Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych F10-F19 Flashcards

(100 cards)

1
Q

Cechy osobowości sprzyjające uzależnieniu:

A
  1. brak zdolności do radzenia sobie ze stresem
  2. nadmierna zależność emocjonalna
  3. trudność w wyrażaniu uczuć
  4. niska samoocena
  5. niepokój w relacjach interpersonalnych
  6. impulsywność
  7. towarzyskość
  8. perfekcjonizm
  9. skłonność do ryzykownych sytuacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

10g czystego 100% alkoholu odpowiada:

A

200 ml piwa
100 ml wina
30 ml wódki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Bezpieczna granica wypijanego alkoholu:

A

5 dni w tygodniu:

  • kobiety 2 porcje dziennie
  • mężczyźni 4 porcje dziennie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Najwyższe stężenie we krwi alkohol osiąga po jakim czasie ?

A

30-60 min po spożyciu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jak szybko następuje eliminacja alkoholu z organizmu:

A

0,2 promila / h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Ryzykowne spożywanie alkoholu:

A
  • picie nadmiernych ilości alkoholi, nie pociąga za sobą aktualnie negatywnych konsekwencji, można oczekiwać pojawienia się konsekwencji o ile obecny model nie zostanie zmieniony
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Picie szkodliwe:

A

powoduje szkody zdrowotne, fizyczne, psychiczne, psychologiczne i społeczne
- nie występuje uzależnienie od alkoholu

ryzykowne lub szkodliwe picie 12-15% osób w Pl; uzależnionych 2%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wzorce picia: wymienić

A

Picie szkodliwe

Picie ryzykowne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Powikłania uzależnienia od alkoholu:

A
  1. Paranoja alkoholowa (zespół Otella)
  2. Przewlekła halucynoza alkoholowa
  3. Majaczenie alkoholowe
  4. Zespół amenstyczny korsakova
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Diagnostyka uzależnienia od alkoholu: skale

A

CAGE
AUDIT
MAST

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Z. Otella - paranoja alkoholowa

A
  • psychoza urojeniowa
  • urojenia niewierności małżeńskiej
  • częściej u M
  • neuroleptyki i psychoterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przewlekła halucynoza alkoholowa:

A
  • omamy (głównie słuchowe)
  • urojenia o treści prześladowczej
  • leczenie: neuroleptyki
  • ostra halucynoza jest wskazaniem do hospitalizacji
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Majaczenie alkoholowe:

A
  • ostry stan powikłanego zespołu abstynencyjnego
  • zaburzenia świadomości: 2-3 dni po przerwaniu ciągu alkoholowego
  • Objawy:
    > drżenia
    > omamy i złudzenia
    >bezsenność, lęk, pobudzenie psychoruchowe
    > tachykardia, nadmierna potliwość, wzrost CTK
    -stan zagrożenia życia !!!
  • leczenie: benzodiazepiny pod kontrolą skali CIVA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Z. amnestyczny Korsakova

A

Objawy:

  • upośledzenie zapamiętywania
  • upośledzenie funkcji nerwów czaszkowych
  • zaburzenia świadomości i napady drgawkowe
  • niedobory pokarmowe: niedobór wit B1
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

CAGE: rozwiń skrót

A

Cut down
Annoyed
Guilty
Eye opener

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Oznaczenia we krwi parametrów kontrolujących zużycie alkoholu:

A

PEth (fosfatydyloetanol)
GGTP
MCV
ALT, AST, CDT (transferyna desialowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Fazy uzależnienia od alkoholu: wymień i krótko opisz

