jaskra Flashcards

(64 cards)

1
Q

Jaskra (4)

A
  • postępująca neuropatia nerwu wzrokowego z typowymi zmianami
    morfologicznymi tarczy nerwu wzrokowego,
  • z utratą komórek zwojowych,
  • z postępującymi, charakterystycznymi ubytkami w polu widzenia,
  • z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym lub bez niego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

jaskra początkowa

A
  • niewielkie zmiany w polu widzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

jaskra średnio zaawansowana

A

zmiany w polu widzenia
wyraźnie widoczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jaskra zaawansowana

A

– duże zmiany w polu widzeniawyraźnie widoczne zwężenie pola widzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

W większości przypadków przebieg jaskry jest

A

bezbolesny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W początkowym okresie choroba nie wpływa na

A

pogorszenie ostrosci wzroku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q
  • Utrata prawie 50% komórek zwojowych siatkówki prowadzi do
A

UBYTKOW W POLU WIDZENIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

W przebiegu jaskry dochodzi do

A

genetycznie zaprogramowanej śmierci (apoptozy)
komórek zwojowych siatkówki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

tonometria

A

pomiar cisnienia wewnatrzgalkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

ZMIANY CZYNNOŚCIOWE W POCZĄTKOWYCH STADIACH NEUROPATII JASKROWEJ
PRZEBIEGAJĄ Z

A

OPÓŹNIENIEM W STOSUNKU DO ZMIAN ANATOMICZNYCH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

gonioskopia

A

badanie kąta przesączania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

perymetria

A

badanie pola widzenia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Wartość ciśnienia wewnątrzgałkowego zależy od:

A
  • stopnia wydzielania cieczy wodnistej
  • oporu napotykanego przez ciecz wodnistą w kanałach
    odprowadzających
  • wielkości ciśnienia w żyłach nadtwardówkowych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ciecz wodnista
* Produkowana jest przez

A

nabłonek ciała rzęskowego ok. 2mm3
/min

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Ciecz wodnista odplywa z galki ocznej drogą

A

konwekcjonalną - 90% beleczkowanie

i niekonwekcjonalną - 10% naczyniowkowo-twardowkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ciśnienie wewnątrzgałkowe prawidlowe

A

w populacji ogólnej wynosi 11-21 mmHg (średnio 16,5mmHg)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jaskra normalnego ciśnienia

A

u niektórych chorych zmiany jaskrowe pojawiają się przy c.w. <21 mmHg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Badania OHTS(Ocular Hypertension Study) wykazały, że wysokie c.w. to

A

znamienny
czynnik ryzyka progresji zmian jaskrowych w polu widzenia i uszkodzenia włókien
nerwowych siatkówki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Każdy wzrost c.w. o 1 mmHg zwiększa ryzyko progresji zmian jaskrowych o

A

13% a spadek o 1mmhg zmniejsza ryzyko o 10%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Ciśnienie wewnątrzgałkowe wykazuje dobowe wahania wartości:

A

maximum c.w. przypada na godziny poranne: pomiędzy 8.00-11.00 rano (szczyt tuż
przed przebudzeniem około 5.30 -7.30)
* minimum c.w. pomiędzy 24.00-2.00 w nocy
* dobowe wahania c.w. wynoszą od 3 do 5 mmHg (u ludzi zdrowych) u pacjentów
z jaskrą wahania twe osiągają większe różnice.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

CO nie ma wlasnych naczyn w oku

A

rogowka i soczewka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Tonometria kontaktowa - aplanacyjna

A

spłaszczająca, wymagająca znieczulenia rogówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Tonometria kontaktowa - impresyjna

A

wgłobiająca, wymagająca znieczulenia rogówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Tonometria bezkontaktowa

