week 10 HC.3 Klinische stoornissen in kaliumbalans

Question 1

Hoe wordt kalium gemeten?

Answer 1

in plasma/serum

Question 2

Welke 2 mechanismen worden geactiveerd na het eten van kaliumrijke maaltijd?

Answer 2

Mechanismen na eten kaliumrijke maaltijd:

1. Acute translocatie/ shift van K van extracellulair naar cellen
   - Door insuline (K regulerende hormoon), catecholamines (aldosteron)  effect op Na/K ATP-ase
2. Meer uitscheiding van K door de nier (later op gang)
   - Kaliumsecretie in het distale nefron: Na+ aanbod, aldosteron, ENaC-ROMK, BK (K-kanaal reageert op tubulaire flow; flow gemedieerde kaliuresia)

Question 3

Wanneer is er sprake van hypokaliëmie?

Answer 3

Hypokaliëmie: plasma kalium < 3,5 mmol/L

Question 4

Waar kan hypokaliëmie tot leiden?

Answer 4

metabole alkalose

Question 5

Wat is er te zien op het ECG bij hypokaliëmie?

Answer 5

U golf

Question 6

Wat zijn de oorzaken voor hypokaliëmie?

Answer 6

Oorzaken hypokaliëmie:
• Redistributie (shift): K (te veel) de cel in
• Gastro-interstitinaal kaliumverlies: diarree
• Urine kaliumverlies (meest voorkomende oorzaak)= renaal: braken

Question 7

Waardoor kan een shift hypokaliëmie ontstaan?

Answer 7

Shift hypokaliëmie door:

• Overdosering cafeïne
• Hypokaliëmische periodieke paralyse (spierkanalopathie): mutaties in K en Na kanalen

Question 8

Wanneer treedt hypokaliëmie door urine kaliumverlies op, hypovolemie?

Answer 8

Hypokaliëmie door urine kaliumverlies treedt alleen op zodra de toename in aldosteron en afname in distaal natriumaanbod niet meer in balans zijn (bijv. door gebruik van lis- of thiazide diuretica)

Question 9

Wanneer treedt hypokaliëmie door urine kaliumverlies op, hypervolemie?

Answer 9

Hypokaliëmie door urine kaliumverlies treedt alleen op zodra de toename in aldosteron en afname in distaal natriumaanbod niet meer in balans zijn, (bijv. bij nierarteriestenose of primair hyperaldosteronisme; kunnen ook hypertensie veroorzaken)

Question 10

Oorzaken hypokaliëmische hypertensie?

Answer 10

Hypokaliëmische hypertensie:
• Primair hyperaldosteronisme (goedaardige tumor in bijnier die aldosteron maakt)
• Pseudohyperaldosteronisme
- Apparent mineralcoticoid excess (11BHSD): cortisol niet goed afgesproken
- Syndroom van Liddle (activerende mutatie ENaC)
- Activerende mutatie mineralcorticoïd receptor
• Overig
- Nierarteriestenose
- Syndroom van Cushing (hypercortisolisme)

Question 11

Hoe kan magnesium een oorzaak zijn van hypokaliëmie?

Answer 11

Magnesium kan oorzaak zijn van hypokaliëmie, het werkt als een remmer van ROMP-K K-kanaal. Bij hypomagnesiëmie (-> renaal K-verlies) valt blokkade weg en vindt lek van kalium plaats doordat er minder magnesium is.

Question 12

Hoe kan hypokaliëmie behandeld worden?

Answer 12

Behandeling hypokaliëmie:
• Kaliumchloride (oraal of intraveneus)
• Kaliumsparende diuretica en mineralcoticoïd receptor blokkers
• Oorzaak wegnemen (kakliuretische medicatie)
• Specifieke situaties: adrenalectomie (primair hyperaldosteronisme), propranolol (hypokaliemische periodieke paralyse), indometacine (Bartter, Gitelman)

Question 13

Wanneer is er sprake van hyperkaliëmie?

Answer 13

Hyperkaliëmie: plasma kalium > 5,1 mmol/L

Question 14

Waar kan hyperkaliëmie tot leiden?

Answer 14

Metabole acidose

Question 15

Welke ECG veranderingen zijn waar te namen bij hyperkaliëmie?

Answer 15

ECG veranderingen bij hyperkaliëmie:

• T-top geswitched
• P-top verdwijnt
• Verbreed QRS-complex -> ventrikelventriculeren

Question 16

Hoe wordt membraanstabilisatie bewerktstelligt bij hyperkaliëmie?

Answer 16

Membraanstabilisatie door intraveneus calcium (of hypertoon zout) -> Na kanalen actiever gemaakt

Question 17

Wat zijn de oorzaken voor hyperkaliëmie?

Answer 17

Oorzaken hyperkaliëmie: -> vaak door remming renine-angiotensine systeem (medicatie)
• Pseudohyperkaliëmie
- Hemolyse (afname)
- Trombo- of leukocytose (scheiden K uit)
• Shift van kalium uit cellen
- Metabole acidose
- Celverval (hemolyse, rhabdomyolyse, tumor lysis)
• Minder glomerulaire filtratie
- Acute of chronische nierinsufficiëntie
• Minder kaliumsecretie door de nier
- Remming renine-angiotensine aldosteron systeem
- Volumedepletie (afname distaal natriumaanbod)

Question 18

Waarom zouden we hyperkaliëmie behandelen?

Answer 18

Behandeling hyperkaliëmie: waarom?

• Bedreigt de patiënt acuut (minuten, uren)
• Gevaar acuut op chronische hyperkaliëmie (dagen, weken)
• Wil remmer renine-angiotensine-aldosteron systeem eigenlijk niet stoppen

Question 19

Hoe behandelen we hyperkaliëmie?

Answer 19

Behandeling hyperkaliëmie: -> toename Na/K pomp  meer K cel in
• Membraanstabilisatie door Ca
• Shift van K cel in stimuleren door geven insuline, salbutamol, Na-bicarbonaat
• Uitplassen: infuus, lisdiuretica, fludrocortison
• Verwijderen: dialyse
• ‘Oude’ binders (binden in darm): natriumpolystyreensulfonaat, calciumpolystyreensulfonaat
• Nieuwe binders: natrium zirconium cyclosilicaat, patiromeer