wie ben ik binnen al mijn diversiteit?

Question 1

micro: racisme

Answer 1

1. betekenis
   - geen juridisch concept
   - antiracismewet verbiedt onderscheid op basis van (raciale kenmerken):
   - zogenaamd ras (één menselijk ras)
   - huidskleur
   - nationaliteit
   - afkomst
   - nationale of etnische afstamming
2. soorten racisme
   - dagelijks racisme (vb. uitspraken op straat of sociale media)
   - structureel (institutioneel) racisme (vb. op vlak van huisvestiging of onderwijs)
   - georganiseerd racisme: groep die zich organiseren om bepaalde groep bewust uit te sluiten (vb. in Gaza)

Question 2

agressie

Answer 2

1. micro aanval
   - een directe verbale of non-verbale aanval op iemands identiteit of achtergrond
   - vb. iemand zegt bewust tegen een collega: “jij hoor hier niet thuis”
2. micro belediging
   - een subtiele, vaak onbedoelde, belediging die een stereotype bevestigt of minderwaardigheid insinueert
   - meestal niet bewust van kwetsende karakter
   - vb. tijdens een sollicitatie zegt iemand: “ze heeft die job waarschijnlijk gekregen omdat ze een vrouw is, niet omdat ze competent is”
3. micro-invalidatie
   - het ontkennen, minimaliseren of negeren van de gevoelens, ervaringen of identiteit van iemand
   - gevolg: mensen voelen zich onzichtbaar of onbegrepen
   - vb. “je overdrijft, zo erg kan het toch niet zijn?”

Question 3

fysieke en cognitieve uitdagingen: feiten

Answer 3

1. algemeen
   - erkenning fysieke handicap: 598.580 personen in Vlaanderen (2024);
   - Statistiek België schat het aantal nog hoger, bijna tot 1,2 miljoen (niet iedereen erkenning of vergoeding)
   - meer vrouwen dan mannen
   - hoe ouder hoe meer mensen met beperking
2. sociaal-maatschappelijke participatie
   - mensen met een beperking > minder lang naar school
   - 2/6 is laaggeschoold tov 1/6 bij andere populatie
   - 47% werkt tov 82% bij de andere populatie
   - tussen 30 en 45% = ernstig hinder in dagelijkse activiteiten door beperking

Question 4

fysieke en cognitieve uitdagingen: beleving

Answer 4

1. algemeen
   - minder positief over hun gezondheid
   - geestelijke gezondheid is slechter
   - minder positief over het leven in algemeen (scoren: 7 op 10 tov 8 op 10)
   - nemen minder vaak deel aan samenleving
   - weinig verschil op vlak van sociale contacten (maar ze worden als minder positief ervaren)
2. impact maatschappij
   - een positieve houding = noodzakelijk voor hun volwaardige deelname !!
   - de houding wordt mee bepaald door soort beperking
   - weinig mensen met een beperking zichtbaar op tv
   - uitsluiting op basis van beperking
   - werknemers met een beperking ervaren vaker grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer dan werknemers zonder

Question 5

mensen met psychische uitdagingen: feiten

Answer 5

1. algemeen
   - 22% van de volwassen Vlamingen voldeed afgelopen jaar aan de criteria
   - 1/3 van de Vlaming krijgt ooit een psychische uitdaging/’stoornis’
   - leeftijd: tussen 18 en 25 jaar
   - drempels tot zorg: 10 jaar voor men hulp durft vragen
2. de meest voorkomende uitdagingen:
   - angststoornis (12%)
   - alcoholstoornis (11%)
   - externaliserende stoornis (12%)
   - depressie (9%)

Question 6

psychisch: impact

Answer 6

1. impact
   - psychische stoornissen = in alle soorten en maten + grote invloed op dagelijks leven:
   - werk
   - sociale relaties
   - financiën
   - gezondheid
2. drempels tot zorg
   - geen nood ervaren voor behandeling
   - ze willen het probleem zelf oplossen
   - bezorgdheid om de kosten van de behandeling
   - het idee hebben dat de behandeling niet gaat werken
   - niet weten waar naartoe te gaan

Question 7

leeftijd

Answer 7

1. algemeen
   - empirische cijfers: 1/5 is ouder dan 67
   - zoeken naar nieuwe levensinvulling
2. fysieke gevolgen
   - lichaam wordt ouder
   - lichaam wordt minder voorspelbaar
3. mentale gevolgen
   - verliezen van anderen (zie HC rouw)
   - andere rol (andere blik op jou)
   - minder economisch belang

