H 5

Question 2

Wat wordt bedoeld met psychodynamiek?

Answer 2

Psychische krachten zoals emoties en gedachten zijn innerlijk beweeglijk en in conflict met elkaar.

Question 3

Wat was de visie van Freud op bewustzijn?

Answer 3

Mensen zijn zich slechts deels bewust van wat er innerlijk speelt; veel is onbewust.

Question 4

Hoe ontstaan volgens Freud psychische klachten?

Answer 4

Door onbewuste emotionele conflicten uit de kindertijd.

Question 5

Wat symboliseert Freuds ‘ijsbergmodel’?

Answer 5

Aanmeldklachten zijn slechts het topje; de echte problematiek ligt onbewust verborgen.

Question 6

Wat bedoelde Freud met ‘censuur’?

Answer 6

Een onbewust mechanisme dat bepaalde gevoelens of gedachten uit het bewustzijn houdt.

Question 7

Wat is ‘weerstand’ volgens Freud?

Answer 7

Onbewust verzet tegen bewustwording van verdrongen herinneringen vanwege angst of schaamte.

Question 8

Wat is het doel van vrije associatie in psychoanalyse?

Answer 8

Onbewuste verbanden in gedachten en gevoelens aan het licht brengen.

Question 9

Wat houdt de regel van abstinentie in?

Answer 9

Therapeut is terughoudend en niet sturend, om overdracht mogelijk te maken.

Question 10

Wat is de kern van intersubjectieve psychoanalyse?

Answer 10

Gezamenlijk betekenis geven aan gevoelens in de therapeutische relatie.

Question 11

Wat is overdracht?

Answer 11

De patiënt projecteert onbewuste gevoelens uit eerdere relaties op de therapeut.

Question 12

Wat zijn soorten overdracht?

Answer 12

Positieve (liefdevolle) en negatieve (vijandige) overdracht.

Question 13

Wat is tegenoverdracht?

Answer 13

De onbewuste reactie van de therapeut op de patiënt, vaak uit eigen geschiedenis.

Question 14

Waarom is tegenoverdracht belangrijk?

Answer 14

Het geeft inzicht in de ernst van de stoornis en helpt de therapeut zich bewust te blijven.

Question 15

Wat is het impliciete geheugen?

Answer 15

Geheugen voor automatische patronen in denken/voelen/handelen, gebaseerd op vroege ervaringen.

Question 16

Wat is het expliciete geheugen?

Answer 16

Geheugen van bewuste feiten, ideeën en autobiografische herinneringen.

Question 17

Wat zijn innerlijke werkmodellen?

Answer 17

Blauwdrukken uit vroege ervaringen die bepalen hoe we emoties reguleren en relaties aangaan.

Question 18

Wat is verdringing?

Answer 18

Een afweermechanisme dat pijnlijke herinneringen uit het bewustzijn houdt.

Question 19

Wat is vermijden als afweermechanisme?

Answer 19

Het ontwijken van situaties die herinneringen of emoties kunnen oproepen.

Question 20

Wat is loochenen?

Answer 20

Ontkennen van realiteit of gevoel om emotionele pijn te voorkomen.

Question 21

Wat is projectie?

Answer 21

Onacceptabele gevoelens worden toegeschreven aan anderen.

Question 22

Wat is het impliciete zelf?

Answer 22

Onbewuste blauwdruk gevormd door vroege ervaringen, stuurt zelfbeeld en gedrag aan.

Question 23

Wat is het subjectieve zelf?

Answer 23

Het idee: “Dit heb ik meegemaakt, daarom ben ik wie ik ben.”

Question 24

Wat is het objectiverend zelf?

Answer 24

Het vermogen om naar jezelf te kijken en te reflecteren; belangrijk bij emoties zoals schaamte en trots.

Question 25

Welke aangeboren motivaties erkent de moderne psychodynamiek naast lust en agressie?

Answer 25

Nieuwsgierigheid, spel, hechting, zorgzaamheid, verlatingsangst en paniek.

Question 26

Wat is conflictpathologie?

Answer 26

Psychisch conflict waarbij tegenstrijdige gevoelens of fantasieën niet verenigd kunnen worden.

Question 27

Wat ligt vaak onder manifeste psychische klachten bij conflictpathologie?

Answer 27

Een intens onrealistisch emotioneel conflict.

Question 28

Wat is de functie van afweermechanismen?

Answer 28

Ze maken ongewenste gevoelens of wensen onbewust om innerlijk conflict te verminderen.

Question 29

Hoe ervaart een patiënt een innerlijk conflict vaak?

Answer 29

Als een echte tegenstelling in zichzelf, wat leidt tot leegte, depressie of angst.

Question 30

Wat zijn de drie onderdelen van Freuds persoonlijkheidsmodel?

Answer 30

Het Es (driften), het Ik (realiteitsprincipe) en het Superego (geweten).

Question 31

Wat is het doel van psychoanalytische therapie m.b.t. het Ik?