A
  1. Wstępna = prealkoholiczna faza objawowa: konwencjonalny styl picia ze stopniowym zwiększaniem ilości spożywanego alkoholu. Dosatracza przyjemność i uśmierza przykre emocje. wzrasta tolerancja.
  2. Zwiastunowa: palimpset = urywany film. łapczywe picie po kryjomu, stwarzanie okazji do spożycia. Osoba zauważa zmianę w sposobie używania alkoholu
  3. Krytyczna: utrata kontroli, picie do upojenia. Głód alkoholowy, okresowa zdolność utrzymania abstynencji. Zaniedbywanie rodziny, pracy, obowiązków
  4. Chroniczna: ciągi picia- okresy wielodniowej intoksykacji. Możliwe psychozy alkoholowe.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zatrucie alkoholem (Intoksykacja) F10.0: definicja

A

stan przemijające, występujący bezpośrednio po wypiciu, głębokość zatrucia zwykle proporcjonalna do ilości wypitego alkoholu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

F10 rozpoznanie

A
  1. spożycie alkoholu w ostatnim czasie
  2. istotne zmiany w stanie klinicznym i zachowaniu
  3. jeden lub kilka spośród wymienionych objawów pojawiających się podczas lub krótko po spożyciu alkoholu (zamazana mowa, pogorszenie koordyncji ruchowej, niestabilny chór, oczopląs, upośledzenie w zakresie uważności i pamięci, stupor/ śpiączka)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

F10: objawy

A
  1. osłabienie krytycyzmu i samokontroli
  2. upośledzenie struktur móżdżku
  3. zaburzenie koordynacji ruchowej
  4. zaburzenia funkcji intelektualnych
  5. wzrost drażliwośći, wzrost BP i HR (początkowo)
  6. spadek BP i HR i temp ciała
  7. zaburzenia świadomości
  8. porażenia ośrodka oddechowego (skrajne przypadki)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Upicie patologiczne: definicja

A

intoksykacja przebiegająca odmiennie niż zazwyczaj

  • po relatywnie małych dawkach alkoholu
  • czyny gwałtowane
  • bywa zakończone snem terminalnym
  • niepamięć okresu zdarzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: ZZA

A

Zespół zależności alkoholowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: kryteria ICD-10 A-F

A

A. silna potrzeba picia (głód alkoholu)
B. upośledzona zdolność kontrolowania picia
C. Objawy zespołu abstynencyjnego i picie w celu ich złagodzenia (po zaprzestaniu picia kilka godzin gdy poziom alkoholu we krwi spada poniżej poziomu tolerancji)
D. Tolerancja- coraz większe dawki
E. postępujące zaniedbywanie przyjemności, zainteresowań
F. Picie pomimo wiedzy o jego szkodliwości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: zespół abstynencyjny