Question 8

transgenerationeel trauma

Answer 8

1. betekenis
   - of intergenerationeel trauma
   - het trauma van de oudere generaties dat tot uiting komt bij de jongere generatie
2. toepassing: de holocaust
   - trauma doorgegeven naar de volgende generatie
   - ligt dit aan opvoedingsstijl? > nee, want geen communicatie (te gruwelijk);
   - ondanks voelt kind levensangst (laag cortisol gehalte = geboren met posttraumatische stress)
   - kritiek: stress gerelateerd aan hoog cortisol gehalte

Question 9

gender

Answer 9

1. betekenis
   - zegt iets over onze maatschappelijke ideeën, normen en verwachtingen rond mannelijkheid en vrouwelijkheid (structureel en maatschappelijk niveau)
   - sekse = biologisch geslacht (natuur) en lichamelijke verschillen
2. genderidentiteit
   - verwijst naar iemands persoonlijke, individuele innerlijke ervaring (vb. voel je je 100% man of vrouw, zit je ergens tussenin of geen van beide?);
   - genderdiversiteit = diversiteit op vlak van de individuele ervaring (vb. transgender, non-binair)

Question 10

stressoren, protectieve factoren en (in) effectieve coping: impact van racisme

Answer 10

1. effecten
   - slachtofferrol
   - self-fulfilling prophecy: de voorspelling wordt waar omdat men zich zo gedraagt
   - zelfverheerlijking
   - frustratie agressie
   - (over)assimilatie: zich totaal aanpassen aan wat de ontvangende samenleving verwacht
2. wat hebben kinderen nodig?
   - welbevinden en trots op hun afkomst
   - ervaringen van erbijhoren
   - begrippen kennen en kunnen hanteren
   - erkenning van gevoelens
   - kruispuntdenken

Question 11

impact van racisme: hulpverleners

Answer 11

1. huiswerk voor hulpverleners
   - bewustwording van eigen etniciteit en eigen (migratie)geschiedenis
   - bewustwording van eigen ervaringen van anders-zijn/uitsluiting
   - kennen van begrippen en psycho-educatie inzetten
   - bewustwording van witte privileges en gevoelige zones
   - werken met je eigen meervoudige identiteit

Question 12

protectieve factoren psychische uitdagingen

Answer 12

1. protectieve factoren
   - vroege onderkenning + preventie !!
   - herkennen van de problematiek
   - betrekken van het systeem
   - aanpak lichamelijke risicofactoren (middelengebruik)
   - aanpak psychologische en psychosociale risicofactoren
   - aanpak contextuele en maatschappelijke factoren (vb. financiële uitsluiting)
2. risicofactoren
   - specifiek pers uitdaging (zie psychopathologie)
   - omgekeerde van protectieve factoren (vb. laat of niet onderkennen)

Question 13

cognitieve uitdagingen: sociale contacten

Answer 13

1. algemeen
   - veerkracht bevorderen door in te zetten op sociale contacten
   - onderzoek: mensen met licht mentale beperking > eenzaamheid (gevolg: depressie, schaamte, angst, onveiligheid, alcoholmisbruik en externaliserende gedrag)
   - toepassing: model van Gilmore & Cuskelly
2. risicovol gedrag
   - relatie tussen eenzaamheid en situaties van misbruik en strafbaar gedrag
   - eenzaamheid maakt kwetsbaar voor verkeerde vrienden

Question 14

het model van Gilmore & Cuskelly

Answer 14

0. algemeen
   - ook bij mesoniveau (micro: over de persoon en eenzaamheid)
   - 3 hoofddomeinen = beïnvloeden en versterken elkaar
1. kenmerken van verstandelijke beperking
   - samenhang: kwetsbaarheid voor chronische eenzaamheid
   - problemen met communiceren, sociale info verwerken, aandacht en zelfregulatie
   - gevolg: aangaan en behouden van sociale relaties moeilijker

Question 15

het model van Gilmore & Cuskelly (2-3)

Answer 15

2. minder of beperkte mogelijkheden voor sociale interactie
   - aparte sociale settingen (vb. school, werk en wonen > beperkte rolmodellen)
   - niet zelfstandig of geen beperkte zeggenschap over de aard en tijd van sociale activiteiten
3. de houding van de samenleving
   - maatschappelijke opvattingen over mensen met een verstandelijke beperking
   - stigmatiserend

Question 16

uitdagingen leeftijd

Answer 16

1. veerkracht bij ouderen
   - individuele veerkracht
   - interactionele veerkracht
2. toepassing
   - de kracht van geven
   - betekenisvol blijven in de maatschappij (vb. vrijwilligerswerk)
   - lotgenoten om te helpen bij het aanvaarden (ouder worden = afscheid nemen)

