Oogheelkunde

Question 1

3 lagen van oogbol

Answer 1

Sclerae/harde oogbol (beschermt oog voor druk van buitenaf), choroidea (vaatvlies) en retina (netvlies)

Question 1

5 meest voorkomende oorzaken van blindheid

Answer 1

Cataract, glaucoom, maculadegeneratie, diabetische retinopathie en andere oorzaken

Question 2

3 onderdelen van oog (van buiten naar binnen)

Answer 2

Voorste oogkamer, lens en dan glasvocht

Question 3

5 lagen van cornea (buiten-binnen)

Answer 3

• Epitheel: gaat kapot als iets in oog komt
• Membraan van Bowman: geeft stevigheid
• Stroma: dikke laag
• Membraan van descement
• Endotheel: verzorgt pompfunctie hoornvlies.

Question 4

3 lagen van traanfilm van buiten naar binnen (om cornea helder te houden)

Answer 4

Lipidenlaagje, waterige laag en mucinelaag
Klieren van Meibom vormen lipidenlaagje, traanklier produceert waterige laag en slijmbekercellen van conjuctiva de mucinelaag.

Question 5

Uvea laag in het oog bestaat uit

Answer 5

• Choroidea (vaatvlies), die bestaat uit; lamina vasculosa, lamina choricocapillaris en membraan van Bruch
• Corpus ciliare en iris

Question 6

Corpus ciliare

Answer 6

Ligt naast iris en bevat m. ciliaris (voor accommodatie). Kan ervoor zorgen dat lens platter of boller wordt. Corpus ciliare zorgt voor productie van kamerwater (de afvoer hiervan bepaalt de oogdruk)

Question 7

Iris

Answer 7

Bestaat uit pigmentblad, kan geen licht doorheenkomen. Bevat 2 spieren; m. sphincter pupillae en m. dilatator pupillae. Bij anisocorie is groot verschil tussen L en R pupil

Question 8

Miosis en mydriasis

Answer 8

Miosis is te nauwe pupil en mydriasis een te wijde.

Question 9

Retina

Answer 9

Embryologisch uitstulping van de hersenen. Centraal in retina ligt fovea (met fotoreceptoren van retina), hier zitten de meeste kegeltjes (voor scherp zicht en kleuren zien). Aan buitenkant retina zitten staafjes (voor zien van licht, donker en beweging). Pigment in netvlies (als rodopsine) absorbeert licht.

Question 10

Functies van pigmentlaag van retina (membraan van Bruch)

Answer 10

Grote hoeveelheden licht in oog absroberen, warmte en zuurstof uitwisselen met choroidea, vitamine A metabolisme, fagocytose fotoreceptoren en bloed-retina barrière.

Question 11

Verschillende soorten glaucoom

Answer 11

Open kamerhoek: verhoogde aanmaak kamerwater en minder afvoer
Gesloten kamerhoek: kamerhoek is nauw, dus probleem in afvoer kamerwater (lens is bijv. dikker geworden)
Glaucoom behandelen is gericht op afremmen gezichtsvelduitval (remmen aanmaak kamerwater en/of verbeteren afvoer ervan)

Question 12

Risicofactoren glaucoom ontwikkelen

Answer 12

Verhoogde oogdruk, hart- en vaatziekten en DM, oudere leeftijd, hoge myopie, negroïde as en familiair.

Question 13

Glasvocht

Answer 13

Bestaat uit water, hyaluronzuur en collageen. Achterste oogkamer is glasvocht holte

Question 14

Lens

Answer 14

Ontstaan uit ectoderm. Van belang voor scherp zien en zorgt voor lichtbreking. Bevat een kapsel met eraan vast zonulavezels en kan accomoderen. Lens is helder, als troebel-> cataract.

Question 15

Functies van oogzenuwen

Answer 15

N. II (opticus): verzenden van lichtprikkels van retina naar hersenen
N. III (oculomotorius): aansturen uitwendige oogspieren
N. IV (trochlearis): aansturing m. obliquus superior
N. V (trigeminus): oog sensibiliteit
N. VI (abducens): aansturing m. rectus lateralis.

