Ginekologia i położnictwo Flashcards
(224 cards)
1
Q
Jednym z biochemicznych badań dodatkowych mogących służyć rozpoznaniu i wstępnemu różnicowaniu łagodnych i złośliwych zmian w obrębie narządów płciowych kobiet jest:
A)
AMH
B)
antygen CA125
C)
inhibina
D)
prokalcytonina
E)
antygen CA15-5
A
B)
antygen CA125
81%
Dobrze! Antygen CA125 jest markerem nowotworowym, którego podwyższone stężenie związane jest z ok. 85% przypadków
raka jajnika
. Jest to jednak marker nieswoisty – wzrost stężenia CA-125 może towarzyszyć:
ciąży
, miesiączce,
endometriozie
,
marskości wątroby
, zapaleniu narządów miednicy mniejszej, mięśniakom macicy oraz innym nowotworom, takim jak np.
rak sutka
,
rak endometrium
czy
rak płuca
.
2
Q
Który z wymienionych nowotworów złośliwych narządów płciowych jest hormonoczuły i hormonoterapię wykorzystuje się zarówno w leczeniu podstawowym, jak i uzupełniającym?
A)
rak szyjki macicy
B)
rak endometrium
C)
mięsak macicy
D)
rak endometrialny jajnika
E)
ziarniszczak jajnika
A
B)
rak endometrium
65%
Dobrze! Hormonoterapia
raka endometrium
jest leczeniem oszczędzającym płodność i możliwym do zastosowania u pacjentek z rakiem endometrioidalnym G1/G2 w I stopniu zaawansowania wg FIGO, który nie nacieka warstwy mięśniowej trzonu macicy. Zwykle stosuje się progestageny doustnie, a ich skuteczność ocenia się za pomocą histeroskopii i badania histopatologicznego endometrium co 6 miesięcy. Po zakończeniu rozrodu należy zaproponować pacjentce usunięcie macicy. Jest to również metoda leczenia stosowana u pacjentek, które zostały zdyskwalifikowane z innych sposobów terapii.
3
Q
Wskaż prawdziwe stwierdzenie/a dotyczące mięśniaków:
- są to złośliwe guzy macicy zbudowane głównie z komórek mięśni gładkich macicy
- największe ryzyko wystąpienia mięśniaków macicy występuje u kobiet rasy czarnej
- u pacjentki w ciąży po stwierdzeniu mięśniaków macicy należy ukończyć ciążę cięciem cesarskim
- mięśniaki najczęściej manifestują się klinicznie w okresie okołomenopauzalnym
- u każdej pacjentki z mięśniakami macicy po zakończonym rozrodzie zaleca się chirurgiczne wycięcie trzonu macicy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1
B)
1, 3
C)
2, 4
D)
2, 3, 4
E)
wszystkie wymienione
A
C)
2, 4
59%
Dobrze! Rasa czarna jest czynnikiem ryzyka wystąpienia mięśniaków macicy – szacuje się, że występują u nawet 80% kobiet w wieku około 50 lat. Kliniczna manifestacja mięśniaków najczęściej ma miejsce w okresie okołomenopauzalnym i polega na występowaniu obfitych, bolesnych i przedłużających się miesiączek, dolegliwości bólowych w obrębie miednicy mniejszej czy bólu podczas stosunku płciowego. Mogą występować także trudności w oddawaniu moczu i wypróżnianiu.
4
Q
Tętnica maciczna lewa jest bezpośrednim odgałęzieniem:
A)
aorty
B)
tętnicy biodrowej wspólnej lewej
C)
tętnicy biodrowej zewnętrznej lewej
D)
tętnicy biodrowej wewnętrznej lewej
E)
tętnicy jajnikowej lewej
A
D)
tętnicy biodrowej wewnętrznej lewej
73%
Super! To jest prawidłowa odpowiedź.
5
Q
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące tętnicy macicznej:
A)
odchodzi od tętnicy jajnikowej
B)
oddaje gałązkę przebiegającą przez więzadło obłe
C)
odchodzi od tętnicy biodrowej wewnętrznej
D)
od tyłu krzyżuje moczowód
E)
unaczynia jedynie macicę
A
C)
odchodzi od tętnicy biodrowej wewnętrznej
68%
Tak! Tętnica maciczna jest gałęzią tętnicy biodrowej wewnętrznej. Unaczynia narządy płciowe wewnętrzne (macicę, jajowód, jajnik i pochwę), a ponadto oddaje gałązki do dna pęcherza moczowego i więzadła szerokiego macicy.
6
Q
Do działania progesteronu na organizm kobiety nie należy:
A)
działanie diuretyczne
B)
wpływ na śluz szyjkowy – staje się on gęsty i nieprzenikliwy dla plemników
C)
wzrost syntezy glukagonu
D)
zwiększenie masy mięśniowej macicy oraz przyspieszenie perystaltyki jajowodów
E)
podwyższenie temperatury ciała
A
D)
zwiększenie masy mięśniowej macicy oraz przyspieszenie perystaltyki jajowodów
45%
Gratulacje! Za rozrost warstwy mięśniowej macicy oraz zwiększenie perystaltyki jajowodów odpowiadają estrogeny. Progesteron wpływa na rozpulchnienie i przekrwienie myometrium, a także zmniejszenie perystaltyki jajowodów.
7
Q
Do działania biologicznego progesteronu nie należy:
A)
wywoływanie zmian sekrecyjnych w endometrium w cyklu owulacyjnym
B)
zmiana śluzu szyjkowego na nieprzenikliwy dla plemników
C)
zmniejszenie działania hipoglikemizującego insuliny
D)
zmniejszenie kurczliwości mięśnia macicy i perystaltyki jajowodów
E)
zwiększenie stężenia czynników krzepnięcia II, VII, IX i X
A
E)
zwiększenie stężenia czynników krzepnięcia II, VII, IX i X
54%
Świetnie! Za wzrost stężenia czynników krzepnięcia (II, VII, IX i X) odpowiadają estrogeny.
8
Q
Faza proliferacyjna cyklu endometrialnego zależna jest od:
A)
progesteronu produkowanego przez ciałko żółte
B)
progesteronu produkowanego przez komórki ziarniste
C)
estrogenu produkowanego przez ciałko żółte
D)
estrogenu produkowanego przez komórki ziarniste
E)
estradiolu produkowanego przez pęcherzyk dominujący
A
D)
estrogenu produkowanego przez komórki ziarniste
64%
Wyśmienicie! Komórki ziarniste pęcherzyków zrekrutowanych do dalszego wzrostu pod wpływem FSH produkują estrogeny odpowiadające za zmiany proliferacyjne endometrium
9
Q
Określenie menarche oznacza:
A)
pierwszą miesiączka w życiu, występującą na ogół w 12−13. roku życia
B)
rozwój owłosienia łonowego, występujący na ogół w 11. roku życia
C)
początek hormonalnej czynności jajników
D)
postępującą czynność kory nadnerczy poprzedzającą o 2–3 lata czynność gonad
E)
rozwój sutków, występujący na ogół w 10. roku życia
A
A)
pierwszą miesiączka w życiu, występującą na ogół w 12−13. roku życia
97%
Ekstra! Menarche jest to 1. samoistnie pojawiające się między 9. a 16. rokiem życia krwawienie miesięczne.
10
Q
Amenorrhea intermittens to:
A)
brak krwawień miesiączkowych do 16. roku życia
B)
krwawienia miesiączkowe trwające 5−7 dni
C)
krwawienia miesiączkowe występujące w odstępach co 43 dni − 6 miesięcy
D)
krwawienia miesiączkowe występujące w odstępach krótszych niż 21 dni
E)
inna nazwa stosunku przerywanego
A
C)
krwawienia miesiączkowe występujące w odstępach co 43 dni − 6 miesięcy
59%
Brawo! Amenorrhoea intermittens oznacza krwawienia miesiączkowe pojawiające się rzadko i nieregularnie, a długość cyklu wynosi wtedy od 43 dni do nawet 6 miesięcy. Przyczyną najczęściej jest brak owulacji. Na takie zaburzenie miesiączkowania typowo skarżą się pacjentki z zespołem policystycznych jajników.
11
Q
Który z elementów wywiadu lub diagnostyki nie potwierdza rozpoznania niewydolności podwzgórzowo-przysadkowej?
A)
brak miesiączki
B)
wysokie stężenie FSH
C)
niskie stężenie FSH
D)
ujemny test progesteronowy
E)
dodatni test estrogenowo-progesteronowy
A
B)
wysokie stężenie FSH
61%
Dobrze! Niewydolność podwzgórzowo-przysadkowa cechuje się niedoborem gonadotropin.
12
Q
W przypadku wystąpienia zaburzeń miesiączkowania związanych z przewlekłym intensywnym wysiłkiem fizycznym u pacjentki występuje zwykle:
A)
hipergonadyzm hipogonadotropowy
B)
hipergonadyzm hipergonadotropowy
C)
prawidłowa czynność hormonalna jajników
D)
hipogonadyzm hipergonadotropowy
E)
hipogonadyzm hipogonadotropowy
A
E)
hipogonadyzm hipogonadotropowy
59%
Super! Zaburzenia miesiączkowania wynikają z niedoboru gonadotropin i hormonów płciowych w wyniku hamującego wpływu wysiłku fizycznego na ośrodkowe wydzielanie gonadotropin.
13
Q
Kilkanaście miesięcy temu młoda pacjentka przebyła poród siłami natury, po którym niezbędne było wyłyżeczkowanie ścian macicy ze względu na nieoddzielenie się fragmentów łożyska. Karmienie piersią zakończyła 4 miesiące temu, ale nadal nie wystąpiło u niej krwawienie miesięczne. Biorąc pod uwagę powyższy wywiad można podejrzewać zespół:
A)
Kallmanna
B)
Sheehana
C)
Ashermana
D)
Mayera-Rokitansky’ego-Kustera-Hausera
E)
Couvelaire’a
A
C)
Ashermana
47%
Świetnie! Wyłyżeczkowanie jamy macicy jako zabieg terapeutyczny może prowadzić do powikłań. Jednym z nich jest powstanie zrostów w jamie macicy, które zamykają światło jamy i prowadzą do braku miesiączki (bądź skąpych lub bolesnych krwawień) albo poronień. Jest to obraz kliniczny zespołu Ashermana.
14
Q
U pacjentek z zespołem policystycznych jajników obserwuje się zwiększone ryzyko wystąpienia:
A)
cukrzycy typu 2
B)
nadciśnienia
C)
raka endometrium
D)
zawału mięśnia sercowego
E)
wszystkich wymienionych
A
E)
wszystkich wymienionych
91%
Świetnie! U podłoża zespołu policystycznych jajników znajduje się m.in. hiperinsulinemia i insulinooporność, które sprzyjają m.in. wystąpieniu zaburzeń lipidowych, zaburzeń gospodarki węglowodanowej oraz nasileniu syntezy androgenów. W związku z tym istnieje zwiększone ryzyko wystąpienia chorób takich jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2 i hiperlipidemia. PCOS sprzyja przedwczesnemu rozwojowi miażdżycy oraz zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych (np. zawału mięśnia sercowego).
Typowe są również zaburzenia owulacji i miesiączkowania, skutkujące niedoborem progesteronu, co prowadzi do hiperestrogenizmu względnego. Z powodu braku równoważącego proliferacyjny efekt estrogenów progesteronu zwiększa się ryzyko rozrostu endometrium i raka endometrium.
15
Q
Do cech zespołu policystycznych jajników nie należy:
A)
nadwaga i otyłość
B)
insulinooporność i wzrost ryzyka cukrzycy typu 2
C)
wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
D)
wzrost ryzyka raka piersi i raka odbytnicy
E)
wzrost ryzyka raka endometrium
A
D)
wzrost ryzyka raka piersi i raka odbytnicy
64%
Dobrze! PCOS nie zwiększa ryzyka raka sutka ani odbytnicy, natomiast jest czynnikiem sprzyjającym rozwojowi raka endometrium.
16
Q
Podstawowe zalecenie dla kobiety z zespołem policystycznych jajników, BMI >27 kg/m2, nieregularnymi cyklami
miesiączkowania i niepłodnością to:
A)
zmniejszenie masy ciała (dieta)
B)
przyjmowanie metforminy
C)
stymulacja jajeczkowania cytrynianem klomifenu
D)
przyjmowanie metforminy i stymulacja jajeczkowania cytrynianem klomifenu
E)
przyjmowanie progestagenów w 2. fazie cyklu
A
A)
zmniejszenie masy ciała (dieta)
77%
Modyfikacja stylu życia jest podstawowym elementem postępowania terapeutycznego. Celem zmian (osiąganych głównie poprzez leczenie dietetyczne i wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej) jest m.in. utrata masy ciała, która może rozwiązać część problemów pacjentki – poprawi wrażliwość tkanek obwodowych na insulinę, przywróci cykle owulacyjne i regularne miesiączki. Dalsze metody postępowania są dobierane na podstawie objawów, jakie prezentuje pacjentka, i od efektów leczenia, jakie chce ona uzyskać.
17
Q
U pacjentki stwierdzono brak owulacji, trądzik oraz hirsutyzm, co może sugerować obecność zespołu policystycznych jajników. Dodatkowo jednak występują rozstępy skórne, bawoli kark i nadciśnienie tętnicze krwi, co pozwala rozpoznać zespół Cushinga. W celu zróżnicowania wymienionych schorzeń należy wykonać:
A)
oznaczenie stężenia estradiolu
B)
test hamowania deksametazonem
C)
test z metoklopramidem
D)
oznaczenie stężenia lutropiny
E)
oznaczenie stężenia folitropiny
A
B)
test hamowania deksametazonem
77%
Brawo! Test z deksametazonem jest testem czynnościowym używanym w diagnostyce różnicowej przyczyn hiperkortyzolemii (a ta nie dotyczy PCOS). W PCOS wynik testu, w odróżnieniu od zespołu Cushinga, będzie prawidłowy – dojdzie do hamowania wydzielania kortyzolu. Jeszcze prostszym testem dla wykluczenia/potwierdzenia zespołu Cushinga jest wykonanie badania poziomu kortyzolu w próbce moczu – w przypadku zespołu Cushinga poziom ten będzie oczywiście podwyższony.
18
Q
Menopauza występuje, kiedy po ostatnim krwawieniu miesięcznym zaobserwowano co
najmniej:
A)
2-miesięczną przerwę
B)
3-miesięczną przerwę
C)
6-miesięczną przerwę
D)
8-miesięczną przerwę
E)
12-miesięczną przerwę
A
E)
12-miesięczną przerwę
73%
Wyśmienicie! W okresie okołomenopauzalnym krwawienia występują nieregularnie i coraz rzadziej (aż do ustania krwawienia). Menopauza to ostatnia miesiączka, po której przez 12 mies. nie występuje kolejne krwawienie.
19
Q
W przypadku krwawienia w okresie pomenopauzalnym właściwe postępowanie diagnostyczne to:
- kontrola USG po 2 miesiącach
- biopsja aspiracyjna endometrium
- histeroskopia z biopsją celowaną
- CT miednicy małej
- wyłyżeczkowanie frakcjonowane jamy macicy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 5
C)
1, 2, 3, 5
D)
tylko 4
E)
2, 3, 5
A
E)
2, 3, 5
51%
Dobrze! Krwawienie w okresie pomenopauzalnym sugeruje chorobę nowotworową (jest najczęstszym pierwszym objawem raka endometrium). Do przyczyn krwawień w tym okresie należą:
zmiany zanikowe endometrium i błony śluzowej pochwy,
rozrost endometrium,
rak endometrium,
polip endometrium,
zapalenie endometrium,
rak szyjki macicy.
W diagnostyce przyczyn krwawień wykorzystuje się:
biopsję endometrium,
histeroskopię z biopsją celowaną,
frakcjonowane wyłyżeczkowanie jamy macicy.
20
Q
W okresie pomenopauzalnym jakiekolwiek plamienia i krwawienia wymagają:
A)
obserwacji w warunkach ambulatoryjnych przez lekarza POZ
B)
obserwacji w warunkach ambulatoryjnych przez lekarza POZ i badań dodatkowych
C)
dokładnego badania ginekologicznego i dalszej obserwacji przez 6 miesięcy
D)
dokładnego badania ginekologicznego i dalszej obserwacji przez 9 miesięcy
E)
dokładnego badania ginekologicznego i specjalistycznych badań dodatkowych
A
E)
dokładnego badania ginekologicznego i specjalistycznych badań dodatkowych
82%
Świetnie! Chodzi tutaj oczywiście o plamienia i krwawienia z dróg rodnych. Krwawienie w okresie pomenopauzalnym sugeruje chorobę nowotworową (jest najczęstszym pierwszym objawem raka endometrium). Do przyczyn krwawień w tym okresie należą:
zmiany zanikowe endometrium i błony śluzowej pochwy,
rozrost endometrium,
rak endometrium,
polip endometrium,
zapalenie endometrium,
rak szyjki macicy.
Konieczne jest badanie podmiotowe i przedmiotowe jamy brzusznej oraz ginekologiczne (w praktyce podstawowej można zobaczyć zmiany w obrębie sromu czy wejścia do pochwy oraz wykonać badanie przez odbyt), a także badania laboratoryjne (morfologia krwi, APTT, INR). W praktyce specjalistycznej należy wykonać USG narządu rodnego. Każde krwawienie występujące po menopauzie jest krwawieniem nieprawidłowym i wymaga szczegółowej diagnostyki, w tym weryfikacji histopatologicznej podczas histeroskopii z biopsją endometrium lub łyżeczkowaniem jamy macicy. Krwawienie może być objawem raka endometrium. U kobiety po menopauzie grubość warstwy endometrium, oceniana w USG, nie powinna przekraczać 4 mm .
21
Q
58-letnia pacjentka zgłasza objawy suchości pochwy oraz plamienia kontaktowe po współżyciu seksualnym. W badaniu ginekologicznym stwierdzono zmiany atroficzne pochwy, trzon macicy oraz przydatki bez odchyleń od normy. W wykonanym badaniu cytologicznym szyjki macicy nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości. Zdecydowano o włączeniu miejscowej, dopochwowej estrogenoterapii, w związku z czym:
A)
pacjentka powinna otrzymać równocześnie terapię gestagenną w celu zapobiegania rozwojowi przerostu błony śluzowej macicy lub rozwojowi raka błony śluzowej macicy
B)
pacjentka powinna otrzymać równocześnie terapię gestagenną w celu zapobiegania rozwojowi raka piersi
C)
pacjentka powinna otrzymać równocześnie terapię gestagenną w celu zapobiegania rozwojowi raka szyjki macicy
D)
pacjentka powinna otrzymać równocześnie terapię gestagenną w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia udaru mózgu
E)
w opisanej powyżej sytuacji klinicznej nie ma wskazań do włączenia terapii gestagennej
A
E)
w opisanej powyżej sytuacji klinicznej nie ma wskazań do włączenia terapii gestagennej
41%
Świetnie! Miejscowe leczenie estrogenami z powodu zmian zanikowych sromu i pochwy nie wymaga
dodatkowego stosowania progestagenów, ponieważ w minimalnym stopniu przenikają one do krążenia i raczej nie
wywołają niepożądanych efektów. Każda inna droga podania estrogenów (doustna, przezskórna) wymaga
zrównoważenia ich działania progestagenami, które ochraniają endometrium przed proliferacyjnym działaniem tych
pierwszych.
22
Q
Podstawową metodą leczenia ropnia gruczołu Bartholina jest:
A)
nacięcie ropnia lub jego marsupializacja
B)
wyłuszczenie ropnia
C)
obserwacja
D)
wyłącznie antybiotykoterapia
E)
stosowanie okładów z sody
A
A)
nacięcie ropnia lub jego marsupializacja
88%
Świetnie! Ropień gruczołu Bartholina wymaga leczenia chirurgicznego. Konieczne jest jego nacięcie, opróżnienie jamy. Czasami stosuje się marsupializację gruczołu.
23
Q
Bakteryjna waginoza:
- u większości kobiet przebiega bezobjawowo, natomiast w przypadkach objawowych obserwuje się szarą lub białawą, homogenną wydzielinę z pochwy
- jest związana z dysurią i dyspareunią
- jest diagnozowana na podstawie zgłaszanego przez pacjentkę „rybiego” zapachu nasilającego się po stosunku
- jest związana ze wzrostem liczby pałeczek kwasu mlekowego
- charakteryzuje się obecnością komórek jeżowych („clue cells”) w rozmazie
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
1, 5
C)
1, 3, 5
D)
2, 3, 4
E)
2, 3, 5
A
C)
1, 3, 5
51%
Świetnie! Bakteryjna waginoza jest najczęściej bezobjawowa, jednak może pojawić się obfita białoszara homogenna
wydzielina, której zapach określany jako rybi nasila się po dodaniu 10% KOH do próbki wydzieliny (tzw. test
aminowy) lub po stosunku płciowym. Komórki jeżowe (clue cells) w badaniu mikroskopowym wydzieliny pochwowej
są charakterystyczne dla bakteryjnej waginozy. Są to komórki nabłonka opłaszczone bakteriami.
24
Q
Komórki typu clue cells (komórki jeżowe) są charakterystyczne dla:
A)
grzybicy pochwy
B)
rzęsistka pochwy
C)
waginozy bakteryjnej
D)
prawidłowej biocenozy pochwy
E)
promienicy pochwy
A
C)
waginozy bakteryjnej
80%
Dobrze! Charakterystycznym objawem bakteryjnej waginozy są komórki jeżowe (clue cells), czyli komórki nabłonka opłaszczone bakteriami.
25
Obraz kliniczny wydzieliny pochwowej u pacjentki z bakteryjnym zapaleniem pochwy cechują:
A)
pH <4,5, wydzielina żółtozielona i pienista, obecność komórek jeżowych
B)
pH <4,5, wydzielina homogenna, szara lub mleczna, obecność komórek jeżowych
C)
pH >4,5, wydzielina homogenna, szara lub mleczna, obecność komórek jeżowych
D)
pH >4,5, wydzielina biała, grudkowata, serowata, obecność komórek jeżowych
E)
pH <4,5, wydzielina biała, grudkowata, serowata, brak elementów komórkowych
C)
pH >4,5, wydzielina homogenna, szara lub mleczna, obecność komórek jeżowych
49%
Dobrze! Komórki jeżowe (clue cells) to charakterystyczny obraz mikroskopowy wydzieliny pochwowej w bakteryjnej waginozie. Wydzielina jest homogenna, biała lub szara, a pH wynosi >4,5.
26
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące infekcji HPV:
A)
onkogenne typy HPV mogą wywoływać raki odbytu, sromu, prącia i jamy ustnej
B)
stosowanie prezerwatyw eliminuje całkowicie ryzyko zakażenia HPV
C)
otrzymując wynik LSIL cytologii należy podejrzewać zakażenie HPV
D)
szczepionki przeciw HPV są zalecane u młodych dziewcząt, które nie rozpoczęły jeszcze współżycia płciowego
E)
przebycie infekcji HPV nie daje trwałej odporności przeciwko kolejnym infekcjom HPV
B)
stosowanie prezerwatyw eliminuje całkowicie ryzyko zakażenia HPV
82%
Brawo! To jest fałszywe stwierdzenie. Stosowanie prezerwatyw nie prowadzi do całkowitej eliminacji ryzyka transmisji wirusa, lecz je zmniejsza. Dotyczy to wszystkich zakażeń przenoszonych drogą płciową.
27
Która z chorób przenoszonych drogą płciową nie daje objawów w obrębie narządu płciowego?
A)
zakażenie wywołane przez HIV
B)
zakażenie wywołane przez HPV
C)
zakażenie wywołane przez HSV
D)
kiła
E)
rzeżączka
A)
zakażenie wywołane przez HIV
80%
Dobrze! Wirus HIV przenosi się m.in. drogą kontaktów seksualnych, jednak manifestacja zakażenia nie obejmuje narządów płciowych.
28
Reakcji disulfiramowej można spodziewać się u pacjentki, która piła alkohol podczas leczenia otrzymanego od ginekologa z powodu objawów infekcji narządów płciowych:
A)
wirusem HPV
B)
wirusem HSV
C)
Chlamydia trachomatis
D)
Trichomonas vaginalis
E)
Neisseria gonorrhoeae
D)
Trichomonas vaginalis
52%
Świetnie! Z reakcją disulfiramową można się spotkać podczas leczenia rzęsistkowicy, kiedy stosuje się pochodne nitroimidazolu (metronidazol, tynidazol). Ze względu na ryzyko tego powikłania pacjentka nie powinna spożywać alkoholu podczas leczenia i po jego zakończeniu (przez 24 h dla metronidazolu i 72 h dla tynidazolu).
29
Reakcji disulfiramowej można spodziewać się u pacjentki z infekcją narządów płciowych, która piła alkohol podczas leczenia:
A)
metronidazolem
B)
cefuroksymem
C)
klindamycyną
D)
furaginem
E)
acyklowirem
A)
metronidazolem
95%
Świetnie! Spożywanie alkoholu podczas terapii metronidazolem (lub tynidazolem) może spowodować wystąpienie reakcji disulfiramowej. Lek ten hamuje aktywność enzymu metabolizującego alkohol – dehydrogenazy aldehydu octowego, co skutkuje gromadzeniem się aldehydu octowego i wystąpieniem objawów jego toksyczności. Reakcja ta objawia się zaczerwienieniem twarzy, spadkiem ciśnienia tętniczego, przyspieszoną akcją serca, lękiem, poceniem się. Dlatego podczas leczenia infekcji narządów płciowych z użyciem metronidazolu lub tynidazolu zalecane jest unikanie przyjmowania alkoholu (ze względu na okres półtrwania leków także do 24 h od zakończenia stosowania metronidazolu i 72 h – tynidazolu.
30
U 26-letniej pacjentki z rozpoznanym zapaleniem cewki moczowej w przebiegu zakażenia Neisseria gonorrhoeae należy zastosować:
A)
trimetoprim p.o. 2×dz. 100 mg przez 5 dni
B)
doksycyklinę p.o. 100 mg 2×dz. przez 7 dni
C)
azytromycynę p.o. 1 g jednorazowo
D)
cyprofloksacynę p.o. 2×dz. 500 mg przez 7 dni
E)
flukonazol p.o. 400 mg jednorazowo
C)
azytromycynę p.o. 1 g jednorazowo
39%
Preferowanym leczeniem niepowikłanego rzeżączkowego zapalenia cewki moczowej jest ceftriakson (500 mg i.m. jednorazowo) w połączeniu z azytromycyną (1 g p.o. jednorazowo). Oba leki stosuje się również w leczeniu empirycznym zapalenia cewki moczowej, ze względu na częste współistnienie zakażenia rzeżączkowego i chlamydiowego.
