Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Skurðlækningafræði > Æxli og aðrir sjúkdómar í lungum (Hjarta/æða) > Flashcards

Æxli og aðrir sjúkdómar í lungum (Hjarta/æða) Flashcards

1
Q

Hvað er Empyema?

A

Empyema er „graftarkýli“ í fleiðruholi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hverjar eru orsakir Empyema?

A
  • Í tengslum við lungnabólgu
  • Í tengslum við lungnaaðgerð eða ástungu á fleiðru eða lungu.
  • Eftir trauma
  • Ónæmisbæling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hver er sjúkdómsgangur Empyema?

A

Gerist hægt og á löngum tíma, getur orðið stórt og mikið og byrjað að hólfa sig niður (organiserast). Verður á nokkrum vikum mjög afhólfað einsog býflugnabú (honeycombing)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Meðferð Empyema felur í sér?

A
  • Öndunarstuðningsmeðferð eftir atvikum
  • Sýklalyf
  • Tæma út abscess með grófum brjóstholskera
  • Fibronolysis
    > Strepto/urokinase sprautað inn í brjóstholskerann til að reyna leysa upp kýlið.
  • Skurðaðgerð til þess að reyna fjarlægja/skræla út kýlið.
    > Opinn eða í gegnum brjóstholssjá (VATS)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvað er Pneumothorax?

A
  • Loftbrjóst

Skiptist í þrennt:
- Spondant
- Traumatic
- Iatrogenic

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hver eru einkenni loftbrjósts (pneumothorax)?

A
  • Lang oftast takverkur
  • Mæði sem versnar við áreynslu
  • Stundum þurr hósti
  • Sumir án einkenna, sérstaklega ef lítið
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Greining loftbrjósts

A
  • Saga
  • RTG Pulm í uppréttri stöðu og útöndun ef hægt er
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hverjir eru meðferðarmöguleikar loftbrjósts?

A
  • Bíða og sjá til
  • Lofttæming með nál
  • Brjóstholskeri
  • Fleiðruerting
  • Skurðaðgerð með brjóstholssjá
  • Opin brjóstholsaðgerð
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvaða fylgikvilla geta komið við ísetningu brjóstholskera?

A
  • Verkir
  • Blæðing
  • Fleiðruholssýking
  • Röng staðsetning brjóstholskera
  • Lágur blóðþrýstingur
  • Lungnabjúgur (vegna skjótrar þenslu á lunga)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Fleiðruvökvi

A
  • Eðlilegt magn: 0.3ml/kg, turnover 0.15ml/kg/klst

Skiptist í tvennt:
- Góðkynja
- Illkynja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Góðkynja fleiðruvökvi

A

Uppbygging: oftast Transudate(prótein ↓ vökvi)

Orsök: Hjartabilun, ascites, næringarskortur, nýleg brjóstholsskurðaðgerð

Einkenni: Hósti, mæði, andþyngsli, þreyta.

Meðferð: Drenísetning hjá þeim sem eru með mikil einkenni. Lagast oft af sjálfu sér. Þvagræsilyf eru stundum notuð til aðstoðar.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Illkynja fleiðruvökvi

A

Uppbygging: oftast Exudate(prótein ↑vökvi), sjaldan transudate

Orsök: Oftast secundert við krabbamein

Einkenni: Hósti, mæði, andþyngsli, þreyta. Einstaklingar geta verið einkennalitlir hafi vökvinn þróast hægt og rólega yfir langan tíma.

Meðferð: Drenísetning hjá þeim sem eru með mikil einkenni. Pleurodesa m. talkúm.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hnútur í lunga (tumor pulm) - faraldsfræði

A
  • 0,2 % lungnamynda
  • 90% tilviljanagreindir (incidental)
  • Nýgengi aukist hratt - TS
  • Frekari aukning væntanleg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Góðkynja fyrirferð í lunga

A
  • Granuloma (oftast v. sýkinga)
  • Lungnabólga
  • Ígerðir (abcess) í lunga
  • Hamartoma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Illkynja fyrirferð í lunga

A
  • Smáfrumukrabbamein (SCLC)
  • Flöguþekjukrabbamein (SCC)
  • Kirtilmyndandi krabbamein (AC)
  • Stórfrumukrabbamein (LCC)
  • Um 95% illkynja æxla í lungum^
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvað er Hamartoma?

A
  • Algengasta tegund góðkynja æxla í lunga.
  • Innihalda “normal” vef:
    > Brjósk, bandvef, fituvef og vöðvavef.
    > Nema í mjög óeðlilegu magni.
  • Hafa oft hefðbundið “popkornsútlit” á TS
17
Q

Illkynja hnútur í lunga

A

Þættir sem skipta máli:

Klínískir:
- Aldur
- Reykingar
- Fyrri saga um krabbamein

Myndrannsóknir (RTG Pulm, TS Brjósthol)
- Stærð
- Staðsetning
- Kalkanir
- Vaxtarhraði
- Yfirborð (slétt, tennt, lobulerað)
- Þéttleiki (göt, fita, hélubreytingar)
- Skuggaefnis-upphleðsla

18
Q

Hverjar eru orsakir lungnakrabbameina?