A
  • drżenie mięśni
  • nadciśnienie
  • gwałtowne bicie serca
  • nudności, wymioty, biegunki
  • bezsenność, zaburzenia snu
  • rozszerzenie źrenic
  • wysuszenie śluzówek
  • wzmożona potliwość
  • nastrój drażliwy lub obniżony
  • lęk i tzw picie na kaca, klinowanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: ROZPOZNANIE ile objawów, przez jaki czas
3 lub więcej z 6 objawów przez co najmniej 1 miesiąc lub jeśli krócej niż 1 msc to nawracające w ciągu 12 msc.
26
F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: typy wg Cloningera
typ 1 - środowiskowy, częściej u kobiet, od ok 25 rż; cechy osobowości - introwertyczne, neurotyczne, zależne, SZYBKO do poważnych szkód psychicznych i zdrowotnych Typ 2 - genetyczny; Dziedziczenie w linii męskiej, od ok 16 rż, cechy osobowości: antyspołeczne, ekstrawertywne szkody po długim okresie picia
27
F10.2 - Uzależnienie od alkoholu: leczenie farmakologiczne
1. Disulfiram - blokada dehydrogenazy aldehydowej -> toksyczny aldehyd octowy -> FLUSH SYNDROME (zaczerwienienie twarzy, wzrost HR, spadek CTK, potliwość, wymioty, lęk, bóle głowy, duszność) 2. Akamprozat: zmniejsza uczucie głodu alkoholowego (przekaźnixtwo glutaminergiczne) 3. Naltrekson (antagonista opioidowy), zmniejsza nagradzające działanie alkoholu
28
F10.3 - Alkoholowy zespół abstynencyjny: definicja
Objawy somatyczne i psychopatologiczne, kilka godzin po zaprzestaniu/ znacznym zredukowaniu przewlekłego picia alkoholu - może być powikłany drgawkami lub majaczeniem
29
F10.3 - Alkoholowy zespół abstynencyjny: mechanizm
niepowikłany może się pojawić nawet po jednorazowym nadużyciu; mózg przyzwyczaja się do obecności alkoholu, działa wolniej i staje się mniej reaktywny - rozluźnienie i zrelaksowanie -> jak zabraknie to efekt przeciwny, nadmiernie pobudzony: drżenie, poczucie nerwowości i roztrzęsienia
30
F10.4 - Majaczenie alkoholowe (delirium tremens): deifinicja
- ostry stan - powikłanie zespołu abstynencyjnego - u ok 5% uzależnionych - zazwyczaj 48-72h od odstawienie lub zredukowania dawki alkoholu - poprzedzone stanem predeliryjnym (zespół abstynencyjny z bezsennością i omamami)
31
F10.4 - Majaczenie alkoholowe (delirium tremens): kryteria ICD10
1. związek przyczynowy i czasowy z zredukowaniem alko 2. alkoholowe objawy abstynencyjne i objawy typowe dla majaczenia 3. wykluczenie innej substancji psychoaktywnej lub choroby jako przyczyny majaczenia
32
F10.4 - Majaczenie alkoholowe (delirium tremens): objawy - triada
1. Zaburzenia świadomości 2. Ommay i iluzje (wzrokowe) 3. Silne drżenie mięśniowe 4. Urojenia (prześladowcze) 5. podniecenie psychoruchowe 6. trudności z zasnięciem lub odwrócony rytm snu i czuwania 7. Nadaktywność ukł autonomicznego (wzrost HR, RR, rozszerzenie źrenic)
33
F10.4 - Majaczenie alkoholowe (delirium tremens): charakterystyka
u części chorych objaw białej kartki - zaburzenia świadomości charakyter falujący, nasilają się w nocy - skala nasilenia CIWA-Ar - bezwzględnym wskazaniem do hospitalizacji
34
F10.4 - Majaczenie alkoholowe (delirium tremens): leczenie
Benzodiazepiny: - 30-60mg diazepam - doustnie Neuroleptyków: - haloperdiol - nasilone objawy wytwórcze Płynoterapia iv - Uwaga na zbyt szybkie wyrównanie hiponatremii - ryzyko jatrogennej centralnej mielinolizy mostu !
35
F10.52 Przewlekłe psychozy alkoholowe: czym spowodowane?