31
Infekcja wirusem ludzkiego brodawczaka (HPV) o genotypach 6 i 11 jest uznawana za infekcję o niskim potencjale onkogennym dla raka szyjki macicy. Wskaż zmiany patologiczne, które mogą być spowodowane infekcją tymi typami HPV:
A)
kłykciny kończyste
B)
neoplazja nabłonka szyjki macicy 1 stopnia
C)
brodawczakowatość krtani
D)
wszystkie wymienione
E)
żadne z wymienionych
D)
wszystkie wymienione
63%
Dobrze! Wszystkie wymienione stany są związane z zakażeniem HPV 6 i 11. Mają one związek z rozwojem większości brodawek płciowych (90% przypadków kłykcin kończystych), z brodawczakami dróg oddechowych oraz są odpowiedzialne za 10–12% przypadków CIN1.
32
Najczęstszą wadą macicy jest macica:
A)
jednorożna z rogiem szczątkowym
B)
podwójna
C)
przegrodzona
D)
dwurożna
E)
jednorożna
C)
przegrodzona
49%
Dobrze! Macica przegrodzona jest najczęstszą wadą rozwojową macicy.
33
Zespół Mayera-Rokitansky’ego-Küstnera-Hausera cechuje się:
1. pierwotnym brakiem miesiączki
2. kariotypem żeńskim 46,XX
3. skąpym owłosieniem łonowym i pachowym
4. brakiem jajników
5. brakiem pochwy
6. brakiem macicy lub macicą szczątkową lub szczątkowymi rogami macicy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
wszystkie wymienione
B)
1, 2, 5, 6
C)
2, 3, 4, 5
D)
2, 3, 4, 6
E)
1, 4, 5, 6
B) Normalne dziewczynki, tylko brak macicy i pochwy
1, 2, 5, 6
66%
Świetnie! Zespół Mayera-Rokitansky’ego-Küstnera-Hausera (MRKH) jest spowodowany aplazją przewodów przyśródnerczowych (Müllera), dlatego nie rozwijają się jajowody i macica. W części przypadków można stwierdzić występowanie rogów szczątkowych lub szczątkowej macicy, które mogą zawierać jamę z endometrium.
Ponadto stwierdza się:
kariotyp żeński (46,XX),
prawidłowo wykształcone jajniki,
ślepo zakończony szczątkowy zachyłek pochwy,
brak ujścia pochwy lub drobne ujście pochwy,
pierwotny brak miesiączki,
prawidłowy rozwój wtórnych cech płciowych (w tym owłosienie łonowe i pachowe).
34
Wspólną cechą zespołu Mayera-Rokitansky’ego-Kustnera-Hausera i całkowitej niewrażliwości na androgeny jest:
A)
kariotyp XY
B)
kariotyp XX
C)
brak macicy i pochwy
D)
defekt genu receptora androgenowego
E)
obecność jąder w jamie brzusznej
C)
brak macicy i pochwy
69%
Świetnie! Brak pochwy i macicy to cecha wspólna dla obu zespołów, w których nie dochodzi do rozwoju struktur powstających z przewodów przyśródnerczowych, czyli macicy, jajowodów i górnej części pochwy.
35
U pacjentki z zespołem Morrisona stwierdza się kariotyp:
A)
46 XX
B)
45 X0
C)
47 XXX
D)
46 XY
E)
48 XXXY
D) CAIS, PAIS, MAIS to podtypy tego zespołu
46 XY
43%
Zespół Morrisa to zespół całkowitej niewrażliwości na androgeny, zaburzenie rozwoju płciowego z kariotypem 46,XY. Przyczyną jest mutacja genu kodującego receptor androgenowy (obecny na chromosomie X). Płeć gonadalna jest męska (są obecne jądra, ale lokalizują się w miednicy mniejszej lub w kanałach pachwinowych), natomiast fenotyp jest żeński, występuje krótka ślepo zakończona pochwa oraz brak jest owłosienia łonowego i pachowego. Prawdopodobnie o ten zespół chodziło autorowi pytania.
Zespół Vernera-Morrisona (WDHA) to zespół WHDA, towarzyszącego guzowi wydzielającemu VIP.
36
Kompletny zespół niewrażliwości na androgeny cechuje się:
A)
żeńskim fenotypem, brakiem owłosienia pachowego, męskimi narządami płciowymi zewnętrznymi
B)
męskim fenotypem, brakiem owłosienia łonowego, męskimi narządami płciowymi zewnętrznymi
C)
żeńskim fenotypem, występowaniem owłosienia łonowego i pachowego, żeńskimi narządami płciowymi zewnętrznymi
D)
kariotypem 46XY z obecnością jajników wydzielających estrogeny
E)
żeńskim fenotypem, brakiem owłosienia łonowego i pachowego, żeńskimi narządami płciowymi zewnętrznymi
E) CAIS to chłopcy, którzy wyglądają jak dziewczynki
tak jak w MRKH nie mają pochwy i macicy, ale mają jądra 46XY
a do tego nie mają owłosienia łonowego i pachowego
a w MRKH jest
żeńskim fenotypem, brakiem owłosienia łonowego i pachowego, żeńskimi narządami płciowymi zewnętrznymi
55%
Dobrze! Całkowity zespół niewrażliwości na androgeny charakteryzuje się:
kariotypem męskim (46,XY) i obecnością gonad męskich (znajdują się w miednicy mniejszej, kanale pachwinowym lub wargach sromowych większych),
brakiem owłosienia łonowego i pachowego,
wykształceniem narządów płciowych zewnętrznych żeńskich,
brakiem wewnętrznych narządów płciowych (macica, jajowody) oraz krótką, ślepo zakończoną pochwą.
Zespół jest często rozpoznawany dopiero w okresie pokwitania, kiedy pacjentka zgłasza się z powodu pierwotnego braku miesiączki.
37
Któremu stopniowi wg klasyfikacji Quigley odpowiada zespół kompletnej niewrażliwości na androgeny (complete androgen insensitivity syndrome, CAIS)?
A)
od 1 do 3
B)
4
C)
7
D)
6
E)
5
C)
7
39%
Dobrze! Jest to 7-stopniowa skala (1−7), która charakteryzuje fenotyp osób z zespołem niewrażliwości na androgeny (AIS).
38
U 16-letniej niemiesiączkującej dziewczyny stwierdzono w USG krwiak zastoinowy pochwy. Najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:
A)
zarośnięcie błony dziewiczej
B)
przegroda macicy
C)
aplazja macicy
D)
zespół Mayera-Rokitansky'ego-Küstera-Hausera
E)
agenezja jajników
A)
zarośnięcie błony dziewiczej
89%
Dobrze! Najbardziej prawdopodobną przyczyną braku miesiączki u tej pacjentki jest zarośnięcie błony dziewiczej. Krew z miesiączkowania nie ma możliwości ujścia na zewnątrz ciała, gromadzi się więc w pochwie (haematocolpos), dalej w jamie macicy (haematometra) i jajowodach (haematosalpinx), a nawet przemieszcza się do jamy otrzewnej. Odpowiednim postępowaniem u tej dziewczyny jest nacięcie lub wycięcie błony dziewiczej.
39
Endometrioza jest schorzeniem polegającym na występowaniu gruczołów endometrialnych wraz z podścieliskiem poza jamą macicy. Do objawów klinicznych tej choroby należy/należą:
A)
dyspareunia
B)
niepłodność
C)
bolesne miesiączkowanie
D)
zespół bólowy miednicy mniejszej
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
40
Występowanie endometriozy powinno być brane pod uwagę w przypadku:
A)
przerostu endometrium w badaniu USG, obecności objawów hirsutyzmu
B)
nieprawidłowych krwawień pomenopauzalnych z jamy macicy
C)
ograniczenia płodności, zespołu bólowego miednicy mniejszej, bolesnego miesiączkowania
D)
rzadkiego miesiączkowania z obrazem policystycznych jajników w badaniu USG
E)
obecności polipów endometrialnych w jamie macicy
C)
ograniczenia płodności, zespołu bólowego miednicy mniejszej, bolesnego miesiączkowania
92%
Dobrze! Bolesne miesiączkowanie , zespół bólowy miednicy mniejszej i niepłodność to cechy sugerujące endometriozę.
41
Rozpoznanie endometriozy powinno być brane pod uwagę we wszystkich następujących stanach, z wyjątkiem:
A)
zaburzeń miesiączkowania o typie oligomenorrhea
B)
dyspareunii
C)
bolesnego miesiączkowania
D)
obecności torbieli o gęstej zawartości w jajnikach
E)
zespołu bólowego miednicy małej
A)
zaburzeń miesiączkowania o typie oligomenorrhea
72%
Świetnie! W endometriozie występują nieprawidłowe krwawienia maciczne, ale są to:
bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhoea) – dolegliwości bólowe pojawiają się tuż przed miesiączką i towarzyszą krwawieniu,
obfite krwawienia miesiączkowe, typowe dla adenomiozy,
krwawienia pozamiesiączkowe, najczęściej tuż przed menstruacją.
Może dojść również do braku miesiączki z powodu zaburzeń czynności wewnątrzwydzielniczej jajników, braku owulacji i niewydolności ciałka żółtego.
Oligomenorrhoea to rzadkie miesiączkowanie. Występuje np. w zespole policystycznych jajników.
42
Rozpoznanie endometriozy należy rozważyć u pacjentki z następującymi objawami:
1. cyklicznie występujący ból, rozpoczynający się tuż przed krwawieniem miesiączkowym trwający przez cały okres miesiączki
2. temperatura w okresie okołomiesiączkowym >39°C
3. dyspareunia (dolegliwości bólowe związane ze współżyciem)
4. ból w trakcie defekacji i/lub mikcji
5. cuchnąca wydzielina z pochwy, występująca cyklicznie po miesiączce
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
2, 3, 4
B)
1, 3, 4
C)
1, 3, 4, 5
D)
2, 5
E)
wszystkie wymienione
B)
1, 3, 4
77%
Świetnie! Ból w endometriozie wynikać może ze stanu zapalnego, drażnienia otrzewnej przez krew, a także obecności zrostów, naciekania nerwów czy narządów przez ogniska endometriozy.
Ich obecność poza błoną śluzową jamy macicy jest przyczyną dolegliwości bólowych związanych z:
stosunkami płciowymi (dyspareunia),
mikcją (dyzuria),
defekacją (dyschezja).
Ponadto występuje cykliczny ból podbrzusza – najczęściej pojawia się przed menstruacją i jej towarzyszy.
Występują również zaburzenia miesiączkowania:
bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhoea),
obfite krwawienie miesiączkowe,
krwawienia międzymiesiączkowe.
43
Który stopień endometriozy według klasyfikacji Amerykańskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu (American Society for Reproductive Medicine − ASRM) należy rozpoznać u pacjentki z torbielą endometrialną jajnika lewego o śr. 4 cm, częściową obliteracją zatoki Douglasa oraz powierzchownymi zmianami na otrzewnej o śr. <1 cm?
A)
I
B)
II
C)
III
D)
IV
E)
V
C)
III
51%
Świetnie! Obecność torbieli endometrialnej jajnika o wielkości >1 cm wskazuje na co najmniej III stopień endometriozy.
Klasyfikacja rASRM jest systemem punktowym uwzględniającym obecność ognisk endometriozy w obrębie otrzewnej i jajnika oraz zrostów wewnątrzotrzewnowych. Częściowa obliteracja zatoki Douglasa to 4 pkt, powierzchowne zmiany na otrzewnej <1 cm – 1 pkt, a endometrioza jajnikowa > 3 cm – 20 pkt (endometrioza głęboka) lub 4 pkt (endometrioza powierzchowna). Pełną klasyfikację znajdziesz tutaj: rozpoznanie endometriozy.
44
Który z wymienionych leków nie jest wskazany w leczeniu endometriozy?
A)
danazol
B)
goserelin
C)
mirabegron
D)
dienogest
E)
progesteron
C)
mirabegron
33%
Świetnie! Mirabegron jest agonistą rec. β3-adrenergicznych, stosowanym w zespole pęcherza nadreaktywnego (leczenie naglącego nietrzymania moczu). Rozluźnia mięśnie gładkie pęcherza i poprawia czynność trzymania moczu, zmniejsza częstość skurczów pęcherza.
45
W leczeniu farmakologicznym endometriozy nie stosuje się:
A)
danazolu
B)
analogów gonadoliberyn
C)
preparatów zawierających wyłącznie 17-β estradiol
D)
progestagenów
E)
preparatów estrogenowo-progestagenowych
C)
preparatów zawierających wyłącznie 17-β estradiol
73%
Świetnie! Preparaty estrogenowe są stosowane wyłącznie z dodatkiem progestagenów! Celem leczenia jest zmniejszenie wielkości i wywołanie atrofii ognisk endometriozy, a nie ich rozrost, który nastąpiłby na skutek podawania jedynie estrogenów.
46
Wskaż prawdziwe zdanie dotyczące endometriozy:
A)
wystąpienie wstecznego przepływu menstruacyjnego jest niezbędnym elementem patogenetycznym
B)
leczenie chirurgiczne endometriozy nie powinno być stosowane u kobiet z bólem w miednicy
C)
płodność jest obniżona w endometriozie tylko w przypadku obecności zrostów otrzewnowych
D)
leczenie farmakologiczne endometriozy jest ograniczone ze względu na efekty uboczne stosowanych leków
E)
każda kobieta z endometriozą jest niepłodna
D)
leczenie farmakologiczne endometriozy jest ograniczone ze względu na efekty uboczne stosowanych leków
64%
Dobrze! Leczenie farmakologiczne niesie ze sobą ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Jest wdrażane przed postawieniem diagnozy m.in. w celu łagodzenia objawów. Istotnym działaniem niepożądanym jest ubytek masy kostnej (efekt hipoestrogenizmu), dlatego podaż niektórych leków powinna być ograniczona czasowo i uzupełniona suplementacją wapnia.
Podstawą rozpoznania i leczenia choroby jest postępowanie operacyjne.
47
Wybierz prawidłowe zdania dotyczące pojęcia rezerwy jajnikowej:
1. jest mniejsza u Afroamerykanek w porównaniu do kobiet rasy kaukaskiej
2. jest uwarunkowana genetycznie
3. zmniejsza się po operacjach jajników
4. zmniejsza się w wyniku chorób jajnika
5. zwiększa się wraz z wiekiem
kobiety
6. zmniejsza się po stosowaniu antybiotyków
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
2, 3, 4
C)
3, 4, 5
D)
4, 5, 6
E)
1, 4, 5
B)
2, 3, 4
65%
Świetnie! Obniżona rezerwa jajnikowa jest najczęściej spowodowana zmniejszeniem liczby pęcherzyków jajnikowych wraz z wiekiem kobiety. Ryzyko zwiększają: czynniki genetyczne (np. w zespole Turnera), wczesne wystąpienie menopauzy u matki, przebyte operacje w obrębie jajników oraz radioterapia miednicy mniejszej i chemioterapia (najbardziej leki alkilujące, np. cyklofosfamid). Zmniejszona rezerwa jajnikowa może skutkować przedwczesną niewydolnością jajników oraz niepłodnością.
48
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące fizjologii męskiego układu płciowego:
1. cykl nabłonka plemnikotwórczego trwa ok. 74 dni
2. w jądrach u mężczyzny FSH działa głównie na komórki Sertolego, a LH głównie na komórki Leydiga
3. na skutek stymulacji gonadotropinami, komórki Leydiga produkują testosteron
4. estrogeny nie uczestniczą w regulacji funkcji układu płciowego męskiego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
wszystkie wymienione
B)
2, 4
C)
1, 2, 3
D)
2, 3, 4
E)
3, 4
C)
1, 2, 3
66%
Proces spermatogenezy zachodzi w obrębie nabłonka plemnikotwórczego kanalików nasiennych jądra i pełen trwa ok. 74 dni (ale jeden cykl nabłonka trwa ok. 14 dni). Aby gamety mogły powstawać, niezbędne jest prawidłowe funkcjonowanie układu podwzgórze-przysadka-jądro. W przysadce uwalniane są gonadotropiny: FSH oddziałuje na komórki Sertolego (pełniące m.in. funkcje odżywcze i podporowe dla komórek rozrodczych), a LH na komórki Leydiga, których zadaniem jest synteza testosteronu niezbędnego do prawidłowego zachodzenia tych procesów oraz rozwoju wtórnych cech płciowych.
49
Azoospermia to:
A)
brak plemników w ejakulacie
B)
brak ejakulatu
C)
brak ruchu postępowego plemników
D)
liczba plemników w 1 ml nasienia mniejsza niż 20 milionów
E)
mniej niż 30% plemników o prawidłowej budowie
A)
brak plemników w ejakulacie
87%
Dobrze! Brak plemników w ejakulacie określa się terminem azoospermia.
50
Terminem azoospermia określa się:
A)
brak ejakulatu
3%
B)
brak plemników w ejakulacie
67%
Dobrze! Brak plemników w ejakulacie określa się terminem azoospermia.
Więcej znajdziesz tu:
ArtykułSlajdy
C)
brak ruchliwości plemników
18%
D)
brak plemników o prawidłowej morfologii
3%
E)
ilość plemników w ejakulacie <1 mln/ml
B)
brak plemników w ejakulacie
67%
Dobrze! Brak plemników w ejakulacie określa się terminem azoospermia.
51
Teratozoospermia według kryteriów WHO z 2010 r. oznacza:
A)
odsetek plemników o prawidłowej budowie poniżej 4%
B)
odsetek plemników o prawidłowej ruchliwości poniżej 4%
C)
brak plemników w ejakulacie
D)
liczbę plemników przekraczającą 250 mln w 1 ml ejakulatu
E)
odsetek plemników o prawidłowej budowie poniżej 40%
A)
odsetek plemników o prawidłowej budowie poniżej 4%
56%
Dobrze! Teratozoospermią nazywamy obecność mniej niż 4% prawidłowych morfologicznie plemników w
ejakulacie. Jest to obowiązująca norma według zaleceń WHO 2010. Nowsze zalecenia WHO z 2021 roku również podają taką wartość dla normy plemników o prawidłowej budowie.
52
Do czynników obniżających płodność mężczyzn, poprzez hamowanie syntezy testosteronu w jądrach, należy:
A)
etanol
B)
ketokonazol
C)
spironolakton
D)
sulfasalazyna
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
80%
Świetnie! Wszystkie wymienione czynniki oddziałują niekorzystnie na produkcję i uwalnianie testosteronu w jądrach. Etanol może bezpośrednio uszkadzać jądra, a także wpływać na podwzgórze i przysadkę, prowadząc do zmniejszonego uwalniania gonadotropin (i w konsekwencji testosteronu). Ketokonazol jest lekiem przeciwgrzybicznym o dodatkowym działaniu hamującym produkcję steroidów zarówno w jądrach/jajnikach, jak i nadnerczach. Spironolakton blokuje receptory androgenne i hamuje aktywność 5α-reduktazy, co czyni go lekiem skutecznym w leczeniu objawów hiperandrogenizmu u kobiet. Sulfasalazyna jest lekiem przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym, wpływa niekorzystnie na proces powstawania plemników – może być przyczyną oligospermii.
53
Przewlekłe nadużywanie alkoholu może prowadzić do zaburzenia spermatogenezy w wyniku:
A)
wzrostu stężenia lewonorgestrelu
B)
obniżenia syntezy androstendionu w nadnerczach
C)
wzrostu stężenia estrogenów
D)
zwiększenia syntezy LH
E)
zwiększenia syntezy testosteronu
C)
wzrostu stężenia estrogenów
48%
Alkohol upośledza funkcję wątroby, gdzie estradiol jest metabolizowany do mniej aktywnych estrogenów. W związku z tym u osób z upośledzoną czynnością wątroby obserwuje się hiperestrogenizm.
54
Przyczynami wstecznej ejakulacji mogą być:
cukrzyca
depresja
stwardnienie rozsiane
uraz rdzenia kręgowego
zawał mięśnia sercowego
złamanie kości udowej
Prawidłową odpowiedzią jest:
A)
1, 3, 4
B)
1, 4, 5
C)
2, 5, 6
D)
3, 4, 5
E)
4, 5, 6
A)
1, 3, 4
80%
Świetnie! Wśród przyczyn ejakulacji wstecznej wymienia się przyczyny neurogenne (uszkodzenia nerwów, neuropatie), farmakologiczne oraz anatomiczne (dotyczące cewki moczowej lub szyi pęcherza moczowego). Do przyczyn neurogennych należą: cukrzyca (może być powikłana neuropatią autonomiczną), stwardnienie rozsiane, uszkodzenia rdzenia kręgowego lub innych struktur układu nerwowego. Niektóre leki (np. przeciwdepresyjne i α-adrenolityki), anomalie cewki moczowej (zwężenie, zastawka cewki), dysfunkcje szyi pęcherza (która powinna być zamknięta w trakcie ejakulacji) także zaburzają ten proces.
55
Rutynowe badanie seminologiczne stanowi podstawowy element oceny czynnika męskiego jako przyczyny niepłodności. Poniżej przedstawiono wartości oceny mikroskopowej nasienia:
objętość od 1,5−6 ml
koncentracja plemników >15 mln/ml
żywotność >38% plemników żywych
ruchliwość A i B >32%
>4% plemników o prawidłowej budowie
Wskaż parametry prawidłowe (normospermii) wg norm WHO z 2010 r.:
A)
1, 2, 4, 5
B)
2, 3, 4, 5
C)
4, 5
D)
tylko 5
E)
1, 5
A)
1, 2, 4, 5
65%
Dobrze! W tabeli przedstawiliśmy referencyjne parametry nasienia wg WHO (2010) zamieszczone w podręczniku zalecanym przez CEM (Ginekologia i położnictwo, red. G. Bręborowicz, wydanie III 2020).
56
Podawanie krótko działających analogów GnRH rozpoczyna się w 1. dniu cyklu płciowego a od 3. dnia cyklu dołącza się gonadotropiny − postępowanie dotyczy kontrolowanej hiperstymulacji jajników z wykorzystaniem:
A)
techniki ICSI (docytoplazmatyczne wstrzykiwanie plemników)
B)
powolnego mrożenia materiału rozrodczego (slow freezing)
C)
protokołu z antagonistami GnRH
D)
protokołu długiego
E)
protokołu krótkiego
E)
protokołu krótkiego
42%
Dobrze! W protokole krótkim agonistów GnRH wprowadza się w 1. dniu cyklu, a następnie w 3. dniu cyklu dodaje się gonadotropiny. Po uzyskaniu odpowiedniej wielkości przez pęcherzyk dominujący podaje się hCG, a następnie po upływie 34–36 h wykonuje punkcję jajników – ten element kontrolowanej hiperstymulacji jajników jest wspólny dla wszystkich protokołów.
57
Wskazaniami do inseminacji są:
obniżone parametry nasienia
zaburzenia ejakulacji
PCOS
endometrioza III stopnia
niepłodność idiopatyczna
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 3, 4
C)
1, 2, 4, 5
D)
1, 2, 5
E)
3, 4, 5
D)
1, 2, 5
46%
Świetnie! Inseminacja domaciczna to zabieg polegający na podaniu do jamy macicy zawiesiny plemników po odpowiednim spreparowaniu nasienia i jest to jedna z metod technik rozrodu wspomaganego medycznie. Można ją zastosować w następujących stanach:
zaburzenia ejakulacji,
obniżone parametry nasienia (wykorzystuje się nasienie dawcy),
niepłodność idiopatyczna,
endometrioza minimalna i łagodna (stopień I i II).
58
Do czynników ryzyka wystąpienia zespołu hiperstymulacji jajników u pacjentki należy:
A)
długi czas leczenia niepłodności
B)
młody wiek
C)
niedoczynność tarczycy
D)
otyłość
E)
suplementacja progesteronu w fazie lutealnej
B)
młody wiek
41%
Czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia OHSS są:
zespół policystycznych jajników,
wystąpienie OHSS w przeszłości,
niskie BMI,
wysoka rezerwa jajnikowa (rezerwa jajnikowa zmniejsza się wraz z wiekiem).
OHSS występuje częściej w przypadku stosowania w gonadotropin menopauzalnych (hMG, urofolitropina) oraz preparatów o aktywności FSH (rekombinowana FSH, koryfolitropina α).
59
Ciąża u kobiety z zespołem Swyera będzie możliwa:
A)
po stymulacji owulacji gonadotropinami
B)
po pobraniu własnych komórek jajowych pacjentki na drodze punkcji jajnika
C)
w wyniku wykorzystania komórki jajowej dawczyni
D)
po operacji wytworzenia pochwy
E)
po przeszczepieniu macicy
C)
w wyniku wykorzystania komórki jajowej dawczyni
53%
Świetnie! Zespół Swyera charakteryzuje się opóźnionym pokwitaniem i pierwotnym brakiem miesiączki (ponieważ nie ma jajników), dlatego po rozpoznaniu należy zastosować najpierw substytucyjną terapię hormonalną umożliwiającą dojrzewanie płciowe. Obowiązkowo również usuwa się szczątkowe gonady (ryzyko rozwoju gonadoblastoma). Jeśli pacjentka chciałaby zajść w ciążę, to jedną z możliwości jest dawstwo oocytów od innej kobiety i zapłodnienie pozaustrojowe.
60
32-letni pacjent wykonał przesiewowe badanie nasienia w trakcie diagnostyki niepłodności partnerskiej. Na badanie udał się po 3 dniach abstynencji seksualnej. W otrzymanym wyniku stwierdzono: liczba plemników 18 mln/ml; ruchliwość postępowa szybka i wolna łącznie 33%; morfologia plemników − 5% prawidłowych form. Jakie rozpoznanie powinno znaleźć się na wyniku tego pacjenta?
A)
normospermia
B)
astenozoospermia
C)
kryptozoospermię
D)
oligoteratozoospermia
E)
astenoteratozoospermia
A)
normospermia
56%
Świetnie! Prawidłowe parametry to:
koncentracja >15 mln/ml,
ruch postępowy >30%,
prawidłowa morfologia >4% form.
61
Mężczyzna lat 25 o prawidłowym fenotypie męskim jest diagnozowany z powodu niepłodności. Oprócz obniżonej liczby plemników w ejakulacie stwierdzono u niego ginekomastię, a w badaniach laboratoryjnych obniżone stężenie folitropiny, przy podwyższonym stężeniu testosteronu. Najbardziej prawdopodobną przyczyną powyższych zmian jest:
A)
przebyta chemioterapia
B)
przebyta radioterapia
C)
stosowanie steroidów anabolicznych
D)
zespól Kallmanna
E)
zespół samych komórek Sertoliego
C)
stosowanie steroidów anabolicznych
80%
Dobrze! Stosowanie testosteronu i steroidów anabolicznych jest jedną z przyczyn ginekomastii, czyli powiększenia gruczołu lub gruczołów sutkowych u mężczyzn w wyniku rozrostu tkanki gruczołowej, czasami również tłuszczowej. Wynika ze zwiększenia stężenia wolnego estradiolu w stosunku do wolnego testosteronu, nadmiernej aktywności aromatazy lub nadwrażliwości gruczołu na estrogeny. Nadmiar androgenów podawanych z zewnątrz (czy też wydzielanych przez guzy) będzie zwiększał aktywność aromatazy, w efekcie wzrośnie stężenie estrogenów, co spowoduje ginekomastię. Testosteron hamuje uwalnianie GnRH i LH (sprzężenie zwrotne ujemne).