A
  • 80-90% tengd reykingum
    Aðrar orsakir:
  • Erfðir - íslenskar rannsóknir
  • Asbest
  • Svifryk - þungmálmar
  • o.fl.
19
Q

Einkenni og teikn lungnakrabbameins

A

Einkenni/teikn Tíðni ( %)
Hósti 8-75
Þyngdartap 0-68
Andnauð 3-60
Brjóstverkur 20-49
Blóðhósti 6-35
Verkir í beinum 6-25
Klumbun (clubbing) 0-20
Hiti 0-20
Slappleiki 0-10
Holæðarheilkenni 0-4
Kyngingarörðugleikar 0-2
Öng- og soghljóð 0-2

20
Q

Hverjar eru vefjagerðir lungnakrabbameins?

A
  • Smáfrumukrabbamein
  • Ekki smáfrumukrabbamein = NSLC
    > Flöguþekjukrabbamein
    > Kirtilfrumukrabbamein
    > Stórfrumukrabbamein

Aðrar tegundir:
> (carcinoid, bronchioalveolar o.fl.)

21
Q

Hvað er notað til greiningar lungnakrabbameins?

A
  • Lungnamynd
  • Tölvusneiðmynd (áhersla)
  • Jáeindaskanni (PET)
  • Berkjuspeglun (sýnataka) (áhersla)
    > oftast gerð bæði til greiningar og sem undirbúningur fyrir aðgerð
  • Ástunga (sýnataka)
    > oftast fínnál - með aðstoð TS
    > jafnvel litlir hnútar (< 2 cm)
    > illkynja hnútar greinast í 95% tilvikva
    > loftbrjóst greinast í 10-35% tilfella, blæðing
22
Q

Rannsóknir fyrir lungnaskurðaðgerð

A

Alltaf:
- Fráblástursmæling (spirometria)
- TS af brjóstholi
- Lungnamynd
- Hjartalínurit
- Blóðrannsóknir

Stundum (t.d. ef fyrirhugað lungnabrottnám)
- Segulómun, JS eða JS/TS
- Loftflæðis- og blóðflæðisskann
- Ómskoðun af hjarta
- Blóðgös og VO2 max

23
Q

Skurðmeðferðir lungnakrabbameins

A

Læknandi meðferð:
- Blaðnám (lobectomy) - helsta aðgerðin
- Fleygskurður (Wedge resection) - ef léleg lungnastarfsemi
- Lungnabrottnám (pneumonectomy) - miðlæg, stór æxli

24
Q

Meðferð lungnakrabbameins

A

Skurðaðgerð
- Vandamál
> Langtímahorfur – lakar
> Endurkoma krabbameina – algeng
> Aðgerðir sjaldnast mögulegar ef N>1 – Jákvæðir miðmætiseitlar, eða ef mein er vaxið þar inn.

Nýjungar í greiningu og meðferð - bættar horfur?
> Myndgreining og skimum
> Geislameðferð
> Krabbameinslyfjameðferð
> Viðbótarmeðferð – fyrir eða eftir skurðaðgerð (adjuvant & neoadjuvant)

25
Q

Hvað klikkar í skurðmeðferð við lungnakrabbameini?

A
  • Margir greinast eftir aðgerð með útbreiddan sjúkdóm, oftast fjarmeinvörp og deyja úr sjúkdómnum.
  • Smásæ meinvörp eru því til staðar við aðgerð.
26
Q

Áhætta við aðgerð - þekktir áhættuþættir

A
  • 30 d. dánartíðni: Hér á landi
    > Blaðnám: <1%
    > Lungnabrottnám: ~ 3-4x hærra (4%)
  • Áhættuþættir aðgerðar
    > Léleg lungnastarfsemi eykur verulega áhættu
27
Q

Hver er algengasta aðgerðin á lungu í dag?

A

Brjóstholsspeglunaraðgerð

28
Q

Brjóstholsspeglunaraðgerð (VATS)

A
  • Minni verkir
  • Styttri lega, flestir geta útskrifast á degi 2-3

Fylgikvillar við thoracotomoiu, VATS
- Loftleki
- Sýkingar
- Krónískir verkir o.fl.

29
Q

Aðalatriði um lungnakrabbamein

A
  • Lungnakrabbamein – vaxandi vandamál
  • Margir greinast á hærri stigum og með ólæknandi sjúkdóm
  • Aðeins 15% læknast með skurðaðgerð, sem er eina læknandi meðferðin
  • U.þ.b. 20% af þeim sem greinast með lungnakrabbamein eru á lífi 5 árum frá greiningu
  • Horfur eiga vonandi eftir að vænkast

Skurðlækningafræði (22 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions