Artykulatory i łuki twarzowe

Question 1

Czym jest artykulacja?

Answer 1

= artykulacja niezwarciowa = wolne ruchy żuchwy - ruchy żuchwy bez kontaktów zębów

Question 2

Czym jest dotylne/retruzyjne położenie kontaktowe?

Answer 2

określenie pozycji żuchwy w ułożeniu więzadłowym, gdy zęby dolnego i górnego łuku uzyskują pierwsze kontakty w obrębie ich stoków, nie są to jednak pełne kontakty okluzyjne

Question 3

Czym jest droga stawowa/kłykciowa?

Answer 3

tor, po którym przemieszcza się głowa stawowa podczas ruchu protruzyjnego lub odwodzenia w rzucie na płaszczyznę strzałkową

Question 4

Czym jest dyskluzja?

Answer 4

utrata kontaktu zwarciowego zębów przeciwstawnych

Question 5

Czym jest kąt Bennetta?

Answer 5

kąt powstały pomiędzy drogą kłykcia podczas ruchu wysuwania żuchwy, a torem dobocznym ruchu tego kłykcia po stronie balansującej, w rzucie na płaszczyznę horyzontalna

Question 6

Czym jest kąt nachylenia drogi stawowej?

Answer 6

rozpatrywany jest w płaszczyźnie strzałkowej, jest kątem utworzonym pomiędzy płaszczyzną Campera a linia wytyczoną przez głowę stawową podczas odwodzenia lub wysuwania żuchwy, kąt ten przeciętnie wynosi 33°

Question 7

Czym jest korekta okluzji?

Answer 7

śródustny zabieg, polegający na szlifowaniu lub nadbudowywaniu powierzchni okluzyjnej zęba/ów w celu zniesienia przedwczesnych kontaktów lub/ i węzłów urazowych, umożliwiający wystąpienie ślizgowego zrównoważonego kontaktu między zębami przeciwstawnymi w czasie okluzyjnych ruchów żuchwy

Question 8

Czym jest natychmiastowe przesunięcie boczne (ISS)?

Answer 8

powstające po stronie balansującej jako dośrodkowe przesunięcie kłykcia w rzucie na płaszczyznę horyzontalną i odpowiada ruchowi Bennetta po stronie pracującej

Question 9

Czym jest krzywa strzałkowa Spee?

Answer 9

linia łącząca szczyty guzków zębów dolnych - zaczynając od kła, aż do ostatniego zęba trzonowego, tworząc krzywą wypukła ku dołowi, o osobniczo zmiennym przebiegu

Question 10

Czym jest krzywa kompensacyjne Wilsona?

Answer 10

linie łączące guzki policzkowe i językowe jednoimiennych zębów bocznych łuku dolnego, tworząc wypukłe ku dołowi, osobniczo zmienne, linie te można poprowadzić pomiędzy odpowiadającymi im szczytami guzków jednoimiennych zębów bocznych łuku górnego

Question 11

Czym jest ruch Bennetta?

Answer 11

ruch powstający w trakcie przesunięcia bocznego, kiedy kłykieć strony pracującej może dodatkowo wykonać nieznaczny, około 1mm ruch na zewnątrz we wszystkich kierunkach

Question 12

Czym jest retruzja?

Answer 12

dotylny ruch żuchwy

Question 13

Czym jest protruzja?

Answer 13

doprzedni ruch żuchwy

Question 14

Czym jest relacja centralna?

Answer 14

wzajemne relacje między elementami anatomicznymi w obrębie stawów skroniowo- żuchwowych, zdeterminowane równowagą mięśniową w pozycji, w której krążki stawowe usytuowane na głowach stawowych kontaktują się z powierzchnią dołków stawowych swoją najcieńszą częścią

Question 15

Czym jest laterotruzja?

Answer 15

ruchy żuchwy w kierunku bocznym, oddalanie od linii środkowej w rzucie na płaszczyznę horyzontalną

Question 16

Czym jest linia Campera?

Answer 16

linia łącząca dolny brzeg skrzydełka nosa z dolnym skrawkiem ucha

Question 17

Czym jest mediotruzja?