A

pomiar za pomocą podmuchu powietrza, nie wymaga znieczulenia rogówki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
dokonując pomiaru c.w. tonometrem Goldmana powinno się dokonać pomiaru
grubości rogówki czyli wykonać tzw. pachymetrię.
26
Dokładny wynik pomiaru c.w. tonometrem Goldmana jest możliwy tylko gdy grubość rogówki (CCT) wynosi
ok. 530 μm
27
gonioskopia
Badanie wymaga użycia gonioskopu, znieczulenia rogówki i użycia gęstej cieczy kontaktowej np. Metylocelulozy.
28
Klasyfikacja Shaffera stopnia szerokości kąta przesączania
Wyróżnia się pięć stopni otwarcia kąta. Stopień 4 – szerokość kąta 35-45 stopni, brak ryzyka zamknięcia kąta, Stopień 3 – szerokość kąta 25-35 stopni, brak ryzyka zamknięcia kąta, Stopień 2- szerokość kąta 10 – 25 stopni – możliwe zamknięcie kąta, Stopień 1 – 10 stopni, wysokie ryzyko zamknięcia kąta, Stopień 0 – kąt zamknięty.
29
oftalmoskopia pośrednia
(badanie soczewką Volka)
30
oftalmoskopia bezpośrednia
(badanie wziernikiem okulistycznym jednoocznym
31
W przebiegu jaskry tarcza nerwu wzrokowego ulega charakterystycznym zmianom (4)
1. Pęczek naczyniowy przesuwa się w kierunku donosowym 2. Pogłębia się i poszerza wnęka naczyniowa (cup=c) w stosunku do wielkości całej tarczy (disc=d) Prawidłowy stosunek c/d wynosi ≤0.3 i tylko u 2% osób zdrowych c/d wynosi>0.7 3. Ścieńczenie rąbka nerwowo-siatkówkowego 4. Tarcza nerwu wzrokowego zmienia kolor z różowego na blady lub blado-szary
32
Dwa główne typy komórek zwojowych odpowiedzialnych za prawidłowe widzenie to komórki zwojowe
małe P i komórki zwojowe olbrzymie M.
33
* Komórki zwojowe małe P stanowią
80% wszystkich komórek zwojowych i są odpowiedzialne za widzenie kolorów, kształtów, widzenie centralne i stereoskopowe.
34
Komórki zwojowe typu M stanowią
5-10% wszystkich komórek zwojowych odpowiadają za rozpoznawanie ruchu i kontrastu.
35
jako pierwsze zanikają w przebiegu jaskry
* Komórki zwojowe typu M
36
Badanie komórek zwojowych siatkówki jest
ezbędne w diagnostyce jaskry
37
* Perymetria kinetyczna
punkt świetlny przemieszcza się w czasie badania
38
Perymetria statyczna
– punkt świetlny pojawia się i znika
39
Jaskra pierwotna
-z otwartym kątem przesączania - z zamykającym się kątem przesączania
40
Jaskra wtórna
- z otwartym kątem przesączania - z zamykającym się kątem przesączania
41
Najczęściej spotykana forma jaskry
Jaskra pierwotna z otwartym kątem przesączania
42
Jaskra pierwotna z otwartym kątem przesączania
- występowanie w wieku dojrzałym - ciśnienie wewnątrzgałkowe >21 mmHg w momencie rozpoznania - otwarty kąt przesączania - jaskrowe uszkodzenie tarczy n.II. - jaskrowe ubytki w polu widzenia
43
Jaskra pierwotna otwartego kąta - czynniki ryzyka
* Wiek - JPOK częściej u osób starszych zwłaszcza po 65 r.ż., rzadziej przed 45 r.ż. * Rasa - u osób rasy czarnej rozwija się częściej, wcześniej i ma bardziej gwałtowny przebieg. * Wywiad rodzinny i dziedziczenie - JPOK jest często dziedziczona prawdopodobnie wieloczynnikowo. * Cukrzyca – dane na ten temat są sprzeczne. * Krótkowzroczność – częstsze występowanie JPOK. * Choroby siatkówki - zamknięcie żyły centralnej siatkówki częściej występuje w JPOK. * U ok. 5% chorych z przedarciowym odwarstwieniem siatkówki i u 3% ze zwyrodnieniem barwnikowym siatkówki stwierdza się współwystępowanie JPOK.
44
Jaskra z normalnym („niskim”) ciśnieniem
* podobna postać jaskry do jaskry pierwotnej otwartego kąta * otwarty kąt przesączania * Ciśnienie wewnątrzgałkowe w momencie rozpoznania zawsze w granicach wartości prawidłowych * zmiany jaskrowe tarczy n.II * zmiany jaskrowe w polu widzenia Ten typ jaskry częściej występuje u kobiet z niskimi wartościami RR, bólami migrenowymi, zimnymi stopami i rękami.
45
