Akryl Flashcards

1
Q

Czym jest homopolimer?

A

polimer składający się z jednego rodzaju monomeru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czym jest kopolimer?

A

polimer składający się z dwóch lub więcej rodzajów monomerów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie ułożenie mogą mieć monomery w strukturze kopolimeru?

A
  • naprzemienne (-A-B-A-B-)
  • przypadkowe (-A-B-A-A-B-A-B-)
  • blokowe (-A-A-B-B-A-A-)
  • stereospecyficzne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jaką strukturę mają kopolimery stereospecyficzne?

A

= polimery usieciowane
uporządkowana budowa łańcucha głównego zawiera jeden typ monomerów, do którego przyczepione są boczne grupy zbudowane z merów innego rodzaju

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie właściwości warunkuje budowa polimerów usieciowanych?

A
  • odporność na działanie rozpuszczalników organicznych
  • większa płynność w wyższych temperaturach
  • mniejsza zdolność adsorpcji wody
  • łatwość kształtowania i polerowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jaki wpływ na temperaturę topnienia ma masa cząsteczkowa polimerów usieciowanych?

A

wraz ze wzrostem masy cząsteczkowej wzrasta temperatura topnienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakim rodzajem reakcji jest reakcja polimeryzacji? Endotermiczna czy egzotermiczna?

A

egzotermiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaka jest podstawowa różnica w polimeryzacji addycyjnej a kondensacyjnej?

A
  • addycja - nie powstają produkty uboczne

* kondensacja - powstaje produkt uboczny o małej masie cząsteczkowej (zazwyczaj woda)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co stanowi główny składnik akrylu?

A

polimetakrylan metylu (PMMA)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co wchodzi w skład płynu akrylowego?

A

= monomer

  • ester kwasu akrylowego i metakrylowego, etylu
  • inne związki: chlorek winylu
  • inhibitor (reduktor / stabilizator): hydrochinon, pirogalol, beta-naftol 0,005%
  • plastyfikator: 10% ftalan dwubutylu, dwumetylu, salol
  • związki sieciujące: dimetakrylan glikolu etlowego
  • aceton
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co wchodzi w skład proszku akrylowego?

A

= polimer

  • sproszkowany polimetakrylan metylu o ziarnach 0,005-0,04 mm
  • kopolimery winylu, styrenu, etylu lub butylu
  • katalizator / inicjator: nadtlenek benzoilu 0,5 - 1,0%
  • barwniki: tlenek żelaza, sadza, siarczek rtęci oraz barwione włókno syntetyczne imitujące naczynia krwionośne
  • wypełniacz: ZnO 0,25-0,50%
  • regulatory: terpentyna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakim typem polimeryzacji jest polimeryzacja akrylu?

A
  • łańcuchowa
  • addycyjna
  • rodnikowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co jest inicjatorem polimeryzacji akrylu?

A

nadtlenek benzoilu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

W jaki sposób nadtlenek benzoilu inicjuje polimeryzację akrylu?

A

nadtlenek benzoilu pod wpływem temperatury, światła lub reakcji chemicznej z aminą trzeciorzędową ulega rozkładowi → wolne rodniki → rozerwanie wiązań podwójnych C=C w cząsteczkach metakrylanu metylu → tworzenie łańcucha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie wyróżniamy etapy polimeryzacji?

A
  1. inicjacja
  2. propagacja
  3. terminacja
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Od czego zależy szybkość polimeryzacji?

A
  • temperatura
  • ciśnienie
  • ilość i rodzaj inicjatora lub katalizatora
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Fazy polimeryzacji akrylu:

A

I - faza mokrego piasku

II - faza pęcznienia

III - faza rozklejania

IV - faza nitek

V - faza ciasta

VI - faza wstępnej polimeryzacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Co się dzieje w fazie mokrego piasku?

A

zmieszanie monomeru z polimerem i początek rozpuszczenia polimeru w monomerze

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co się dzieje w fazie pęcznienia?

A

otoczka ziaren polimeru rozpuszcza się, monomer wnika do ziaren polimeru

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co się dzieje w fazie rozklejania?

A

pękanie podwójnych łańcuchów i łączenie krótkich polimerów

21
Q

Co się dzieje w fazie nitek?

A

wydłużanie łańcuchów

22
Q

Co się dzieje w fazie ciasta?

A

masa jest matowa, w tej postaci wkładamy ją do formy

23
Q

Co się dzieje w fazie wstępnej polimeryzacji?

A

masa twardnieje → po zakończonej polimeryzacji powstaje sztywny polimetakrylan metylu zwany akrylem (PMMA)

24
Q

Jakie akryl ma właściwości?

A
  • ciężar właściwy 1,15 g/cm3
  • duży skurcz objętościowy 6%, liniowy 2%
  • elastyczny - moduł elastyczności 1,2-2,2 GPa
  • wytrzymałość na ściskanie 130 MPa
  • wytrzymałość na zginanie 78 MPa
  • wytrzymałość na rozciąganie około 50 MPa
  • miękki (2-3 w skali Mosha)
  • temperatura wrzenia 100,3°C
  • dobra odporność na słabe kwasy i zasady
  • rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych (ketonach, estrach)
  • nierozpuszczalny w alkoholach
  • obecność monomeru resztkowego 0,2-0,5%
25
Q

Do czego wykorzystywane są akryle termoutwardzalne?

A
  • płyty protez częściowych i całkowitych
  • zęby
  • obturatory
  • szyny chirurgiczne
26
Q

Jaką funkcję pełni dodatek tlenków cynku lub tytanu do proszku?

A

zapewnia transparencję

27
Q

W jakiej temperaturze monomer ulega polimeryzacji?

