4.7 proefdieren in het kankeronderzoek Flashcards
welk dier wordt voornamelijk gebruikt als model voor het bestuderen van menselijke ziekten?
de muis
hoezo wordt vooral de muis gebruikt?
mens heeft voor 97% dezelfde genen als de muis
veel genetische defecten bij de mens die ervoor zorgen dat een bepaald eiwit niet of verkeerd wordt aangemaakt veroorzaken bij de muis identieke problemen
een muis kan gemakkelijk genetische gemanipuleerd worden
een muis is eenvoudig te huisvesten en plant zich snel en makkelijk voort
wat is patient derived tumor xenografts (PDTX)- preklinisch onderzoek?
verse tumorbiopten van de mens in een proefdier
- inspuiten tumor in een immunologisch verzwakte muis (nude muis)
- natuurlijke plaats of ‘ectopisch’
- tumordragend dier behandelen met geneesmiddelen
- tumorgedrag: groei, regressie, relapse, resistentie
wat zijn beperkingen van PDTX?
werkt niet voor alle soorten tumoren
mist de anti- en pro- tumor activiteit van een functioneel immuunsysteem
wat zijn soorten genetisch gemodificeerde muizen en voor wat voor onderzoek dient het?
A: gen toevoegen aan de muis
- onderzoek naar het effect van dominant negatieve mutaties (oncogenen)
- transgene muis
B: gen uitschakelen
- onderzoek naar het effect van gendeleties (tumorsuppressor genen)
- knock out muis
C: genen vervangen of muteren
- onderzoek naar het effect van puntmutaties
- knock in muis
wat is wettelijk kader van dierproeven?
dierproeven zijn verboden tenzij
- doel van de proef niet anders kan worden bereikt
- belang van de proef opweegt tegen het ongerief dat de proefdier wordt berokkend
- er een vergunning is voor het verrichten van de dierproeven
- er goedkeurig is van uit dierexperimentencommissie
wat doet de dierexperimenten commissie (DEC)?
beoordeelt de proefdierkundige/ methodologische opzet van het experiment, zijn er alternatieven?
toetst of er sprake is van een schending van de intrinsieke waarde van het proefdier (integriteit)
wat zijn voorbeelden van alternatieven op dierproeven ?
hechtplankje
de computer
organ-on-a-chip
humane eindpunten
klinische verschijnselen als voorspellers van sterfte
dieren geeuthanaseerd voordat zij ernstig lijden
een ander dier
hoeveel dierproeven in NL jaarlijks?
600.000
50% op muizen
45% op ratten
wat zijn de 5 vrijgeden van Brambell?
dieren hebben recht
1. vrij te zijn van dorst en honger
2. vrij te zijn van fysiek ongerief
3. vrij te zijn van pijn, verwondingen en ziekten
4. vrij te zijn van angst en stress
5. vrij te zijn om hun natuurlijke gedrag te vertonen
wat zijn fasen van de ideeen geschiedenis?
fase 1: dieren zijn automaten
fase2: wreedheid jegens dieren is slecht voor de menselijk moraal
fase 3: dieren doen ertoe, omwillen van zichzelf
noem de 3v’s van alternatief dierproeven
vervanging
vermindering
verfijning