Answer 17

ruch żuchwy w kierunku przyśrodkowym; przybliżenie do linii środkowej w rzucie na płaszczyznę horyzontalną

Question 18

Czym jest okluzja?

Answer 18

wzajemny statyczny i dynamiczny kontakt powierzchni żującej zębów przeciwstawnych (zwana dawniej artykulacją zwarciową)

Question 19

Czym jest płaszczyzna frankfurcka?

Answer 19

płaszczyzna wyznaczona przez punkty porion i orbitale

Question 20

Czym jest płaszczyzna okluzyjna?

Answer 20

hipotetyczna płaszczyzna powstała w wyniku połączenia punktów zlokalizowanych na brzegu siecznym przyśrodkowych siekaczy dolnych i na szczycie policzkowym dystalnych pierwszych zębów trzonowych

Question 21

Czym jest położenie spoczynkowe żuchwy?

Answer 21

nie zwarciowy stan spoczynkowy żuchwy, niezależny od obecności zębów, stopnia ich destrukcji lub przemieszczenia jest mimowolnie przyjmowanym położeniem bez kontaktów zębów, uzyskany dzięki fizjologicznemu napięciu mięśni przywodzących i odwodzących, wysuwających i cofających żuchwę

Question 22

Czym jest łuk twarzowy?

Answer 22

przyrząd pomiarowy, służący do przenoszenia danych klinicznych na modele laboratoryjne

urządzenie, za pomocą którego przenoszone są do artykulatorów dane o przestrzennym usytuowaniu powierzchni okluzyjnej łuku górnego względem osi zawiasowej stawów skroniowo-żuchwowych

Question 23

Czym jest artykulatror?

Answer 23

aparat, w którym mocowane są modele gipsowe szczęk według danych zarejestrowanych za pomocą łuku twarzowego

Question 24

Rejestrację jakich danych klinicznych umożliwiają łuki twarzowe?

Answer 24

wzajemnych relacji między stawem skroniowo- żuchwowym a układem zębowym, czyli przestrzenne usytuowanie powierzchni okluzyjnej łuku górnego względem osi zawiasowej stawów

Question 25

Jakie wyróżniamy rodzaje łuków twarzowych?

Answer 25

• arbitralny (przeciętny)

* kinematyczny

Question 26

Czemu służy techniczny system modelowy?

Answer 26

umożliwia funkcjonowanie w indywidualnych warunkach JU pacjenta protez wykonanych w labo

Question 27

Co składa się na techniczny system modelowy?

Answer 27

• modele szczęki i żuchwy (wykonane na bazie wycisków indywidualnych)
• łuki twarzowe
• artykulatory
• sztyfty podpierające

Question 28

Do czego służą sztyfty podpierające?

Answer 28

do zarejestrowania dotylnego położenia żuchwy i wysokości zwarciowej

Question 29

Czy istnieje system techniczny, który mógłby gwarantować odwzorowanie czynności żucia u pacjenta w urządzeniach technicznych?

Answer 29

nie (przyjmowane są wartości średnie, obliczone na podstawie pomiarów antropologicznych i artykulometrycznych)

Question 30

W jakiej relacji w warunkach prawidłowych zarejestrowane u pacjenta dane kliniczne są przenoszone do labo?

Answer 30

w warunkach prawidłowych jest to relacja centralna

Question 31

Jeśli nie możemy za pomocą urządzeń technicznych odwzorować indywidualnej czynności żucia pacjenta, tylko przyjmujemy wartości średnie dla populacji to po co w ogóle nam to?

Answer 31

w artykulatorach nie jest wymagane odtworzenie tzw. wolnych ruchów żuchwy, natomiast muszą one gwarantować możliwość analizy prawidłowości ruchów żuchwy podczas aktu okluzyjnego, czyli podczas wzajemnych kontaktów zębów łuku dolnego i górnego

Question 32

Jakie warunki konstrukcyjne powinny spełniać artykulatory by zminimalizować rozbieżność między naturalnym układem ruchowym NŻ a wartościami uzyskanymi w labo?