A

63°C

28
Q

Po co do niektórych materiałów akrylowych dodaje się bar lub bizmut?

A
  • zmniejszają przepuszczalność promieni rentgenowskich

* ale obniżają wytrzymałość tworzywa i zwiększają sorpcję wody

29
Q

Akrylany modyfikowane o zwiększonej wytrzymałości - po co to komu? Jak powstają? Co zawierają?

A
  • dodatek gumy butadienowo-styrenowej
  • przetwarzane na drodze polimeryzacji długoczasowej w łaźni wodnej o temperaturze 70°C przez okres 7-12 h
  • mają większą elastyczność, co zmniejsza ich wrażliwość na złamania (5-krotnie większa wytrzymałość w porównaniu z normalnymi tworzywami akrylowymi) → blokuje rozprzestrzeniające się mikropęknięcia
30
Q

Co ma wpływ na osiągnięcie fazy ciasta?

A
  • rozmiar ziaren polimeru (im mniejsze, tym szybciej się rozpuszczają)
  • masa cząsteczkowa polimeru (im mniejsza, tym krótsza jest polimeryzacja wstępna)
  • plastyfikatory (ich obecność przyspiesza polimeryzację wstępną)
  • temperatura (jej podwyższenie przyspiesza dojście do fazy ciasta)
  • stosunek monomeru do polimeru (nadmiar płynu przedłuża polimeryzację wstępną)
31
Q

Smugi i przebarwienia jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A
  • zbyt mała ilość monomeru

* sedymentacja barwnika

32
Q

Porowatości jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A
  • za mała ilość ciasta akrylowego
  • krótkotrwałe prasowanie
  • upychanie tworzywa do puszki przed fazą ciasta
  • zbyt krótki okres początkowej fazy polimeryzacji termicznej (65-70°C)
  • gwałtowne podwyższenie temp. do 100°C
  • krótkotrwała polimeryzacja
33
Q

Pęknięcie protezy jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A

nieumiejętne uwalnianie protezy z puszki

34
Q

Podwyższenie wysokości zgryzu jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A
  • upychanie zbyt gęstego ciasta akrylowego

* zbyt miękki gips w puszkach polimeryzacyjnych i modelach roboczych

35
Q

Niezgodność protezy z podłożem jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A
  • uwalnianie protezy z gorącej puszki

* nadmierny skurcz tworzywa akrylowego

36
Q

Brak połączenia zębów z płytą protezy jako błąd techniczny podczas polimeryzacji akrylu - przyczyny:

A
  • izolowanie powierzchni zębów

* brak zaczepów retencyjnych w zębach

37
Q

Polimeryzacja akrylu - podział ze względu na czas:

A
  1. krótkoczasowa
    - łaźnia wodna, ogrzewanie do temp. 100°C przez 60 min, przetrzymanie przez 30 min
  2. średnioczasowa
    - łaźnia wodna, ogrzewanie do temp. 65-70°C przez 60 min, przetrzymanie przez 30-60 min (zależy od grubości płyty protezy); następnie podniesienie temp. do 100°C przez 30 min, przetrzymanie przez 30 min
  3. długoczasowa
    - łaźnia wodna lub suche ciepło w 74°C przez 8-12 h

we wszystkich przypadkach powoli chłodzić

38
Q

Jaki sposób polimeryzacji akrylu pozwala na uzyskanie homogennego materiału?

A

polimeryzacja wtryskowa pod ciśnieniem → w łaźni wodnej przy zastosowaniu specjalnej aparatury i puszek wytrzymujących wysokie ciśnienie; mieszanie tworzywa z kapsułki w wibratorze, następnie wtłoczenie materiału o konsystencji miękkiej gumy do puszki pod ciśnieniem 6 barów; stałe ciśnienie umożliwia uzupełnianie niedoborów tworzywa powstających w wyniku skurczu polimeryzacyjnego

39
Q

Nadmiar monomeru w polimeryzacji akrylu:

A
  • przedłuża czas polimeryzacji wstępnej
  • powoduje większy skurcz polimeryzacyjny
  • nieprzereagowany monomer resztkowy jest toksyczny dla tkanek podłoża
40
Q

Niedobór monomeru w polimeryzacji akrylu:

A

niejednolita i niepełna polimeryzacja → zmniejszona wytrzymałość mechaniczna widoczna jako mleczne smugi

41
Q

Polimeryzacja akrylu - reakcja egzo- czy endotermiczna?

A

egzotermiczna

42
Q

W jakiej temp rozpoczyna się polimeryzacja akrylu?

A

65-70°C

43
Q

Szybkopolimery (akrylany chemoutwardzalne) - do czego stosujemy?

A
  • naprawa protez ruchomych

* wykonawstwo protez częściowych i całkowitych metodą wtryskową lub wlewową

44
Q

Czym różni się skład szybkopolimeru od akrylu termoutwardzalnego?

A

w płynie (monomerze) dodatkowo obecny jest inicjator polimeryzacji

45
Q

W jakim czasie polimeryzują akrylany chemoutwardzalne?

A

15-20 min (w zależności od temp otoczenia)

46
Q

Wady akrylanów chemoutwardzalnych:

A
  • wysokie (do 4%) stężenie monomeru resztkowego
  • mała stabilność barwy
  • mniejsza wytrzymałość mechaniczna
  • większa deformacja początkowa
47
Q

Akrylany światłoutwardzalne - do czego stosujemy?

A
  • wykonawstwo protez ruchomych i aparatów orto
  • podścielenia
  • naprawy
  • łyżki indywidualne
48
Q

Do czego służą tworzywa elastyczne na bazie akrylu?

A

do trwałego podścielenia protezy