niet snel daarna defecatie plaats vindt, waardoor de zetpil onvoldoende geabsorbeerd is.
69
Wanneer spreken we van kinderobducties?
obducties vanaf de foetale ontwikkeling (14 weken zwangerschapsduur) tot aan personen met een leeftijd tot 18 jaar
70
Waaruit bestaat het grootste deel obducties op kinderen tussen 24 weken en partus?
intra-uterien overleden kinderen
71
Wat betekent consanguiniteit en waarom is het belangrijk om hierover geïnformeerd te zijn?
Consanguiniteit is de aanwezigheid van bloedverwantschap tussen de ouders. Het meest voorkomend zijn neef-nicht huwelijken, maar ook als het om verder verwijderde verwantschap, zoals achterneef-achternicht wordt gesproken van consanguiniteit. Het risico van consanguiniteit is gelegen in de (sterk) verhoogde frequentie van voorkomen van autosomaal recessieve aandoeningen.
72
Wat is een hygroma colli?
Een hygroma colli is een vochtophoping in de weke delen van de nek van de foetus
73
Bij welke belangrijke foetale toestand kan een hygroma colli voorkomen?
Deze kan voorkomen in het kader van hydrops foetalis, waarbij ook vochtcollecties op andere plaatsen kunnen voorkomen, zoals hydrothorax, hydropericard, ascites en gegeneraliseerd oedeem. Ook hydrops van de placenta vormt een onderdeel van hydrops foetalis.
74
Wat is campomele dysplasie?
een autosomaal dominant overervende aandoening die veroorzaakt wordt door mutaties in het SOX9 gen
75
Wat is je erfelijkheidsadvies aan ouders waarbij zwangerschap bij x weken is afgebroken wegens afwijkingen en er sprake bleek te zijn na obductie van campomele dysplasie?
Een autosomaal dominante aandoening heeft 50% kans om over te erven. Campomele dysplasie is echter een lethale aandoening (met een stoornis in de gonadenontwikkeling die leidt tot infertiliteit) en beide ouders zijn gezond. Het is derhalve veel waarschijnlijker dat hier sprake is van een zogenaamde de novo mutatie (een nieuwe mutatie die spontaan is opgetreden). Als dit bij genetisch onderzoek bevestigd wordt dan is er geen verhoogd herhalingsrisico voor deze ouders.
76
Waar staat SIDS voor en wat is de definitie van SIDS?
SIDS staat voor Sudden Infant Death Syndrome. Dit wordt gedefinieerd als “het plotseling overlijden van een kind onder de leeftijd van 1 jaar dat zonder verklaring blijft, ondanks uitgebreid postmortaal onderzoek, inclusief obductie, onderzoek van de plaats van overlijden en analyse van klinische voorgeschiedenis”. Voor de diagnose SIDS moeten kinderen tenminste 1 maand oud zijn.
77
Beschrijf de fysiologische pulmonale veranderingen die direct na de geboorte plaatsvinden en benoem de factoren die hierop van invloed zijn.
Voor de geboorte is de long gevuld met vocht. Na de geboorte moet de long binnen enkele minuten gevuld worden met lucht om een goede gaswisseling te laten plaatsvinden. Het vocht in de long wordt geabsorbeerd door de pulmonale lymfevaten en capillairen. Dit gebeurt onder invloed van mechanische druk (compressie van de thorax tijdens de uitdrijvingsfase), hormonale factoren (bv. cathecholamines) en door de veranderende druk in de long na de geboorte.
Met de eerste ademteugen wordt intrapulmonaal vocht vervangen door lucht.
Er is tijdens de eerste ademteug een vrij grote ‘openingsdruk’ nodig (> 20 cmH2O) om de long te laten expanderen. Belangrijke stimuli voor de eerste ademteug zijn kou en audiovisuele, proprioceptieve en tactiele stimuli.
78
Wat zijn belangrijke stimuli voor de eerste ademteug?
kou, audiovisuele, proprioceptieve en tactiele stimuli
79
Beschrijf de fysiologische circulatoire veranderingen die na de geboorte plaatsvinden en benoem de factoren die hier op van invloed zijn?
Voor de geboorte is de foetus verbonden met de placenta via de navelstreng. Bloed stroomt vanuit de foetus naar de placenta via de arteria umbilicalis (2 arteriae). In de placenta treedt gaswisseling op en worden voedings- en afvalstoffen uitgewisseld. Vanuit de placenta stroomt het bloed terug naar de foetus via de vena umbilicalis. Via de ductus venosus komt het bloed in de vena cava inferior en vervolgens in het rechteratrium. Aangezien de long antenaal nog geen functie heeft bij de gaswisseling, is er een bij-pass van het bloed via de ductus arteriosus naar de aorta en via het open foramen ovale naar het linkeratrium (zie figuur 9.7, Lissauer).