spowodowane wieloletnim piciem alko
36
F10.52 Przewlekłe psychozy alkoholowe: paranoja alkoholowa, Zespół Otella
- usystematyzowane urojenia niewiary małżeńskiej - zachowania agresywne - przeważnie u mężczyzn
37
F10.52 Przewlekłe psychozy alkoholowe: przewlekła halucynoza alkoholowa
- manifestuje się omamami, głównie słuchowymi | - wtórne urojenia prześladowcze
38
F10.6- zespół amnestyczny korsakowa
- głębokie, trwałe, organiczne upośledzenie mózgu - upośledzenie zapamiętywania - wypełnienie luk konfabulacjami - niedobór B1 - polineuropatia obwodowa
39
Encefalopatia Wernickego: objawy
1. ostry z. neurologiczny, stan ciężki 2. zmiany otępienne 3. polineuropatie 4. oczopląs, podwójne widzenie, ataksja
40
F11 - Zab. psychiczne i zachowania spowodowane używaniem opioidów: opioidy engogenne i dostępne w pl
Endogenne: enkefaliny, endorfiny i dynorfiny w Pl: - opium - morfina, kodeina, heroina, dihydrokodeina, oksykodon - petydyna, pentazocyna, metadon, buprenorfina, fentanyl, tramadol
41
F11 - Zab. psychiczne i zachowania spowodowane używaniem opioidów: opiaty
to grupa opioidów, które występuje naturalnie w maku i jego przetworach np opium (morfina, kodeina)
42
F11 - Zab. psychiczne i zachowania spowodowane używaniem opioidów: receptory opioidowe: wymienić, gdzie duża koncentracja ich w organizmie
- μ - mi - κ - kappa - δ - delta głównie w układzie limbicznym, podwzgórzu, rogach czuciowych, przewodzie pokarmowym Działają na układ nagrody - powodują euforię w rdzeniu przedłużonym hamują ośrodki oddechowy i krążenia, a także utrzymania czuwania
43
Heroina: postaci podania i preparaty lecznicze
- może być palona, wciągana do nosa, podawana w iniekcji Preparaty lecznicze: - doustnie, w plastrach w iniekcjach
44
Opioidy działanie:
- Euforia, zmniejszenie lęku i napięcia - zwężenie źrenix - przeciwbólowe - przeciwkaszlowe - powodują świąd - nasilają nudności i wymioty - hamują perystaltykę p. pok - hamują czynność oddechową
45
opioidy: przedawkowanie
- apatia, upośledzenie zdolności oceny, pamięci, uwagi - spowolnienie/ pobudzenie psychomotoryczne - zaburzenia świadomości - zatrzymanie oddechu przy wyczuwalnym tętnie - szpilkowate źrenice niereagujące na światło - bradypnoe, płytki oddech - bradykardia i hipotensja
46
Opioidy: leczenie przedawkowania
Nalokson: | T1/2 = 45 min
47
Opioidy: zespół abstynencyjny
6-12h od ostatniej dawki, największe nasilenie 48-72h, ustępuje po 7-10 dniach
48
Opioidy: zespół abstynencyjny - objawy
- okres grypopodobny - niepokój i pobudzenie psychomotoryczne - bezsenność - szerokie źrenice - wzrost HR i BP - potliwość - biegunka i wymioty - głód narkotykowy
49
Opioidy: % uzależnionych spośród wszystkich biorących
23% !
50
Opioidy: terapia uzależnienia
1. psychoterapia 2. detoksykacja (odtruwanie): - metadon - agonista mi - buprenorfina - częściowy agonista rec mi i częściowy antagonista rec kappa
51
F12 - zab psychiczne i zachowania spowodowane używaniem kanabinoli: sub czynna
THC (delta-9-tetrahydrokannabinol) joint: 2-6% THC olej haszyszowy > 50% THC
52
THC- neurobiologia działania
- wchłania się w GDO - kumuluje się w tkance tłuszczowej - wykrywalny nawet miesiąc po użyciu - zwiększone uwalnianie dopaminy przez neurony nakrywki brzusznej - wiąże się z rec kannabinoidowymi (CB) gł w korze mózgu, hipokampie i pniu mózgu
