architektura Flashcards
(3 cards)
W miarę bogacenia się części szlachty i tworzenia się jej elit, w magnackich latyfundiach
zaczęły powstawać nowe miasta.
Rozbudowywano i budowano zamki i pałace, a w miastach – kościoły. W ramach architektury rezydencjonalnej początkowo powstawały
twierdze zapewniające mieszkańcom bezpieczeństwo podczas wojen. Częściej jednak
przebudowywano dotychczasowe siedziby, otaczając je fortyfikacjami, gdyż taka adaptacja
świadczyła o długiej tradycji rodu. W latyfundiach należących do dostojników kościelnych
też powstawały okazałe zamki, pałace i kościoły
Polska architektura barokowa nie była jednorodna stylowo, zmieniała się także w czasie.
Inne budowle powstawały na ziemiach koronnych Rzeczypospolitej, inne na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego, a jeszcze inne na Śląsku, który nie należał wówczas do Korony.
W pierwszych trzydziestu latach XVII wieku wciąż istniała tradycja późnorenesansowa
i manierystyczna, a niekiedy nawiązywano jeszcze do form gotyckich, np. stosowano znany z gotyku system filarowo-przyporowy. W tej różnorodnej stylowo
i formalnie architekturze stopniowo przyjmowały się wzory obce. Nowa moda zapanowała
głównie w dużych miastach. Dopiero w połowie XVII wieku tendencje barokowe zaczęły
docierać na prowincję.
Budowniczymi i architektami byli głównie zagraniczni twórcy.
Wśród najważniejszych
architektów, działających na zlecenie królów z dynastii Wazów i zamożnej szlachty, moż-
na wymienić takich, jak: Matteo Castelli, Giovanni Trevano, Constante Tencalla
i Giovanni Battista Ghisleni. Charakterystyczne dla nich było wyrafinowanie form
i czerpanie z włoskich wzorców. Także w dojrzałym baroku widoczne były wpływy włoskie, ale do głosu doszły też francuskie. Ujawniły się wyraźne wpływy nurtu
klasycyzującego, a jego najwybitniejszym przedstawicielem był Tylman z Gameren.
Architektem, którego kariera rozpoczęła się jeszcze w czasach Władysława IV, ale którego
upodobał sobie Jan III Sobieski, był Augustyn Wincenty Locci (ok. 1650–1729).