Direct na de geboorte ontplooien de longen zich. De vasculaire weerstand van de longen daalt acuut. Daarbij stijgt de vasculaire weerstand van de systemische circulatie, aangezien de placenta (met een zeer lage weerstand) wordt verwijderd met het afklemmen van de navelstreng. Door deze veranderingen stijgt de bloedstroom naar de longen en vermindert de bloedstroom door de ductus arteriosus. Als gevolg van de verhoogde longflow stijgt de pulmonaalveneuze retour naar het linkeratrium. Hierdoor stijgt de druk in het linkeratrium en wordt het foramen ovale dichtgedrukt.
De ductus arteriosus blijft open in utero onder invloed van prostaglandines. Aan het eind van de zwangerschap wordt de ductus steeds gevoeliger voor het constrictieve effect van zuurstof. Na de geboorte stijgt de zuurstofspanning in het bloed en sluit de ductus zich, normaal gesproken binnen enkele dagen na de geboorte.
80
Uit welke items bestaat de Apgarscore?
hartfrequentie, ademhaling, kleur, spiertonus en de reactie op prikkels
81
Wat geeft een lage Apgarscore aan?
transitie naar het leven extra-uterien verloopt niet optimaal (b.v. door perinatale asfyxie)
82
Wat is het verschil in adaptatie tussen kinderen geboren na een vaginale partus en kinderen geboren na een keizersnede? Beschrijf het resulterende klinisch beeld en de mogelijke complicaties hiervan.
Kinderen geboren na een primaire keizersnede hebben niet het fysiologische proces van de bevalling doorgemaakt. De bevalling is een zeer uitvoerig en complex geheel van hormonale en ook mechanische invloeden op de foetus. Bij een primaire keizersnede ontbreken deze invloeden.
Voor de adaptie direct va de geboorte geldt dat de longen van het kind na een keizersnede niet zijn ‘samengeperst’ door het geboortekanaal. Hierdoor duurt het vaak langer voordat al het interstitieel vocht in de long is opgenomen door het capillair bed. Dit resulteert in het klinische beeld van een TTN (transient tachypnoea of the newborn) of wet lung. Kinderen kreunen dan vaak, hebben een tachypneu en soms zuurstofbehoefte. Meestal herstelt dit binnen 24 uur/ een belangrijke en serieuze complicatie van TTN is een pneumothorax.
83
Wat is een serieuze complicatie van TTN?
pneumothorax
84
Wat is een TTN?
transient tachypnoea of the newborn, of wet lung.
Dit komt doordat bij een primaire keizersnede het kind niet niet het fysiologische proces van de bevalling meemaakt, en het daardoor langer duurt voordat al het interstitieel vocht in de long is opgenomen door het capillair bed.
85
Watt is het belangrijkste initiële doel van neonatale resuscitatie?
de longen te ontplooien en vervolgens het pulmonale bloed te oxygeneren
86
Wat is meestal het primaire probleem bij reanimatie van kinderen?
pulmonaal
87
Wat is het basisprincipe van neonatale resuscitatie? Beschrijf de verschillende stappen
Neonatale resuscitatie volgt ook het ABC-principe. Eerst moet gezorgd worden voor een adequate luchtweg (Airway). Vervolgens dient de long ontplooid te worden en gezorgd te worden voor gasuitwisseling in de long (Breathing). In de meeste gevallen zal dit leiden tot een adequate hartslag en vervolgens circulatie. In sommige gevallen is verdere (eventueel medicamenteuze) resuscitatie noodzakelijk.
In de Nederlandse Richtlijn Reanimatie van Pasgeborenen uit 2008 wordt de eerste periode van neonatale resuscitatie in 3 fases verdeeld (zie bijlage). Iedere fase mag 30 seconden in beslag nemen. Bij iedere reanimatie is het zeer belangrijk dat het effect van de verrichte interventies frequent geëvalueerd wordt.
88
Welk ziektebeeld ontstaat als de pulmonale vaatweerstand onvoldoende daalt na de geboorte?
Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn (PPHN)
Hierbij is de longvaatweerstand dus te hoog. Als gevolg hiervan zal er een rechts-links shunt optreden op het niveau van foramen ovale en de ductus arteriosus. Dit leidt tot cyanose. In sommige gevallen kan dit leiden tot ernstige (cardio)respiratoire insufficiëntie, waarbij intensieve beademing en bloeddrukondersteuning nodig is.
89
Wat zijn mogelijke oorzaken van Persistent Pulmonary Hypertension of the Newborn (PPHN)?
perinatale asfyxie, perinatale infectie en longhypoplasie (bijvoorbeeld bij congenitale hernia diafragmatica). Ook bij meconium aspiratie wordt vaker pulomonale hypertensie gezien
aangeboren hartafwijking
90
Wat zijn de fysiologische invloeden op de ductus arteriosus?