53
Kanabinole: czas działania
1-6h
54
Kanabinole: objawy
1. zaczerwienie spojówek 2. wzrost hr i obniżone bp 3. zwiększenie apetytu 4. zawroty głowy i zaburzenia równowagi i koordynacji 5. suchość śluzówek, kaszel 6. objawy psychiczne są zależne od wyjściowego samopoczucia
55
Kanabinole: zespół abstynencyjny
24h od ostatniego spożycia największe nasilenie w ciągu pierwszych 3 dni trwa ok 2 tyg ma łagodny przebieg (przez to że gromadzi się w tk tłuszczowej)
56
Kanabinole: zespół abstynencyjny - objawy
- bezsenność - rozdrażnienie - głód psychiczny kanabinoli - lęk - spadek łaknienia
57
Kanabinole: leczenie uzależnienia
psychoterpaia - uzależnienie psychiczne
58
F13 zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane używaniem leków uspokajających i nasennych: Benzodiazepiny - pierwsza sub na rynku
chlordiazepoksyd
59
niebenzodiazepinowe leki nasenne:
zolpidem, zopiklon i zaleplon | - potencjał uzależniający i są często nadużywane
60
Barbiturany:
mają większy potencjał uzależniający i toksyczny niż BDZ | - tak jak BDZ reakcja krzyżowa z alkoholem
61
BDZ: neurobiologia działania
- najczęściej doustnie, postać też dożylna i domięśniowa - po po biodostępność prawie 100% - max stężenie w surowicy po 30-90 min - dobrze rozpuszczalne w tłuszczach i łatwo przenikają BBB, barierę łożyskową i do mleka matki - metabolizowane w wątrobie - zwiększają katywność ukł. GABA-ergicznego i działanie hamujące na OUN
62
BDZ: obszary działania
- nasenne - uspokajające - przeciwlękowe - przeciwdrgawkowe - zmniejszające napięcie mięśniowe
63
BDZ: intoksykacja
1. senność aż do śpiączki 2. odprężenie, czasem euforia 3. ustąpienie lęku 4. upośledzenie pamięci lub uwagi 5. ataksja, niepewny chód 6. zaburzenia równowagi 7. obniżenie napięcia mm 8. spadek BP 9. bełkotliwa mowa 10. oczopląs 11. zaburzenia oddychania aż do depresji ośrodka oddechowego
64
BDZ: ryzyko uzależnienia
- duże dawki leków - długi okres przyjmowania leków - krótszy okres półtrwania leku - uzależnienia w przeszłości - przewlekła dysforia - bezsenność i żywe marzenia senne - osobowość bierno- zależna - płeć żeńska - niskie poczucie własnej wartości
65
BDZ: uzależnienie fizyczne czy psychiczne ? Po ilu tolerancja na działanie uspokajające ?
fizyczne i psychiczne | tolerancja na działanie uspokajające zaczyna się rozwijać po 2-3 dniach
66
BDZ: Zespół abstynencyjny: kiedy
- po 2-3 dniach od ostatniej dawki, max nasilenie 7-10 dzień - trwa od kilku dni do kilku tygodni - zagrożenie życia
67
BDZ: Zespół abstynencyjny -objawy
- niepokój i lęk - nadwrażliwość na bodźce słuchowe i światło - zaburzenia pamięci i koncentracji - wzrost hr i bp - wzmożona potliwość - napady drgawkowe, majaczenie
68
BDZ: terapia uzależnienia
- detoksykacja: zamiana leku na preparat o długim okresie półtrwania i stopniowe obniżanie dawki leku - Skala Tyrera - określa sztywny okres redukcji leku Pomocniczo działające leki: - karbamazepina - walproiniany - leki przeciwdepresyjne - psychoterapia
69
BDZ: Skala Tyrera
2 pkt dawka leku >= ekwiwalent 15 mg diazepamu 2pkt: BDZ >= 3 msc 2pkt: uzależnienia w przeszłości 1pkt: pochodna beznodiazepinowa krótkodziałająca 2 pkt: występowanie objawów tolerancji 1-3 pkt - odstawienie 2-4tyg 4-6pkt - 4-12 tyg 7-8pkt - >12tyg
70
