Stress en ondervoeding Flashcards
opname koolhydraten, eiwitten en vetten na darm
glucose wordt gebruikt voor de hersen en spierfunctie en wat over is wordt opgeslagen als glycogeen in de lever
aminozuren worden direct voor de eiwitsynthese gebruikt, want het lichaam kan deze niet opslaan
vetten worden als triglycerides opgeslagen in spieren en vetweefsel
anabole fase
Metabole reacties die leiden tot opslag van energie
lean body mass en vetweefsel neemt netto toe
reacties:
aminozuren–> eiwitten = eiwitsynthese
koolhydraten–> glycogeen = glycogenese
vetzuren–> triglyceride = lipogenese
koolhydraten –> triglyceride = liponeogenese
katabole fase
metabole reactie die leiden tot het vrijmaken van energie uit de energievoorraden
netto verlies van lean body mass en vetweefsel
glucose + vrije vetzuren worden verbrand (oxidatie) –> ATP komt vrij
Eerst wordt glycogeen aangesproken, daarna vet.
Vetzuren komen vrij en dit wordt in de lever gebruikt voor de ketogenese.
Eiwitten worden ook afgebroken–> aminozuren komen vrij. Wordt gebruikt bij de gluconeogenese.
reacties: eiwit--> aminozuren= proteolyse aminozuren--> glucose= gluconeogenese glycogeen--> glucose= glucogenolyse triglyceride--> vetzuren= lipolyse
glucose gaat vnl naar CNS (50%)
en energie van vrije vetzuren gaat naar non-CNS
ketonen gaan naar beide
insuline
insuline is het belangrijkste hormoon, is anabool
stimuleert:
- glucose opname in cellen van spieren, vet en lever.
- glycolyse
- glycogeen synthese
- eiwit synthese
- opname K+ en PO4 3-
is dus NIET betrokken bij glucose opname in hersenen
inhibeert:
- gluconeogenese
- glycogenolyse
- lipolyse
- ketogenese
- proteolyse
glucagon
belangrijkste katabole hormoon. Andere hormonen zijn (nor)adrenaline, cortisol, groeihormoon en schildklier hormoon
heten contraregulerende hormonen= gaan effect insuline tegen
cortisol en catecholaminen (adrenaline en noradrenaline)
zijn naast contra-regulerende hormonen ook stress hormonen
komen uit de bijnier
plek in bijnier waar hormonen aan worden gemaaktq
bijnier bestaat uit cortex en medulla
medulla: adrenaline en noradrenaline
in de cortex 3 lagen: (van buiten naar binnen)
zona glomerulosa: mineralcorticoiden–> aldosteron
zona fasciculata: glucocorticoiden –> cortisol
zona reticularis –> testosteron en sekshormonen
cortisol
Vanuit de hypothalamus wordt onder invloed van CRF de voorkwab van de hypofyse gestimuleerd –> ACTH wordt geproduceert
dit stimuleert de binnenste laag van de bijnier tot cortisol productie
cortisol–> bloedsuiker gaat omhoog doordat er meer aminozuren (door eiwit afbraak spieren), glycerol en triglyceriden worden aangeboden aan lever. Ook breekt het vetten af–> meer vrije vetzuren (brandstof voor spieren en andere organen als het geoxideerd wordt)
BP stijgt ook door cortisol
cortisol geeft weer nega feedback op de hypothalamus (is dus een regelkring)
lichaam heeft een dag- en nachtritme van cortisol: rond 12 uur snachts laagste concentratie en rond 8 uur sochtens hoogste concentratie
stress
door hypofyse cortisol bijnier as gereguleerd
feedbacksysteem wat wordt beinvloed door stress
daardoor meer ACTH en dus cortisol afgifte vh lichaam
stress= elke lichamelijke verandering die de stabiliteit van het interne milieu (homeostase) van het lichaam dreigt te verstoren
vb: verwondingen, infecties, septische shock, hartinfarct, chirurgische ingrepen
bij stress wordt het sympatisch zenuwstelsen gestimuleerd –> afgifte (nor)adrenaline en glucocorticoiden
hierdoor energie uit vet, spieren en glycogeen vrijmaken en Hf en BP laten stijgen.
Zo heb je voldoende brandstof voor ‘flight or flight’ reactie–> oorzaak stress bestrijden en stressor elimineren
als stressor weg is, daalt afgifte van de stresshormonen en worden energievoorraden weer bijgevuld.
wat gebeurt er in het lichaam bij langdurige stress
als de uitlokkende factor van stress blijft bestaan (infectie, septis, trauma) en chronisch wordt dan is er een langdurige afbraak van spieren en vetdepots en ook blijvend hoge BP en Hf
herstel vd patient kan hierdoor bemoeilijkt of zelfs onmogelijk worden
veel mensen op de IC hebben dit (hebben dus langdurig hoge cortisol spiegel)
stresshormonen mogen eigenlijk maar 1-2 dagen te hoog zijn
stress bij langdurig vasten
dan zijn de stress hormonen in het lichaam ook langdurig verhoogd
de vrije vetzuren en ketonlichamen gaan steeds meer als belangrijkste energiebron fungeren
zo probeert het lichaam verdere afbraak van spieren(eiwitten) te voorkomen
als het chronisch wordt (bij hongerstaking) dan raken alle energievoorraden uitgeput –> verlies werking organen met vitale functies
