1.B.14 - HC.1 diagnostiek chronische nierinsufficientie

Question 1

Wat is creatinine?

Answer 1

• een stof in de spieren waarmee energierijke fosfaatgroepen heen en weer vervoeren
• onstaat uit creatine
• steady state: concentratie creatinine constant
• waarde creatinine kan verieren per persoon afhankelijk van geslacht, leeftijd en etniciteit
• normaal creatinine: 110 umol/L

Question 2

Via welke 2 methodes kan creatinine bepaling worden gedaan?

Answer 2

• jaffé methode
• enzymatische methode

Question 3

Hoe werkt de jaffé methode?

Answer 3

creatinine wordt m.b.v. picrinezuur en NaOH omgezet –> kleurvorming in tijd

Question 4

Wat is het nadeel van de jaffé methode?

Answer 4

gevoeligheid voor interferentie met meer dan 50 chromogenen:
- positief interferentie: uitslag foutief verhoogd. Ketonen en cefoxitine (antibioticum) reageren direct met alkalische picraat, dit geld eveneens bij een hoog totaal eiwit en hyperglycemie
- negatieve interferentie: uitslag foutief verlaagd. Dit is het geval bij bilirubine patienten

Question 5

Hoe werkt de enzymatische methode?

Answer 5

er vinden een aantal reacties plaats –> chromogeen waarmee uiteindelijke creatinebepaling mee wordt gedaan

Question 6

Wat is het voordeel van enzymatisce methode?

Answer 6

• beter te gebruiken bij bepaalde patient groepen: diabetes mellitus type 1 en icterus
• specificteit en sensitiveit neemt toe

Question 7

Wat zijn algemene aandachtspunten voor de interpretatie van de creatinine uitslagen?

Answer 7

• verlaagd creatinine: door lage spiermassa, malnutritie of interferentie door bilirubine en gebruik van antibioticum
• verhoogde creatinine: nierinsufficientie, hoge spiermassa, kreatine supplementen, dieet met veel vlees, spierafbraak of hoge koorts

Question 8

Wat zijn algemene nadelen van gebruik van creatinine als parameter?

Answer 8

• creatininewaarde is afhankelijk van leeftijd, geslacht, spiermassa en etnicteit
• creatinine wordt voor een deel gesecreteerd door de tubuli
• bacterien breken creatinine af in geval dat urine lange tijd in kamertemperatuur

Question 9

Wat zorgt voor toename in creatinine in bloed?

Answer 9

• nierfunctie omlaag
• zeer hoog eiwit gebruik
• gebruik anabole steroiden
• grote spiermassa
• gebruik creatine supplementen
• gebruik bepaalde medicatie zoals probenecid

Question 10

Wat is de classificatie van proteinurie?

Answer 10

• tubulaire proteinurie
• overflow proteinurie
• glomerulaire proteinuri: meest voorkomende en significante vorm van proteinurie

Question 11

Wat is tubulaire proteinurie?

Answer 11

• filtratie door glomerulus
• echter geen reabsorptie van eiwitten –> eiwit in urine
• lage sensitiviteit van dipstick
• laagmoleculaire eiwitten in urine
• dysfunctie voornamelijk in proximale tubuli

Question 12

wat is overflow proteinurie?

Answer 12

massale aanvoer van eiwit door de glomerulus waarbij tubulaire reabsorptie tekort schiet. De productie van grote hoeveelheden laag MW-eiwitten is te wijten aan aanwezigheid van ziekteproces

Question 13

Wat is glomerulaire proteinurie?

Answer 13

normaliter effectieve voorkomen eiwitverlies door:
- grootte- en ladingsselectiviteit

Question 14

wat is de interpretatie van proteinurie met dipstick fout?

Answer 14

fout positief
- pH < 7 alkalische urine, ernstige hematurie, hoog soortelijk gewicht en oxiderende stoffen aanwezig

fout negatief
- sterk verdunde urine of ziektetoestand waarin dominante eiwit geen albumine is

Question 15

Waar wordt naar gekeken bij het urinesediment onder de microscoop?

Answer 15

• cilinders (met cellen)
• erytrocyten (monomorf)
• lymfocyten (ontstekingsproces zoals blaasontsteking)

Question 16

Hoe vind de vorming van cylinders plaats?

Answer 16

• eiwit afgietsels van de tubuli
• worden gevormd in lis van Henle
• aanwezige Tom Horsfall eiwitten vormen kristallen –> cylinders
• 2 soorten: cellulaire cilinders (erytrocyten, leukocyten en epitheelcellen) en acellulaire cilinders (hyaline, vet, granulair)

Question 17

Met welke formule wordt de GFR berekend?

Answer 17

GFR = (UxV)/P

Question 18

Hoe wordt de eGFR berekend?

Answer 18

CKD-EPI-methode: schatting gemaakt op basis van serum creatinine, leeftijd en geslacht

Question 19

Wat voor nierinsufficientie is chronische nierinsufficientie altijd?

Answer 19

renaal

Question 20

Wat is de nieuwe nierfunctie parameter en hoe wordt die gebruikt?

Answer 20

cystatine C
- alleen maar gefiltreerd door de nier
- niet afhankelijk van leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling en spiermassa
- geen tubulaire secretie
- concentratie afhankelijk van aantal kernhoudende cellen
- normaliter weinig tot geen cystatine C in urine door volledige reabsorptie