Zab psychiczne i zach spowodowane używaniem kokainy F14 oraz innych stymulatorów, w tym kofeiny F15: substancje
``` Amfetamina - syntetyk; doustnie, iv, palona, wdychana przez nos Metamfetamina, pochodna amfy Kokaina - alkaloid z liści koki MDMA - ecstasy pseudoefedryna ```
71
Amfetamina: działanie
zwiększa wydzielanie i hamuje wychwyt zwrotny dopaminy - stymulacja układu nagrody w OUN - hamuje wychwyt zwrotny NA i serotoniny
72
Kokaina: działanie
- zwiększa wydzielanie i hamuje wychwyt zwrotny dopaminy -> układ nagrody w OUN (euforia i uzależnienie) - hamuje wychwyt zwrotny NA i serotoniny - hamuje MAO i blokuje szybkie kanały sodowe (poszerzenie QRS)
73
Stymulanty: neurobiologia działania
- najczęstszy model przyjmowania to epizody intensywnego używania
74
Stymulanty: działanie
1. podwyższenie nastroju i euforia 2. zwiększenie energii, pewności siebie i czujności 3. zniesienie zmęczenia 4. wzrost napędu, pobudzenie, słowotok 5. obniżenie progu agresji 6. zmniejszenie apetytu 7. niekiedy iluzje, omamy, urojenia, lęk i napady paniki 8. wzrost BP i HR, temperatury ciała 9. skurcz naczyń wieńcowych 10. rozszerzenie źrenic 11. rozkurcz oskrzeli
75
Stymulanty: zespół abstynencyjny
1. depresja 2. dysforia 3. niepokój i lęk 4. zmęczenie 5. zaburzenia snu (senność, nailenie fazy REM z odbicia, żywe marzenia senne) 6. głód substancji
76
Stymulanty: rodzaj uzależnienia
psychiczny | 17% używających kokainę uzaleniżnia się od niej
77
Stymulanty: przedawkowanie
wywołuje akt układu wpółczulnego (tachykardia, artytmia, nadciśnienie, hipertermia) może powodować zespół serotoninergiczny
78
Stymulanty: leczenie
u silnie pobudzonego pacjenta: benzodiazepiny | jak nasilone objawy depresyjne to leki przeciwdepresyjne
79
Zaburzenia psychiczne i zach spowodowane używaniem halucynogenów F16: substancje
- LSD (dietylamid kwasu lizergowego) - ketamina - psylocybina - meskalina - fencyklidyna - MDMA - Ayahuasca
80
LSD: działanie, przyjmowanie
- najczęściej doustnie - początek działania po 30-90 min, od przyjęcia i utrzymuje się przez 3-12h - efekt halucynogenny jest związany z agonistycznym działaniem na rec serotoninowy 5-HT2A - stymulująco również przez zwiększone uwalnianie dopaminy - tolerancja rozwija się barrdzo szybko - zmniejszenie wrażliwości rec - nie rozwija się zależność fizyczna
81
Psylocybina: działanie
początek po 30-60min, utrzymuje się 4-8h | -efekt związany z agonistycznym działaniem na rec serotoninowy 5-HT1A
82
Ketamina: działanie
znaczny efekt pierwszego przejscia -> w iniekcji lub donosowo jest antagonistą NMDA - działanie sympatykomimetyczne i przciwbólowe
83
Halucynogeny: objawy
1. omamy (gł. wzrokowe, ale też słuchowe, dotykowe) 2. Zniekształcenia spostrzegania (synestezje) 3. euforia - wahania nastroju 4. urojenia 5. lęki i napady paniki "bad trip" (działanie na ukł współczulny) 6. wzrost temp i potliwości 7. wzrost BP i HR 8. rozszerzenie źrenic 9. drżenie mm 10. nudności i wymioty 11. oczopląs obrotowy po fencyklidynie
84
Halucynogeny: flashbacks
epizody, podczas których wracają wcześniejsze przeżycia towarzyszące przyjęciu LSD niezwiązane z aktualnym użyciem substancji ok 15%
85
Halucynogeny: uzależnienie
- brak uzależnienia fizycznego - nie opisano zespołu abstynencyjnego - psychoterapia, gdy uzależnienie - czasem konieczne podanie benzodiazepin lub małych dawek atypowych neuroleptyków