62
Jaka jest rola estrogenów w tabletce antykoncepcyjnej estrogenowo-gestagenowej?
A)
zmniejszają perystaltykę jajowodów
B)
powodują zagęszczenie śluzu szyjkowego
C)
hamują selekcję i wzrost pęcherzyka dominującego
D)
działają supresyjnie na LH
E)
prawdziwe są odpowiedzi A i C
C)
hamują selekcję i wzrost pęcherzyka dominującego
39%
Super! Estrogeny poprzez sprzężenie zwrotne ujemne hamują uwalnianie FSH, który jest czynnikiem stymulującym wzrost i dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych. Dzięki działaniu estrogenów tabletki antykoncepcyjnej nie dochodzi do uwalniania FSH ani wzrostu pęcherzyków. Ponadto estrogeny wzmacniają działanie gestagenów i zapobiegają niepożądanym krwawieniom.
63
U kobiet stosujących dwufazową antykoncepcję hormonalną typowe krwawienia miesiączkowe są:
A)
krótkie i skąpe
B)
nie występują
C)
nieregularne i trwają długo
D)
obfite i trwają długo
E)
występują co 21 dni i są skąpe
A)
krótkie i skąpe
49%
Pytanie pojawiło się na egzaminie LEK w sesji jesiennej 2021. A to oficjalna odpowiedź CEM.
Podczas przyjmowania złożonych tabletek antykoncepcyjnych pojawiają się tzw. krwawienia z odstawienia, które są zwykle krótkie (trwają 1–2 dni) i skąpe. Jednak nie są typowymi krwawieniami miesiączkowymi. Miesiączka jest wynikiem złuszczenia warstwy czynnościowej błony śluzowej macicy. Grubość endometrium zwiększa się w fazach proliferacyjnej, owulacyjnej i sekrecyjnej cyklu endometrialnego. Spadek stężeń progesteronu i estradiolu w wyniku zaniku ciałka żółtego w drugiej połowie cyklu miesiączkowego skutkuje niedokrwieniem endometrium i jego złuszczeniem.
Dwufazowa antykoncepcja hormonalna jest to doustna antykoncepcja złożona (estrogeny i progestageny w zmiennych dawkach w dwóch częściach). Naśladuje ona w pewnym stopniu (tak samo jak tabletki trójfazowe) naturalny cykl miesiączkowy – stężenie gestagenów w drugiej fazie cyklu jest większe niż stężenie estrogenów.
Obecnie na rynku polskim mamy dostępny jeden preparat dwufazowy (Seasonique®) o wydłużonym schemacie stosowania (91 dni). Przez 84 dni przyjmuje się tabletkę zawierającą 30 μg etynyloestradiolu i 150 μg lewonorgestrelu, a przez kolejne 7 dni – tabletki zawierające 10 μg etynyloestradiolu. Podczas tych 7 dni pojawia się krwawienie z odstawienia. Następnego dnia
64
Do przeciwwskazań bezwzględnych do stosowania dwuskładnikowych hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych należą:
palenie tytoniu w wieku powyżej 35 lat
ciąża lub niewykluczona możliwość ciąży
migrenowe bóle głowy
wypadanie płatka zastawki mitralnej
nowotwory estrogenozależne
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 4
B)
3, 4, 5
C)
1, 2, 3
D)
1, 2, 5
E)
wszystkie wymienione
D)
1, 2, 5
50%
Brawo! Jeśli stwierdzisz u pacjentki jakikolwiek z wymienionych stanów (nowotwór estrogenozależny, palenie
tytoniu po 35. rż., podejrzenie lub stwierdzenie ciąży), nie włączaj antykoncepcji hormonalnej zawierającej
estrogeny! Są to bezwzględne przeciwwskazania do jej zastosowania. Zaproponuj więc inne metody np.
antykoncepcję jednoskładnikową progestagenami czy założenie wkładki wewnątrzmacicznej.
65
Doustna antykoncepcja hormonalna jest dobrze udokumentowanym czynnikiem protekcyjnym w stosunku do raka:
jajnika
wątroby
endometrium
szyjki macicy
nerki
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
2, 3, 4
B)
1, 5
C)
1, 3, 4
D)
1, 3
E)
2, 4, 5
D)
1, 3
76%
Świetnie! Stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej zmniejsza ryzyko raka:
jajnika ,
endometrium.
66
Czy w trakcie stosowania antykoncepcji w postaci tabletek zawierających tylko gestageny (tzw. mini pill) dopuszczalne jest przesunięcie terminu przyjmowania kolejnej dawki?
A)
tak, do 3 godzin
B)
tak, do 12 godzin
C)
tak. do 24 godzin
D)
tak, do 72 godzin
E)
kolejną dawkę należy przyjąć bezwzględnie o tej samej porze
A)
tak, do 3 godzin
54%
Dobrze! Mechanizm działania tabletki gestagennej polega głównie na zmianie charakteru śluzu szyjkowego i endometrium, nie hamuje w 100% owulacji. Z tego powodu musi być przyjmowana codziennie o tej samej porze, ale dopuszcza się maksymalne 3-godzinne przesunięcie pory przyjęcia leku.
67
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące hormonalnych metod zapobiegania ciąży:
A)
tabletka gestagenna może być stosowana w okresie karmienia piersią
B)
w przypadku gestagennej tabletki antykoncepcyjnej mogą występować nieregularne krwawienia oraz wtórny brak miesiączki
C)
hormonalna antykoncepcja pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka jajnika, raka szyjki macicy oraz raka błony śluzowej trzonu macicy
D)
migrenowe bóle głowy są przeciwwskazaniem do stosowania hormonalnych tabletek antykoncepcyjnych
E)
tzw. krwawienia przełomowe są bardziej nasilone u palaczek
C)
hormonalna antykoncepcja pozwala zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka jajnika, raka szyjki macicy oraz raka błony śluzowej trzonu macicy
72%
Świetnie! Udowodniono, że tabletki antykoncepcyjne zmniejszają ryzyko wystąpienia raka jajnika i raka endometrium. W przypadku raka szyjki macicy zwiększają to ryzyko.
68
Pacjentka lat 42, zgłosiła się do ginekologa w celu porady antykoncepcyjnej. Pali do 5 papierosów dziennie i leczy się na nadciśnienie tętnicze. Miesiączki obfite, trwające do 7 dni. Jaka będzie najwłaściwsza metoda antykoncepcyjna?
A)
jednoskładnikowa tabletka z progestagenem
B)
implant podskórny uwalniający etonogestrel
C)
domaciczna wkładka miedziana, Cu-IUD
D)
domaciczna wkładka uwalniająca lewonorgestrel
E)
sterylizacja
D)
domaciczna wkładka uwalniająca lewonorgestrel
39%
Dobrze! Najlepszą metodą antykoncepcji dla tej pacjentki jest wkładka z lewonorgestrelem. Wewnątrzmaciczne
zastosowanie progestagenów ogranicza ich ogólnoustrojowe działanie. Inną korzyścią, jaką odniesie pacjentka z
założenia wkładki, oprócz efektu antykoncepcyjnego, jest zmniejszenie obfitości krwawień miesięcznych.
69
41-letnia pacjentka zgłosiła się do lekarza ginekologa po poradę dotyczącą zabezpieczenia się przed niechcianą ciążą w okresie okołomenopauzalnym. Ma dwójkę dzieci, choruje na cukrzycę typu pierwszego od 4. rż. Aktualne wartości hemoglobiny glikowanej HbA1c wynoszą 8,9%, wydalanie albumin z moczem − 40 µg/mg kreatyniny, ciśnienie tętnicze waha się w granicach 130/80 mm Hg, w badaniu dna oka – retinopatia przedproliferacyjna. Wobec powyższego jakiej metody antykoncepcyjnej nie powinno się proponować tej pacjentce?
A)
metody śluzowo-termicznej
B)
minitabletki gestagennej
C)
tabletki dwuskładnikowej z etynyloestradiolem i lewonorgestrelem
D)
metod barierowych
E)
wkładki wewnątrzmacicznej z lewonorgestrelem
C)
tabletki dwuskładnikowej z etynyloestradiolem i lewonorgestrelem
60%
Świetnie! U tej pacjentki nie można zastosować tabletki dwuskładnikowej (ani innej formy złożonej antykoncepcji), ponieważ występują przeciwwskazania do stosowania estrogenów. Pacjentka choruje na cukrzycę typu 1, która jest niewyrównana (stężenie HbA1c wynosi 8,9%) oraz występują powikłania naczyniowe: nefropatia i retinopatia.
Dodatkowo cukrzyca trwa u tej pacjentki 37 lat, co również jest przeciwwskazaniem do stosowania złożonej tabletki antykoncepcyjnej .
70
Czynnikami ryzyka wystąpienia wysiłkowego nietrzymania moczu są:
młody wiek
BMI <30 kg/m2
przewlekłe zaparcia
przyjmowanie leków diuretycznych i hipotensyjnych
choroby przewlekłe przebiegające z kaszlem
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
3, 4, 5
C)
1, 3, 5
D)
2, 4, 5
E)
wszystkie wymienione
B)
3, 4, 5
83%
Świetnie! Przewlekłe zaparcia są związane ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej, co powoduje osłabienie tkanki łącznej i jest jedną z przyczyn zaburzeń statyki narządów płciowych, które sprzyjają również wysiłkowemu nietrzymaniu moczu. Ciśnienie wewnątrzbrzuszne wzrasta również w przypadku przewlekłego kaszlu. Przyczyną przejściowego nietrzymania moczu jest również stosowanie leków hipotensyjnych, moczopędnych i przeciwlękowych.
71
Czynnikiem ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu nie jest/nie są:
A)
wiek pacjentki
B)
otyłość
C)
przebyte zabiegi ginekologiczne
D)
nierództwo
E)
przewlekłe zaparcia
D)
nierództwo
93%
Dobrze! To liczne porody zwiększają ryzyko nietrzymania moczu.
72
Charakterystycznym objawem w wysiłkowym nietrzymaniu moczu (WNM) u kobiet jest:
A)
bezwiedne oddawanie moczu poprzedzone silnym parciem oraz nykturia
B)
wyciek moczu przy wzroście ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej
C)
bezwiedne popuszczanie niewielkich ilości moczu w miarę przepełniania się pęcherza moczowego
D)
wyciek mocz przez przetokę zarówno w nocy, jak i w dzień
E)
uczucie niecałkowitego opróżnienia pęcherza po oddaniu moczu
B)
wyciek moczu przy wzroście ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej
93%
Świetnie! Wysiłkowe nietrzymanie moczu objawia się wyciekiem moczu w sytuacjach, które są związane ze wzrostem ciśnienia wewnątrzbrzusznego. Do sytuacji takich należą kaszel, kichanie, śmiech, wysiłek czy zmiana pozycji ciała.
73
Spośród wymienionych jedynym lekiem zarejestrowanym do leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu jest:
A)
paroksetyna
B)
duloksetyna
C)
wenlafaksyna
D)
dapoksetyna
E)
fluoksetyna
B)
duloksetyna
38%
Świetnie! Duloksetyna to inhibitor wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI). W wysiłkowym
nietrzymaniu moczu działa przyczynowo poprzez zwiększenie napięcia zwieracza zewnętrznego cewki moczowej.
Wynika to z wpływu na ośrodek przywspółczulny w odcinku krzyżowym rdzenia kręgowego, z którego wychodzą nerwy ruchowe zaopatrujące mięsień zwieracz.
74
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące wysiłkowego nietrzymania moczu:
A)
wzrostowi ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej towarzyszy mimowolne wyciekanie moczu
B)
mimowolnemu wyciekaniu moczu towarzyszy silne, ale krótkie parcie na mocz
C)
objętość wyciekającego moczu jest duża
D)
wzrasta częstość mikcji w nocy
E)
w badaniu urodynamicznym obserwuje się nadmierną pobudliwość mięśnia wypierającego pęcherza moczowego
A)
wzrostowi ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej towarzyszy mimowolne wyciekanie moczu
88%
Świetnie! Wzrost ciśnienia w jamie brzusznej występuje np. podczas kaszlu, kichania czy wysiłku fizycznego. Jeśli w tej sytuacji dochodzi do mimowolnego wyciekania moczu, mówimy o wysiłkowym nietrzymaniu moczu (WNM). Może występować w następstwie:
nadmiernej ruchomości szyi pęcherza lub cewki moczowej,
niewydolności zwieracza zewnętrznego cewki moczowej.
75
Zaburzenia statyki narządów płciowych są wynikiem osłabienia aparatu podporowego i wieszadłowego oraz nadmiernego działania sił powodujących przemieszczenie tych narządów. Do czynników sprzyjających wystąpieniu obniżenia narządu rodnego należą:
1. uszkodzenie nerwów sromowych i miednicznych w przebiegu porodu drogami natury
2. praca fizyczna w pozycji stojącej i związana z dźwiganiem
3. choroby układu oddechowego związane z przewlekłym kaszlem
4. przewlekłe zaparcia
5. niedobór estrogenów w okresie pomenopauzalnym
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 4
B)
1, 3, 4, 5
C)
1, 2
D)
tylko 1
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
72%
Świetnie! Osłabienie aparatu podporowego i wieszadłowego macicy jest jedną z przyczyn zaburzonej statyki narządów płciowych , które objawiają się:
bólami w podbrzuszu i okolicy krzyżowej,
obniżeniem narządów płciowych,
zaburzeniami oddawania moczu (wysiłkowe nietrzymanie moczu) i defekacji.
Przyczynami zaburzeń statyki narządów płciowych są:
praca fizyczna, zwłaszcza w pozycji stojącej lub związana z dźwiganiem,
przewlekłe zaparcia,
przewlekły kaszel (choroby układu oddechowego),
wodobrzusze,
poród drogą pochwową (uszkodzenie nerwów sromowych i miednicznych),
osłabienie tkanki łącznej wynikające z niedoboru estrogenów po menopauzie lub czynników wrodzonych.
76
Znaczenie analogów GnRH w ginekologii jest od dawna znane. Są one stosowane w następujących wskazaniach, z wyjątkiem:
A)
leczenia endometriozy
B)
stosowania w programach zapłodnienia pozaustrojowego
C)
leczenia mięśniaków macicy
D)
leczenia przedwczesnego dojrzewania płciowego
E)
leczenia karłowatości przysadkowej
E)
leczenia karłowatości przysadkowej
43%
Wyśmienicie! W karłowatości przysadkowej stosuje się hormon wzrostu, a nie analogi GnRH.
77
Marsupializacja jest metodą leczenia chirurgicznego w przypadku:
A)
pierwotnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu
B)
leczenia nawrotowego wysiłkowego nietrzymania moczu
C)
leczenia nawrotów ropnia gruczołu Bartholina
D)
leczenia zaburzeń statyki narządu płciowego
E)
wytworzenia pochwy u pacjentek z zespołem Mayera-Rokitansky’ego-Küstera-Hausera
C)
leczenia nawrotów ropnia gruczołu Bartholina
66%
Dobrze! W leczeniu nawracającego ropnia gruczołu Bartholina metodą preferowaną jest marsupializacja, czyli
podszycie błony ropotwórczej do brzegu nacięcia ropnia w skórze. W efekcie tworzy się nowe ujście dla gruczołu i
ułatwia wygojenie ropnia.
78
Który z wymienionych dostępów operacyjnych charakteryzuje niewidoczna blizna, korzystniejsze gojenie u kobiet otyłych, bardzo ograniczone pole widzenia?
A)
dostęp brzuszny − nacięcie w linii środkowej
B)
dostęp brzuszny − nacięcie w linii przyśrodkowej
C)
dostęp brzuszny − nacięcie sposobem Pfannenstiela
D)
dostęp pochwowy
E)
dostęp laparoskopowy
D)
dostęp pochwowy
40%
Super! W ten sposób można wykonać m.in. histerektomię. Jest to świetny dostęp i gdyby nie bardzo ograniczone pole widzenia, na pewno byłby znacznie częściej wykorzystywany. Inną zaletą dostępu pochwowego jest również korzystniejsze gojenie u pacjentek z otyłością.
79
Zaletą dostępu operacyjnego z cięcia Pfannenstiela nie jest:
A)
dobry efekt kosmetyczny
B)
rzadkie rozchodzenie się rany
C)
dobry dostęp do pola operacyjnego
D)
rzadkie występowanie przepukliny pooperacyjnej
E)
lepsze ukrwienie rany
C)
dobry dostęp do pola operacyjnego
53%
Świetnie! Jest to obecnie najczęstszy sposób otwarcia powłok w przypadku cięcia cesarskiego. Wadą cięcia Pfannesteila jest ograniczone pole widzenia. Również istnieje większe ryzyko wystąpienia zakażenia i bolesności rany.
80
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do operacji laparoskopowej w ginekologii nie jest:
A)
brak zgody pacjentki
B)
stan po przebytych rozległych operacjach onkologicznych żołądka i jelit
C)
rozlane zapalenie otrzewnej
D)
otyłość
E)
nadciśnienie płucne
D)
otyłość
64%
Świetnie! Otyłość jest przeciwwskazaniem do laparoskopii, ale względnym. Znacząco zwiększa prawdopodobieństwo utrudnionego gojenia się rany, dlatego u tych pacjentów najlepiej jest zrobić jak najmniejsze cięcie, dlatego też laparoskopia, gdzie musimy zrobić najczęściej tyko 3 małe dziurki jest świetnym wyborem.
81
14-letnia dziewczynka zgłosiła się do ginekologa z powodu bólów w dole brzucha o charakterze skurczowym i towarzyszących im nudności i wymiotów oraz ogólnego osłabienia. Bóle rozpoczęły się tuż przed miesiączką i trwają już drugi dzień. Podobna sytuacja była w poprzednim cyklu. Dziewczynka jest zaniepokojona, ponieważ pierwsza miesiączka wystąpiła u niej przed rokiem i do tej pory nie odczuwała takich dolegliwości. W badaniu ginekologicznym nie stwierdzono odchyleń od normy. USG jamy brzusznej i miednicy mniejszej nie wykazało obecności patologii. Najbardziej prawdopodobne rozpoznanie to:
A)
zespół napięcia przedmiesiączkowego
B)
macica jednorożna
C)
pierwotne bolesne miesiączkowanie
D)
wtórne bolesne miesiączkowanie
E)
zespół Ashermana
C)
pierwotne bolesne miesiączkowanie
40%
Świetnie! Bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhoea) najczęściej występuje u dziewczynek w wieku nastoletnim. Dominującą jego postacią jest pierwotne bolesne miesiączkowanie (ok. 90%), które występuje zwykle 1–3 lata po pierwszej miesiączce. Jest to ból o charakterze skurczowym w podbrzuszu, może promieniować do śródbrzusza, okolicy lędźwiowo-krzyżowej albo wewnętrznej powierzchni ud. Jeśli bólowi towarzyszą objawy takie jak np. osłabienie, nudności, wymioty, mówimy o algomenorrhoea.
82
36-letnia wieloródka zgłosiła się do ginekologa z powodu regularnych, obfitych i bolesnych miesiączek, występujących od kilku lat. Towarzyszy temu narastające zmęczenie oraz ogólne osłabienie, a także częstsze oddawanie moczu. Z odchyleń od stanu prawidłowego stwierdzono bladość śluzówek; w badaniu ginekologicznym stwierdzono guz wielkości 4 miesięcznej ciąży. Zlecono morfologię krwi oraz USG ginekologiczne. Jaki będzie prawdopodobny wynik badań oraz rozpoznanie?
A)
niedokrwistość, mięśniaki macicy
B)
niedokrwistość, ciąża
C)
prawidłowy wynik morfologii krwi, ciąża
D)
prawidłowy wynik morfologii krwi, torbiel prosta jajnika
E)
niedokrwistość, torbiel prosta jajnika
A)
niedokrwistość, mięśniaki macicy
83%
Świetnie! Bladość śluzówek, ogólne osłabienie i zmęczenie należą do objawów ogólnych niedokrwistości. Najprawdopodobniej występuje niedokrwistość z niedoboru żelaza w następstwie przewlekłej utraty krwi w wyniku obfitych miesiączek. W morfologii krwi obwodowej stwierdzisz zmniejszenie stężenia Hb, liczby erytrocytów i wartości Ht poniżej normy (wg WHO u kobiet od 15 lat niebędących w ciąży niedokrwistość rozpoznajemy, jeśli stężenie Hb wynosi <12 g/dl, a Ht <36%.).
Regularne, obfite krwawienie występujące w terminie miesiączki (menorrhagia) jest nieprawidłowym krwawieniem macicznym (AUB), wg terminologii FIGO – heavy menstrual bleeding (HMB). Do możliwych przyczyn należą mięśniaki macicy. Objawami mięśniaków macicy także:
obfite acykliczne krwawienia (metrorrhagia),
ból, uczucie pełności w miednicy mniejszej,
parcie na mocz, częstomocz, zatrzymanie moczu, nykturia,
zaparcia, ból podczas defekacji (dyschezja).
Mięśniaki macicy mogą być przyczyną niepłodności i niemożności donoszenia ciąży, a także zwiększają ryzyko nieprawidłowego położenia płodu (położenie miednicowe, położenie poprzeczne).
Bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhoea) może być spowodowane obecnością mięśniaków macicy .
W badaniu ginekologicznym stwierdzisz powiększenie trzonu macicy. W 16. tc. dno macicy sięga 1–2 palce nad spojeniem łonowym.
83
U 34-letniej pacjentki ok. 3 miesiące po porodzie drogami natury wystąpił nagły ból sromu, pacjentka podała, że nie może siadać, a przy próbie siadania czuje opór po prawej stronie. W aspekcie zgłaszanych objawów należy rozpoznać:
A)
powikłania po szyciu krocza i skierować pacjentkę na plastykę krocza
B)
wirusowe zapalenie sromu, najprawdopodobniej opryszczkowe i zalecić leczenie acyklowirem
C)
raka sromu i skierować pacjentkę na pobranie wycinków
D)
ropień gruczołu Skenego i wdrożyć antybiotykoterapię
E)
ropień gruczołu przedsionkowego większego, naciąć go i zdrenować
E)
ropień gruczołu przedsionkowego większego, naciąć go i zdrenować
79%
Świetnie! U pacjentki wystąpiły objawy typowe dla ostrego zapalenia gruczołu przedsionkowego większego – jednostronny ból sromu, który jest silniejszy podczas chodzenia i uniemożliwia przyjęcie pozycji siedzącej. Leczeniem preferowanym w tym przypadku jest nacięcie i drenaż ropnia.
84
Do lekarza rodzinnego zgłosiła się młoda otyła pacjentka, z widocznymi na twarzy
zmianami łojotokowymi oraz nieco przerzedzonymi włosami. Pacjentka zgłasza
zaburzenia miesiączkowania. Wskaż prawdopodobne rozpoznanie:
A)
zespoł Klinefeltera
B)
zespół policystycznych jajników
C)
nadczynność gruczołu tarczowego
D)
niedoczynność przytarczyc
E)
trzeciorzędowa nadczynność przytarczyc
B)
zespół policystycznych jajników
91%
Świetnie! Pacjentka prezentuje typowe objawy zespołu policystycznych jajników związane z nadmiarem androgenów: łojotok, przerzedzenie włosów, zaburzenia miesiączkowania. Typowy obraz kliniczny uzupełnia otyłość, częsta wśród pacjentek z tym schorzeniem.
85
28-letnia kobieta, dotychczas miesiączkująca co około 35 dni, zgłasza się do izby przyjęć szpitala z bólami w podbrzuszu i plamieniem z dróg rodnych, utrzymującym się od 3 dni. Ostatnia miesiączka około 45 dni temu. Dodatkowo podaje częstomocz i tkliwość piersi. Z jakim rozpoznaniem należy się liczyć w pierwszej kolejności?
A)
torbielą krwotoczną jajnika
B)
skręceniem torbieli prostej jajnika
C)
ciążą pozamaciczną
D)
zapaleniem przydatków
E)
pęknięciem torbieli jajnika
C)
ciążą pozamaciczną
70%
Brawo! Ból podbrzusza, opóźnienie wystąpienia miesiączki oraz pojawienie się nieregularnych krwawień to klasyczne objawy ciąży pozamacicznej. Wskazują na nią również częstomocz oraz tkliwość piersi, czyli przypuszczalne objawy podmiotowe ciąży.
86
W przypadku ograniczenia płodności z cyklicznym zespołem bólowym miednicy mniejszej, bolesnym miesiączkowaniem, dolegliwościami bólowymi związanymi ze współżyciem, najbardziej prawdopodobnym rozpoznaniem jest:
A)
endometrioza
B)
rak jajnika
C)
rak szyjki macicy
D)
zapalenie przydatków
E)
przedwczesne wygasanie czynności jajników
A)
endometrioza
94%
Świetnie! Niepłodność oraz dolegliwości bólowe to typowe objawy endometriozy. Ból pojawia się najczęściej regularnie w trakcie krwawienia miesiączkowego, może występować podczas współżycia (dyspareunia) albo niezależnie od przebiegu cyklu miesiączkowego. Bolesne miesiączkowanie to również objaw typowy dla endometriozy. Aby potwierdzić rozpoznanie, konieczne jest przeprowadzenie laparoskopii i pobranie wycinków do badania histopatologicznego.
87
60-letnia pacjentka zgłosiła się do ginekologa z powodu krwawienia/plamienia z pochwy. Objawy wystąpiły po stosunku. Pacjentka nie miesiączkuje od 10 lat. Do tej pory nie obserwowała plamień ani krwawień. Od kilku lat leczona jest markumarem z powodu migotania przedsionków. Wskaż możliwą/e przyczynę/y wystąpienia tych objawów:
A)
stosowanie markumaru
B)
rak szyjki macicy
C)
rozrost/rak błony śluzowej macicy
D)
atrofia błony śluzowej pochwy
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
88
35-letnia pacjentka zgłosiła się do poradni ginekologicznej z powodu śródcyklicznych krwawień z dróg rodnych od około roku. Krwawienie ciemnobrązową krwią rozpoczynało się około 11–12. dnia cyklu i trwało 2–3 dni. Cykle co 30 dni. Dwa lata wcześniej pacjentka przebyła cięcie cesarskie. Najbardziej prawdopodobną przyczyną krwawień jest:
A)
nierozpoznane zaburzenie układu krzepnięcia
B)
niewydolność ciałka żółtego
C)
zapalenie przydatków
D)
okołoowulacyjny wzrost stężenia LH
E)
defekt blizny myometrium po cięciu cesarskim
E)
defekt blizny myometrium po cięciu cesarskim
51%
Świetnie! Jednym z powikłań cięcia cesarskiego jest defekt blizny określany jako nisza. Jej przyczyną jest niecałkowite gojenie się części rany macicy po cięciu cesarskim lub innej operacji ginekologicznej. Może być przyczyną nieprawidłowych krwawień macicznych (plamienia śródcykliczne i przedłużające się miesiączki). W kolejnej ciąży blizna może się rozejść się (co spowoduje pęknięcie macicy podczas porodu) lub być miejscem wrastania łożyska czy lokalizacją ciąży pozamacicznej (ciąża w bliźnie).