Jaskra wtórna z otwartym kątem przesączania
A. Spowodowana przez choroby oczu B. Pochodzenia jatrogennego 1. Jaskra wtórna do leczenia kortykosteroidami. 2. Jaskra wtórna otwartego kąta wtórna do operacji wewnątrzgałkowej lub leczenia laserowego. C. Spowodowana przyczynami pozagałkowymi 1. Jaskra spowodowana zwiększonym ciśnieniem żył nadtwardówkowych.
46
Jaskra pierwotna zamykającego się kąta (JPZK)
Mechanizmy: 1.Blok źreniczny – utrudnienie przepływu cieczy wodnistej z komory tylnej do przedniej poprzez źrenicę. Ciśnienie w komorze tylnej ulega zwiększeniu powodując przesunięcie obwodowej części tęczówki do przodu i zawężenie kąta. 2.„iris plateau” – „płaska tęczówka”: a.zespół „płaskiej tęczówki” – podstawa tęczówki jest uwypuklona do przodu a następnie kieruje się płasko w kierunku brzegu źrenicznego. b.konfiguracja „płaskiej tęczówki” – jest połączeniem mechanizmu zespołu płaskiej tęczówki i bloku źrenicznego. 3. Zamknięcie kąta spowodowane czynnikiem soczewkowym – u pacjentów z jaskrą pierwotną zamykającego się kąta obserwuje się grubsze i bardziej naprzód wysunięte soczewki
47
Podtypy jaskry pierwotnej zamykającego się kąta
1. Ostre zamknięcie kąta przesączania. 2. Podostre lub okresowe zamknięcie kąta. 3. Przewlekłe zamknięcie kąta. 4. Stan po ostrym zamknięciu kąta przesączania.
48
Jaskra pierwotna zamykającego się kąta (JPZK) czynniki ryzyka
1. Wiek – przeciętnie około 60 r.ż., a częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem. 2. Płeć – częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn w proporcji 4:1. 3. Rasa – w Europie JPZK stanowi ok. 6% wszystkich przypadków jaskry i występuje w przybliżeniu 1 na 1000 osób >40 r.ż. JPZK spotyka się szczególnie często u południowo-wschodnich Azjatów, Chińczyków i Eskimosów, rzadko u rasy czarnej. 4. Rodzinne predyspozycje – dziedzicznie przekazywane cechy anatomiczne oczu jak: głębokość komory przedniej i konfiguracja tęczówki szczególnie wśród krewnych pierwszego stopnia
49
Anatomiczne czynniki ryzyka predysponujące do wystąpienia JPZK
* relatywnie przednie położenie przepony tęczówkowo - soczewkowej * płytka komora przednia * wąski kąt przesączania
50
Objawy podmiotowe związane z nagłym zamknięciem kąta:
* szybko postępujące pogorszenie widzenia * pojawienie się kół tęczowych wokół źródeł światła * ból okołogałkowy i przekrwienie oka * w ciężkich przypadkach nudności i wymioty * gałka oczna twarda jak kamień
51
Jaskra ostra zamykającego się kąta - ostry atak jaskry Badanie w lampie szczelinowej
* przekrwienie „rzęskowe” * bardzo wysokie c.w. (50-100 mm Hg) * obrzęk rogówki z obecnością pęcherzyków płynu w obrębie nabłonka * spłycenie komory przedniej z przyleganiem tęczówki do rogówki. W komorze przedniej może być zwiększona tyndalizacja i obecność komórek * źrenica pionowo owalna, średnio szeroka, nieruchoma i nie reagująca na światło oraz akomodację, poszerzone naczynia tęczówki
52
Ostry atak jaskry - leczenie
Wstępne leczenie farmakologiczne - ogólne * Inhibitory anhydrazy węglanowej – początkowo Acetazolamid 500 mg i.v. a po ustąpieniu ostrego ataku 250 mg p.o.4xdz * Leki hiperosmotyczne – przy bordzo wysokim c.w. jeśli podawanie acetazolamidu jest nieskuteczne aby odprowadzi wodę z obrzękniętych tkanek oka. Mannitol 2g/kg m.c. i.v. w 20% r-re
53
Ostry atak jaskry - leczenie Wstępne leczenie farmakologiczne – miejscowe
* 2% lub 4% Pilokarpina należy podać około co 10 minut przez 1 godzinęod rozpoczęcia leczenia farmakologicznego. Do drugiego oka powinno się także podać profilaktycznie 1% pilokarpinę 4xdz aż do momentu wykonania irydotomii laserowej * Β-blokery 2xdz (0,5% Oftensin lub Timolol 2xdz) razem z kortykosteroidami stosowanymi 4xdz - w celu obniżenia c.w. i zmniejszenia przekrwienia oka * Inhibitory anhydrazy węglanowej – Trusopt 3xdz * Obwodowa irydotomia laserowa – wytworzenie otworu w obwodowej części tęczówki, który umożliwi przepływ cieczy wodnistej z komory tylnej do komory przedniej * Leczenie operacyjne – po opanowaniu stanu ostrego - usunięcie soczewki i/lub trabekulektomia