Question 17

uitdagingen gender en genderdiverse individuen

Answer 17

1. algemeen
   - geweld (verbaal, fysiek, psychologisch, materieel)
   - je niet geaccepteerd voelen door de bredere samenleving
   - sensationele, spottende beeldvorming en negatieve berichtgeving over transgender personen (focus: victimisatie, lijden)
   - toepassing: het minderheidsstressmodel
2. stereotypes en vooroordelen
   - transgender personen zijn seksueel promiscue, transgender zijn is een hype
   - of jongeren laten zich makkelijk beïnvloeden om te denken dat ze trans zijn

Question 18

het minderheidsstressmodel (1-3)

Answer 18

0. algemeen
   - 7 stressoren die nauw aansluiten bij ervaring van deze doelgroep
   - bij transgender en genderdiverse individuen
1. gendergerelateerde discriminatie: alle vormen van ongelijkwaardige behandeling op basis van gender, identiteit of expressie
2. gender gerelateerde afwijzing: het afwijzen of buitensluiten van iemand vanwege diens genderidentiteit
3. victimisatie
   - directe vormen van geweld, pesterij of intimidatie
   - gericht op transgender en genderdiverse individuen

Question 19

het minderheidsstressmodel (4-7)

Answer 19

4. non affirmatie: treedt op wanneer de genderidentiteit niet wordt erkend of gevalideerd door anderen
5. geïnternaliseerde transfobie
   - negatieve attitudes en overtuigingen die transgender personen over zichzelf hebben (belangrijke proximale en interne stressor)
   - ontstaan: negatieve boodschappen vanuit omgeving > gevolg: schaamte, verminderde eigenwaarde en zelfhaat
6. negatieve verwachtingen: betrekking op angst en bezorgdheid over mogelijke toekomstige discriminatie of afwijzing
7. non-disclosure
   - het besluit om eigen genderidentiteit te verbergen uit angst voor negatieve reacties
   - gevolg: chronische stress of gevoelens van isolatie

Question 20

beschermende factoren tegenover minderheidsstress

Answer 20

1. algemeen
   - het begrijpen, accepteren en tevreden zijn met eigen genderidentiteit
   - je genderidentiteit in eigen woorden kunnen omschrijven
   - het ervaren van emotionele stabiliteit, vertrouwen en gevoel van controle
   - steunend netwerk
   - positieve rolmodellen via (sociale) media
2. toepassing
   - ‘pride’ = trots ervaren rond de eigen genderidentiteit (doel: positief zelfbeeld)
   - ‘community connectedness’ = verbonden voelen met de LGBT+ of andere

Question 21

transgender en genderdiverse individuen: coping

Answer 21

1. negatieve coping
   - jezelf isoleren
   - gevoelens van schaamte
   - angst voor negatieve reacties van anderen
2. positieve coping
   - gesprekken over lichaamsbeeld en genderidentiteit (en heteronormativiteit)
   - inzetten van beschermende factoren
   - mindfulness, meditatie, ‘kleine gelukjes’
   - connectie ervaren door middel van ‘safe spaces’

Question 22

creativiteit en inventiviteit

Answer 22

1. algemeen
   - te gek: veerkracht bij mensen met psychische kwetsbaarheid te vergroten
   - wijkhuis Chambéry: lokaal dienstencentrum
   - grijs wijs en puber: manifest van Jean-Paul van Belleghem (visie op ouder worden)
   - kwispelstappers: groep ouderen op stap met vrijwilligers en hond (laagdrempeligheid)
   - zorgvakanties: voor mensen die speciale zorgen nodig hebben op vakantie
2. ma4A (meaningful activities for all)
   - project dat mensen met beperking actief gaat begeleiden in het zoeken naar zinvolle activiteiten
   - zingeving = belangrijk aspect in hun leven

Question 23

algemeen theoretische modellen

Answer 23

1. transgenerationeel trauma
2. minderheidsstressmodel
3. systemische ongelijkheid
4. kruispuntdenken
5. inclusie

Question 24

systemische ongelijkheid en kruispuntdenken in de samenleving

Answer 24

1. systemische ongelijkheid
   - systeem van onderdrukking dat zich uit in nagenoeg alle aspecten van de samenleving
   - ongelijke machtsrelaties > dominante groep van de samenleving;
   - gevolg: gedwongen tot gemarginaliseerd bestaan (vb. groepen vanwege ras, kleur, beperking of ziekte)
2. kruispuntdenken (of intersectionaliteit)
   - Kimberley Crenshaw: deelidentiteiten per persoon verbonden
   - verschillende ervaringen van discriminatie of privilege