De ductus arteriosus blijft open in utero onder invloed van prostaglandines. Aan het eind van de zwangerschap wordt de ductus steeds gevoeliger voor het constrictieve effect van zuurstof. Na de geboorte stijgt de zuurstofspanning in het bloed en sluit de ductus zich, normaal gesproken binnen enkele dagen na de geboorte.
91
Sluit de ductus arteriosus bij prematuur geboren kinderen makkelijk?
Nee, minder makkelijk:
De tijd tot volledige sluiting is daarmee vaak langer en soms sluit de ductus in het geheel niet. Dit kan leiden tot een links-rechts shunt op het niveau van de ductus en tot longvaatovervulling.
92
Hoe kan een persisterende open ductus arteriosus (PDA) worden behandeld (bij prematuren)?
prostaglandine synthese-remmer (bv. indomethacine of ibuprofen)
93
Wanneer zou het ongewenst kunnen zijn dat de ductus arteriosus sluit?
Bij kinderen met een aangeboren hartafwijking is de circulatie soms afhankelijk van het openblijven van de ductus arteriosus, bijvoorbeeld in het geval van een pulmonalisatresie of een coarctatio aortae. Als de ductus dan sluit komt de pasgeborene acuut in de problemen door de gecompromitteerde circulatie. In deze gevallen kan prostaglandine (Prostin) gegeven worden om de ductus tijdelijk open te houden, totdat een meer definitieve (chirurgische) oplossing gevonden is.
94
Welke aspecten van het lichamelijk onderzoek van de pasgeborene zijn van belang voor de beoordeling van een goede transitie?
Iedere pasgeboren dient na de geboorte volledig nagekeken te worden. Belangrijk voor de beoordeling van een goede transitie zijn voornamelijk de cardiorespiratoire items van het lichamelijk onderzoek zoals kleur, ademfrequentie, ademarbeid, kreunen, hartfrequentie, perifere circulatie en capillaire refill.
95
Wat zijn de belangrijkste argumenten voor de keuze voor borstvoeding?
De voordelen van moedermelk zijn aangetoond op het gebied van infecties en immunologie, voedingsproblemen, hersenontwikkeling, metabool syndroom en moeder-kind interactie. Bij de prematuur komt daar bij dat de kans op necrotiserende enterocolitis, een potentieel levensbedreigende darmontsteking, groter is wanneer geen moedermelk wordt gegeven. Er zijn ook maternale voordelen.
96
Welke immuunfactoren zijn aanwezig in de moedermelk?
Onder andere:
· Eiwitten: immuunglobulinen (secretoir IgA), lactoferrine, lysozyme
· Cellen: macrofagen, lymfocyten
· Pre- en probiotica
97
Wat is het advies ten aanzien van aanleggen en wat betekent “borstvoeding on demand”?
U adviseert elke 2-3 uur aan te leggen, bij voorkeur “on demand”; dus als het kind zelf aangeeft honger te krijgen
98
Wat is het mogelijke gevolg van te weinig aanleggen bij het geven van borstvoeding?
Wanneer de borst te infrequent gestimuleerd wordt komt de melkproductie onvoldoende op gang. Als het kind daardoor te weinig voeding binnen krijgt kan er “stille ondervoeding aan de borst” optreden; het kind krijgt lage bloedsuikers, wordt slomer en gaat steeds slechter drinken, waardoor de borst weer onvoldoende gestimuleerd wordt; een vicieuze cirkel.
99
Wat is de meest voorkomende metabole stoornis bij het kind die een contra-indicatie vormt voor het geven van moedermelk?
galactosemie (evt. PKU)
100
Wat is het gecombineerde risicopercentage van het doorgeven van het HIV virus tijdens de zwangerschap en via de moedermelk bij een met HIV besmette moeder aan haar kind?
Ca. 30%
101
Noem 3 redenen waarom in ontwikkelingslanden het advies is om juist wel borstvoeding te geven bij een HIV-geïnfecteerde moeder?
1. In landen waar de hygiënische omstandigheden zo zijn dat de veiligheid van drinkwater en poedermelk niet gegarandeerd kan worden, is het risico op overlijden van het kind groter bij kunstvoeding (met name door dehydratie bij gastro-enteritis) dan bij borstvoeding.
2. Daar komt bij dat kunstvoeding in die landen vaak onbetaalbaar en niet makkelijk voorradig is voor de mensen en
3. dat moedermelk met de diverse immunologische factoren ook juist een beschermend effect lijkt te hebben (maar niet zodanig dat transmissie is uitgesloten, dus in Nederland niet verstandig om dat te adviseren).
102
Is lithiumgebruik bij moeder een contra-indicatie voor borstvoeding?
