Slaap en bewustzijn Flashcards
(22 cards)
Wat is slaap
Een periodiek optredende toestand van verminderde motorische activiteit, die tevens gekenmerkt wordt door een verminderde reactiviteit op externe stimuli.
Wat is het doel van slaap?
overdag alert zijn en ‘s avonds ontspannen; bevorderen van lichamelijk herstel van zowel de hersenen als de rest van het lichaam
Circadiane ritmiek
Een biologisch ritme waarvan de cyclus ongeveer één dag duurt. Men spreekt ook wel van een 24-uursritme
Welke andere biologische functies zijn volgens het circadiane ritme?
- Lichaamstemperatuur
- Secretie van hormonen in het bloed (cortisol)
- Hartritme/bloeddruk
- Cognitief prestatievermogen
Belangrijkste biologische ‘klok’
suprachiasmatische kern (SCC) van de hypothalamus
Hoe werkt het SCC?
Speciale neuronen (ganglioncellen) sturen informatie over lichtsterkte
naar deze kern. Door productie van bepaalde eiwitten hebben deze neuronen een vuurfrequentie of output van ongeveer 24u
Slaap wordt fenomenologisch beschreven als zijnde
- een bij de volwassene circadiaan optredend verschijnsel;
- een toestand van verminderde motorische activiteit;
- een toestand gekenmerkt door verminderde sensorische verwerking;
- een toestand waaruit men gewekt kan worden.
Slaapstadia vroeger Vs Nu
Vroeger: slaap is een passieve toestand, die ontstaat bij gebrek aan activering/stimulatie
Nu: Slaap-waakregulering gezien als een systeem van neuronale netwerken
waarbij verschillende neurotransmitters op verschillende plaatsen in het brein van belang zijn
De slaapstadia
- Wakker
- N1
- N2
- N3
- REMslaap
Wat betekend REM
Rapid Eye Movements
N1
een korte periode van indoezelen, de transitie tussen slapen en waken.
De wakkere staat gaat over in lichte slaap. De oogbewegingen vertragen en de hersenactiviteit verandert. Men wordt zich geleidelijk minder bewust van de omgeving, maar wordt nog gemakkelijk wakker
N2
De slaap is nog licht, maar men wordt al minder makkelijk wakker. De hersenactiviteit vertraagt, met af en toe wat kortdurende snellere activiteit.
N3
De lichte slaap overgaat in diepe slaap. In de diepe slaap zijn ademhaling, hartritme en hersenactiviteit op het laagste niveau. Wakker worden is moeilijk en men is gedesoriënteerd wanneer dat toch gebeurt
Wat gebeurd er tijdens de diepe niet-REM slaap
Er treedt een regulering op van synaptische activiteit en sterkte, waardoor leerprocessen en ervaringen van de voorgaande dag worden vastgelegd. Een proces van schoonmaak treed op, toxines en metabolieten worden afgevoerd naar het veneuze bloed.
Slaapregulatie in de hersenen
Niet-REMslaap (overgang waken en slapen): hypothalamus
REM-slaap: neurale interacties in de hersenstam.
De belangrijkste hersengebieden betrokken bij de transitie tussen waken en slapen
ventrolaterale preoptische nucleus (VLPO) in de hypothalamus, heeft een inhiberende effect op de arousalsystemen
Wat heeft een inhiberend effect op de VLPO?
De histaminerge neuronen van de tuberomamillaire kern (TMN) in de hypothalamus,
waardoor je overdag alert en actief bent.
Wat is de flip-flop switch
Deze wederzijdse inhiberende interactie zorgt voor snelle overgangen tussen de slapende en wakende toestand
Wat is Acetylcholine
De belangrijkste arousalgerelateerde neurotransmitter; de afgifte hiervan verminderd niet tijdens de REM-slaap
Waar word Acetylcholine geproduceerd in het brein?
2 gebieden
In de pons: Pedunculopontine tegmentale kern (PPT) en Laterodorsale tegmentale kern (LDT)
In de Basale voorhersenen
Definitie insomnie
Een klacht over problemen met het initiëren van slaap, met doorslapen of met te vroeg definitief wakker worden of over een chronisch niet-herstellende slaap of slechte slaapkwaliteit.
Verschil klacht en stoornis
Gedragsmatige of emotionele consequentie overdag die het normale functioneren belemmert
