W13HC1/2: Organisatie pijnsysteem en pijninhibitie Flashcards
Nociceptief en neuropathische pijn
- nociceptief: duidelijke prikkels leidt tot pijnervaring en die is functioneel, door prikkeling van nociceptoren
- neuropathisch: als er geen noodzakelijke pijn is, is het gevolg van spontane activiteit van beschadigde vezels
Nociceptie
Transductie van de nociceptoren in de vijre zenuwuiteinden -> tranmissie via de A delta/C vezels -> perceptie in de cortex -> handelen
A delta vezels
- dun gemyeliniseerd -> prikkende pijn
- koude, pijn
- vezels komen aan in de dorsale hoorn -> kruist bij binnenkomst -> via anterolaterale systeem naar thalamus -> somatosensibele cortex (S1)
Vrije zenuwuiteinden
Vrije zenuwuiteinde pikt celbeschadiging op -> genereert actiepotentiaal -> gaat richting de andere zenuwuiteinden en het ruggenmerg -> uitbreiding van het aangedane gebied -> vezel gevoeliger, zodat je bijv die vinger niet beweegt
- actiepotentiaal in de vrije zenuwuiteinden zorgt voor roodheid, zwelling en ontsteking
TRP kanalen
- transient receptor potential
- zitten op vrije zenuwuiteinden
- verschillende typen aanwezig in A delta en C vezels, in eenzelfde vezel kunnen verschillende typen tot expressie komen
- TRPV1: hitte en hete pepers
Transmissie
- zenuwen komen aan op de dorsale hoorn, laag 1-10
- C vezels komen met name binnen op de oppervlakkige lagen
- A deltas komen wat verder naar binnen
Sensitisatie
- uitbreiden pijnlijke gebied
- vorm van plasticiteit
- hyperalgesie: verhoogde pijnperceptie op een pijnlijke prikkel
- allodynie: pijnlijke perceptie van een normaliter niet pijnlijke prikkeling
Sensitisatie in de dorsale hoorn
- vorm van plasticiteit (LTP)
- inductie door langdurige prikkeling van de C vezels
- betrokkenheid van NMDA receptoren, neuropeptiden, groeifactoren
- blijft langer bestaan dan de prikkeling waardoor het werd geïnduceerd
- leidt niet tot permanente veranderingen
LTP
- door processen in de denritic spine: opening NMDA receptoren en inbouw AMPA receptoren -> postsynaptische cel gevoeliger voor bepaalde releaese
- normale situatie: weinig release glutamaat door nociceptieve vezels, NMDA receptoren geblokkeerd door Mg2+
- sensitisatie: veel release van glutamaat door nociceptieve vezels, NMDA receptoren gedeblokkeerd, verhoogd calcium in de cel, verhoogde prikkelbaarheid van de cel (hyperalgesie)
Axotomie
- degeneratie perifere zenuw
- bij kleine schade reversibel
- indien geen herstel mogelijk is -> neuropathische pijn
Neuroma
- ectopische impuls generatie: spontaan of door minimale aanraking
- groot aantal Na+ kanalen
- vezels die elkaar prikkelen
C vezels
- ongemyeliniseerd -> zeurende pijn
- warmte, pijn
- kruisen bij binnenkomst dorsale hoorn -> via anterolaterale systeem thalamus (ander gebied dan A delta) -> naar gebieden als insula en gyrus cinguli en projecties naar de amygdala en de hypothalamus -> affectieve component van pijn
Expectation center
- prefrontaal
- heeft sterk effect op het emotionele aspect van pijn
- via dit gebied emoties moduleren
- placebo werkt hier op in
- nocebo: je slecht voelen omdat je bepaalde verwachtingen hebt van bijwerkingen bij medicatie
Poorthypothese
C vezels en a beta vezels grijpen aan op hetzelfde neuron: als je grijpt naar je been dat pijn doet stimuleer je de a beta vezels -> die inhiberen en remmen de perceptie van pijn
Jeuk
- onplezierige sensatie van de huid die de drang oproept om te krabben
- functie: om parasieten te verwijderen, om weefsel beschadiging op te wekken om een genezingsproces te bevorderen
- pijn en jeuk: anatomische routes tot perceptie zijn vergelijkbaar, pt die geen pijn voelen hebben ook geen last van jeuk, veel overeenkomsten in geactiveerde gebieden
- verschillen pijn en jeuk: functie is anders, opioiden remmen pijn maar kunnen jeuk induceren of versterken, pijnlijke prikkels verminderen jeukgevoel, en jeuk alleen in de huid