Ja
103
Is een vegetarisch dieet een probleem voor de kwaliteit van de moedermelk?
Een vegetarisch dieet is geen probleem, mits moeder zorg draagt dat zij voldoende variatie aan eiwitbronnen binnen krijgt; met ei, soja en noten is een volwaardig dieet te verkrijgen. De moedermelk zal dan van prima kwaliteit zijn. Indien een moeder een dieet volgt waarbij zij zelf ook risico loopt op deficiënties zou de kwaliteit van de melk wel in het geding kunnen komen. Overigens zorgt het lichaam er langdurig voor (desnoods ten koste van de reserves van moeder) dat er in de moedermelk voldoende voedingsstoffen aanwezig zijn.
104
Hoeveel mag een gezonde zuigeling afvallen ten opzichte van het geboortegewicht?
Algemeen wordt aangehouden dat een zuigeling 10% mag afvallen. De voorwaarden moeten dan wel zijn dat de melkproductie goed op gang komt, het kind in goede klinische conditie is en de capaciteit heeft goed te drinken (niet suf/ondertemperatuur). Bij hoog-risico kinderen (prematuren, dysmaturen, infectie) wordt vaak bij een gewichtsverlies van 7,5% al ingegrepen.
105
Hoe kan de melkproductie extra gestimuleerd worden?
Vaker aanleggen, extra afkolven (bij voorkeur nadat het kind aangelegd is; eventueel verkregen melk kan zo nodig als bijvoeding gegeven worden), lactatiekundig advies ten aanzien van techniek van aanleggen, alleen als bovenstaande niet helpt kan domperidon overwogen worden.
106
Beschrijf de hoeveelheden van macronutriënten in de moedermelk (eiwit, koolhydraten, vet) en geef aan wat voor soort eiwit, koolhydraat en vet erin zit
Gemiddeld bevat moedermelk:
0,9– 1.1gram eiwit/100 ml met een caseïne/wei ratio van 40:60
7,4 g koolhydraat/100 ml, vrijwel alleen lactose, naast oligosachariden
3.2 g vet/100 ml met long-chain poly-unsaturated fatty acids, palmitaat op de 2e positie in triglyceriden
107
Wat is het grootste verschil tussen premature en mature moedermelk?
Premature moedermelk bevat meer eiwit. Dit daalt (net als bij moeders die op tijd bevallen zijn) in de loop van de tijd.
108
Wat is colostrum en waarin onderscheidt het zich van moedermelk?
Colostrum is de eerste moedermelk na de geboorte. In colostrum zit opvallend veel immunologische factoren, waaronder immuunglobulines, die het kind helpen in de afweer.
109
Van welke macro- en micronutriënten is er een relatief tekort in moedermelk voor prematuren?
Tekort aan calorische waarde (energie), eiwit, calcium en fosfaat.
110
Wat kan het gevolg zijn als een prematuur met een geboortegewicht van 1 kilogram met moedermelk geen aanvulling krijgt?
Door eiwitgebrek: onvoldoende groei, met ook onvoldoende hersengroei: wat weer leidt tot vertraagde/gestoorde neurologische ontwikkeling.
Door calcium en fosfaat gebrek: kans op rachitis.
111
Geef zowel een praktisch als een ethisch argument waarom een RCT naar het effect van borstvoeding nooit verricht is.
* Praktisch: blindering is niet mogelijk bij wel of niet borstvoeding; de moeder en de omgeving zal altijd weten wat het kind heeft gekregen.
* Ethisch: gezien de bekende voordelen van moedermelk boven kunstvoeding is het niet ethisch om kinderen (door deelname aan een wetenschappelijke studie) bloot te stellen aan kunstvoeding.
112
Voor welke mogelijk beïnvloedende factoren (confounders) zal men moeten corrigeren bij een studie naar het effect van borstvoeding op groei en ontwikkeling? Noem er 4.
de socio-economische klasse, IQ en opleidingsniveau en leeftijd moeder, gezondheid en roken van de moeder, voorafgaande gezondheid van het kind (bijvoorbeeld gecompliceerde zwangerschap, prematuriteit, dysmaturiteit), stimulerende omgeving en aangeboden onderwijs, samenstelling gezin.
113
Het aantal dagen parenterale voeding was niet verschillend tussen de groepen. De onderzoekers concluderen dat een dieet volledig gebaseerd op humane melk (eigen moeder of donormelk met donorfortifier) een lagere incidentie geeft van necrotiserende enterocolitis (NEC) en chirurgische NEC vergeleken met een dieet waarin (ook) koemelk is verwerkt. Ze vonden een 50% reductie in NEC en 90% reductie in chirurgische NEC, met een number needed to treat van 10 en 8 om 1 case of NEC of chirurgische NEC te voorkomen.
gewoon even lezen