Answer 31

Het vergroten van de regie van het Ik over Es en Superego.

Question 32

Wat is een negatieve therapeutische reactie?

Answer 32

Poging van patiënt om elke vooruitgang in therapie ongedaan te maken.

Question 33

Waarom gebruikt het Ik afweermechanismen?

Answer 33

Om de druk van het Superego en driften van het Es te reguleren.

Question 34

Wat staat centraal in de vroege psychoanalytische theorie?

Answer 34

Driftpsychologie: neurotische symptomen ontstaan uit verdrongen seksuele verlangens.

Question 35

Wat zijn erogene fasen?

Answer 35

Ontwikkelingsfasen waarin seksuele bevrediging via specifieke lichaamsdelen plaatsvindt.

Question 36

Wat is het oedipuscomplex?

Answer 36

Een conflict in de kindertijd rond seksuele verlangens richting ouders.

Question 37

Wat is het positieve oedipuscomplex?

Answer 37

Gerichtheid op ouder van ander geslacht en vijandigheid tegenover ouder van zelfde geslacht.

Question 38

Wat is het negatieve oedipuscomplex?

Answer 38

Verlangens gericht op ouder van hetzelfde geslacht.

Question 39

Wat is ontwikkelingspathologie?

Answer 39

Psychische functies zijn onvoldoende ontwikkeld, bv. emoties niet kunnen verwoorden.

Question 40

Wat is epistemisch vertrouwen?

Answer 40

Het vertrouwen op anderen als bron van kennis over jezelf en de wereld.

Question 41

Wat is pseudo-mentaliseren?

Answer 41

Patiënt kan niet zeggen wat hij voelt en verzint vage verklaringen voor zijn klachten.

Question 42

Wat is vroegkinderlijke traumatisering?

Answer 42

Ernstige misattunement tussen ouder en kind waardoor affecten geen betekenis krijgen.

Question 43

Wat is het psychisch toevluchtsoord?

Answer 43

Een innerlijke fantasiewereld die bescherming biedt tegen vroege relationele teleurstelling.

Question 44

Waarom is een psychisch toevluchtsoord hardnekkig?

Answer 44

Het is opgenomen in het impliciete weten en beschermt tegen oude pijn.

Question 45

Wat zijn kenmerken van patiënten met een psychisch toevluchtsoord?

Answer 45

Ze vermijden hulp en blijven in hun cocon, vaak met narcistische trekken.

Question 46

Wat is het doel van symptoomgerichte behandeling?

Answer 46

Klachten verminderen zonder zoeken naar diepere oorzaak.

Question 47

Wat is het doel van psychodynamische therapie?

Answer 47

Onbewuste emotionele netwerken herkennen en verwerken met de patiënt.

Question 48

Wat is intersubjectieve psychoanalyse?

Answer 48

Een benadering waarin therapeut en patiënt samen betekenis geven aan ervaring.

Question 49

Wat is het belang van breuken in de therapeutische relatie?

Answer 49

Tijdige reparatie leidt tot beter therapieverloop.

Question 50

Wat is het belang van rouwverwerking in therapie?

Answer 50

Patiënt leert accepteren wat er niet was of is, in plaats van het zoeken te blijven voortzetten.

Question 51

Wat zijn de twee hoofdvormen van psychopathologie volgens de psychoanalyse?

Answer 51

Conflictpathologie en ontwikkelingspathologie.

Question 52

Hoe wordt conflictpathologie behandeld?

Answer 52

Door onbewuste conflicten bewust te maken en te interpreteren.

Question 53

Wat is het effect van inzicht in verdrongen conflicten?

Answer 53

Afname van spanning en versteviging van het subjectieve zelf.

Question 54

Wat is het doel van behandeling bij ontwikkelingspathologie?

Answer 54

Woorden geven aan rauwe affecten en ontwikkelen van mentaliseren.

Question 55

Wat is mentaliseren?

Answer 55

Het besef dat gedrag van jezelf en anderen wordt gemotiveerd door innerlijke toestanden.

Question 56

Wanneer ontwikkelt mentaliseren zich goed?

Answer 56

Als de ouder het kind consistent spiegelt en affecten betekenis geeft.

Question 57

Wat is de teleologische modus?

Answer 57

Betekenis wordt alleen gegeven op basis van fysieke, observeerbare feiten.

Question 58

Wat is de letterlijke modus?

Answer 58

Gevoelens worden als realiteit ervaren, zonder onderscheid tussen binnen- en buitenwereld.

Question 59

Wat is de alsof-modus?

Answer 59

Ervaringen voelen los van de buitenwereld; fantasie overheerst.

Question 60

Noem 8 kenmerken van psychodynamische therapie.

Answer 60

1. Focus op emoties; 2. Afweermechanismen; 3. Thema’s en patronen; 4. Relaties; 5. Therapeutische relatie; 6. Fantasieën/dromen; 7. Lichamelijke signalen; 8. Tegenoverdracht.