89
U 14-letniej dziewczynki stwierdzono brak rozwoju piersi. Może to być objawem:
1. zespołu Rokitansky’ego
2. dysgenezji gonad
3. opóźnionego pokwitania konstytucjonalnego
4. zespołu niewrażliwości na androgeny
5. niektórych chorób metabolicznych, np. cukrzycy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
2, 3, 4
C)
3, 4, 5
D)
2, 3, 5
E)
wszystkie wymienione
D)
2, 3, 5
90
Wysokie wartości FSH przy niskich wartościach estradiolu charakterystyczne są dla:
zespołu Turnera
przedwczesnego wygasania czynności jajników (POF)
czystej dysgenezji gonad
zespołu policystycznych jajników (PCOS)
okresu pomenopauzalnego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 5
C)
1, 2, 3, 5
D)
tylko 3
E)
wszystkie wymienione
C)
1, 2, 3, 5
37%
Dobrze! Zwiększone stężenie gonadotropin przysadkowych i niedobór estradiolu wskazują na hipogonadyzm hipergonadotropowy, który jest spowodowany pierwotną lub wtórną dysfunkcją jajników.
Do przyczyn należą:
dysgenezja gonad – np. w zespole Turnera,
przedwczesna niewydolność jajników (dawniej przedwczesne wygasanie czynności jajników) ,
okres pomenopauzalny (menopauza).
W zespole policystycznych jajników występuje hiperestrogenizm względny (z powodu niedoboru progesteronu w wyniku zaburzeń owulacji). Zwiększone jest stężenie LH (a nie FSH).
91
U kobiety ciężarnej będącej wegetarianką należy spodziewać się niedoboru witaminy:
B2
B12
D
C
E
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
tylko 1
B)
tylko 2
C)
tylko 3
D)
1, 3, 4, 5
E)
1, 2, 4, 5
B)
tylko 2
85%
Brawo! Główne źródło witaminy B12 to mięso i jego przetwory, mleko i nabiał, ryby. Jej zawartość w produktach sfermentowanych pochodzenia roślinnego takich jak kiszona kapusta, piwo, pasta miso – jest znikoma.
92
Zmiany adaptacyjne w układzie krążenia u kobiety ciężarnej polegają na:
1. wzroście objętości krwi krążącej, w tym o 45% objętości osocza i o 20% masy erytrocytarnej, przy czym wzrost objętości krwi krążącej jest większy u kobiet otyłych niż u szczupłych
2. wzroście pojemności minutowej serca
3. przyspieszeniu czynności serca o 10-15 uderzeń na minutę
4. zwiększeniu o 20% obwodowego oporu tętniczego
5. wzroście ośrodkowego ciśnienia żylnego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 5
B)
1, 2, 3
C)
1, 3, 4
D)
1
E)
4, 5
B)
1, 2, 3
77%
Dobrze! Do zmian fizjologicznych w ciąży należą:
obniżenie ciśnienia tętniczego krwi (średnie ciśnienie maleje o ok. 10 mm Hg) z minimalnymi wartościami ok. 24. tc.,
zwiększenie objętości wyrzutowej serca o ok. 30–40% w I trymestrze (maksymalne wartości ok. 20. tc.),
zwiększenie ciśnienia żylnego w dolnej połowie ciała (OCŻ
nie ulega zmianie).
Częstość pracy serca wzrasta o 10–15 uderzeń na minutę, a objętość krwi o 40–45%, przy czym bardziej wzrasta objętość osocza niż objętość masy erytrocytarnej.
93
Wskaż poprawne zestawienie fizjologicznych zmian zachodzących w układzie krążenia u kobiety w ciąży:
A)
wzrost czynności serca, wzrost objętości minutowej serca, wzrost objętości krwi krążącej, obniżenie oporów naczyń obwodowych i płucnych, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
B)
wzrost czynności serca, obniżenie objętości minutowej serca, wzrost objętości krwi krążącej, wzrost oporów naczyń obwodowych i płucnych, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
C)
wzrost czynności serca, obniżenie objętości minutowej serca, wzrost objętości krwi krążącej, wzrost oporów naczyń obwodowych i płucnych, wzrost ciśnienia tętniczego krwi
D)
wzrost czynności serca, obniżenie objętości minutowej serca, obniżenie objętości krwi krążącej, wzrost oporów naczyń obwodowych i płucnych, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
E)
obniżenie czynności serca, obniżenie objętości minutowej serca, wzrost objętości krwi krążącej, wzrost oporów naczyń obwodowych i płucnych, wzrost ciśnienia tętniczego krwi
A)
wzrost czynności serca, wzrost objętości minutowej serca, wzrost objętości krwi krążącej, obniżenie oporów naczyń obwodowych i płucnych, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
92%
Fantastycznie! Zmiany ustrojowe w przebiegu ciąży w układzie sercowo-naczyniowym są następujące:
przyspieszenie czynności serca o 15–20 uderzeń/min,
wzrost objętości minutowej (rzutu serca, o ok. 30–50%) i objętości wyrzutowej (o 30–40%),
zwiększenie objętości krwi krążącej (retencja sodu i wody, wzrost objętości osocza) o ok. 50%,
rozszerzenie naczyń krwionośnych powodujące spadek obwodowego oporu naczyniowego i w konsekwencji obniżenie ciśnienia tętniczego (średnie BP maleje o ok. 10 mm Hg); opór płucny maleje o ok. 50%.
94
W następstwie zmian fizjologicznych w układzie krążenia ciężarnej kobiety, w ciąży pojedynczej dochodzi do zwiększenia objętości krwi krążącej maksymalnie nawet o:
A)
20%
B)
30%
C)
40%
D)
50%
E)
w ciąży pojedynczej nie dochodzi do zmian objętości krwi krążącej u ciężarnej
D)
50%
58%
Wzrost objętości krwi krążącej związany jest głównie ze zwiększoną produkcją aldosteronu, ale też progesteronu i estrogenów. Wzrost ten wynosi ok. 50% w stosunku do wartości sprzed ciąży i osiąga maksimum ok. 28–34. tc.
95
Która z wymienionych zmian parametrów morfologicznych krwi występuje w II trymestrze prawidłowo przebiegającej ciąży?
A)
wzrost wartości hematokrytu
B)
obniżenie stężenia hemoglobiny
C)
wzrost stężenia hemoglobiny
D)
wzrost liczby płytek krwi
E)
wzrost liczby krwinek białych
B)
obniżenie stężenia hemoglobiny
51%
Dobrze! W ciąży zwiększa się objętość osocza o ok. 50%. Rośnie też ilość erytrocytów o 15–20%, jednak w mniejszym stopniu niż objętość osocza, w efekcie spada hematokryt – mówimy o tzw. fizjologicznej niedokrwistości ciężarnych .
96
W badaniu ultrasonograficznym płodu wykonywanym między 11. a 13. tygodniem ciąży najdokładniejszą metodą oceny czasu trwania ciąży jest pomiar:
A)
wymiaru dwuciemieniowego (BPD)
B)
długości kości udowej (FL)
C)
obwodu brzucha (AC)
D)
długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL)
E)
średnicy pęcherzyka ciążowego (GS)
D)
długości ciemieniowo-siedzeniowej (CRL)
85%
Brawo! U ludzi wszystkie płody rosną jednakowo do końca I trymestru ciąży, potem ich wzrost zależny jest w dużej mierze od czynników dziedzicznych. Stąd długość ciemieniowo – siedzeniowa w pierwszym trymestrze przekłada się bezpośrednio i odpowiada najdokładniej czasowi trwania ciąży, niezależnie od długości cyklu u danej kobiety. CRL można zmierzyć pomiędzy 6. a 14. tc. Margines błędu w I trymestrze może wynosić 3–5 dni. Później możesz wykorzystać również pomiar wymiaru dwuciemieniowego główki płodu, długości kości udowej i obwodu brzucha, ale rozbieżność wynosi w II trymestrze ok. 2 tyg., a w III – ok. 3 tyg.
97
Badanie wysokości dna macicy stanowi ważny element badania położniczego. U kobiety w 24. tygodniu ciąży prawidłowo dno macicy znajduje się:
A)
3 palce powyżej spojenia łonowego
B)
na wysokości pępka
C)
3 palce powyżej pępka
D)
3 palce poniżej wyrostka mieczykowatego
E)
pod łukami żebrowymi
B)
na wysokości pępka
82%
Świetnie! Wysokość dna macicy w zależności od zaawansowania ciąży przedstawia się następująco:
12. tydzień ciąży – na wysokości spojenia łonowego
24. tydzień ciąży – na wysokości pępka
32. tydzień ciąży – w połowie odległości między pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym
36. tydzień ciąży – przylega do łuków żebrowych (najwyższe położenie dna macicy)
40. tydzień ciąży – dno macicy nieco opada i znajduje się nieco powyżej od położenia w 8. miesiącu ciąży.
98
U pacjentki z regularnymi miesiączkami występującymi co 32 dni, u której ostatnia miesiączka zaczęła się 15 lipca 2018 roku termin porodu wyliczony na podstawie reguły Naegelego to:
A)
15 kwietnia 2019
B)
19 kwietnia 2019
C)
21 kwietnia 2019
D)
25 kwietnia 2019
E)
26 kwietnia 2019
E)
26 kwietnia 2019
44%
Świetnie! Za pomocą reguły Naegelego możesz określić prawdopodobny termin porodu (TP). Do daty pierwszego dnia ostatniej miesiączki (OM) dodaj 7 dni, odejmij 3 miesiące i dodaj 1 rok. Zgodnie z tym obliczyłeś, że termin porodu przypada na 22 kwietnia 2019 roku. Jeśli cykl miesiączkowy jest krótszy lub dłuższy niż 28 dni, musisz zastosować modyfikację tego wzoru – dodatkowo dodaj lub odejmij od wyznaczonej daty różnicę w stosunku do cyklu 28-dniowego. A więc w przedstawionym przykładzie termin porodu przypadnie na 26 kwietnia 2019 roku (4 dni później ze względu na 32-dniowy cykl miesiączkowy).
99
Stwierdzenie objawu „lambda” w czasie badania USG pacjentki w ciąży ok. 9. tygodnia pozwala na rozpoznanie:
A)
poronienia zatrzymanego
B)
ciąży bliźniaczej jednoowodniowej
C)
ciąży bliźniaczej monozygotycznej
D)
ciąży pojedynczej
E)
ciąży bliźniaczej dwukosmówkowej
E)
ciąży bliźniaczej dwukosmówkowej
66%
Świetnie! W ciąży bliźniaczej mogą występować 2 oddzielne łożyska, 2 połączone łożyska lub 1 łożysko. Z typem łożyska wiąże się pojęcie kosmówkowości – na tej podstawie wyróżniamy ciąże dwu- i jednokosmówkowe. W celu oceny kosmówkowości oceniamy:
liczbę łożysk – w ciąży DK 2 oddzielne łożyska lub 1 łożysko podwójne, w ciąży JK pojedynczy dysk łożyska,
pęcherzyki ciążowe – objaw podwójnej obręczy w ciąży DK lub objaw pojedynczej obręczy w ciąży JK,
liczbę i położenie pęcherzyków żółtkowych – 2 pęcherzyki w ciąży DK i JK DO (objaw ósemki), 1 pęcherzyk w ciąży JK JO,
grubość przegrody rozdzielającej i liczbę warstw oraz obecność objawu "lambda" lub "tau":
ciąża DK: przegroda grubsza, złożona z 3–4 warstw, objaw "lambda" (podobieństwo do greckiej litery),
ciąża JK DO: przegroda cieńsza, złożona z 2 warstw, objaw "tau" (również z powodu podobieństwa do greckiej litery),
ciąża JK JO: brak przegrody rozdzielającej.
100
Do czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży bliźniaczej jednozygotycznej zalicza się:
A)
wiek matki powyżej 35 lat
B)
stosowanie preparatów stymulujących owulację
C)
ciąża wielopłodowa w wywiadzie
D)
długotrwałe stosowanie antykoncepcji hormonalnej
E)
żadne z powyższych
B)
stosowanie preparatów stymulujących owulację
40%
Uważa się, że powstanie ciąży JZ to przypadek, nie wpływają na to czynniki dziedziczne, wewnętrzne i zewnętrzne – występuje ze względnie stałą częstością (0,4% porodów naturalnych).
Zaobserwowano, że ciąże jednozygotyczne występują częściej w wyniku zapłodnienia pozaustrojowego oraz po stymulacji owulacji.
101
W badaniu USG w 6. tygodniu ciąży stwierdzono współistnienie dwóch płodów i jednego pęcherzyka żółtkowego. Na tej podstawie stwierdzono:
A)
ciążę dwupłodową, jednokosmówkową, dwuowodniową
B)
ciążę dwupłodową, jednokosmówkową, jednoowodniową
C)
ciążę dwupłodową, dwukosmówkową, płody niecałkowicie rozdzielone
D)
ciążę dwupłodową, dwukosmówkową, z nieprawidłowym rozwojem jednego z płodów
E)
ciążę dwupłodową, dwukosmówkową, jednoowodniową
B)
ciążę dwupłodową, jednokosmówkową, jednoowodniową
75%
Świetnie! Obecność 1 pęcherzyka żółtkowego i 2 płodów wskazuje na ciążę jednozygotyczną jednokosmówkową jednoowodniową (JK JO). W ciąży JK DO obecne by były 2 pęcherzyki żółtkowe.
102
Najczęstszym powikłaniem w ciąży bliźniaczej jednoowodniowej jest:
A)
poród przedwczesny
B)
zapętlenie pępowiny
C)
wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu
D)
wielowodzie
E)
wypadnięcie pępowiny
A)
poród przedwczesny
53%
Poród przedwczesny wikła ponad 50% wszystkich ciąż bliźniaczych (niezależnie od ich kosmówkowości i owodniowości). W podręczniku Położnictwo i ginekologia pod red. G. Bręborowicza (Wydanie 3. 2020. S. 150) znajdziesz następującą informację:
Najczęstszym, a zatem najistotniejszym powikłaniem ciąży wielopłodowej jest jej przedwczesne zakończenie. Ponad 50% bliźniąt rodzi się przez 37. tygodniem życia wewnątrzmacicznego.
Każdą ciążę JK JO należy rozwiązać elektywnym cięciem cesarskim w 32–34. tc., czyli obecnie 100% ciąż jednoowodniowych kończy się jatrogennym porodem przedwczesnym.
103
W ciąży wielopłodowej istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia licznych nieprawidłowości w okresie ciąży, porodu oraz powikłań poporodowych w porównaniu z ciążą jednopłodową. Wskaż, które z poniżej wymienionych powikłań nie są obserwowane w ciąży wielopłodowej ze zwiększoną częstością:
dystocja barkowa
nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą
konieczność ukończenia ciąży cięciem cesarskim;
poród po terminie
zgon okołoporodowy
łożysko przodujące
wady wrodzone
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 4
B)
2, 6
C)
2, 7
D)
3, 5
E)
4, 6
A)
1, 4
49%
Dobrze! Spośród wymienionych powikłań w ciąży pojedynczej częściej wystąpi dystocja barkowa i przenoszenie ciąży. Ciąże bliźniacze w ponad połowie przypadków kończą się porodem przedwczesnym, na co wpływa m.in. nadmierne rozciągnięcie mięśnia macicy. Do czynników ryzyka dystocji barkowej należą m.in. makrosomia płodu i poród po terminie (a ten rzadko dotyczy ciąży bliźniaczej).
104
Charakterystyczne powikłania występujące w ciążach bliźniaczych jednokosmówkowych jednoowodniowych obejmują:
ostrą postać zespołu odwróconego przetoczenia krwi między płodami (TTTS)
przewlekłą postać zespołu odwróconego przetoczenia krwi między płodami (TTTS)
uszkodzenie przeżywającego płodu po obumarciu wewnątrzmacicznym jego współbliźniaka
niecałkowite rozdzielenie płodów
poród przedwczesny po ukończonym 37. tygodniu ciąży
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
2, 3, 4, 5
B)
1, 3, 4, 5
C)
1, 2, 3, 4
D)
wszystkie wymienione
E)
1, 2
C)
1, 2, 3, 4
41%
Świetnie! Zespół przetoczenia pomiędzy płodami (twin to twin transfusion syndrome – TTTS) jest typowym powikłaniem ciąży jednokosmówkowej, o częstości występowania 5–25% - według niektórych źródeł (w okresie okołoporodowym wynosi 0,0001–0,0003%). W ok. 20% przypadków wystąpienia TTTS, przyjmuje on postać ostrą. Oznacza to, że krew płynie od jednego do drugiego płodu przez powierzchowne (tętniczo-tętnicze lub żylno-żylne) anastomozy, a przyczyną zaistnienia takich przepływów jest zwykle dopiero okołoporodowa czynność skurczowa macicy.
Obumarcie jednego z bliźniąt w ciąży JKJO wiąże się ze złym rokowaniem dla przeżywającego płodu – w I trymestrze najczęściej dochodzi do zgonu drugiego z bliźniąt krótko po obumarciu pierwszego, a w II i III trymestrze w ok. 50% do znacznych powikłań neurologicznych u przeżywającego bliźniaka (w tym porażenia mózgowego, wodogłowia czy wielotorbielowatego rozmiękania mózgu).
Niecałkowite rozdzielenie płodów to powikłanie, które występuje jedynie w ciąży jednoowodniowej.
105
Pacjentka z ciążą bliźniaczą jednokosmówkową została poinformowana o ryzyku wystąpienia zespołu przetoczenia krwi między płodami. W zespole tym dochodzi do niezrównoważonego przepływu krwi między płodami poprzez funkcjonalnie czynne połączenia naczyniowe. Jednym z powikłań ww. zespołu jest występowanie u biorcy:
A)
hipertrofii płodu
B)
zahamowania wzrostu
C)
anemii
D)
małowodzia
E)
hipowolemii
A)
hipertrofii płodu
65%
Dobrze! W zespole TTTS dochodzi do niezrównoważonego przepływu krwi pomiędzy płodami z powodu istnienia w łożysku połączeń naczyniowych (anastomoz). Krew płynie jednokierunkowo od płodu „dawcy” do płodu „biorcy”, u którego rozwija się hiperwolemia, hipertensja, hipertrofia, policytemia i wielowodzie. Przeciwne stany pojawiają się u płodu „dawcy” – hipowolemia, hipotonia, hipotrofia, niedokrwistość i małowodzie.
106
W przypadku wystąpienia w ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej dwuowodniowej w 27. tygodniu ciąży u jednego z płodów małowodzia, zapadniętego pęcherza moczowego, ograniczenia ruchów płodu, a u drugiego wielowodzia, nadmiernie wypełnionego pęcherza moczowego i obrzęku uogólnionego należy rozpoznać:
A)
selektywne wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania (sIUGR) i zalecić obserwację pacjentki oraz ponowne wykonanie badania ultrasonograficznego za 2 tygodnie
B)
zespół odwróconego kierunku przepływu krwi i zalecić podanie materiału zatorowego do tętnicy płodu „bez serca”
C)
zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS) i zalecić laserową obliterację połączeń naczyniowych między płodami
D)
zespół anemia-policytemia i zalecić zakończenie ciąży w trybie pilnym drogą cięcia cesarskiego
E)
współwystępowanie choroby trofoblastycznej z ciążą wielopłodową i zalecić zakończenie ciąży w trybie pilnym drogą cięcia cesarskiego
C)
zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS) i zalecić laserową obliterację połączeń naczyniowych między płodami
107
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące poronień zagrażających:
1. obecne jest zwykle niebolesne krwawienie z dróg rodnych
2. w badaniu ginekologicznym stwierdza się sformowaną część pochwową szyjki macicy
3. w badaniu ginekologicznym część pochwowa szyjki macicy jest drożna dla palca
4. w badaniu we wzierniku widoczne są elementy jaja płodowego
5. postępowaniem z wyboru jest terapia zachowawcza
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
3, 4
C)
2, 5
D)
1, 2, 5
E)
1, 3, 5
D)
1, 2, 5
52%
Dobrze! Poronienie zagrażające cechuje się bezbolesnym krwawieniem z pochwy oraz uformowaną częścią pochwową w badaniu ginekologicznym. W leczeniu stosuje się postępowanie zachowawcze – pacjentce zaleca się oszczędzający tryb życia, leżenie w łóżku. Leczenie farmakologiczne (progesteron) stosuje się tylko w nielicznych przypadkach, np. u kobiet niewydolnością ciałka żółtego.
108
Do czynników anatomicznych, które mogą być przyczyną poronień, należy zaliczyć:
A)
endometriozę miednicy mniejszej
B)
wrodzone wady macicy
C)
niewydolność szyjki macicy
D)
mięśniaki macicy
E)
wszystkie powyższe
E)
wszystkie powyższe
90%
Dobrze! Zwiększone ryzyko utraty ciąży z przyczyn anatomicznych wynika ze zmniejszenia objętości, pogorszenia ukrwienia, zwiększenia pobudliwości macicy oraz częstszego występowania niewydolność szyjki macicy u tych pacjentek.
109
Bezdzietna pacjentka w wieku 32 lat ma w wywiadzie 4 poronienia samoistne w I trymestrze ciąży. Ocena przyczyn wystąpienia poronień u tej pacjentki powinna obejmować:
diagnostykę zarażenia Toxoplasma gondii
diagnostykę zakażenia Human Papilloma Virus
oznaczenie przeciwciał antykardiolipinowych
diagnostykę infekcji Cytomegalovirus
oznaczenie antykoagulantu toczniowego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
2, 3
C)
3, 5
D)
2, 4, 5
E)
1, 4, 5
C)
3, 5
62%
Świetnie! Badania serologiczne w kierunku w kierunku zespołu antyfosfolipidowego (APS) obejmują m.in.
oznaczenie miana antykoagulantu toczniowego i przeciwciał antykardiolipinowych (oraz przeciwciał przeciw β2-
glikoproteinie I). Jedną z częstszych przyczyn nawracających poronień jest właśnie APS.
110
U 25-letniej pacjentki w 8. tygodniu ciąży stwierdzono krwawienie z dróg rodnych, bóle podbrzusza, w badaniu ginekologicznym skrócenie szyjki macicy z rozwartym ujściem wewnętrznym, w którym widoczne są elementy jaja płodowego. Wskaż rozpoznanie i postępowanie z wyboru:
A)
poronienie zatrzymane, postawa wyczekująca przez 2 tygodnie w oczekiwaniu na poronienie samoistne
B)
poronienie w toku, wyłyżeczkowanie jamy macicy z badaniem histopatologicznym uzyskanego materiału
C)
poronienie zagrażające, reżim łóżkowy
D)
puste jajo płodowe, postawa wyczekująca przez 2 tygodnie w oczekiwaniu na poronienie samoistne
E)
poronienie zatrzymane, wdrożenie leczenia progesteronem dopochwowo
B)
poronienie w toku, wyłyżeczkowanie jamy macicy z badaniem histopatologicznym uzyskanego materiału
81%
Położnictwo i ginekologia. Tom I pod red. G. Bręborowicza, wyd. III 2020, s. 81:
Poronienie w toku – krwawienie z macicy i rozwarcie szyjki macicy najczęściej skutkujące obumarciem płodu, jednak bez całkowitego wydalenia elementów jaja płodowego.
111
W skład płynu owodniowego wchodzą następujące białka produkowane przez płód:
transferyna
α-fetoproteina
β-mikroglobulina
immunoglobulina IgG
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4
B)
1, 2, 3
C)
2, 3, 4
D)
tylko 2
E)
wszystkie wymienione
B)
1, 2, 3
37%
Do tej pory na liście podręczników zalecanych przez CEM znajdowało się wydanie 1 podręcznika.
Położnictwo i ginekologia. Tom 1. Red. Grzegorz Bręborowicz. PZWL. Wydanie 1. 2005. S. 25:
Białka wchodzące w skład płynu owodniowego są produkowane przez tkanki płodu lub przenikają do płynu przez układ błon płodowych z organizmu matki. Płód wytwarza np. transferrynę, alfa-fetoproteinę, beta-mikroglobulinę i fibrynogen, natomiast immunoglobuliny IgG, albuminy i białka wiążące hormony płciowe pochodzą od matki.
112
Zakres prawidłowych wartości Indeksu Płynu Owodniowego (AFI – Amniotic Fluid Index) od 5 do 25 cm może być stosowany w odniesieniu do pacjentek:
A)
przez cały czas trwania ciąży pojedynczej
B)
niezależnie od liczby płodów
C)
tylko po 20. tygodniu ciąży w ciąży pojedynczej
D)
tylko po 24. tygodniu ciąży w ciąży pojedynczej
E)
tylko po 30. tygodniu ciąży w ciąży pojedynczej
D)
tylko po 24. tygodniu ciąży w ciąży pojedynczej
25%
Pytanie kontrowersyjne.
Wg podręcznika Położnictwo i ginekologia pod red. G. Bręborowicza (wydanie III 2020, str. 28−31) objętość płynu owodniowego w ciąży pojedynczej można ocenić za pomocą 5 metod, ale najczęściej wykorzystywanymi są ocena AFI i pomiar wielkości pojedynczej największej kieszonki płynowej (MVP). W odniesieniu do ciąży bliźniaczej możemy zastosować 3 metody (najczęściej MVP w każdym worku owodniowym ). Prawidłowa wartość AFI wynosi >5 cm i <24 cm .
Wg innego źródła (LINK) pomiaru AFI dokonuje się w ciąży pojedynczej trwającej co najmniej 24 tygodnie (i tak też jest w praktyce), a w ciąży <24 tyg. i ciąży mnogiej stosuje się pomiar MVP. Eksperci Amerykańskiego Towarzystwa Położników i Ginekologów w publikacji dotyczącej ultrasonografii w ciąży podają, że w ciążach wielopłodowych należy stosować jedynie pomiar MVP.
