VO 3.2 CFTR dysfunctie Flashcards
Wat is de meest voorkomende mutatie in het CFTR? En waar leidt dit tot?
De meest voorkomende mutatie is Phe-108 in het CFTR, de mutatie leidt tot cystic fibrose.
Omschrijf de ziekte CF?
Bij CF is de mucuslaag te taai en dat blijft liggen. Het is een ziekte die te maken heeft met water en zout transport.
Waar hebben CF patiënten last van?
- Darmobstructie bij geboorte (meconium ileus): 10-20% van de baby’s met CF.
- Pancreasfibrose
- Longontsteking en infectie
- Zout zweet
- Mannelijke infertiliteit
- Levercirrose
Hoe ontstaat pancreasfibrose en wat zijn daarvan de gevolgen?
Er ontstaat cystische fibrose die kan leiden tot exocriene pancreasinsufficiëntie. Na verloop van tijd kan ook de endocriene pancreas achteruit gaan. Pancreasfibrose is er vanaf geboorte.
Waarom zijn mannelijk CF patiënten onvruchtbaar?
De verbinding tussen de testis en de urethra is verdwenen.
Waarom treden longontsteking en infecties vaker op bij CF patiënten?
Bij CF is de mucuslaag te taai en dat blijft liggen. Bacteriën kunnen dan blijven zitten en koloniseren en dat kan leiden tot longontsteking.
Hoe krijgen kinderen met CF levercirrose?
Cholestase, door het viskeuze gal, kan leiden tot levercirrose (tien jarige kinderen al)
Zijn vrouwen met CF ook onvruchtbaar?
Vrouwen zijn verminderd vruchtbaar.
Hoe erft CF over?
Recessieve overerving. Erfelijke ziekte ligt op chromosoom 7
Wat is de incidentie van het dragerschap en wat is de incidentie van een CF patiënt?
- Incidentie dragerschap 1:30
- Incidentie CF patiënt 1:3600
Hebben de dragers ook symptomen?
Ouders (dragers) hebben geen symptomen –> dragerschap alleen aantoonbaar met genetische test.
Waarom gaat de incidentie van CF niet omlaag?
Er moet een voordeel voor de revolutie zijn, als je drager bent van CF wordt de diarree minder, bij infectieuze diarreeziekten (zoals bijv. cholera). CFTR is bij dragers minder aanwezig op de darmen.
Wat was de meest voorkomende doodsoorzaak van CF patiëntjes in de Middeleeuwen?
Ondervoeding als gevolg van gestoorde spijsvertering. Want de pancreas werkt niet. Een andere doodsoorzaak was meconium ileus, 20% overleed aan meconium ileus.
Bestaat hiervoor nu een medicinale oplossing? Voor een niet functionerende pancreas?
Ja, het voor elke maaltijd innemen van een enzym preparaat (Creon®, extract van varkens pancreas, bevat amylase, lipase en proteases). Eventueel aanvullen met maagzuur remmers; cimethidine, Zantac® of omeprazol. Bicarbonaat wordt namelijk ook minder uitgescheiden door de pancreas.
Waar zit CFTR in de cel? En wat is de functie?
CFTR zit onder de trilharen (oranje puntjes), en zorgt voor secretie van zout en water en HCO3- en zorgt dat de mucuslaag vochtig blijft en goed kan wegstromen.
Wat is het eerste medicijn tegen CF? En wat is de gemiddelde overleving?
Orkamby: is het eerste medicijn tegen cystic fibrose. De overleving ligt nu tot ongeveer 37 jaar.
Waaruit bestaat een zweetklier?
Bestaat uit een absorptieve duct (bevat CFTR) en een secretoire coil (bevat CaCC).
Hoe wordt zweet geproduceerd?
- Zweet wordt geproduceerd door neuronale stimulatie. Die neuronen activeren een chloorkanaal in de coil, een calcium geactiveerd chloorkanaal, CaCC.
- Natrium gaat mee met de uitscheiding van chloor, water gaat mee met natrium.
- Je krijgt een isotoon secretie. Die komt terecht in de duct. Hier kunnen water en ionen alleen door de cel heen, niet erlangs.
- In de ducten zit CFTR en ENaC. Hier wordt Na en Cl uit het zweet gehaald, voor een groot deel. Ons zweet is hypotoon.
Wat gebeurt er met de zweet productie bij CF?
Bij CF gaat NaCl het secreet niet uit. Je krijgt isotoon zweet.
Waarom proeft het dan zout bij een CF patiënt? Terwijl het isotoon zweet is?
Omdat het water verdampt.
Hoe kun je aantonen dat iemand CF heeft?
Acetylcholine (pilocarpine) gestimuleerde zweettest. Meet de Na en Cl concentratie in het zweet. Na en Cl concentratie verhoogd –> CF.
Wat is het gevolg van CF voor de darmen?
Bij CF is de secretie in de darm door CFTR er niet meer: met gevolg dat de NaCl, NaHCO3 en water secretie naar de darm omlaag gaat met als gevolg luminale dehydratie. Dit leidt tot verstopping, darmpassage wordt 2 tot 3 keer zo langzaam.
Welk deel van CFTR kan gefosforyleerd worden?
Het R-domein van CFTR kan gefosforyleerd worden.
Wat is de behandeling van een pancreasinsufficiëntie?
Enzymen (Creon) nodig om vet, eiwit en zetmeel uit de voeding op te nemen
De kleintjes krijgen poeder, dan granulaat, dan capsules.
Wat zie je op dit plaatje?
DIOS
