nadczynność i niedoczynność gruczołów dokrewnych, stres Flashcards
(12 cards)
Główne przyczyny zaburzeń hormonalnych
- nadczynność gruczołu - stan, w którym gruczoł wydziela za dużo hormonów
- niedoczynność gruczołu - stan, w którym gruczoł wydziela zbyt mało hormonów
- nowotwory gruczołów - w sytuacji, gdy zmiany nowotworowe powodują zaburzenia wydzielania hormonów
Diagnostyka i leczenie zaburzeń układu hormonalnego
Poziom hormonów we krwi określa się za pomocą badania krwi, a jego zaburzenia leczy się terapią hormonalną.
Przy podejrzeniu nowotworu gruczołów wykonuje się badanie USG.
Przy wykryciu nieprawidłowości robi się biopsję i podaje badaniu histopatologicznemu aby określić charakter zmiany (złośliwy, łagodny)
Niedoczynność tarczycy
- niedobór tyroksyny i trójjodotyroniny u dzieci prowadzi do kretynizmu -zaburzenia związanego z opóźnionym rozwojem psychoruchowym. Niekiedy prowadzi do karłowatości tarczycowej.
- niedobór tyroksyny i trójjodotyroniny u dorosłych powoduje: powiększenie tarczycy, suchą i szorstką skórę, obwisłe powieki, zwiększenie masy ciała i zmęczenie
- niedobór kalcytoniny prowadzi do nadmiaru wapnia we krwi
Nadczynność tarczycy
Związana z występowaniem choroby Gravesa-Basedowa - przyśpieszone tempo przemiany materii, utrata masy ciała, powiększenie tarczycy, wytrzeszcz gałek ocznych, drżenie rąk, osłabienie, bezsenność
Stres
Fizjologiczna i psychologiczna reakcja organizmu na stresory - wewnętrzne lub zewnętrzne czynniki powodujące zmianę funkcjonowania organizmu.
Stresory
Wewnętrzne lub zewnętrzne czynniki powodujące zmianę funkcjonowania organizmu.
Wpływają na aktywację układu współczulnego, który pobudza rdzeń nadnerczy do wydzielania adrenaliny i noradrenaliny.
Za pośrednictwem kortykotropiny aktywuje korę nadnerczy do wydzielana kortyzolu, który reguluje natężenie reakcji stresowej.
Fizyczne: ból, uraz, choroba, hałas
Psychiczne:
- zewnętrzne: duże zmiany, trudna sytuacja w domu, problemy finansowe
- wewnętrzne: pesymizm, perfekcjonizm, niska samoocena
Stres krótkotrwały
Zazwyczaj działa mobilizująco, po jego minięciu organizm wraca do stanu poprzedniego.
Stres długotrwały
Działa szkodliwie na organizm. Wzmaga napięcie emocjonalne, zaburza koncentrację, zapamiętywanie i zdolność podejmowania decyzji.
Bywa powodem przewlekłego zmęczenia, depresji, nerwicy lękowej.
Może prowadzić do nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, wrzodów żołądka, zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemów z erekcją.
Zmniejsza odporność organizmu.
Przebieg reakcji stresowej
Największą rolę w utrzymaniu homeostazy ma podwzgórze, które kontroluje reakcje organizmu na stresor drogą neuronalną przez działanie na współczulny układ nerwowy i hormonalną przez działanie na przysadkę.
- Podwzgórze za pomocą impulsów nerwowych aktywuje współczulny układ nerwowy, który pobudza rdzeń nadnerczy do wydzielania adrenaliny i noradrenaliny
- za pomocą hormonów pobudza przysadkę do wydzielania tyreotropiny, która pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu
Długotrwały stres a działanie kortyzolu
Gdy czynniki stresowe działają zbyt intensywnie i zbyt długo dochodzi do stadium wyczerpania.
Reakcja stresowa nie ulega zahamowaniu, a poziom kortyzolu utrzymuje się we krwi przez długi czas.
- demineralizacja kości, zmniejszenie wchłaniania jonów wapnia w jelitach, co prowadzi do osteoporozy
- pobudzenie wydzielania kwasu solnego i uszkodzenia błony śluzowej żołądka
- uwalnianie kwasów tłuszczowych z tkanki tłuszczowej, co prowadzi do spadku masy ciała
- zahamowanie syntezy kwasów nukleinowych w komórkach
- utrzymywanie się wysokiego poziomu glukozy we krwi, prowadzi do rozwoju cukrzycy
- zwiększenie katabolizmu białek prowadzące do zaniku mięśni
- upośledzenie działania układu odpornościowego przez: zahamowanie reakcji zapalnych, zwiększenie liczby eozynofilów, bazofilów i limfocytów, zanik tkanki limfatycznej, zahamowanie syntezy przeciwciał
Cukrzyca typu 1
Niedobór insuliny jest spowodowany niszczeniem komórek trzustki przez własny organizm (choroba autoimmunizacyjna)
Pojawia się ona w młodym wieku: niski poziom insuliny na czczo, wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu, zapach acetonu z ust.
Trzeba dożywotnie przyjmować insulinę.
Cukrzyca typu 2
Związana z otyłością i niezdrowym stylem życia.
Prowadzi do insulinoodporności - obniżenia wrażliwości tkanek na działanie insuliny. W efekcie dochodzi do uszkodzenia komórek trzustki i niedoboru insuliny w organizmie.
Objawy to: senność po posiłkach, chroniczne zmęczenie, częste oddawanie moczu, wzmożone pragnienie, powolne gojenie się ran.
Leczenie to dieta i aktywność fizyczna, ale trzeba też insulinę.