113
Małowodzie to zmniejszenie ilości płynu owodniowego poniżej:
A)
600 ml
B)
500 ml
C)
400 ml
D)
300 ml
E)
200 ml
E)
200 ml
34%
Świetnie! Małowodzie definiujemy jako ilość płynu owodniowego <200 ml. Ultrasonograficznym wskaźnikiem jest indeks płynu owodniowego (AFI) ≤5 cm lub wymiar podłużny największej kieszonki płynowej (MVP) <2 cm.
114
Przyczyną małowodzia może być:
hipoplazja płuc płodu
przedwczesne pęknięcie błon płodowych
hipotrofia płodu
niewydolność łożyska
infekcja wirusowa
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
2, 4, 5
C)
2, 3, 4
D)
3, 4, 5
E)
1, 4, 5
B)
2, 4, 5
41%
Pytanie kontrowersyjne. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych (PROM), czyli przed rozpoczęciem czynności skurczowej podczas porodu, powoduje odpłynięcie płynu owodniowego i małowodzie.
Hipotrofia płodu może prowadzić do małowodzia – tłumaczy się to gorszym ukrwieniem łożyska. Ponadto dochodzi do zmian w przepływach naczyniowych nerek płodu, co powoduje ich gorsze ukrwienie. Skutkuje to ograniczeniem diurezy i spadkiem ilości płynu owodniowego.
Niewydolność łożyska jest czynnikiem ryzyka wystąpienia hipotrofii płodu, zaś hipotrofia płodu prowadzi do małowodzia lub bezwodzia. Zakażenie wewnątrzmaciczne jest przyczyną małowodzia. Na przykład prowadzi do niego infekcja ciężarnej wirusem ospy wietrznej (VZV), CMV, grypy i paragrypy.
Zatem poprawne odpowiedzi to 2, 3, 4, 5. Jednak według CEM prawidłowa odpowiedź to odpowiedź B – 2, 4, 5.
115
W którym tygodniu ciąży podjednostka β-hCG osiąga najwyższe stężenie we krwi ciężarnej?
A)
5–6. tydzień ciąży
B)
6–7. tydzień ciąży
C)
9–12. tydzień ciąży
D)
14–16. tydzień ciąży
E)
16–18. tydzień ciąży
C)
9–12. tydzień ciąży
62%
Świetnie! Dla przypomnienia – średnie orientacyjne wartości β-hCG we krwi kobiety ciężarnej:
116
Wskaż prawidłowy opis wpływu gonadotropiny kosmówkowej na czynność tarczycy:
A)
nie ma wpływu
B)
hamuje produkcję TSH, co powoduje spadek produkcji tyroksyny w tarczycy
C)
stymuluje produkcję TSH, co powoduje pobudzenie tarczycy do zwiększonej produkcji tyroksyny
D)
hamuje produkcję TSH i stymuluje tarczycę do produkcji tyroksyny
E)
stymuluje produkcję TSH i stymuluje tarczycę do produkcji tyroksyny
D)
hamuje produkcję TSH i stymuluje tarczycę do produkcji tyroksyny
35%
Świetnie! Gonadotropina kosmówkowa (hCG) jest zbudowana z dwóch podjednostek (α i β). Podejdnostka α jest identyczna z podjednostką α hormonu tyreotropowego (TSH), a podjednostki β wykazują częściowe podobieństwo. Wzrastające stężenia hCG pobudzają receptory dla TSH zlokalizowane na komórkach tarczycy (hCG ma słabe działanie tyreotropowe). W efekcie wzrasta synteza i uwalnianie hormonów tarczycy (u części kobiet ↑ stężenia FT3 i ↑ stężenia FT4 powyżej górnej granicy normy), natomiast stężenie TSH maleje w I trymestrze ciąży (wtedy obserwuje się najwyższe wartości stężenia hCG).
117
Głównym źródłem alfa-fetoproteiny (AFP) we krwi ciężarnej w 16. tygodniu ciąży jest:
A)
wątroba ciężarnej
B)
wątroba płodu
C)
nadnercza płodu
D)
łożysko
E)
pęcherzyk żółtkowy
B)
wątroba płodu
49%
Dobrze! Wątroba płodu jest głównym źródłem AFP podczas ciąży. Początkowo jest produkowane przez pęcherzyk żółtkowy, następnie w przeważającej części przez wątrobę płodu (niewielka część przez przewód pokarmowy). Płód wydala AFP przez nerki, a z płynu owodniowego AFP przechodzi do krwi ciężarnej.
Maksymalne wartości w surowicy krwi płodu i w płynie owodniowym występują w 14–15. tc. , a następnie zmniejszają się aż do terminu porodu. Natomiast w surowicy krwi matki stężenie rośnie wraz z wiekiem ciążowym. Ze względu na to, że AFP we krwi matki pochodzi od płodu, oznaczanie jego stężenia jest wykorzystywane w m.in. badaniach prenatalnych. Zwiększone stężenie AFP może sugerować otwartą wadę OUN.
118
Badanie ultrasonograficzne wykonane między 11−14. tygodniem ciąży nie obejmuje:
A)
oceny liczby pęcherzyków ciążowych w jamie macicy
B)
pomiaru długości ciemieniowo-siedzeniowej w przekroju strzałkowym
C)
pomiaru prędkości przepływu krwi w tętnicy pępowinowej
D)
oceny czynności serca płodu (FHR) – liczby uderzeń serca płodu na minutę
E)
określenia kosmówkowatości w przypadku ciąży wielopłodowej
C)
pomiaru prędkości przepływu krwi w tętnicy pępowinowej
55%
Pomiary przepływów w tętnicy pępowinowej (z uwzględnieniem głównie indeksu pulsacji) dokonuje się od ok. 20. tc.
119
Które z naczyń wykorzystuje się w ultrasonograficznej nieinwazyjnej diagnostyce stopnia niedokrwistości u płodu?
A)
tętnicę maciczną
B)
przewód żylny
C)
tętnicę pępowinową
D)
tętnicę środkową mózgu
E)
żyłę pępowinową
D)
tętnicę środkową mózgu
46%
Brawo! Parametrem świadczącym o niedokrwistości płodu jest zwiększona maksymalna skurczowa prędkość przepływu krwi w tętnicy środkowej mózgu (MCA – middle cerebral artery).
120
Do parametrów ocenianych przy badaniu profilu biofizycznego płodu nie należy analiza:
A)
ruchów płodu
B)
napięcia mięśniowego płodu
C)
przepływu krwi w tętnicy pępowinowej
D)
ilości płynu owodniowego
E)
czynności serca płodu
C)
przepływu krwi w tętnicy pępowinowej
59%
Brawo! Profil biofizyczny płodu, mający na celu określenie jego dobrostanu, ocenia 4 parametry za pomocą ultrasonografii (ruchy płodu, napięcie mięśniowe płodu, ruchy oddechowe i ilość płynu owodniowego) i 1 parametr za pomocą kardiotokografii (czynność serca płodu). Każdy parametr można ocenić na 0–2 punkty, a za prawidłowy uznaje się wynik całościowy 8–10 punktów.
121
W profilu biofizycznym płodu (test Manninga) ocenia się następujące parametry, z wyjątkiem:
A)
czynności serca płodu
B)
napięcia mięśniowego płodu
C)
stopnia dojrzałości łożyska
D)
ilości płynu owodniowego
E)
ruchów oddechowych płodu
C)
stopnia dojrzałości łożyska
87%
Świetnie! W profilu biofizycznym nie oceniamy stopnia dojrzałości łożyska.
122
Wskazaniami do wykonania kompleksowej diagnostyki prenatalnej I trymestru jest:
ciąża po 35. roku życia
urodzenie dziecka z wadą genetyczną
nieprawidłowy wynik pomiaru przezierności fałdu karkowego (NT)
preeklampsja w poprzedniej ciąży
małowodzie w obrazie USG
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 4, 5
B)
2, 4, 5
C)
1, 2, 3
D)
4, 5
E)
3, 4
C)
1, 2, 3
90%
Świetnie! Pamiętaj jednak, że wszystkie kobiety ciężarne w Polsce, bez względu na wiek, powinny mieć zaproponowane przesiewowe badania prenatalne w kierunku najczęściej spotykanych wad rozwojowych i aberracji chromosomowych. Nie będą to jednak zawsze badania bezpłatne.
123
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące testu podwójnego w diagnostyce prenatalnej:
1. przeprowadza się go pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży
2. ocenia się 2 markery biochemiczne z krwi ciężarnej
3. w przypadku płodów z zespołem Downa stężenie wolnej podjednostki β-hCG jest obniżone
4. w przypadku płodów z zespołem Downa stężenie PAPP-A jest obniżone
5. w przypadku płodów z zespołem Edwardsa stężenie wolnej podjednostki β-hCG jest obniżone
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 4
B)
1, 3, 4, 5
C)
2, 3, 4, 5
D)
1, 2, 4, 5
E)
wszystkie wymienione
D)
1, 2, 4, 5
47%
Super! Test podwójny wykonuje się pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży (dokładniej 11+0 – 13+6 Hbd). Polega na oznaczeniu stężeń wolnej podjednostki β-hCG i PAPP-A we krwi ciężarnej. Wynik badania biochemicznego w połączeniu z USG I trymestru pozwala na ocenę ryzyka wystąpienia wad u płodu.
124
Który czynnik nie wpływa na wynik testu potrójnego?
A)
masa ciała ciężarnej
B)
palenie tytoniu
C)
rodność
D)
rasa
E)
cukrzyca insulinozależna
C)
rodność
38%
Świetnie! Czynnikami wpływającymi na wynik testu potrójnego są :
przynależność do grupy etnicznej (u kobiet rasy czarnej obserwuje się wyższe stężenia β-hCG, AFP i uE3),
masa ciała ciężarnej (u kobiet z otyłością stężenia są niższe, a w przypadku niskiej masy ciała są wyższe),
cukrzyca insulinozależna (obserwuje się niższe stężenie AFP),
palenie papierosów (obniża stężenie β-hCG i uE3 oraz zwiększa stężenie AFP).
Czynniki te ograniczają jego wartość prognostyczną w szacowaniu ryzyka występowania aberracji chromosomowych płodu.
125
Nieinwazyjny test prenatalny o najwyższej czułości w diagnostyce wad chromosomalnych u płodu to:
A)
biopsja kosmówki
B)
amniopunkcja
C)
test potrójny
D)
test PAPPA
E)
ocena wolnego DNA płodowego we krwi matki
E)
ocena wolnego DNA płodowego we krwi matki
56%
Świetnie! Do nieinwazyjnych metod diagnostyki prenatalnej należą:
USG ,
badania biochemiczne:
test podwójny – stężenie PAPP-A i β-hCG (oznaczane pomiędzy 11. a 14. tc.),
test potrójny - stężenie β-hCG, AFP i wolnego estriolu (oznaczane pomiędzy 14. a 20. tc.),
ocena wolnego płodowego DNA (od 10. tc., optymalnie przed 15. tc.) – wolne pozakomórkowe DNA we krwi matki pochodzi z obumarłych komórek, 10% z nich stanowi wolne DNA płodu (w większości z komórek trofoblastu), pozostałe DNA pochodzi z komórek matki. Badanie służy ocenie ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych.
Testem złożonym nazywamy ocenę ryzyka wystąpienia aberracji chromosomowych na podstawie wieku matki, wywiadu, pomiaru NT, FHR oraz stężeń PAPP-A i β-hCG.
W przypadku wykrycia nieprawidłowości w badaniach nieinwazyjnych konieczne są metody inwazyjne. Ostatnia z wymienionych metod cechuje się wysoką czułością (99%) i niskim odsetkiem wyników fałszywie dodatnich (0,5%). Dzięki temu można ograniczyć konieczność wykonywania badań inwazyjnych.
126
Ciężarna, lat 33, w 37. tygodniu drugiej ciąży zgłosiła się do poradni położniczo-ginekologicznej z powodu słabszego odczuwania ruchów płodu. Przebieg poprzedniej ciąży bez powikłań. W poradni wykonano badanie kardiotokograficzne – wynik reaktywny. Następnie wykonano w usg badanie profilu biofizycznego płodu, w trakcie którego stwierdzono normowodzie, 1 epizod ruchów oddechowych trwający 60 sekund, 3 ruchy tułowia płodu oraz dwukrotne zaciśnięcie i otworzenie dłoni. Wynik badania profilu biofizycznego to:
A)
2/10 punktów
B)
4/10 punktów
C)
6/10 punktów
D)
8/10 punktów
E)
10/10 punktów
E)
10/10 punktów
45%
Świetnie! Płód otrzyma za każdy z 5 parametrów po 2 pkt (parametry prawidłowe), co da łącznie 10 pkt. Wskazuje to na brak wykładników zagrożenia płodu i nie wymaga wdrożenia postępowania mającego na celu wcześniejsze ukończenie ciąży.
127
Ciąża ektopowa to pojęcie, które można zastosować w przypadkach:
ciąży bańkowej
ciąży brzusznej
ciąży rogowej
ciąży wewnątrzmacicznej
ciąży w bliźnie po cięciu cesarskim
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 5
B)
2, 3, 4, 5
C)
3, 4, 5
D)
4, 5
E)
tylko 5
Zgłoś zastrzeżenie
A)
1, 2, 3, 5
72%
Bardzo dobrze! Prawidłowo zarodek zagnieżdża się na przedniej lub tylnej ścianie trzonu macicy, a dochodzi do tego najczęściej między 8. a 12. dniem od zapłodnienia. Jeśli proces transportu zarodka do jamy macicy jest zaburzony, ulega on implantacji poza błoną śluzową trzonu macicy, najczęściej w obrębie jajowodu: w części bańkowej jajowodu (80% ciąż ektopowych), cieśni (12%) lub strzępkach (5%). Rzadką lokalizacją ciąży ektopowej jest jama brzuszna (1,4%), jajnik (0,2%) i szyjka macicy (0,2%).
128
Najczęstsze umiejscowienie ciąży ektopowej to:
A)
jama brzuszna
B)
jajnik
C)
część śródścienna jajowodu
D)
cieśń jajowodu
E)
część bańkowa jajowodu
E)
część bańkowa jajowodu
87%
Świetnie! Część bańkowa jajowodu to najczęstsza lokalizacja ciąży pozamacicznej. W tym miejscu jajowodu umiejscawia się 80% ciąż ektopowych. Inne lokalizacje to:
cieśń jajowodu (12%),
strzępki jajowodu (5%),
jama brzuszna (1,4%),
jajnik (0,2%),
szyjka macicy (0,2%).
129
Ciąża heterotopowa może być jednym z powikłań technik wspomaganego rozrodu i oznacza:
A)
ciążę ektopową zlokalizowaną w jamie brzusznej
B)
ciążę ektopową zlokalizowaną w bliźnie po cięciu cesarskim
C)
ciążę ektopową zlokalizowaną w cieśni jajowodu
D)
ciążę ektopową zlokalizowaną w szyjce macicy
E)
jednoczesne współistnienie ciąży prawidłowo zlokalizowanej oraz ciąży pozamacicznej
E)
jednoczesne współistnienie ciąży prawidłowo zlokalizowanej oraz ciąży pozamacicznej
83%
Świetnie! Z ciążą heterotopową mamy do czynienia, gdy równocześnie z prawidłowo rozwijającą się ciążą wewnątrzmaciczną współistnieje ciąża pozamaciczna. Jest to rzadkie powikłanie stosowania technik wspomaganego rozrodu. Możliwe jest także współwystępowanie ciąży wewnątrzmacicznej i ciąży w jamie brzusznej.
130
Jeśli u pacjentki leczonej z powodu ciąży ektopowej ok. 2–3 dni po podaniu metotreksatu pojawia się ból podbrzusza to należy:
A)
otworzyć jamę brzuszną w trybie pilnym z cięcia podłużnego – objaw ten świadczy o krwotoku z powodu pęknięcia ciąży pozamacicznej
B)
wykonać laparoskopię w trybie pilnym – objaw ten świadczy o krwotoku z powodu pęknięcia ciąży pozamacicznej
C)
otworzyć jamę brzuszną w trybie pilnym z cięcia poprzecznego – objaw ten świadczy o krwotoku z powodu pęknięcia ciąży pozamacicznej
D)
pozostawić pacjentkę w obserwacji monitorując spadek hCG – taki ból to typowy
objaw leczenia metotreksatem
E)
wypisać pacjentkę do domu informując, że ból związany jest najprawdopodobniej z owulacją
D)
pozostawić pacjentkę w obserwacji monitorując spadek hCG – taki ból to typowy
objaw leczenia metotreksatem
75%
Dobrze! U wielu kobiet po podaniu pierwszej dawki metotreksatu w leczeniu ciąży pozamacicznej występują bóle brzucha. W takiej sytuacji powinieneś: oznaczyć stężenie β-hCG w surowicy i ocenić czy jego stężenie rośnie czy maleje, wykonać morfologię krwi i USG, aby wykluczyć krwawienie do jamy otrzewnowej.
131
Immunoglobulinę anty-RhD podaje się kobietom RhD-ujemnym domięśniowo w czasie nieprzekraczającym 72 godzin po usunięciu ciąży ektopowej do 12. tygodnia jej trwania w dawce jednorazowej:
A)
50 µg
B)
100 µg
C)
150 µg
D)
200 µg
E)
300 µg
A)
50 µg
45%
Świetnie! Po usunięciu ciąży pozamacicznej do 20. tc. dawka immunoglobuliny anty-RhD wynosi 50 μg.
132
Śródciążowa profilaktyka konfliktu serologicznego obejmuje podanie każdej kobiecie ciężarnej:
A)
która ma grupę krwi RhD ujemną, 300 µg immunoglobuliny anty-RhD w 28−32 tygodniu ciąży
B)
niezależnie od jej grupy krwi, 300 µg immunoglobuliny anty-RhD w 28−32. tygodniu ciąży
C)
która ma grupę krwi RhD ujemną, 300 µg immunoglobuliny anty-RhD w 28−32. tygodniu ciąży, ale warunkiem podania jest dostarczenie grupy krwi ojca dziecka
D)
która ma grupę krwi RhD ujemną, 150 µg immunoglobuliny anty-RhD w 28−32. tygodniu ciąży
E)
która ma grupę krwi RhD ujemną, 300 µg immunoglobuliny anty-RhD po 34. tygodniu ciąży
A)
która ma grupę krwi RhD ujemną, 300 µg immunoglobuliny anty-RhD w 28−32 tygodniu ciąży
39%
Dobrze! To jedyne sytuacja, w której stosuje się profilaktykę śródciążową konfliktu serologicznego . Wyjątkiem są ciężarne RhD-ujemne, u których wykonano oznaczenie wolnego DNA płodowego i wykazano, że płod ma również grupę RhD-ujemną. Profilaktyka zabezpiecza przed autoimmunizacją, która mogłaby powstać w III trymestrze ciąży. Po porodzie immunoglobulinę podaje się ponownie.
133
Dawka immunoglobuliny anty-D, którą powinna otrzymać pacjentka Rh ujemna, u której doszło do poronienia w 14. tygodniu ciąży wynosi:
A)
50 μg
B)
100 μg
C)
150 μg
D)
300 μg
E)
1500 μg
A)
50 μg
63%
Dobrze! W przypadku poronienia do 20. tc. profilaktyczna dawka immunoglobuliny anty-D wynosi 50 μg.
134
Metodą z wyboru w inwazyjnej diagnostyce choroby hemolitycznej płodu jest:
A)
amniopunkcja
B)
kordocenteza
C)
fetoskopia
D)
biopsja łożyska
E)
biopsja wątroby płodu
B)
kordocenteza
55%
Dobrze! Kordocenteza diagnostyczna pod kontrolą USG wykonuje się celem dokładnego określenia stopnia niedokrwistości – wykonania morfologii krwi płodu - nakłuwa się okolicę łożyskowego przyczepu pępowiny i pobiera próbkę krwi. Jest to bez wątpienia badanie inwazyjne.
135
Pacjentka 30-letnia w 37. tygodniu pierwszej ciąży z potwierdzonym w dwukrotnie wykonanym badaniu USG łożyskiem częściowo przodującym zgłasza się do izby przyjęć z powodu miernego krwawienia z dróg rodnych. Właściwe postępowanie polega na:
A)
badaniu palpacyjnym przezpochwowym, usg przezpochwowym, postępowaniu zachowawczym (kontynuowanie ciąży do 38. tyg)
B)
badaniu palpacyjnym przezpochwowym, monitorowaniu KTG, prowadzeniu porodu drogą pochwową
C)
ocenie stanu ogólnego ciężarnej, monitorowaniu tętna płodu, przygotowaniu do i wykonaniu cięcia cesarskiego
D)
ocenie stanu ogólnego ciężarnej, monitorowaniu tętna płodu, prowadzeniu porodu drogą pochwową
E)
badaniu we wziernikach, podłączeniu wlewu dożylnego z fenoterolu, kontynuowaniu ciąży do ukończenia 38. tygodnia
C)
ocenie stanu ogólnego ciężarnej, monitorowaniu tętna płodu, przygotowaniu do i wykonaniu cięcia cesarskiego
78%
Świetnie! Ciężarną z krwawieniami z powodu łożyska przodującego powinieneś zawsze przyjąć do szpitala, a w trakcie hospitalizacji prowadzić nadzór stanu matki i płodu. W przypadku hipowolemii przetocz matce płyny lub krew, rozważ również podanie GKS, aby przyspieszyć dojrzewanie płuc płodu i przygotować go do porodu przedwczesnego, który może okazać się jedynym rozwiązaniem w przypadku silnych i nieustających krwawień. Tokolizę zaleca się stosować do 34. tc. (podając najlepiej atosiban i.v.) przez 48 h aby uzyskać pełne działanie terapii glikokortykosteroidami (stosowanie tokolizy w późniejszym okresie ciąży jest niewskazane).
136
Do czynników wysokiego ryzyka rozwoju cukrzycy ciążowej należą:
otyłość ciężarnej (BMI >30 kg/m2
)
cukrzyca w rodzinie w pierwszym stopniu pokrewieństwa
masa urodzeniowa noworodków w poprzednich ciążach > 4000 g
wiek ciężarnej <25 lat
nieobciążony wywiad położniczy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 2, 5
C)
2, 3, 4
D)
1, 3, 4
E)
wszystkie wymienione
A)
1, 2, 3
95%
Świetnie! Otyłość, urodzenie dziecka o masie przekraczającej 4000 g oraz występowanie cukrzycy u krewnych I i II stopnia są czynnikami ryzyka rozwoju cukrzycy ciążowej. Nadmierna masa ciała sprzyja insulinooporności i w następstwie hiperinsulinemii. Insulina wykazuje działanie anaboliczne, dlatego jej zwiększone stężenie sprzyja wystąpieniu makrosomii u płodu. Niewątpliwie część przypadków cukrzycy rozwija się na skutek zaburzeń genetycznych, np. w funkcjonowaniu receptora insulinowego, na co wskazywać może rodzinne obciążenie zaburzeniami gospodarki węglowodanowej.
Innymi czynnikami ryzyka są:
wystąpienie cukrzycy ciążowej w poprzedniej ciąży,
rozpoznane zaburzenia gospodarki węglowodanowej przed ciążą,
obciążony wywiad położniczy,
liczne wcześniejsze porody,
wiek >35 lat,
zespół policystycznych jajników,
nadciśnienie tętnicze,
obumarcie wewnątrzmaciczne w poprzedniej ciąży.
137
Do czynników ryzyka cukrzycy ciążowej nie należy:
A)
otyłość ciężarnej
B)
cukrzyca u krewnych I stopnia
C)
cukrzyca w poprzedniej ciąży
D)
wiek powyżej 35 lat
E)
cukrzyca ojca dziecka
E)
cukrzyca ojca dziecka
94%
Brawo! Cukrzyca ojca dziecka nie jest czynnikiem ryzyka wystąpienia cukrzycy ciążowej u ciężarnej. Do czynników tych zaliczamy:
nadwagę, otyłość,
cukrzycę typu 2 w rodzinie,
cukrzycę ciążową (GDM) we wcześniejszej ciąży,
wiek ciężarnej po 35. roku życia,
urodzenie dziecka o masie ciała przekraczającej 4000 g (makrosomia) lub z wadą rozwojową,
wielorództwo,
w wywiadzie obumarcie wewnątrzmaciczne
nadciśnienie tętnicze,
zespół policystycznych jajników.
138
Do czynników ryzyka hiperglikemii w ciąży nie należą:
1. uprzednio przebyta cukrzyca ciążowa
2. urodzenie noworodka z wadą rozwojową
3. pierwsza ciąża
4. ciąża >35. r.ż.
5. nadciśnienie tętnicze przed ciążą
6. nadwaga przed ciążą.
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
4, 5, 6
D)
3, 6
E)
tylko 3
E)
tylko 3
43%
Doskonale! Czynnikami ryzyka hiperglikemii w ciąży są:
starszy wiek kobiety (ciąża >35. rż.),
wywiad położniczy:
wielorództwo,
cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach,
poród dziecka o dużej masie ciała (>4000 g) lub z wadą rozwojową,
zgon wewnątrzmaciczny w wywiadzie,
choroby współistniejące:
nadciśnienie tętnicze,
nadwaga lub otyłość,
zespół policystycznych jajników,
cukrzyca typu 2 w rodzinie.
Pamiętaj, że pierworództwo jest ważnym czynnikiem ryzyka rozwinięcia preeklampsji oraz AFLP.
139
Do przeciwwskazań do zajścia w ciążę u pacjentek z cukrzycą nie zalicza się
A)
ciężkiej nefropatii
B)
niepoddającego się leczeniu nadciśnienia tętniczego
C)
choroby niedokrwiennej serca
D)
neuropatii cukrzycowej
E)
niepoddającej się leczeniu retinopatii proliferacyjnej
D)
neuropatii cukrzycowej
140
Typowym powikłaniem cukrzycy ciążowej nie jest:
A)
wielowodzie
B)
makrosomia płodu
C)
niedojrzałość płodu
D)
cholestaza ciężarnych
E)
poród urazowy
D)
cholestaza ciężarnych
62%
Świetnie! Cholestaza ciężarnych (ICP, intrahepatic cholestasi of pregnancy) to jedna z chorób wątroby występujących jedynie w ciąży . Wynika z nieprawidłowego transportu żółci przez błonę hepatocytu, a wśród przyczyn wymienia się wpływ hormonów płciowych, czynników genetycznych (występowanie rodzinne, mutacja genu MDR3 ) i czynników zewnętrznych (np. występowanie sezonowe i zróżnicowane geograficznie , błędy dietetyczne).
Cholestaza ciężarnych jest przyczyną żółtaczki wewnątrzwątrobowej typu cholestatycznego. Podstawowym wskaźnikiem choroby jest wzrost stężenia kwasów żółciowych we krwi.
Do typowych powikłań cukrzycy ciążowej należą:
wielowodzie,
zgon wewnątrzmaciczny,
nadciśnienie tętnicze,
makrosomia płodu,
niedojrzałość płodu (głównie układu oddechowego, ponieważ hiperinsulinemia opóźnia dojrzewanie płuc).