Question 25

inclusie

Answer 25

1. betekenis - maatschappij die volledig aangepast is aan alle 'hekjes' zijn voor iedereen weggehaald - op voorhand rekening houden dat iedereen gelijk is 2. voorstelling (bolletjes) - exclusie = mensen met een uitdaging horen niet bij de samenleving - segregatie = cirkel samenleving vs. mensen met een uitdaging (los van elkaar) - integratie = binnen cirkel samenleving > nieuwe cirkel mensen met een uitdaging - inclusie = iedereen door elkaar

Question 26

hulpmogelijkheden (doorverwijzing)

Answer 26

1. sociale kaart - te gek - herstelacademie.be: gepaste hulp zoeken + cursus zelf aan de slag herstelproces 2. online hulpmogelijkheden - samen veerkrachtig: activiteiten tijdens 10-daagse van de GGZ (ook andere periodes) - react to racism: ondersteuning aan slachtoffers van racisme - digitale tools van kennisplein: per doelgroep aanbod voor verbeteren levenskwaliteit - visie op handicap 'doe de test': zelftest - Nok Nok (vorig HC)

Question 27

innovatieve voorstellen om veerkracht te verhogen

Answer 27

1. over kop-huizen - deuren open staan voor jongeren van 12 tot 25 jaar - zonder afspraak (tijdens openingsuren) > zeer laagdrempelig - verschillende activiteiten (vb. jamsessies met muziek tot graffiti spuiten) 2. andere - te gek - grip: gelijke rechten voor ieder persoon met een handicap (focus: regionaal beleidsniveau) - steunpunt inclusie: vrijetijd, sport en jeugdwerk voor kinderen met een uitdaging - rits (arteveldehogeschool): eenzaamheid bij ouderen verminderen

Question 28

de rol van de psychologisch consulent (1-2)

Answer 28

1. theoretische kennis - over de verschillende uitdagingen die een persoon als individu kan tegenkomen - over hoe mensen met deze uitdagingen kunnen omgaan op psychisch maar ook lichamelijk vlak (balk en polyvagaal alsook herstel) 2. intakegesprek - vervagen naar uitdagingen op vlak van individu - oog voor elk van deze uitdagingen (ook wanneer niet als dusdanig benoemd)

Question 29

de rol van de psychologisch consulent (3-4)

Answer 29

3. preventie - verhogen van veerkracht (window of tolerance, trap hoger in polyvagale ladder, pilaren balk) - ik versterkende methodieken - bespreekbaar maken van emoties, uitdagingen - sociale contacten verhogen - inzetten op preventie op jonge leeftijd 4. praktijk - psycho-educatie - inzetten op bespreekbaar maken gevoelens - doorverwijzen indien nodig (tijdig)

Question 30

macro: VN verdrag handicap

Answer 30

1. algemeen - opgesteld in 2006 (ondertekent door België in 2009) - personen met een handicap = dezelfde rechten en vrijheden als iedereen; - door: wetten en regels die de rechten van personen met handicap beschermen - regels die oneerlijk zijn te veranderen of af te schaffen (kortom: niks doen dat tegen verdrag ingaat) - producten, diensten en voorzieningen beschikbaar voor iedereen !! 2. andere kenmerken - non-discriminatie - gelijke kansen - gelijkheid van man en vrouw - toegankelijkheid: hulpmiddelen + leren hoe mensen met een handicap te ondersteunen

Question 31

VN roept landen op om te investeren in mentale gezondheid

Answer 31

1. algemeen - 6,5% van het totale budget van gezondheidzorg = GGZ - bijna een miljard mensen kampen wereldwijd met psychische uitdagingen - stigma - nood aan minder triggers = samenleving hervormen + meer ondersteuning - sneller ingrijpen dan in actieplan is voorzien 2. toepassing: eigen mensenrechtenverdrag voor ouderen - ouderen rechten - VN verdrag voor ouderenrechten als mogelijke oplossing (problemen: gezondheidzorg, werk, sociale bescherming en huisvestiging)

Question 32

onderlinge beïnvloeding van micro-meso-macrofactoren

Answer 32

1. structureel racisme - bepaalde bevolkingsgroepen systematisch uitgesloten en gediscrimineerd op basis van nationaliteit, etniciteit, huidskleur of afkomst - vb. uit de krant: 'waar woont elk kind' > structureel doorgeven naar de volgende generatie