Answer 32

• możliwość montowania modeli w ustawieniu osiowym (przeniesienie czynnościowej osi stawowej)
• nastawialność pochylenia drogi stawowej dla prawego i lewego stawu
• zbliżone odtworzenie bocznego ruchu Bennetta i możliwość nastawienia kąta Bennetta (indywidualne nastawienie dróg stawowych do płaszczyzny strzałkowej)
• nastawialność prowadzenia siecznego za pomocą pionowego sztyftu podpierającego i wystarczający obszar do umieszczenia modeli

Question 33

Jakie wyróżniamy rodzaje artykulatorów?

Answer 33

• przeciętne (standardowe o wartościach stałych)
• półindywidualne (częściowo ustawialne)
• indywidualne (całkowicie ustawialne) = symulatory ruchów

Question 34

Czym charakteryzują się artykulatory przeciętne?

Answer 34

• zaliczane obecnie do urządzeń historycznych
• posiadają one wartości stałe uzyskane za pomocą średnich wartości antropometrycznych
• umożliwiały one odtworzenie ruchów odwodzenia i przywodzenia, ruchów bocznych przy stałych parametrach stawowych oraz ustalenie wysokości zwarciowej
• do zamontowania modelu w tym artykulatorze nie potrzebne było posługiwanie się łukiem twarzowym
• np. artykulator Bonwilla

Question 35

Jakie wyróżniamy rodzaje artykulatorów półindywidualnych?

Answer 35

• arcon - budowa odpowiada warunkom anatomicznym człowieka, czyli głowa stawowa połączona jest z dolnym ramieniem artykulatora
• nonarcon - dolne ramie zakończone jest elementem odpowiadającym panewce stawowej

Question 36

Łuk twarzowy arbitalny:

Answer 36

wykorzystuje umowną oś zawiasową stawów skroniowo-żuchwowych, zlokalizowaną w otworach słuchowych zewnętrznych. Na widelcu odwzorowuje się natomiast punkty górnego łuku zębowego, służące do montowania modelu szczęki w artykulatorze półindywidualnym.

Łuk zbudowany jest z:
- ramienia poziomego zakończonego tzw. oliwkami
→ Oliwki wprowadza się do otworów słuchowych
- wspornika nosowego połaczonego z blokowanym przegubem
- widelec który jest połączony z wspornikiem przegubowym
→ na którym odwzorowane są wierzchołki guzków zębów łuku górnego
→ stanowi głowny element rejestrujący łuku twarzowego

Question 37

Łuk twarzowy kinematyczny:

Answer 37

Służy do indywidualnego wyznaczania osi obrotu stawów skroniowo-żuchwowych
połączone z graficzną rejestracją przebiegu drogi stawowej.
Pozostałe dane rejestruje się na sztyfcie rejestrującym, połączonym z łukiem wewnątrzustnym (w łuk Gerbera) lub zewnątrzustnym (łuk Gysiego). Na podstawie zarejstrowanych za jego pomocą danych można montować modele szczęki i żuchwy w artykulatrze indywidualnym, a także połindywidualnym
Składa się z:
- dwóch ramion:
→ górny opiera się na czaszce pacjenta i posiada elementy umożliwiające rejestrację ruchów w stawach
→ dolny łączy z żuchwą i jest wyposażone (w okolicy głów stawowych) w końcówkę przenoszącą informację o przemieszczaniu się żuchwy względem szczęki

Łuk ten może być urządzeniem mechanicznym, ale coraz częściej konstruowane są różnego rodzaju aparaty elektroniczne

Question 38

Artykulatory indywidualne (symulator ruchów żuchwy):

Answer 38

• stanowią specjalistyczne urządzenia, zwykle zawierające elementy elektroniczne, odtwarzające trójwymiarowość ruchów żuchwy
• dane zarejestrowane za pomocą kinematycznych łuków twarzowych, współpracujących z elektroniczną aparaturą pomiarową, przetwarzane przez program komputerowy, pozwalają na odtworzenie i pośledzenie zależności zachodzących pomiędzy łukami zębowymi.