141
Do powikłań cukrzycy u płodu należą:
A)
makrosomia
B)
wcześniactwo, zespół zaburzeń oddychania
C)
hipoglikemia, policytemia, hipokaliemia
D)
wszystkie wymienione
E)
żadna z wymienionych
D)
wszystkie wymienione
64%
Świetnie! Glukoza, w odróżnieniu od insuliny, przenika przez barierę łożyskową, a co za tym idzie – hiperglikemia u matki powoduje zwiększenie stężenia glukozy oraz nadprodukcję insuliny w krwi płodu. W takiej sytuacji istnieje większe ryzyko powikłań położniczych. Zwiększone uwalnianie insuliny wpływa na nadmierny rozwój płodu, ale jednocześnie opóźnia dojrzewanie płuc płodu, przez co obserwuje się zwiększoną częstość zespołu zaburzeń oddychania. Insulina zwiększa zużycie tlenu, pojawia się niedotlenienie komórek – płód reaguje zwiększoną produkcją erytropoetyny i w konsekwencji policytemią. Hipokaliemia to także wynik działania insuliny, która powoduje przemieszczenie jonów potasu do komórek. Po porodzie zostaje przerwane dostarczanie glukozy od matki przez łożysko, mimo to trzustka noworodka uwalnia zwiększone ilości insuliny i rozwija się hipoglikemia.
142
Wskaż właściwe zestawienie objawów fetopatii cukrzycowej:
A)
makrosomia, nadmierna ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, żywo czerwone zabarwienie skóry, obfite owłosienie głowy
B)
mikrosomia, mała ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, żywo czerwone zabarwienie
skóry, obfite owłosienie głowy
C)
makrosomia, prawidłowa ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, blade zabarwienie
skóry, obfite owłosienie głowy
D)
mikrosomia, nadmierna ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, żywo czerwone
zabarwienie skóry, słabe owłosienie głowy
E)
makrosomia, nadmierna ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, blade zabarwienie
skóry, słabe owłosienie głowy
A)
makrosomia, nadmierna ilość tkanki tłuszczowej podskórnej, żywo czerwone zabarwienie skóry, obfite owłosienie głowy
73%
Dobrze! Typowy obraz kliniczny fetopatii cukrzycowej to makrosomia, nadmiernie rozwinięta tkanka podskórna, czerwone zabarwienie skóry oraz obfite owłosienie.
143
W przypadku stwierdzenia glikemii na czczo wynoszącej 110 mg/dl w badaniu wykonanym w 9. tygodniu ciąży u pacjentki bez czynników ryzyka cukrzycy należy:
A)
wykonać między 24. a 28. tygodniem ciąży test tolerancji z obciążeniem 75 g glukozy
B)
powtórzyć badanie glikemii na czczo
C)
zalecić dietę cukrzycową
D)
wykonać dobowy profil glikemii
E)
wykonać natychmiast test tolerancji z obciążeniem 75 g glukozy
E)
wykonać natychmiast test tolerancji z obciążeniem 75 g glukozy
60%
Ekstra! Glikemia 110 mg/dl na czczo to wynik nieprawidłowy, w dalszej kolejności powinno się wykonać pilnie OGTT z 75 g glukozy.
144
U 5 kobiet wykonano badanie w kierunku cukrzycy ciążowej za pomocą OGTT z 75 gramami glukozy. Wskaż wyniki świadczące o prawidłowej tolerancji węglowodanów:
A)
0 h - 97 mg/dl (5,3 mmol/l); 2 h - 129 mg/dl (7,1 mmol/l)
B)
0 h - 104 mg/dl (5,7 mmol/l); 2 h - 161 mg/dl (8,9 mmol/l)
C)
0 h - 90 mg/dl (5,0 mmol/l); 2 h - 156 mg/dl (8,6 mmol/l)
D)
0 h - 128 mg/dl (7,0 mmol/l); 2 h - 201 mg/dl (11,1 mmol/l)
E)
0 h - 87 mg/dl (4,8 mmol/l); 2 h - 150 mg/dl (8,3 mmol/l)
E)
0 h - 87 mg/dl (4,8 mmol/l); 2 h - 150 mg/dl (8,3 mmol/l)
60%
Pytanie kontrowersyjne.
Zgodnie z zaleceniami PTD "preferowaną metodą diagnostyki zaburzeń tolerancji węglowodanów jest wykonywanie OGTT".
Zgodnie z kryteriami rozpoznania cukrzycy ciążowej (GDM) na podstawie wyników 75 g OGTT:
glikemia na czczo wynosząca <92 mg/dl to wynik prawidłowy,
glikemia w 120. min OGTT wynosząca <153 mg/dl to wynik prawidłowy.
145
Ciąża u kobiet z nadciśnieniem przewlekłym jest ciążą wysokiego ryzyka i może wiązać się z wymienionymi powikłaniami, z wyjątkiem:
A)
porodu przedwczesnego w przebiegu niewydolności cieśniowo-szyjkowej
B)
wewnątrzmacicznego ograniczenie wzrostu płodu
C)
wystąpienia nałożonego stanu przedrzucawkowego
D)
przedwczesnego oddzielenia się łożyska prawidłowo usadowionego
E)
małowodzia
A)
porodu przedwczesnego w przebiegu niewydolności cieśniowo-szyjkowej
58%
Dobrze! Nadciśnienie tętnicze może prowadzić do porodu przedwczesnego (jednym z mechanizmów jest niewydolność cieśniowo-szyjkowa), jednak samo w sobie nie jest czynnikiem ryzyka niewydolności cieśniowo-szyjkowej. Etiologia NCS obejmuje przyczyny wrodzone, krótką szyjkę, urazy szyjki oraz czynniki biochemiczne i hormonalne (prostaglandyny, relaksyna).
146
Leczenie nadciśnienia tętniczego u kobiet w ciąży obejmuje stosowanie:
A)
inhibitorów konwertazy angiotensyny, metylodopy, labetalolu
B)
inhibitorów konwertazy angiotensyny, metylodopy, antagonistów receptora angiotensyny II
C)
labetalolu, nifedypiny, metylodopy
D)
diuretyków, antagonistów receptora angiotensyny II, labetalolu
E)
labetalolu, metylodopy, amiodaronu
C)
labetalolu, nifedypiny, metylodopy
92%
Świetnie! Lekami z wyboru w leczeniu nadciśnienia tętniczego w ciąży są:
metylodopa ,
labetalol ,
nifedypina w postaci o przedłużonym uwalnianiu .
147
Podstawowym lekiem stosowanym w długotrwałej terapii nadciśnienia tętniczego w ciąży jest:
A)
metyldopa
B)
peryndopryl
C)
enalapryl
D)
ramipiryl
E)
lizynopryl
A)
metyldopa
97%
Świetnie! Metylodopa to jeden z leków pierwszego wyboru w leczeniu nadciśnienia tętniczego w ciąży. Lek ma kategorię B wg FDA, jednak nie zaobserwowano szkodliwego działania na płód podczas stosowania w II i III trymestrze.
148
Które z wymienionych poniżej leków można zastosować u ciężarnej chorej leczonej z
powodu nadciśnienia tętniczego?
1. antagonistę receptora dla angiotensyny - walsartan
2. beta adrenolityk - metoprolol
3. centralnie działający lek antyadrenergiczny - metylodopa
4. antagonistę receptora aldosteronu - spironolakton
5. antagonistę wapnia - amlodypinę
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
2, 4, 5
D)
1
E)
3
B)
2, 3
66%
Dobrze. Są to leki dozwolone w ciąży. Co prawda lekami pierwszego wyboru powinna być metyldopa, labetalol lub nyfedypina, a metoprolol należy do drugiego rzutu, ale to wciąż prawidłowa odpowiedź.
149
Których leków nie powinno się stosować w leczeniu nadciśnienia tętniczego u
ciężarnych?
A)
labetalolu
B)
metyldopy
C)
nifedypiny
D)
enalaprylu
E)
wszystkie powyższe leki mogą być stosowane w leczeniu nadciśnienia tętniczego u
kobiet w ciąży
D)
enalaprylu
94%
Dobrze! Enalapryl należy do grupy ACEI. Jest on bezwzględnie przeciwskazany w czasie ciąży. Pamiętaj, że ACEI stosowane w I trymestrze ciąży są przyczyną poważnych wad wrodzonych (zwłaszcza w obrębie serca i naczyń oraz OUN. Natomiast ekspozycja w późniejszej ciąży skutkuje rozwojem niewydolności nerek płodu. Ponadto w wyniku działania inhibitorów konwertazy angiotensyny dochodzi niekiedy do rozwoju małowodzia oraz jego powikłania - zespołu Potter.
150
Który z wymienionych leków jest przeciwwskazany w leczeniu nadciśnienia tętniczego u
kobiety w ciąży?
A)
peryndopryl
B)
nifedypina w tabletkach o przedłużonym uwalnianiu
C)
metyldopa
D)
werapamil
E)
labetalol
A)
peryndopryl
83%
Dobrze! W ciąży przeciwwskazane są leki z grupy inhibitorów konwertazy angiotensyny, ze względu na ich działanie teratogenne.
151
W leczeniu farmakologicznym nadciśnienia tętniczego u kobiet ciężarnych bezwzględnie przeciwwskazane są:
A)
blokery kanałów wapniowych
B)
β-blokery
C)
diuretyki tiazydowe
D)
inhibitory kowertazy angiotensyny
E)
klonidyna
D)
inhibitory kowertazy angiotensyny
93%
Świetnie! Inhibitory konwertazy angiotensyny są bezwzględnie przeciwwskazane w ciąży. Udokumentowano ich działanie teratogenne (wady układu sercowo-naczyniowego i OUN). W późniejszym okresie ciąży upośledzają przepływ nerkowy u płodu, co powoduje niewydolność nerek, małowodzie, czego skutkiem są również hipoplazja płuc, deformacje twarzoczaszki i przykurcz kończyn (sekwencja Potter).
152
25-letnia kobieta zgłasza się w 20. tygodniu ciąży na badanie prenatalne. Zmierzone u
niej ciśnienie tętnicze wynosi 170/100 mm Hg. Który z leków powinien zostać zlecony tej
chorej?
A)
kaptopryl
B)
losartan
C)
atenolol
D)
klonidyna
E)
metyldopa
E)
metyldopa
71%
Świetnie!Zgodnie z rekomendacjami ESC z 2018 r. dotyczącymi leczenia chorób sercowo-naczyniowych w ciąży w w przypadku SBP ≥170 mm Hg lub DBP ≥110 mm Hg rozpoznajemy stan nagły i wprowadzamy leczenie hipotensyjne z użyciem labetalolu i.v., metylodopy lub nifedypiny p.o.
Metylodopa jest jednym z leków pierwszego wyboru w leczeniu nadciśnienia tętniczego w ciąży. Zgodnie z Rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Perinatologów dotyczącymi postępowania w nadciśnieniu tętniczym u kobiet w ciąży z 2019 r. powinniśmy skierować pacjentkę do szpitala i podać leki hipotensyjne ze wskazań nagłych (skurczowe ciśnienie tętnicze ≥160 mm Hg i/lub rozkurczowe ≥110 mm Hg uzyskane w kilku pomiarach w ciągu 15–30 min ). Zalecanymi lekami w tym przypadku są labetalol i.v., hydralazyna i.v., nifedypina p.o. ).
153
U pacjentek z ciężką preeklampsją, zarówno w profilaktyce drgawek jak i w przerywaniu napadów drgawkowych, lekiem z wyboru jest:
A)
atosiban podawany dożylnie
B)
atosiban podawany domięśniowo
C)
siarczan magnezu podawany dożylnie
D)
siarczan magnezu podawany domięśniowo
E)
glukonian wapnia podawany dożylnie
C)
siarczan magnezu podawany dożylnie
63%
Dobrze! Siarczan magnezu podawany i.v. stosuje się w przypadku profilaktyki i leczenia rzucawki w ciężkim stanie przedrzucawkowym. Na początku podaj 4–6 g siarczanu magnezu w ciągu 30 min, następnie 1 g/h przez co najmniej 24 h. Dodatkową korzyścią z podania siarczanu magnezu jest neuroprotekcja płodu w porodach przedwczesnych przed terminem 31 tygodni i 6 dni ciąży.
154
U pacjentki w stanie przedrzucawkowym po podaniu hydralazyny i siarczanu magnezu nagle pojawiła się niewydolność oddechowa. Jej prawdopodobną przyczyną jest:
A)
rozwijająca się rzucawka
B)
toksyczne działanie hydralazyny
C)
toksyczne działanie siarczanu magnezu
D)
zatorowość płucna
E)
zawał serca
C)
toksyczne działanie siarczanu magnezu
52%
Dobrze! Jeżeli podajesz pacjentce siarczan magnezu i.v., pacjentka musi być ona monitorowana, ponieważ lek ten może spowodować niewydolność oddechową. Monitoruj odruch rzepkowy, częstość oddechów i diurezę. Jeżeli stwierdzisz u pacjentki niewydolność oddechową , natychmiast zaprzestań podawania leku, zabezpiecz drogi oddechowe, podaj tlen, a następnie podaj swoistą odtrutkę, czyli glukonian wapnia.
155
Do objawów klinicznych stanu przedrzucawkowego zalicza się:
ból głowy
zaburzenia widzenia
nudności i wymioty
wzrastająca aktywność enzymów wątrobowych
nadpłytkowość
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 3
C)
2, 4, 5
D)
1, 2, 3 ,4
E)
wszystkie wymienione
D)
1, 2, 3 ,4
60%
Dobrze! Stan przedrzucawkowy jest zespołem objawów chorobowych, które pojawiają się po 20. tygodniu ciąży, w trakcie porodu lub w okresie połogu. Do objawów zalicza się:
nadciśnienie tętnicze
, białkomocz, ból głowy, zaburzenia widzenia, bóle nadbrzusza, a w badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie kreatyniny, wzrost aktywności enzymów wątrobowych oraz małopłytkowość.
156
Do obrazu klinicznego zespołu HELLP zalicza się:
podwyższona aktywność enzymów wątrobowych
małopłytkowość
hemoliza
nadpłytkowość
obniżone stężenie bilirubiny pośredniej
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 3, 4
C)
1, 3, 5
D)
2, 3, 5
E)
3, 4, 5
A)
1, 2, 3
92%
Świetnie! Nazwa zespołu to akronim od pierwszych liter składowych tego zespołu:
Hemolysis – hemoliza (rozpoznawana na podstawie zwiększenia stężenia LDH ≥600 IU/l i/lub stężenia bilirubiny >1,2 mg/dl),
Elevated Liver enzymes – zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych (AST lub ALT ≥70 IU/l),
Low Platelet count – małopłytkowość (liczba płytek <100 000/μl).
Zespół HELLP jest jednym z najcięższych powikłań w ciąży, może pojawić się również w połogu. W patogenezie zwraca się uwagę na uszkodzenie śródbłonka naczyń, ich skurczu oraz agregacji płytek krwi (małopłytkowość z powodu wewnątrznaczyniowej aktywacji i zużycia płytek krwi). Krzepnięcie krwi w naczyniach wątroby powoduje odkładanie złogów fibryny, co powoduje zmniejszenie przepływu przez narząd, jego niedotlenienie oraz powstanie zawałów, krwiaków podtorebkowych, może dojść do pęknięcia wątroby. Uszkodzenie wątroby cechuje się więc zwiększeniem aktywności aminotransferaz. Z powodu wewnątrznaczyniowej fragmentacji erytrocytów dochodzi do ich hemolizy – jest to mikroangiopatyczna niedokrwistość hemolityczna.
157
Nieleczona niedokrwistość z niedoboru żelaza u kobiet ciężarnych może być przyczyną:
zahamowania wewnątrzmacicznego wzrostu płodu
porodu przedwczesnego
wydłużenia czasu trwania ciąży
wad rozwojowych
przedłużającego się porodu
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4, 5
B)
1, 3, 4, 5
C)
1, 2, 3, 4
D)
1, 2, 3, 5
E)
3, 4, 5
A)
1, 2, 4, 5
51%
Świetnie! Niedokrwistość zwiększa ryzyko wad wrodzonych , IUGR, poronienia, porodu przedwczesnego i obumarcia wewnątrzmacicznego, a także nieprawidłowej czynności skurczowej macicy podczas porodu (a zbyt słaba sprzyja wydłużeniu czasu trwania porodu).
158
Graniczna wartość hemoglobiny, poniżej której rozpoznaje się niedokrwistość w czasie ciąży:
A)
jest wyższa niż poza ciążą, ponieważ w czasie ciąży wzrost objętości krwi krążącej nie nadąża za zwiększeniem się produkcji erytrocytów
15%
B)
jest niższa niż poza ciążą, ponieważ w czasie ciąży wzrost produkcji erytrocytów nie nadąża za wzrostem objętości krwi krążącej
76%
C)
nie zmienia się w czasie ciąży
5%
D)
nie ma znaczenia, ponieważ niedokrwistość w ciąży rozpoznaje się tylko na podstawie oceny hematokrytu
0%
E)
zależy od wyjściowego poziomu hemoglobiny przed ciążą
B)
jest niższa niż poza ciążą, ponieważ w czasie ciąży wzrost produkcji erytrocytów nie nadąża za wzrostem objętości krwi krążącej
76%
Świetnie! U kobiet niebędących w ciąży graniczną wartością stężenia hemoglobiny, poniżej której rozpoznaje się niedokrwistość, jest 12 g/dl. Natomiast u kobiet w ciąży niedokrwistość rozpoznajemy, jeśli stężenie hemoglobiny wynosi poniżej 11 g/dl. Wynika to z tego, że w ciąży wzrasta objętość osocza o ok. 50%, natomiast objętość erytrocytów o ok. 30%, w efekcie zmniejsza się hematokryt i stężenie hemoglobiny, a największa hemodylucja występuje w 24–26. tc. Mówimy o tzw. fizjologicznej niedokrwistości ciężarnych.
159
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa w wywiadzie jest wskazaniem do:
A)
założenia profilaktycznego szwu okrężnego na szyjkę macicy
B)
założenia szwu okrężnego na szyjkę macicy przy wystąpieniu czynności skurczowej macicy do 28. tygodnia ciąży
C)
założenia ratunkowego szwu okrężnego na szyjkę macicy przy objawach infekcji pochwowej wraz z wdrożeniem antybiotykoterapii
D)
częstego monitorowania długości szyjki macicy w badaniu USG
E)
zalecenia diety bogatej w wapń w celu poprawy konsystencji szyjki macicy
A)
założenia profilaktycznego szwu okrężnego na szyjkę macicy
59%
Dobrze! Niewydolność cieśniowo-szyjkową rozpoznajemy, jeśli w czasie ciąży dochodzi do zgładzania i skracania się szyjki macicy oraz rozwierania jej kanału, bez towarzyszącej czynności skurczowej . Jeśli u kobiety stwierdza się wystąpienie co najmniej 3 strat ciąż w II trymestrze (na skutek bezbolesnego rozwierania szyjki), zaleca się założenie szwu okrężnego na szyjkę macicy w 13–14. tc. (szew profilaktyczny).
160
Do przyczyn występowania niewydolności cieśniowo-szyjkowej zalicza się:
zaburzenia wrodzone
urazy szyjki macicy
stan po konizacji szyjki macicy
ciążę wielopłodową
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
tylko 1
B)
1, 2
C)
tylko 4
D)
wszystkie wymienione
E)
żadna z wymienionych
D)
wszystkie wymienione
91%
Świetnie! Do przyczyn niewydolności cieśniowo-szyjkowej zaliczamy przyczyny:
wrodzone (hipoplazja szyjki, narażenie na dietylostilbestrol w okresie płodowym)
urazy szyjki (stan po konizacji, nieprawidłowe zaopatrzenie pęknięcia szyjki po porodzie, inne operacje przeprowadzane na szyjce macicy, mechaniczne rozszerzanie kanału szyjki),
czynnościowe (np. w ciąży wielopłodowej), hormonalne i biochemiczne (relaksyna, prostaglandyny).
Niewydolność cieśniowo-szyjkowa jest jedną z przyczyn krótkiej szyjki macicy, do innych zaliczają się ponadto:
infekcja wewnątrzmaciczna,
ograniczone działanie progesteronu,
poród przedwczesny w wywiadzie,
wiek <20 lat i >35 lat, BMI <19,8 kg/m2, rasa czarna.
161
Leczenie operacyjne niewydolności cieśniowo-szyjkowej opiera się na założeniu szwu okrężnego na szyjkę macicy. Jakie warunki muszą być spełnione przed przystąpieniem do operacji założenia szwu okrężnego?
prawidłowy rozwój płodu
płód żywy
brak czynności skurczowej macicy
prawidłowa biocenoza pochwy
wiek ciążowy powyżej 28. tyg. ciąży
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
2, 3, 4, 5
B)
1, 3, 4, 5
C)
1, 2, 3, 4
D)
wszystkie wymienione
E)
1, 2
C)
1, 2, 3, 4
69%
Fantastycznie! Szew okrężny można założyć, jeśli:
płód rozwija się prawidłowo (przeciwwskazaniem do założenia szwu są wady rozwojowe płodu lub zgon wewnątrzmaciczny),
nie występuje krwawienie z jamy macicy, czynność skurczowa (objaw zagrażającego porodu przedwczesnego) ani nie doszło do pęknięcia pęcherza płodowego,
biocenoza pochwy jest prawidłowa (I lub II stopień czystości pochwy).
Szew zakłada się przed 28. tc. (a nie po 28. tc.), optymalnie na początku II trymestru ciąży.
162
Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia niepowściągliwych wymiotów ciężarnych należą:
palenie papierosów
bulimia
otyłość
ciąża u nieródki
zaburzenia metabolizmu lipidów
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3, 5
B)
2, 3, 5
C)
2, 3, 4, 5
D)
1, 2, 3, 4
E)
wszystkie wymienione
C)
2, 3, 4, 5
32%
Świetnie! Wszystkie wymienione stany sprzyjają wystąpieniu niepowściągliwych wymiotów ciężarnych. Inne czynniki ryzyka: zaburzenia perystaltyki żołądka, niedoczynność przysadki mózgowej, dysfunkcja ciałka żółtego, niepowściągliwe wymioty ciężarnych w poprzedniej ciąży, niedoczynność kory nadnerczy, nadczynność przytarczyc, zaburzenia funkcji wątroby.
163
Do powikłań położniczych prowadzących do zespołu DIC (rozsiane krzepnięcie wewnątrznaczyniowe) nie należy:
A)
zator płynem owodniowym
B)
przedwczesne oddzielenie łożyska prawidłowo usadowionego
C)
zespołu HELLP
D)
rzucawka poporodowa
E)
hipotrofia płodu w przebiegu niewydolności łożyska
E)
hipotrofia płodu w przebiegu niewydolności łożyska
48%
Brawo! Inne położnicze przyczyny DIC to krwotok poporodowy, łożysko przodujące, wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, ciężki stan przedrzucawkowy, rzucawka, ostre ciążowe stłuszczenie wątroby, poronienie septyczne, zakażenie wewnątrzmaciczne.
164
Cechą charakterystyczną dla zakrzepowej plamicy małopłytkowej u ciężarnej nie jest:
A)
niedokrwistość hemolityczna mikroangiopatyczna
B)
zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
C)
małopłytkowość
D)
niewydolność nerek
E)
gorączka
B)
zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
28%
Dobrze! DIC nie jest typową cechą zakrzepowej plamicy małopłytkowej (TTP). Może wystąpić w przypadku nasilonej hemolizy lub sepsy.
5 charakterystycznych cech TTP to:
trombocytopenia,
gorączka,
niewydolność nerek,
niedokrwistość hemolityczna mikroangiopatyczna,
objawy neurologiczne.
165
25-letnia ciężarna w 12. tygodniu pierwszej ciąży wykonała badanie przeciwciał przeciwko toksoplazmozie. Otrzymała wynik IgG – 300 j.m./ml, IgM (–). Wynik sprzed dwóch lat, jaki przyniosła ze sobą na wizytę był następujący: IgG – 480 j.m./ml, IgM (–). Należy ją poinformować, że:
A)
istnieje u niej wysokie ryzyko zakażenia Toxoplasma gondii przy spożywaniu surowego mięsa, brudnych warzyw i owoców
B)
musi powtarzać oznaczania przeciwciał przeciwko toksoplazmozie co 6–8 tyg. do końca ciąży
C)
powinna otrzymać leczenie przeciwpierwotniakowe
D)
przebyła toksoplazmozę przed ciążą (najprawdopodobniej było to zarażenie bezobjawowe) i płodowi nie zagraża świeże zarażenie
E)
konieczne jest wdrożenie diagnostyki inwazyjnej zakażenia (amniocenteza, pozyskiwanie cyst pierwotniakowych w płynie owodniowym)
D)
przebyła toksoplazmozę przed ciążą (najprawdopodobniej było to zarażenie bezobjawowe) i płodowi nie zagraża świeże zarażenie
91%
Brawo! U tej kobiety nie występują przeciwciała w klasie IgM świadczące o świeżym zarażeniu, a miano przeciwciał IgG spada. Prawdopodobnie pacjentka przeszła to zakażenie kilka lat wcześniej, dlatego w obecnej ciąży nie istnieje zagrożenie dla płodu. U kobiet ciężarnych przesiewowo wykonuje się badania w kierunku toksoplazmozy (stężenie przeciwciał IgG i IgM) podczas pierwszej wizyty w ciąży (do 10. tygodnia) oraz pomiędzy 21. a 26. tc. (stężenie przeciwciał IgM), jeśli pierwsze oznaczenie było ujemne.
166
U kobiety lat 32 w 14. tygodniu ciąży wystąpiły silne nudności i wymioty z towarzyszącą utratą masy ciała, dyselektrolitemią, transaminezemią. W diagnostyce różnicowej uwzględnisz niepowściągliwe wymioty ciężarnej, do których predysponują:
nadczynność tarczycy
zakażenie H. pylori
otyłość
wcześniejsze zaburzenia psychiczne
wiek
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2
B)
2, 4
C)
1, 2, 4
D)
2
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
72%
Świetnie! Czynnikami predysponującymi do wystąpienia niepowściągliwych wymiotów ciężarnych są:
zaburzenia endokrynologiczne: nadczynność tarczycy, nadczynność przytarczyc, niedoczynność nadnerczy, niedoczynność przysadki mózgowej,
otyłość, dyslipidemia,
zaburzenia funkcji wątroby,
występowanie zaburzeń odżywiania, skłonność do depresji, stres,
zaburzenia perystaltyki żołądka, zakażenie Helicobacter pylori,
dysfunkcja ciałka żółtego.
Ponadto częściej występują w pierwszej ciąży, w ciąży wielopłodowej, w zaśniadzie groniastym i u kobiet, u których takie powikłanie pojawiło się w poprzedniej ciąży.