86
Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane paleniem tytoniu F17: definicja skala Fagerstroma
``` gł alkaloid - nikotyna skala Fagerstroma: do oceny uzależnienia i jego głębokości 0-3 - niski st uzależnienia 4-6 średni st 7-10 silny st ```
87
Zaburzenia psychiczne i zachowania spowodowane paleniem tytoniu F17: definicja skala Schneider
-ocena motywacji zaprzestania palenia >= 7 więcej szans na rzucenie <7 trzeba pomóc
88
Palenie tytoniu: neurobiologia działania
po wypaleniu 1-go papierosa = 1-2mg nikotyny dawka śmiertelna nikotyny 50-75mg - metabolizowana, unieczynniana w wątrobie i wydalana z moczem - 2h od wypalenia 3 papierosów, 90% wchłoniętej nikotyny rozkłada się
89
Palenie tytoniu: receptory
małe dawki (+) rec cholinergiczne N w zwojach autonomicznych i rdzeniu nadnerczy wywołując sympatykotonię i katecholaminemię rozszezrenie źrenix, zanik głodu ośrodkowe pobudzenie jest odczuwane jako miłe pobudzenie lub uspokojenie w zależności od stanu emocjonalnego nikotyna -> (+) ukł nagrody -dopamina
90
palenie tytoniu: zatrucia
- porażenie ośrodka oddechowego | - zaburzenia czynności serca i zgon
91
Palenie tytoniu: objawy odstawienne
1. głód papierosa 2. wzrost napięcia 3. niepokój 4. agresywność 5. trudności w koncentracji uwagi 6. depresyjność 7. bezsenność 8. zwięszkone łaknienie 9. spadek bp i hr 10. zmiany ekg 11. spadek kortyzolu i katecholamin 12. wzrost mc 13. zaburzenia pamięci
92
Palenie tytoniu: 5P
``` pytaj poradź planuj pomóź pamiętaj ``` skuteczna u 5-10% palących
93
Palenie tytoniu: leczenie uzależnienia
- 5P - gumy nikotynowe - Bupropion: hamuje wychwyt zwrotny D i NA, zmniejsza przyrost masy ciała w czasie abstynencji, można go stosować jeszcze w czasie palenia - psychoterapia
94
Zab psychiczne i zachowania spowodowane używaniem lotnych rozpuszczalników F18: definicja
kleje, rozpuszczalniki, farby, markery tzw. "wąchanie kleju" Butan, etylobenzen, ksylen, toluen, trójchloroetylen, aceton, eter, butapren - głównie przez dzieci i nastolatki
95
Lotne rozpuszczalniki: sposoby przyjmowania
wdychanie par wdychanie z nasączonej szmatki w aerozolu wdychane sub łatwo przechodzą przez bł. śluzową nosa i ukł oddechowy oraz przez BBB
96
Lotne rozpuszczalniki: działanie
duże powinowactwo do struktur mózgu bogatych w lipidy | - dzialają tłumiąco na OUN przez wpływ na ukł GABA
97
Lotne rozpuszczalniki: objawy
- działają szybko, ok 30 min - euforia - halucynacje - lęk - niewyraźna mowa - agresja - zaburzenia koordynacji - oczopląs - zaburzenia świadomości - światłowstręt, nieostre widzenie - ból i zawroty głowy - wzrost HR - nudności, wymioty - katar, podrażnienie spojówek, łzawienie
98
Lotne rozpuszczalniki: zespół abstynencyjny, objawy
- bezsenność - drażliwość, napady złości, przygnębienie - niepokój - uczucie wyczerpania - halucynacje - drżenia i kurcze mięśniowe - nudności i bóle brzucha - bóle głowy
99
Lotne rozpuszczalniki: powikłania
- uzależnia się 4% używających | - przewlekłe przyjmowanie prowadzi do uszkodzenia wątroby, neuropatii obwodowych, zespołu móżdżkowego
100
Zaburzenia psychotyczne związane z używaniem SPA (sub psychoaktywnych): kryteria diagnostyczne
1. początek w okresie przyjmowania sub lub do 2 tyg od zakończenia przyjmowania 2. objawy trwają > 48h , czas trwania zabrzeń < 6 msc