W8PD1: Ziekte van Parkinson Flashcards
Parkinsonisme = hypokinetisch-rigide syndroom
- ziekte van Parkinson
- dementie met Lewy Bodies
- parkinsonisme bij andere dementie vormen
- progressieve supranucleaire paralyse
- multi-systeem atrofie
- toxisch-metabool
- medicamenteus
Hypokinetisch-rigide syndroom: voorwaarden
Tenminste 2 vd 4 kenmerken
1. Bewegingsarmode: hypo- of bradykinesie
icm
2. Trillen: rusttremor
3. Stijfheid: rigiditeit
4. Gestoorde houdingsreflexen: posturale instabiliteit
Bradykinesie
Steeds kleinere bewegingsuitslag
Ziekte van Parkinson
- rusttremor: laagfrequent, vrij grofslagig, asymmetrisch
- hypobradykinesie: minder spontaan en trager bewegen
-> mimiekarmoede: maskergelaat
-> verminderd pendelen (verminderde lidslag)
-> hypofonie: zachte, onduidelijke spraak
-> micrografie: klein schrift - loopstoornissen: voorover gebogen, kleine pasjes, start- en stopproblemen (propulsie, festinatie), blokkeren
- gestoorde houdingsreflexen en moeilijk omdraaien
Niet motore syndromen
- verlies van reuk (anosmie)
- autonomie functiestoornissen
- cognitieve symptomen
- slaapstoornissen
- psychiatrische symptomen
Epidemiologie
- 10/10.000 inwoner/jaar
- prevalentie: 100-150/100.000
- evenveel mannen als vrouwen
- begin meestal 50-70, levensverwachting onveranderd
Pathologie
- Lewy bodies: eiwit neerslagen, waaronder het alfa-syynucleine eiwit
- klachten afhankelijk waar het stapelt: bij Parkinsonimse alleen de substantia nigra
- als het meer corticaal is ook emotionele en cognitieve problemen
Braak stadia
- 1 en 2: autonomische en olfactorische verstoringen
- 3 en 4: slaap en motorische verstoringen
- 5 en 6: emotionele en cognitieve verstoringen
Erfelijkheid
- 25% 1 of 2e graads familielid met Parkinson, geïsoleerde tremor vaak bij eerste graads familieleden
- autosomaal dominant: zeldzaam (alfa-synculeine gen, LRRK gen)
- autosomaal recessief; deleties/puntmutaties Parkin gen
Behandeling
- niet medicamenteus: fysio
- medicamenteus: anticholinergica, dopamine agonisten, levodopa
- 3e lijns therapie: vergevorderd: apomorfine, duodopa, diepe hersenstimulatie
DD
Lewy body spectrum ziektes:
- ziekte van Parkinson
- Parkinson dementie
- dementie met Lewy Bodies
- multi systeem atrofie (MSA)
Overig
- bij andere dementie vormen
- toxisch-metabool
- medicamenteus
- progressieve supranucleaire paralyse
Dementie met Lewy Bodies
Kerncriteria:
- dementie syndroom
- fluctuerende cognitieve stoornissen
- recidiverende visuele hallucinaties
- spontaan parkinsonisme
Ondersteunend
- REM-slaap stoornis
- positieve DaT scan
- neuroleptica overgevoeligheid
MSA
- vroeg ernstig autonome stoornissen
- Parkinsonisme of cerebellair syndroom
- laat cognitieve stoornissen
Progressieve supranucleaire paralyse (PSP)
- klachten: vallen, wazig zien, cognitieve/gedragsveranderingen
- onderzoek: verticale blikparese, axiale rigiditeit, houdingsstabiliteit
- pathologie: tau stapeling in neuronen en astrocyten
Spontaan parkinsonisme
Bestaat zonder dat er medicatie is gegeven
-> antipsychotica kunnen klachten geven, NOOIT HALDOL