Zaawansowany wiek matki obniża ryzyko wystąpienia niepowściągliwych wymiotów ciężarnych (częściej pojawiają się u kobiet w pierwszej ciąży i w młodszym wieku).
167
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące łożyska:
A)
razem z pępowiną i błonami płodowymi tworzy popłód
B)
masa łożyska w przybliżeniu stanowi 500 g
C)
o wykształconym łożysku można mówić dopiero w połowie II trymestru
D)
zraz łożyska to jednostka morfologiczno-czynnościowa łożyska
E)
żyła pępkowa prawa zanika we wczesnym okresie życia płodowego
C)
o wykształconym łożysku można mówić dopiero w połowie II trymestru
39%
Dobrze! To jest błędna informacja – całkowicie wykształcone łożysko istnieje już pod koniec I trymestru ciąży.
168
Brak krwawienia miesiączkowego po zapłodnieniu i zagnieżdżeniu się jaja płodowego w endometrium jest spowodowany:
A)
brakiem degeneracji ciałka żółtego i zwiększającą się produkcją progesteronu i estrogenów z powodu wzrastającego poziomu gonadotropiny kosmówkowej
B)
brakiem degeneracji ciałka żółtego i zwiększającą się produkcją progesteronu i estrogenów z powodu spadającego poziomu prolaktyny
C)
brakiem degeneracji ciałka żółtego z powodu przejmowania przez łożysko produkcji progesteronu i estrogenów
D)
degeneracją ciałka żółtego z powodu przejmowania przez łożysko produkcji progesteronu i estrogenów
E)
degeneracją ciałka żółtego z powodu wzrastającego poziomu prolaktyny
A)
brakiem degeneracji ciałka żółtego i zwiększającą się produkcją progesteronu i estrogenów z powodu wzrastającego poziomu gonadotropiny kosmówkowej
79%
Świetnie! Jeśli dojdzie do zapłodnienia i zagnieżdżenia blastocysty w jamie macicy i powstania trofoblastu (z zewnętrznej warstwy komórek otaczającej zarodek), nie zanika ciałko żółte. Trofoblast produkuje hCG, która stymuluje ciałko żółte do produkcji progesteronu – jest to jedyne źródło tego hormonu we wczesnej ciąży.
Progesteron zapewnia przemiany sekrecyjne endometrium, które ulega pogrubieniu i rozpulchnieniu w drugiej połowie cyklu miesiączkowego. Ponadto progesteron odpowiada za prawidłowy przebieg implantacji i ciąży.
169
Infekcja wewnątrzmaciczna nie może spowodować:
A)
zespołu Downa
B)
wodogłowia
C)
tachykardii płodu
D)
porodu przedwczesnego
E)
przedwczesnego pęknięcia błon płodowych
A)
zespołu Downa
96%
Dobrze! Zespół Downa jest spowodowany najczęściej trisomią chromosomu 21. Przyczyną są zaburzenia chromosomalne, a nie czynniki infekcyjne.
170
Przeciwwskazaniem do pożycia seksualnego u ciężarnej nie jest:
A)
ciąża mnoga
B)
niewydolność szyjki macicy
C)
łożysko przodujące
D)
zakażenie dróg moczowych
E)
położenie miednicowe płodu
E)
położenie miednicowe płodu
50%
Świetnie! Przeciwwskazaniem do utrzymywania aktywności seksualnej nie jest ciąża o prawidłowym przebiegu. Zwiększone ryzyko powikłań (poronienie, poród przedwczesny, przedwczesne pęknięcie błon płodowych) dotyczy kobiet z:
zakażeniem układu moczowego lub dróg rodnych,
niewydolnością cieśniowo-szyjkową,
łożyskiem przodującym
poronieniem zagrażającym,
zagrażającym porodem przedwczesnym,
ciążą wielopłodową.
171
W okresie ciąży heparyna niskocząsteczkowa:
A)
działa tokolitycznie
B)
przyspiesza dojrzewanie płuc płodu
C)
zapobiega poronieniom u kobiet z dziedziczną trombofilią
D)
zmniejsza ryzyko przedwczesnego odklejenia łożyska
E)
nie powinna być stosowana ze względu na jej działanie teratogenne
C)
zapobiega poronieniom u kobiet z dziedziczną trombofilią
59%
Świetnie! Wrodzone trombofilie (czyli stany predysponujące do nadkrzepliwości, np. zespół antyfosfolipidowy) przede wszystkim predysponują do wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, dodatkowo należą do jednych z przyczyn poronień nawracających i utraty ciąży. Działaniem zapobiegającym powikłaniom jest więc stosowanie leku przeciwkrzepliwego, jakim jest heparyna drobnocząsteczkowa.
172
Wskaż leki, których stosowanie w ciąży jest bezpieczne:
1. związki glinu w terapii refluksu żołądkowo-przełykowego
2. niesteroidowe leki przeciwzapalne z grupy nieselektywnych inhibitorów cyklooksygenazy
3. nystatyna w terapii chorób infekcyjnych
4. nitrofurantoina i furazydyna w leczeniu zakażeń układu moczowego
5. inhibitory konwertazy angiotensyny w leczeniu nadciśnienia tętniczego
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 4
B)
1, 2, 4
C)
2, 3, 5
D)
1, 3
E)
tylko 1
D)
1, 3
32%
W przypadku choroby refluksowej przełyku podstawę stanowi leczenie niefarmakologiczne, czyli modyfikacja stylu życia i dieta. Spośród leków można stosować leki zobojętniające (preparaty kwasu alginowego i związki glinu). W określonych sytuacjach, w razie nieskuteczności leków zobojętniających, można zastosować:
lek osłaniający błonę śluzową żołądka – sukralfat (sól glinowa siarczanu sacharozy, kategoria B wg FDA),
antagonistów rec. H2 (ranitydyna, kategoria B wg FDA),
IPP (w ciąży zalecany omeprazol, kategoria C)
173
Z niżej wymienionych wskaż najbezpieczniejszy lek, który można zastosować u kobiety
w ciąży:
A)
metamizol
B)
fentanyl
C)
morfina
D)
paracetamol
E)
drotaweryna
D)
paracetamol
85%
Doskonale! Paracetamol (kategoria B według FDA) to najbezpieczniejszy środek stosowany u kobiet ciężarnych w celu łagodzenia bólu i gorączki pod warunkiem, że jest stosowany krótkotrwale.
174
Pacjentka w 26. tygodniu ciąży uległa wypadkowi komunikacyjnemu, w efekcie przebyła leczenie operacyjne i otrzymała 2 leki oznaczone kategorią B wg klasyfikacji amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA). Kategoria B oznacza, że:
A)
lek wykazuje udokumentowane ryzyko uszkodzenia płodu
B)
lek posiada udokumentowane ryzyko uszkodzenia płodu, ale korzyści wynikające z jego podania uzasadniają jego zastosowanie
C)
w badaniach na zwierzętach lek powodował uszkodzenia płodów, ale brak jest badań przeprowadzonych na kobietach ciężarnych, korzyści z podania przewyższają potencjalne ryzyko uszkodzenia płodu
D)
lek jest względnie bezpieczny w ciąży, badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego, ale brak jest badań przeprowadzonych na kobietach ciężarnych
E)
badania na kobietach ciężarnych nie wykazały działania teratogennego leku
D)
lek jest względnie bezpieczny w ciąży, badania na zwierzętach nie wykazały działania teratogennego, ale brak jest badań przeprowadzonych na kobietach ciężarnych
61%
Brawo! Do kategorii B należą leki, których stosowanie jest względnie bezpieczne, co udowodniono w badaniach na zwierzętach.
175
Na Izbę Przyjęć zgłasza się 27-letnia pacjentka w 29. tygodniu pierwszej ciąży. Od kilku godzin gorączkuje do 38,3⁰C, dwa razy zwymiotowała, skarży się również na ból pleców. W kontrolnym USG stwierdza się żywy płód o biometrii odpowiadającej tygodniowi ciąży, prawidłowe łożysko w dnie macicy oraz pełen pęcherz moczowy. Brzuch jest miękki, bolesny w okolicy podbrzusza. W badaniu przez pochwę nie stwierdza się bolesności przy poruszaniu szyjką macicy. Opukiwanie okolicy lędźwiowej jest dla pacjentki bardzo bolesne, szczególnie po stronie lewej. Wskaż najbardziej prawdopodobne rozpoznanie:
A)
ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
B)
ostre zapalenie pęcherza moczowego
C)
kamica nerkowa lewostronna
D)
ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
E)
wodonercze z powodu ucisku ciężarnej macicy na moczowód
D)
ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek
47%
Świetnie! Pacjentka prezentuje objawy ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek: ból w okolicy lędźwiowej, ból brzucha, gorączkę i wymioty oraz dodatni objaw Goldflama (zazwyczaj występuje jednostronnie). Badanie ginekologiczne oraz USG nie wskazują, aby przyczyną dolegliwości był stan związany z ciążą. Zleć badanie ogólne i posiew moczu i koniecznie przyjmij pacjentkę do szpitala w celu włączenia antybiotykoterapii.
176
Kobieta, lat 20, w 34. tygodniu ciąży, skarży się na bóle głowy, zaburzenia widzenia i
nudności oraz obrzęki. W badaniu fizykalnym: częstość oddechów 32/min, osłuchowo
trzeszczenia nad polami płucnymi, częstość pracy serca – 120/min, w EKG wąskie,
miarowe zespoły QRS, ciśnienie krwi – 190/110 mm Hg. W czasie badania doszło do
napadu drgawek. Jaki lek i w jakiej dawce należy zastosować?
A)
adenozyna 6 mg i.v.
B)
furosemid 5 mg i.v.
C)
morfina 3–5 mg i.v.
D)
relanium 40 mg i.v.
E)
siarczan magnezu 4 g i.v.
E)
siarczan magnezu 4 g i.v.
85%
Świetnie! Wymienione objawy wskazują na stan przedrzucawkowy:
nadciśnienie tętnicze (skurczowe ≥160 mm Hg i/lub rozkurczowe ≥110 mm Hg),
obrzęk płuc (trzeszczenia nad polami płucnymi, tachykardia, tachypnoë) i obrzęki (mogą wskazywać na niewydolność serca),
ból głowy, zaburzenia widzenia (powikłania neurologiczne) – są to jedne z objawów zagrażającej rzucawki.
Doszło do napadu drgawek (rzucawki), w tym przypadku powinieneś zastosować siarczanu magnezu (4–6 g i.v. w ciągu 30 min, następnie wlew 1–2 g/h) oraz dożylne leczenie hipotensyjne (labetalol lub hydralazyna) . Wystąpienie rzucawki jest wskazaniem do natychmiastowego ukończenia ciąży.
177
Do SOR-u położniczo-ginekologicznego zgłosiła się 28-letnia kobieta, która kolejny raz w domu nagle zemdlała. W trakcie przyjęcia do szpitala była blada, spocona na twarzy, miała przyśpieszone tętno. Temperatura ciała 36,6°C. Zaniepokoiło ją, że ostatnią miesiączkę miała przed 8 tygodniami, mimo założenia przed rokiem antykoncepcyjnej wkładki wewnątrzmacicznej. Wstępne badanie ginekologiczne wykazało: delikatne krwawienie z pochwy, nieco powiększoną macicę, bolesny opór w rzucie lewych przydatków oraz ciastowaty guz w zatoce Douglasa. Objawy te przemawiają za rozpoznaniem:
A)
ciąży pozamacicznej − poronienie trąbkowe
B)
ciąży szyjkowej
C)
ciąży prawidłowo zlokalizowanej – poronienie niezupełne
D)
ostrego zapalenia przydatków
E)
raka jajnika
A)
ciąży pozamacicznej − poronienie trąbkowe
79%
Dobrze! Dolegliwości bólowe oraz krwawienie, a także wynik badania USG wskazują na ciążę pozamaciczną, której najczęstszym powikłaniem jest właśnie poronienie trąbkowe. Ciąża zagnieżdżona w bańce jajowodu nie jest w stanie się rozwijać i dochodzi do jej obumarcia, a oddzielone od błony śluzowej jajowodu jajo płodowe zostaje wydalone w kierunku ujścia jajowodu. Występują dolegliwości takie jak w przedstawionym przypadku (ból podbrzusza, krwawienie z dróg rodnych).
Ciastowatą masą w zatoce Douglasa (zagłębienie odbytniczo-maciczne) może być:
krwiak okołojajowodowy, który powstał w następstwie krwawienia z jajowodu (zanim dojdzie do poronienia trąbkowego, pęka pokrywa utworzona z błony śluzowej jajowodu), a następnie pod wpływem ciążenia opada do zagłębienia maciczno-pochwowego,
krwiak zamaciczny – krew krzepnie w zatoce Douglasa (w badaniu przedmiotowym można wyczuć ciastowaty guz).
Ponadto w badaniu przez pochwę stwierdzono rozpulchnienie i powiększenie macicy (wynik działania hormonów ciążowych) oraz pogrubienie jajowodu (w przypadku powstania krwiaka okołojajowodowego), co jest typowe dla poronienia trąbkowego.
178
Prawidłowa częstość akcji serca płodu to:
A)
160−180 uderzeń/minutę
B)
110−160 uderzeń/minutę
C)
100−120 uderzeń/minutę
D)
80−100 uderzeń/minutę
E)
60−80 uderzeń/minutę
B)
110−160 uderzeń/minutę
83%
Prawidłowa częstość podstawowa pracy serca płodu waha się w granicach 110–160 uderzeń/min. Świadczy ona najczęściej o dobrostanie płodu.
179
Bradykardię u płodu definiuje się jako:
A)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 100 uderzeń na minutę, trwające przynajmniej 15 minut
B)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 110 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 10 minut
C)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 110 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 15 minut
D)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 120 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 10 minut
E)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 120 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 15 minut
B)
zwolnienie podstawowej czynności serca płodu poniżej 110 uderzeń na minutę trwające przynajmniej 10 minut
55%
Ekstra! Bradykardię u płodu potwierdza obecna przez co najmniej 10 min czynność serca poniżej 110 uderzeń na minutę.
180
Korzystnym rokowniczo zjawiskiem w zapisie kardiotokograficznym (KTG) jest obecność:
A)
deceleracji
B)
oscylacji sinusoidalnej
C)
tachykardii
D)
akceleracji
E)
bradykardii
D)
akceleracji
84%
Świetnie! Akceleracja to przyspieszenie podstawowej czynności serca płodu o >15 uderzeń/min trwające >15 s i <10 min. W większości przypadków akceleracje towarzyszą aktywności ruchowej płodu i wskazują na dobrostan płodu (brak hipoksji czy kwasicy). Ich brak może pojawić się podczas snu płodu (nieobecność przez maksymalnie 50 min).
181
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące analizy zapisu kardiotokograficznego (KTG):
1. zmienność krótkoterminowa (STV) jest szczególnie pomocna w przewidywaniu ryzyka wystąpienia kwasicy metabolicznej u płodu
2. prawidłowa częstość rytmu serca płodu (FHR) wynosi 100−160 uderzeń/minutę
3. brak akceleracji w zapisie do 180 minut uważa się za prawidłowy i traktuje jako wyraz głębokiego snu płodu
4. prawidłowa zmienność długoterminowa (LTV) wynosi 5−25 uderzeń/minutę
5. rytm sinusoidalny świadczy o wysokim stopniu zagrożenia płodu
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3, 5
B)
1, 5
C)
2, 3
D)
1, 4, 5
E)
2, 3, 4
D)
1, 4, 5
62%
Dobrze! Prawidłowa podstawowa czynność serca płodu (FHR) wynosi 110–160 uderzeń/min. Zmienność czynności serca płodu wynosząca 5–25 uderzeń/min to inaczej oscylacja falująca, która stanowi element prawidłowego zapisu. Zmienność krótkoterminowa może wzrastać lub się obniżać, zwłaszcza jeśli rozwija się niewydolność łożyska i niedostatecznym zaopatrzeniem płodu w tlen (a niedotlenienie może skutkować kwasicą metaboliczną płodu). Zapis sinusoidalny świadczy o zagrożeniu płodu (wskazuje na utratę zmienności czynności pracy serca w wyniku utraty kontroli przez OUN).
182
Wskaż fałszywe stwierdzenie dotyczące interpretacji zapisu KTG:
A)
występowanie akceleracji sporadycznych potwierdza dobrostan płodu
B)
bradykardia w przedziale 100–110 uderzeń na minutę nie odzwierciedla zagrożenia płodu
C)
monitorowanie kardiotokograficzne należy rozpocząć, gdy płód uzyska dojrzałość dającą szansę na samodzielne życie poza jamą macicy
D)
deceleracje to trwające 20 sekund i dłużej zwolnienia podstawowej częstości serca płodu o co najmniej 10 uderzeń na minutę
E)
deceleracje wczesne stanowią lustrzane odbicie wykresu skurczu macicy
D)
deceleracje to trwające 20 sekund i dłużej zwolnienia podstawowej częstości serca płodu o co najmniej 10 uderzeń na minutę
39%
Świetnie! Deceleracją nazywamy zwolnienie podstawowej częstości rytmu serca płodu (FHR) o co najmniej 15 uderzeń/min trwające przez co najmniej 10 s . Wg terminologii FIGO, uwzględnionej w wydaniu III z 2020 r., deceleracja to zwolnienie FHR o >15 uderzeń/min przez >15 s.
183
Prawidłowy kardiotokograficzny test niestresowy w ciąży charakteryzuje się między innymi:
podstawową czynnością serca płodu − 100/min
podstawową czynnością serca płodu − 150/min
skaczącą zmiennością czynności serca płodu
brakiem akceleracji
brakiem deceleracji
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
2, 4
C)
2, 3
D)
2, 5
E)
3, 5
D)
2, 5
74%
Świetnie! Częstość podstawowa w granicach 110–160 uderzeń/min oraz brak deceleracji są to cechy prawidłowego zapisu KTG. Dodatkowo powinny wystąpić akceleracje związane z aktywnością ruchową płodu.
184
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące testu oksytocynowego:
należy do testów stresowych
jest testem biofizycznym oceniającym wydolność łożyska
wynik pozytywny stwierdza się na podstawie obecności deceleracji późnych po co najmniej połowie skurczów
jest testem stosowanym z wyboru u ciężarnych z łożyskiem przodującym
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
wszystkie poprawne
B)
1, 3, 4
C)
tylko 4
D)
1, 2, 3
E)
tylko 1
D)
1, 2, 3
44%
Świetnie! Test oksytocynowy należy do testów stresowych oceniających wydolność łożyska i jego rezerwę oddechową. Dodatni wynik testu stresowego oznacza obecność późnych deceleracji po >50% wyindukowanych skurczach macicy . Jego dodatni wynik świadczy o zagrożeniu płodu, ponieważ wskazuje na jego niedotlenienie i upośledzenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Oksytocyna stymuluje czynność skurczową mięśnia macicy, w związku z tym nie może być podana w stanach, które stanowią przeciwwskazania do porodu drogą pochwową.
185
Do czynników mogących zaburzać wzrastanie płodu nie należy:
A)
niedobór masy ciała matki przed ciążą
B)
wiek matki poniżej 16. rż.
C)
otyłość lub duży przyrost masy ciała matki w czasie ciąży
D)
dieta matki bogata w kwas foliowy
E)
cukrzyca ciążowa
D)
dieta matki bogata w kwas foliowy
78%
Dobrze! Dieta matki bogata w kwas foliowy nie należy do czynników mogących zaburzać wzrastanie płodu. U kobiet ciężarnych zapotrzebowanie na kwas foliowy wzrasta, ponieważ nasileniu ulegają procesy erytropoezy, produkcja hemoglobiny, kwasów nukleinowych i innych białek – powszechnie występuje jego niedobór. Dlatego każda kobieta planująca ciążą (w okresie min. 12 tygodni przed koncepcją) i ciężarna powinna suplementować kwas foliowy, aby zapobiec wystąpieniu wad rozwojowych i powikłań ciąży.
186
U ciężarnej w 41. tygodniu ciąży podłączono zapis KTG. Stwierdzono podstawową akcję serca na poziomie 145 uderzeń na minutę. Od 20 minut pojawiają się spadki tętna do 110/minutę na szczycie każdego skurczu. Zapis taki świadczy o:
A)
niewydolności maciczno-łożyskowej i jest sygnałem alarmującym, bowiem poprzedza wewnątrzmaciczną śmierć płodu
B)
ucisku główki i podrażnieniu nerwu błędnego i nie stanowi niepomyślnego objawu, jeśli nie kojarzy się z przedłużonymi zmianami podstawowej akcji serca
C)
wskazaniu do skrócenia II okresu porodu
D)
zagrażającej wewnątrzmacicznej zamartwicy płodu i konieczności rozważenia wykonania cięcia cesarskiego
E)
żadnym z wymienionych
B)
ucisku główki i podrażnieniu nerwu błędnego i nie stanowi niepomyślnego objawu, jeśli nie kojarzy się z przedłużonymi zmianami podstawowej akcji serca
64%
Dobrze! Jeżeli deceleracje rozpoczynają się w początkowej fazie skurczu, uzyskują najniższe wartości na szczycie skurczu i ustępują razem z ustępowaniem skurczów macicy, to są one spowodowane pobudzeniem nerwu błędnego przez ucisk na główkę płodu w kanale rodnym i nie powinny cię niepokoić. Są to tzw. deceleracje wczesne.
187
Preindukcja porodu przy zastosowaniu prostaglandyn jest przeciwwskazana gdy:
występuje dysproporcja główkowo-miedniczna
poprzednie porody były porodami zabiegowymi (z użyciem kleszczy lub próżniociągu)
kobieta ciężarna przebyła już 6 lub więcej porodów
położenie płodu jest inne niż podłużne główkowe
występują oznaki ostrego wewnątrzmacicznego zagrożenia dobrostanu płodu
występuje uczulenie na prostaglandyny
występuje astma oskrzelowa, jaskra lub podwyższone ciśnienie śródgałkowe
rozpoznano łożysko przodujące, niewyjaśnione krwawienia z pochwy
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 4, 5
B)
1, 2, 3, 4, 5, 6
C)
1, 2, 4, 5, 6, 7, 8
D)
1, 4, 5, 6, 7, 8
E)
wszystkie wymienione
D)
1, 4, 5, 6, 7, 8
40%
Pytanie kontrowersyjne. CEM za poprawną uznało właśnie odpowiedź D, która pokrywa się z informacjami zamieszczonymi w podręczniku prof. Bręborowicza – do przeciwwskazań do preindukcji porodu z zastosowaniem prostaglandyn należą:
dysproporcja główkowo-miedniczna,
położenie płodu inne niż podłużne główkowe,
oznaki ostrego wewnątrzmacicznego zagrożenia dobrostanu płodu,
uczulenie na prostaglandyny,
astma
, jaskra lub wzmożone ciśnienie wewnątrzgałkowe,
rozpoznane
łożysko przodujące
, niewyjaśnione krwawienia z pochwy.
Z kolei Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące indukcji porodu z 2017 r. wśród przeciwwskazań wymieniają także uprzednio przebyte porody zabiegowe oraz przebycie ≥6 porodów. Taka sama lista przeciwwskazań umieszczona została w aktualizacji wspomnianych wytycznych w 2021 r.
188
Położenie płodu to:
A)
stosunek poszczególnych części ciała płodu względem siebie
B)
stosunek poszczególnych części ciała płodu do poszczególnych części macicy
C)
stosunek długiej osi płodu do długiej osi macicy
D)
stosunek poszczególnych części ciała płodu do osi macicy
E)
stosunek długiej osi płodu do poszczególnych części macicy
C)
stosunek długiej osi płodu do długiej osi macicy
70%
Położenie płodu jest to stosunek osi długiej płodu do osi długiej macicy. Wyróżniamy położenie podłużne, poprzeczne, skośne.
189
W położnictwie termin ustawienie (positio) oznacza:
A)
stosunek poszczególnych części płodu do poszczególnych części macicy
B)
stosunek długiej osi płodu do długiej osi macicy
C)
stosunek główki płodu do kręgosłupa płodu
D)
stosunek poszczególnych części płodu względem siebie
E)
stosunek części przodującej płodu do linii międzykolcowej
A)
stosunek poszczególnych części płodu do poszczególnych części macicy
59%
Doskonale! Stosunek poszczególnych części płodu do poszczególnych części macicy nazywamy ustawieniem płodu. W położeniu podłużnym ustawienie oznacza stosunek grzbietu płodu do macicy.
190
Stosunek długiej osi płodu do długiej osi macicy oraz kanału rodnego to:
A)
położenie płodu
B)
ustawienie płodu
C)
ułożenie płodu
D)
wstawianie się płodu
E)
pozycja płodu
A)
położenie płodu
83%
Dobrze! Położenie to stosunek długiej osi płodu do osi długiej macicy i kanału rodnego. Może być podłużne, poprzeczne lub skośne.
191
Do nieprawidłowości w ułożeniu główki w czasie porodu nie należy:
A)
niskie poprzeczne stanie główki
B)
wysokie proste stanie główki
C)
ustawienie potylicowe tylne
D)
położenie skośne
E)
ustawienie potylicowe przednie
E)
ustawienie potylicowe przednie
39%
Doskonale! Ułożenie potylicowe przednie oznacza sytuację, gdy trakcie schodzenia w kanale rodnym główka dokonuje zwrot w kierunku spojenia łonowego. Jest to fizjologiczne ułożenie podczas porodu. W położeniu płodu podłużnym główkowym większość porodów odbywa się w ułożeniu potylicowym przednim, natomiast 0,5- 1% w potylicowym tylnym.
192
Najmniejszym obwodem główki płodu jest obwód:
A)
czołowo-potyliczny
B)
podpotyliczno-ciemieniowy
C)
bródkowo-potyliczny
D)
podpotyliczno-gnykowy
E)
bródkowo-gnykowy
B)
podpotyliczno-ciemieniowy
85%
Świetnie! Obwód podpotyliczno-ciemieniowy główki płodu wynosi 32 cm i jest to najmniejszy z obwodów. Jest to obwód płaszczyzny potpotyliczno-ciemieniowej, przebiegającej od okolicy podpotylicznej do środka ciemiączka przedniego. Jest to płaszczyzna miarodajna w porodzie prawidłowym w położeniu podłużnym główkowym i ustawieniu potylicowym przednim, ale także potylicowym tylnym. Tyle samo wynosi obwód barków płodu.
193
Który wymiar główki płodu jest najmniejszy i najkorzystniej pokonuje przestrzenie i płaszczyzny miednicy mniejszej podczas porodu fizjologicznego?