54
Leczenie jaskry zachowawcze - pochodne prostaglandyn
* Zwiększenie odpływu cieczy wodnistej drogą niekonwencjonalnąnaczyniówkowo-twardówkową * Dawkowanie 1xdz wieczorem Preparaty - Latanoprost 0,005% (Xalatan) - Travoprost (Travatan) - Bimatoprost (Lumigan)
55
Leczenie jaskry zachowawcze - Beta-blokery
* Zmniejszają produkcję cieczy wodnistej * Dawkowanie 2xdz Preparaty: - beta 1- selektywne: Betaxolol (Betoptic 0,5%, Betoptic „S” 0,25%, Optibetol) - Nieselektywne: Timolol 0,25 i 0,5% (Oftensin, Timoptic, Cusimolol) Metiparnolol 0,1% i 0,3%(Betaman, Optipranolol)
56
Leczenie jaskry zachowawcze - Inhibitory anhydrazy węglanowej (IAW)
* Zmniejszają produkcję cieczy wodnistej * Dawkowanie 2-3xdz Preparaty miejscowe: - Dorzolamide 2% (Trusopt) - Brinzolamide 1% (Azopt) Preparaty ogólne - Acetazolamide (Diamox, Diuramid)
57
Leczenie jaskry zachowawcze - Sympatykomimetyki
* Nieselektywne – zmniejszają produkcję cieczy wodnistej i zwiększają odpływ cieczy wodnistej * Alfa-2 selektywne zmniejszają produkcję cieczy wodnistej - Nieselektywne Dipivefrin 0,1% (Propine, Epinal) - 2xdz Epinephrine 0,25-2% (Epinephrine) - 3xdz - Alfa-2 selektywne - Apraclonidine 0,5-1% (Iopidine) - 2-3xdz - Brominidine 0,2% (Alphagan) – 2xdz - Clonidine 0,125-05% (Iso-Glaucon) - 3xdz
58
Leczenie jaskry zachowawcze - Parasympatykomimetyki
* Zwiększają odpływ cieczy wodnistej na skutek zwężenia źrenicy i bezpośrednie pobudzenie włókien podłużnych m. rzęskowego * Dawkowanie 3-4xdz czasem częściej Preparaty - Pilokarpina 1-4% (Pilocarpinum, Piloman, Isopto Carpina, Pilogel HS - Aceklidyna 2% (Glaucostat) - Karbachol 0,75-3% (Carbachol, Isopto-Carbachol, Miostat, Carbamann) - Acetylocholina (Miochol)
59
Inhibitory anhydrazy węglanowej
(zwiększają przepływ krwi w tętnicy środkowej siatkówki oraz w nosowych i skroniowych tętnicach rzęskowych tylnych krótkich )
60
Obwodowa irydotomia laserowa – laserem
Stosowana w jaskrze z wąskim i zamykającym się kątem przesączania. Celem leczenia jest wytworzenie otworu w obwodowej części tęczówki i umożliwienie przepływu cieczy wodnistej z komory tylnej do komory przedniej. Zabieg jest skuteczny gdy zamknięcie kąta przesączania występuje na obszarze < niż 50% obwodu
61
Selektywna trabekuloplastyka laserowa (SLT)
Jest efektywną procedurą leczniczą, z pomocą której można obniżać ciśnienie wewnątrzgałkowe. Najczęściej SLT sosuje się w jaskrze młodzieńczej, jaskrze barwnikowej, w jaskrze z tzw. pseudoexfoliacją (PEX) i innych typach jaskry z otwartym katem przesączania, w jaskrze z nadciśnieniem ocznym. SLT polega na delikatnej stymulacji okolic beleczkowania, co powoduje namnażanie komórek śródbłonka („żernych”) i wzrost ich właściwości fagocytarnych, bez termicznych uszkodzeń sąsiednich tkanek
62
Panfotokoagulacja laserem argonowym
Zabieg stosowany najczęściej w różnych rodzajach jaskry wtórnej. Celem zabiegu jest zamykanie nieprawidłowych, nowych naczyń krwionośnych, niszczenie obszarów ischemii siatkówki poprzez wytworzenie ognisk laserowych w obwodowej części siatkówk
63
Leczenie jaskry - chirurgiczne 1. Zabiegi filtracyjne, drenażowe - Trabeculectomia
jest najczęściej wykonywanym zabiegiem chirurgicznym w leczeniu jaskry. Polega ona na wycięciu fragmentu beleczkowania wraz z kanałem Schlemma i wytworzeniu drogi odpływu cieczy wodnistej łączącej komorę przednią oka z przestrzenią podspojówkową.
64