11.6 de gezondheidszorg voor mensen met een verstandelijke handicap Flashcards
wat is een verstandelijke beperking?
stoornis intellectuele functies (IQ< -2SD)
beperking in het adaptieve gedrag (conceptuele, sociale en praktische vaardigheden)–> beperkingen in de sociale (zelf)redzaamheid
optreden voor 22e levensjaar
wat is de mate van beperking. welk IQ hoort erbij en wat is ontwikkelingsleeftijd
- zwakbegaafd
- lichte verstandelijke beperking
- matige verstandelijke beperking
- ernstige verstandelijke beperking
- zeer ernstige verstandelijke beperking
- zwakbegaafd, IQ 70-85, >11jr
- lichte verstandelijke beperking, IQ 50/55-70, 7-11 jr
- matige verstandelijke beperking, IQ 35/40-50/55, 4-7 jr
- ernstige verstandelijke beperking, IQ 20/25-35/40, 2-4 jr
- zeer ernstige verstandelijke beperking, IQ <20/25, <2 jr
8% is zwakbegaafd. overige 1%
prevalentie verstandelijke beperking?
440.000: IQ tot 70 (1% van de bevoking)
1/6 hiervan ernstige VB
370.000 lichte verstandelijke beperking (50-70 IQ)
2,3 miljoen mensen IQ tussen 70-85 (zwakbegaafd)
- deel van hen heeft zodanige bijkomende problemen dar ook zij zorg voor de mensen met verstandelijke beprking mogen gebruiken
oorzaken verstandelijke bep?
50% oorzaak bekend
- genetische afwijkingen, toxische middelen tijdens zwangerschap, infectieziekten, zuurstoftekort, hersenbloeding tijdens partus
soms ook combinaties van factoren
wat is wilsbekwaamheid?
iedereen is wilsbekwaam totdat tegendeel bewezen wordt
iemand is wilsonbekwaam als
- hij de informatie van de arts niet (meer) kan begrijpen en afwegen
- niet begrijpt wat de gevolgen van zijn besluit zijn
- en/of geen besluit kan nemen
wilsbekwaamheid is afhankelijk van de context van de vraag die gesteld wordt
op welke niveaus kan iemand met een VB wettelijk vertegenwoordigt worden?
bewindvoering: voor wie zijn financiele zaken niet zelf kan regelen
mentorschap: voor het nemen van beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling van de betrokkene
curatele: voor mensen die hun financiele en persoonlijke zaken niet zelf kunnen regelen
hoe gaat de communicatie met iemand met VB?
diverse groep
verschil in niveau, zowel cognitief als sociaal emotioneel
soms bijkomende aandoeningen die invloed hebben op communicatie (bv spasticiteit en zintuigstoornissen)
wat zijn aandachtspunten binnen de communicatie bij mensen met een VB?
sluit aan bij verstandelijke en emotionele ontwikkelingsleeftijd
plan dubbele consultijd/ neem de tijd
houd rekening met een langere verwerkingstijd/ geef pt tijd om na te denken
probeer rustig en duidelijk te praten
houd rekening met beperkt abstractievermogen
geef niet te veel info tegelijk
gebruik afbeeldingen ter verduidelijking
houdt rekening met angst voor de dokter
wees alert op sociaal wenselijke antwoorden
geef info mee naar huis en betrek netwerk daarbij
wat zijn gezondheidsrisico’s van mensen met een VB?
GOUD onderzoek:
- vervroegde functionele achteruitgang: mensen VB 50-59 jaar hebben kwetsbaarheid van 75-80 jaar
studie UK:
- mensen met VB overlijden 19.7 jaar eerder
- gem levensverwachtig 65.5 jaar
- HVZ, longziekten, maligniteiten
wat zijn factoren die gezondheid beinvloeden?
in volgorde van meeste invloed naar midner invloed
oorzaak VB
chronische multimorbiditeit en polyfarmacie
psychische kwetsbaarheid
ongezonde leefstijl
zeg wat over polyfacrmacie en psychofarmaca bij VB
veel anti psychotica gebruik (30%)
frequent gebruikt met indicatie gedragsmedicatie (en niet voor psychotische stoornis)
bijwerkingen als overgewicht en metabool syndroom
indien medicatie toch nodig: controles
zeg wat over psychische kwetsbaarheid bij mensen met VB
risico op misbruik/ persen
let op verslaving
psychisch onwelbevinden kan zich uiten in lichamelijke klachten
ouderen met VB 5x vaker depressief
zeg wat over ongezonde leefstijl bij mensen met een VB
beperkte mogelijkheden om te sporten
verwennen en belonen met eten
lange termijn consequenties niet overzien