A)
podpotyliczno-ciemieniowy
B)
czołowo-potyliczny
C)
bródkowo-potyliczny
D)
bródkowo-ciemieniowy
E)
wierzchołkowo-bródkowy
A)
podpotyliczno-ciemieniowy
79%
Dobrze! Płaszczyzna potyliczno-ciemieniową przebiega od okolicy podpotylicznej do środka ciemiączka przedniego, a jej obwód wynosi 32 cm. Jest to płaszczyzna o najmniejszym możliwym obwodzie.
194
Główka w kanale rodnym dokonuje podczas porodu fizjologicznego następujących
zwrotów:
A)
przygięcie, odgięcie, obrót, obrót
B)
odgięcie, obrót, przygięcie, obrót
C)
przygięcie, obrót, obrót, odgięcie
D)
obrót, przygięcie, odgięcie, obrót
E)
przygięcie, obrót, odgięcie, obrót
E)
przygięcie, obrót, odgięcie, obrót
60%
Świetnie! Mechanizm porodowy głowy i barków obejmuje dokonuje następujących zwrotów: przygięcie, obrót wewnętrzny, odgięcie, obrót zewnętrzny.
195
Poród rozpoczyna się w momencie wystąpienia regularnej czynności skurczowej macicy, powodującej skracanie i rozwieranie się szyjki macicy. Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące pierwszego okresu porodu:
jest to czas od całkowitego rozwarcia do urodzenia dziecka
jest to okres wydalania popłodu
jest to czas od początku porodu do całkowitego rozwarcia szyjki macicy
dzieli się na dwie fazy: utajoną – od początku porodu do rozwarcia ok. 3−4 cm i aktywną – od rozwarcia 3−4 cm do rozwarcia całkowitego
maksymalny czas trwania pierwszego okresu porodu to 2 h
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
tylko 1
B)
tylko 2
C)
3, 4
D)
3, 4, 5
E)
żadna z wymienionych
C)
3, 4
81%
Dobrze! Poród rozpoczyna się w momencie pojawienia się regularnych skurczów macicy, które powodują skracanie i rozwieranie się szyjki, a kończy, gdy szyjka macicy jest całkowicie rozwarta (10 cm). Wyróżniamy w nim dwie fazy:
utajoną – do 3−4 cm rozwarcia,
aktywną – przyspieszone rozwieranie się szyjki do 10 cm.
196
Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące oddzielenia łożyska sposobem Duncana:
A)
związane jest z mniej obfitym krwawieniem niż w sposobie Schultzego
B)
rozpoczyna się centralnie
C)
występuje w około 80% przypadków
D)
częściej zachodzi w ciąży bliźniaczej
E)
najczęściej nie prowadzi do wytworzenia się krwiaka
E)
najczęściej nie prowadzi do wytworzenia się krwiaka
55%
Dobrze! Brzeżne oddzielenie łożyska (sposobem Duncana) uniemożliwia wytworzenie krwiaka, co zazwyczaj prowadzi to do bardziej nasilonego krwawienia niż w centralnym oddzieleniu sposobem Schultzego.
197
Badanie zewnętrzne kobiety rodzącej wykonuje się przy pomocy:
pierwszego chwytu Leopolda
miednicomierza
piątego chwytu Leopolda
manewru McRobertsa
manewru Brachta
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
4, 5
C)
1, 2
D)
1, 2, 4
E)
wszystkie wymienione
A)
1, 2, 3
54%
Świetnie! Miednicomierz jest to urządzenie służące co wyznaczania zewnętrznych wymiarów miednicy. Pomiary takie wykonuje się w celu uzyskania pośredniej oceny wymiarów kanału rodnego ciężarnej. Znajomość tego wymiaru pozwala przewidywać szanse na przeprowadzenie porodu siłami natury. I chwyt Leopolda pozwala na określenie wysokości dna macicy i części płodu, która znajduje się w dnie. V chwyt Leopolda (inaczej chwyt dodatkowy, chwyt Zangemeistera) pozwala na ocenę tego, czy główka płodu wystaje nad poziom spojenia łonowego – wykorzystuje się go do oceny niewspółmierności porodowej.
198
Co to jest sprzężna prawdziwa?
A)
linia łącząca dolny brzeg spojenia łonowego ze stawem krzyżowo-guzicznym
B)
linia łącząca promontorium z górnym brzegiem spojenia łonowego
C)
linia łącząca promontorium z najbardziej do wewnątrz skierowanym punktem spojenia łonowego
D)
linia łącząca zagłębienie między wyrostkami kolczystymi L3 i L4 z górnym brzegiem spojenia łonowego
E)
linia łącząca promontorium z dolnym brzegiem spojenia łonowego
C)
linia łącząca promontorium z najbardziej do wewnątrz skierowanym punktem spojenia łonowego
52%
Dobrze! Sprzężna prawdziwa jest to najkrótsza odległość między wewnętrzną powierzchnią spojenia łonowego a środkiem promontorium. W praktyce pomiar jej jest bardzo trudny, dlatego zazwyczaj korzysta się ze sprzężnej przekątnej, którą stanowi odległość między dolnym brzegiem spojenia łonowego a promontorium. Wymiar sprzężnej prawdziwej uzyskuje się po odjęciu 1,5–2 cm od wymiaru sprzężnej przekątnej.
199
LEK-W-2017
Baza CEM LEK
Badający obie dłonie umieszcza na bokach brzucha ciężarnej, na wysokości pępka, płasko i równolegle do siebie. Chwyt ten umożliwia określenie ustawienia płodu. Podany opis przedstawia:
A)
1. chwyt Leopolda
B)
2. chwyt Leopolda
C)
3. chwyt Leopolda
D)
4. chwyt Leopolda
E)
5. chwyt Leopolda (chwyt Zangemeistera)
B)
2. chwyt Leopolda
76%
Dobrze! II chwyt Leopolda określa, po której stronie brzucha znajduje się grzbiet płodu, a po której części drobne.
200
Chwyt wykonywany jedną ręką podczas badania palpacyjnego brzucha rodzącej, pozwalający określić co jest częścią przodującą i jak jest ona położona w stosunku do wchodu miednicy to:
A)
I chwyt Leopolda
B)
II chwyt Leopolda
C)
III chwyt Leopolda
D)
IV chwyt Leopolda
E)
żaden z powyższych
C)
III chwyt Leopolda
68%
Dobrze! Trzeci chwyt Leopolda wykonuje się jedną ręką – kciukiem oraz palcem 2. i 3. obejmuje się część przodującą znajdującą się nad wchodem miednicy. Dzięki temu można określić, jaka cześć płodu jest częścią przodującą (główka, pośladki) oraz ocenić jej położenie w stosunku do wchodu miednicy.
201
W ocenie stanu szyjki macicy wg skali Bishopa nie uwzględnia się:
A)
rozwarcia
B)
konsystencji
C)
odległości od kości krzyżowej
D)
skrócenia
E)
pozycji punktu przodującego
C)
odległości od kości krzyżowej
55%
Dobrze! Przy pomocy odległości główki od kości krzyżowej możemy przeprowadzić ocenę zaawansowania części przodującej w kanale rodnym. Nie jest to jednak składowa oceny w skali Bishopa.
202
Wskaż parametry dotyczące szyjki macicy, które oceniane są za pomocą skali Bishopa:
A)
stosunek szyjki macicy do osi pochwy, rozwarcie, skrócenie szyjki macicy, wysokość punktu przodującego
B)
długość trwania ciąży, położenie płodu, rozwarcie szyjki macicy i jej skrócenie
C)
konsystencja szyjki macicy, położenie płodu, rozwarcie, skrócenie szyjki macicy, ułożenie płodu
D)
stosunek osi macicy do osi pochwy, rozwarcie, skrócenie szyjki macicy, ustawienie płodu
E)
stosunek długiej osi płodu do osi pochwy, rozwarcie, skrócenie szyjki macicy, siła skurczów mięśnia macicy
A)
stosunek szyjki macicy do osi pochwy, rozwarcie, skrócenie szyjki macicy, wysokość punktu przodującego
63%
Dobrze! Skala Bishopa ocenia dojrzałość szyjki macicy (konsystencję, rozwarcie, skrócenie, stosunek osi długiej szyjki macicy do osi pochwy) oraz pozycję punktu przodującego w stosunku do linii międzykolcowej.
203
Osłuchiwanie tętna płodu stanowi ważny element badania położniczego oraz pozwala na bezpieczne prowadzenie porodu. Prawidłowo w czasie porodu podstawowa czynność serca płodu powinna wynosić:
A)
70−90 uderzeń na minutę
B)
100−170 uderzeń na minutę
C)
110−150 uderzeń na minutę
D)
110−190 uderzeń na minutę
E)
powyżej 170 uderzeń na minutę
C)
110−150 uderzeń na minutę
82%
Dobrze! Czynność serca płodu (FHR) wynosi prawidłowo 110–150 uderzeń/min (normokardia) . Wg innych opracowań za normę przyjmuje się zakres 110–160 uderzeń/min i również z takim wariantem odpowiedzi można się spotkać w innych pytaniach z bazy CEM.
204
Do bezwzględnych przeciwwskazań do stosowania leczenia tokolitycznego w zagrażającym porodzie przedwczesnym nie należy:
A)
ciąża obumarła
B)
zakażenie wewnątrzmaciczne
C)
przedwczesne pęknięcie błon płodowych
D)
przedwczesne oddzielenie łożyska
E)
rzucawka
C)
przedwczesne pęknięcie błon płodowych
47%
Tak jest! Jeżeli do przedwczesnego pęknięcia błon płodowych doszło przed ukończeniem 34. tygodnia ciąży – wskazane jest zastosowanie tokolizy na czas streoidoterapii, która stymuluje dojrzewanie układu oddechowego u płodu. W przypadku ciąży po ukończonym 34. tygodniu wskazane jest wykonanie cięcia cesarskiego. Leczenie tokolityczne stosowane jest nie dłużej niż 48h – zazwyczaj na czas steroidoterapii.
205
Wskazaniem do zakończenia ciąży cięciem cesarskim nie jest:
A)
zespół Marfana z poszerzeniem aorty i nieoperowaną koarktacją aorty
B)
lęk przed porodem
C)
istotna różnica masy ciała u płodów (>20%) w ciąży bliźniaczej
D)
masa ciała płodu >3500 g w położeniu podłużnym miednicowym płodu
E)
niewydolność serca ciężarnej z zaburzeniami rytmu serca
B)
lęk przed porodem
60%
Odpowiedź kontrowersyjna. Lęk przed porodem, a także związane z nim uwarunkowania psychologiczne i psychiatryczne mogą stanowić bardzo istotną kwestię związaną z planowaniem metody porodu. W przypadku ciężarnych z zaburzeniami psychicznymi w wywiadzie decyzja o rodzaju porodu powinna zostać poprzedzona konsultacją psychiatryczną. Jeżeli pacjentka podtrzymuje niechęć do rodzenia siłami natury, należy rozważyć cięcie cesarskie.
206
Który z wymienionych stanów w trakcie ciąży wymaga szybkiego ukończenia ciąży?
A)
przedwczesne oddzielenie się łożyska
B)
rak szyjki macicy w ciąży
C)
infekcja wirusem HIV
D)
skręt szypuły przydatków
E)
ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
A)
przedwczesne oddzielenie się łożyska
90%
Dobrze! Po rozpoznaniu przedwczesnego oddzielenia łożyska należy skupić się na zapewnieniu dobrostanu matki i płodu. Stan matki należy ściśle monitorować, zwracając uwagę na objawy krwotoku, wstrząsu hipowolemicznego i DIC. Zazwyczaj ciążę rozwiązuje się przez wykonanie cesarskiego cięcia, lecz nie wszystkie sytuacje kliniczne tego wymagają. Wykonaj szybko cięcie cesarskie, gdy wystąpi bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia matki lub płodu.
207
Które z wymienionych chorób serca u ciężarnej są bezwzględnym wskazaniem do rozwiązania drogą cięcia cesarskiego?
ASD bez korekcji
VSD bez korekcji
koarktacja aorty bez korekcji
zespół Marfana
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
2, 3, 4
B)
1, 2, 3
C)
tylko 4
D)
3, 4
E)
wszystkie wymienione
D)
3, 4
28%
Pytanie kontrowersyjne.
W ASD i VSD poród zwykle może się odbyć drogą pochwową (wykluczamy odpowiedzi A, B i E).
Według rekomendacji PTGiP dotyczących cięcia cesarskiego z 2018 r.: Cięcie cesarskie zaleca się więc jedynie bezwzględnie u ciężarnych z zespołem Marfana i poszerzeniem aorty >45 mm oraz w przypadkach zaawansowanej niewydolności krążenia (III i IV stopień w skali NYHA).
Wg podręcznik
208
Wskazaniem do elektywnego cięcia cesarskiego w ciąży bliźniaczej nie jest:
A)
każda sytuacja nieprawidłowego położenia jednego z płodów
B)
obumarcie II płodu
C)
zespół TTTS (twin-to-twin syndrome)
D)
istotna różnica masy ciała płodów >20%
E)
położenie niegłówkowe I płodu
B)
obumarcie II płodu
30%
Pytanie kontrowersyjne. Postępowanie w przypadku obumarcia jednego z płodów zależy od rodzaju ciąży bliźniaczej oraz wieku ciążowego. Wskazaniami do elektywnego cięcia cesarskiego są :
ciąża JK JO,
wskazania położnicze,
zgon płodu pierwszego w III trymestrze.
209
Wskazaniem bezwzględnym do pierwotnego cięcia cesarskiego w położeniu miednicowym nie jest:
A)
masa płodu >3500 g
B)
pierworództwo
C)
wypadnięcie pępowiny
D)
łożysko przodujące
E)
ablacja łożyska
A)
masa płodu >3500 g
38%
Doskonale! Bezwzględnym wskazaniem do pierwotnego cięcia cesarskiego przy położeniu miednicowym płodu jest szacowana masa płodu >3750 g lub >3800 g . Poród drogą pochwową może być prowadzony, jeśli wynosi ona 2000–3700 g, przy spełnieniu innych koniecznych warunków. Jednym z nich jest np. wielorództwo (dlatego odpowiedź B jest nieprawidłowa), brak przeciwwskazań, czyli łożysko przodujące, wypadnięcie pępowiny, przedwczesne oddzielenie łożyska (odpowiedzi C–E).
210
Do czynników ryzyka położenia miednicowego płodu, ze strony matki zalicza się:
wady macicy utrudniające obrót płodu
mięśniaki macicy
zwężoną miednicę
nadmiernie szeroką miednicę
wielorództwo
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 3
B)
1, 2, 4
C)
1, 3, 5
D)
wszystkie wymienione
E)
tylko 5
D)
wszystkie wymienione
67%
Świetnie! Do przyczyn matczynych położenia miednicowego należą:
wady macicy takie jak macica jednorożna, dwurożna, przegrodzona (ograniczenie ruchomości płodu).
mięśniaki macicy, guzy szyjki macicy – zmniejszają przestrzeń w jamie macicy,
nadmiernie szeroka (zwiększona ruchliwość) lub zwężona (zmniejszona ruchomość płodu) miednica,
wielorództwo – powoduje wiotkość macicy.
211
Który spośród niżej wymienionych czynników nie predysponuje do położenia miednicowego płodu?
A)
małowodzie
B)
wielowodzie
C)
lokalizacja łożyska na tylnej ścianie macicy
D)
wodogłowie
E)
łożysko przodujące
C)
lokalizacja łożyska na tylnej ścianie macicy
46%
Dobrze! Łożysko na tylnej ścianie macicy nie jest czynnikiem predysponującym do położenia miednicowego płodu.
212
Przeciwwskazaniem do bezpiecznego przeprowadzenia porodu drogą pochwową przy położeniu miednicowym płodu jest:
A)
wielorództwo
B)
wiek ciążowy 36−40 tygodni
C)
położenie pośladkowe płodu
D)
masa płodu od 2000 do 3700 g
E)
położenie stópkowe
E)
położenie stópkowe
54%
Dobrze! Przy ułożeniu stópkowym nieregularna część przodująca nie wypełnia całkowicie dolnego segmentu macicy i może doprowadzić do zaburzeń mechanizmu porodowego.
213
W porodzie drogami natury z położenia podłużnego miednicowego sposobem pomocy ręcznej wytoczenia barków płodu jest:
A)
sposób Lővseta
B)
sposób Mauriceau-Veita-Smelliego
C)
sposób Wieganda-Martina-von Winckela
D)
manewr Gaskin
E)
odwrócony sposób praski
A)
sposób Lővseta
47%
Dobrze! Wytoczenie barków sposobem Lővseta w wielu krajach używany jest jako alternatywa dla pomocy ręcznej sposobem Brachta. Jego wadę stanowi konieczność zastosowania dodatkowych rękoczynów w celu urodzenia główki płodu.
214
Do czynników ryzyka wystąpienia położenia poprzecznego płodu zalicza się:
małowodzie
wielowodzie
łożysko przodujące
ciążę wielopłodową
ciążę pojedynczą
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3, 4
B)
1, 3
C)
1, 2, 4, 5
D)
1, 3, 5
E)
2, 3, 4
E)
2, 3, 4
37%
Dobrze! Wielowodzie wpływa na nadmierną ruchomość płodu wewnątrz macicy, zwiększając tym samym ryzyko położenia poprzecznego. Łożysko przodujące utrudnia wstawianie się główki płodu do wchodu miednicy.
Inne czynniki sprzyjające położeniu poprzecznemu to:
ciąża wielopłodowa,
przebycie kilku porodów (u wieloródek ściana macicy i powłoki brzuszne są wiotkie, co powoduje nadmierną ruchomość płodu),
poród przedwczesny (mały płód w stosunku do dużej ilości płynu owodniowego),
obumarcie płodu,
wąska miednica, nieprawidłowości budowy macicy (mięśniaki, macica łukowata i inne wady rozwojowe),
wady rozwojowe płodu,
niewspółmierność porodowa,
guzy narządów płciowych.
215
Na obraz położenia poprzecznego zaniedbanego składają się:
zaklinowanie przodującego barku w płaszczyźnie wchodu
przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego
całkowite rozwarcie ujść macicy
nadmierne rozciągnięcie dolnego odcinka macicy
obkurczenie macicy na silnie zgiętym płodzie
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 3
B)
1, 3, 5
C)
2, 4
D)
3, 4, 5
E)
wszystkie wymienione
E)
wszystkie wymienione
62%
Dobrze! Poród w przypadku położenia poprzecznego w zależności od stopnia zagrożenia dla płodu i matki przebiega w 3 fazach. Faza 1 występuje wtedy, kiedy pęcherz płodowy jest zachowany i stanowi zagrożenie jedynie dla płodu. Jeśli pęknie pęcherz płodowy rozpoczyna się faza 2., istnieje ryzyko wklinowania się barku płodu wstawiającego się do wchodu miednicy, co stanowi zagrożenie dla matki i płodu. Może wypaść pępowina, rączka płodu i zostać zaburzone krążenie w łożysku z powodu rozciągnięcia macicy. Pępowina jest uciskana. Faza 3. rozpoczyna się po całkowitym rozwarciu kanału szyjki macicy. Macica obkurcza się na płodzie, a jej dolna część rozciąga się. Płód zostaje zgięty wzdłuż swojej długiej osi, głównie w odcinku szyjnym kręgosłupa. Czym niżej znajdują się barki płodu, tym bardziej nasilają się skurcze macicy (aż do skurczu tężcowego) i dochodzi do sytuacji, w której nie ma możliwości wypchnięcia płodu Jest to położenie poprzeczne zaniedbane.
216
Ultrasonograficznym czynnikiem ryzyka dystocji barkowej nie jest:
A)
szacowana masa płodu powyżej 4500 g
B)
obwód brzucha powyżej 350 mm
C)
różnica w obwodzie brzucha i głowy płodu powyżej 40 mm
D)
różnica w wymiarach poprzecznym brzucha i dwuciemieniowym powyżej 26 mm
E)
różnica w długości kości obojczykowej i kości ramiennej powyżej 50 mm
E)
różnica w długości kości obojczykowej i kości ramiennej powyżej 50 mm
42%
Dobrze! Dystocja barkowa to sytuacja, w której podczas porodu płodu znajdującego się w położeniu główkowym dochodzi do zahamowania postępu porodu z powodu pozostawania barków płodu w wymiarze prostym miednicy. Zwykle bark przedni zaklinowuje się pod spojeniem łonowym. Jest to sytuacja, która częściej dotyczy płodów z makrosomią, którą można podejrzewać, jeśli szacowana masa ciała płodu (EFW) wynosi >4500 g, a obwód brzucha (AC) przekracza 350 mm. Ultrasonograficznymi czynnikami ryzyka dystocji barkowej są również:
różnica pomiędzy obwodem brzucha (AC) i obwodem główki (HC) >40 mm,
różnica pomiędzy przekątną brzucha płodu (AD) i wymiarem dwuciemieniowym główki (BPD) >26 mm.
217
Do czynności wykonywanych w przypadku dystocji barkowej nie należy:
A)
ucisk nadłonowy
B)
manewr Zavanellego
C)
manewr Brachta
D)
manewr McRobertsa
E)
manewr Woodsa
C)
manewr Brachta
39%
Dobrze! Manewr Brachta wykonujemy w przypadku położenia miednicowego płodu.
218
Wskaż prawdziwe stwierdzenia dotyczące indukcji porodu:
w przypadku cholestazy ciężarnych i stężenia kwasów tłuszczowych wynoszącego 45 nmol/l należy rozważyć ukończenie ciąży po 34. tygodniu ciąży
w przypadku cukrzycy ciążowej indukcję porodu należy rozważyć po 39. tygodniu ciąży
pęknięty pęcherz płodowy stanowi bezwzględne przeciwwskazanie do preindukcji
porodu z zastosowaniem prostaglandyn
w przypadku cukrzycy przedciążowej indukcję porodu należy rozważyć po 39. tygodnia ciąży
w ciąży powikłanej cukrzycą indukcja porodu jest zalecana, gdy różnica między przekątną brzucha płodu a wymiarem dwuciemieniowym główki płodu wynosi ponad 4 cm
Prawidłowa odpowiedź to:
A)
1, 2, 5
B)
1, 2, 3
C)
1, 2, 3, 5
D)
tylko 2
E)
3, 4
D)
tylko 2
36%
Świetnie! Indukcję porodu należy rozważyć w przypadku:
cukrzycy w ciąży:
przedciążowej po 38. tc.,
ciążowej po ukończeniu 39. tc.,
cholestazy ciążowej w terminie uzależnionym od stężenia kwasów żółciowych po 34. tc. w przypadku >100 μmol/l, po 36. tc. 40–99 μmol/l, po 38. tc. 10–39 μmol/l.
PROM jest przeciwwskazaniem względnym do podania prostaglandyn. Natomiast w przypadku cukrzycy w ciąży i różnicy między przekątną brzucha (AD) a wymiarem dwuciemieniowym główki płodu (BPD) większej niż 2,6 cm indukcja porodu jest przeciwwskazana.
219
Wypadnięcie tętniącej pępowiny w trakcie II okresu porodu przy położeniu płodu podłużnym główkowym:
A)
nie jest niebezpieczne
B)
jest wskazaniem do podjęcia próby jej odprowadzenia
C)
jest wskazaniem do natychmiastowego ukończenia porodu
D)
jest wskazaniem do obrotu wewnętrznego płodu
E)
jest wskazaniem do natychmiastowego przebicia błon płodowych
C)
jest wskazaniem do natychmiastowego ukończenia porodu
67%
Dobrze! Wypadnięcie pępowiny należy do wskazań nagłych do wykonania cięcia cesarskiego. Operację należy wykonać tak szybko jak to możliwe, nawet bez wyników badań laboratoryjnych lub grupy krwi (w trakcie ich oznaczania).
220
Krwotok, silny ból w podbrzuszu, brak wyczuwalnego dna macicy powyżej spojenia łonowego oraz szybko pogarszający się stan ogólny pacjentki w III okresie porodu to objawy:
A)
wynicowania macicy
B)
pęknięcia macicy
C)
pęknięcie sklepienia pochwy
D)
pozostałości popłodu w jamie macicy
E)
uwięźnięcia łożyska
A)
wynicowania macicy
36%
Świetnie! Objawami wynicowania macicy są:
silny ból w podbrzuszu,
krwotok prowadzący do wstrząsu hipowolemicznego,
niewyczuwalne dno macicy powyżej spojenia łonowego.
221
Do czynników zwiększających ryzyko pojawienia się konieczności okołoporodowego wycięcia macicy nie zalicza się:
A)
wcześniej wykonanego cięcia cesarskiego
B)
ciąży po zapłodnieniu in vitro
C)
łożyska przodującego lub przerośniętego
D)
wysokiej rodności pacjentki
E)
starszego wieku pacjentki
B)
ciąży po zapłodnieniu in vitro
55%
Dobrze! Metoda zapłodnienia in vitro nie wpływa na częstość występowania krwotoku porodowego ani na ryzyko histerektomii położniczej.
222
Która z niżej wymienionych sytuacji nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią?
A)
gruźlica u matki
B)
zakażenie HIV u matki
C)
opryszczka brodawki lub otoczki sutka
D)
zakażenie matki wirusem C zapalenia wątroby
E)
leczenie matki cytostatykami
D)
zakażenie matki wirusem C zapalenia wątroby
45%
Doskonale! Zakażenie matki HCV nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią, ponieważ ryzyko transferu wirusa z pokarmem kobiecym jest znikome. Mleko matki zawiera ponadto czynniki inaktywujące tego wirusa. Warto jednak pamiętać, iż ryzyko zakażenia zwiększa się w przypadku współistnienia zakażenia wirusem HIV-1.
223
Przeciwwskazaniem do karmienia piersią nie jest:
A)
zakażenie HIV
B)
rak piersi
C)
ciężka choroba psychiczna
D)
stosowanie przez matkę penicylin półsyntetycznych
E)
ostra niewydolność serca
D)
stosowanie przez matkę penicylin półsyntetycznych
62%
Dobrze! Penicyliny półsyntetyczne mają szerokie zastosowanie w położnictwie, ze względu na ich bezpieczeństwo stosowania podczas ciąży i karmienia piersią.
224
Mleko kobiece w okresie od porodu do 5. dnia po porodzie nazywa się:
A)
mlekiem dojrzałym
B)
mlekiem przejściowym
C)
mlekiem początkowym
D)
siarą
E)
mleko to nie ma szczególnej nazwy
D)
siarą
60%
Oczywiście! Siara, inaczej colostrum lub wydzielina przedmleczna pojawia się już pod koniec ciąży i utrzymuje się kilka dni po porodzie. Porównując ją z mlekiem dojrzałym zawiera więcej białka, witaminy A, przeciwciał, chlorków i sodu, natomiast mniej węglowodanów, potasu i lipidów. Siara ułatwia noworodkowi wydalenie smółki dzięki swoim właściwościom przeczyszczającym oraz pozwala na zmniejszenie nasilenia żółtaczki.