Question 16

Normale refractieafwijking

Answer 16

Emmetropie; brandpunt valt precies op het netvlies

Question 17

Refractieafwijking

Answer 17

Myopie: bijziendheid, brandpunt valt voor het netvlies, je kan corrigeren met een min glas
Hypermetropie: verziendheid, brandpunt valt achter het netvlies, corrigeren met een plus glas

Question 18

Astigmatisme

Answer 18

Hoornvlies is meer ovaal dan rond, corrigeren met cilinder glas

Question 19

Presbyopie

Answer 19

Komt voor bij 45-jarige leeftijd. Lens is minder elastisch, vervormbaar en m. ciliaris zijn verzwakt, accommodatie verloopt minder goed vanaf dichtbij. Corrigeren met leesbril

Question 20

Functieonderzoeken van het oog

Answer 20

• Oogdrukmeting (glaucoom)
• Perimetrie (gezichtsveldonderzoek)
• Fluorescentie angiografie
• OCT (netvliesscan)

Question 21

Oogdrukmeting

Answer 21

Als druk in oog te hoog is kunnen bepaalde structuren worden afgekneld. Kan veel schade ontstaan als dit chronisch is, zoals aan oogzenuw of bloedvaten. Je merkt alleen bij acuut glaucoom dat de oogdruk te hoog is. Oogdruk meten met non-contact tonometer of applanatie tonometer. Blijft oogdruk te hoog, kan gezichtsveld steeds nauwer worden totdat kokerzien ontstaat.

Question 22

Perimetrie

Answer 22

Gezichtsveldmeting, patiënt fixeert hoofd in apparaat en dan vooruit kijken. In periferie worden lampjes aangebonden en dan op knop drukken als je lampje ziet. Dan kijken voor hoeveel uitval er is, doordat steeds lichtjes met mindere intensiteit worden aangeboden

Question 23

Optical coherence tympanogram (OCT)

Answer 23

Met lichtbron doorsnede van netvlies maken. Gele vlek in beeld brengen samen met netvlies en oogzenuw. Bijv. maculagat zichtbaar, ook maculaoedeem en degeneratie kan te zien zijn.

Question 24

FAG/fluoresceïne angiografie

Answer 24

Fluoresceïne inspuiten in bloedbaan en dan met lichtfilters naar netvlies kijken. Kijken of lekkage is (zoals bij bijv. diabetische retinopathie)

Question 25

Cataract

Answer 25

Wazig zien, langzame progressieve visusvermindering, visusverstrooiing en mononucleair dubbelzien. Hogere leeftijd is belangrijkste risicofactor. Andeers: congenitaal, trauma, zonlicht en stofwisselingsziekte.

Question 26

Indicatie staaroperatie

Answer 26

Subjectieve en objectieve visusdaling. Klein sneetje maken in oog (in voorste kapsel), dan lens losspoelen, vlies leegzuigen en kunstlensje plaatsen.

Question 27

Risico’s staaroperatie

Answer 27

Preoperatief: kapselscheur, glasvochtverlies, bloeding, beschadiging zonulavezels, choroïdale bloeding
Postoperatief: cornea oedeem, hoge oogdruk, bloeding, wondproblemen, lekkage, nastaar.

Question 28

Herpetische keratitis

Answer 28

Als drager van koortslip kan ook ontsteking in oog optreden. Oog is rood en doet pijn en wazig zicht kan. Littekens aantonen met fluoresceïne (typisch takpatroon, dendriet). Behandelen: 5 dagen acyclovir oogzalf.

Question 29

Cornea ulcus

Answer 29

Rood en pijnlijk oog, visus daalt. Risicofactor: dragen zachte contactlenzen. Bacteriën kunnen hierin goed overleven. Infectie kan je behandelen, litteken blijft. Kan door bacterie of schimmel

Question 30

Conjunctivitis

Answer 30

Bindvlies ontsteking, bekleed buitenkant van oogwit en binnenkant oogleden. Bacterieel door stafylokokken, gonokokken en chlamydia. Viraal: adenovirus

Question 31

Glaucoom

Answer 31

Verhoogde oogdruk, kwetsbare oog worden zenuwuitlopers afgekneld. Verhoogd risico: DM, hart en vaatziektes, myopie, oude leeftijd, familie en negroïde ras. Gezichtsveldonderzoek en oogdrukmeting

Question 32

Behandeling glaucoom

Answer 32

• Oogdruppels: B-blokkers en prostaglandine analogen 1e keus
• Laser behandeling: LTP bij open kamerhoek en laser iridotomie bij gesloten kamerhoek
• Acetazolamide
• 1e operatie: trabeculectomie. Heroperatie: trabeculectomie met fibroseremmer (buisje/filter implant)
• Cyclodestructie: aanmaak vocht verminderen (pijnbestrijding)

Question 33

Maculadegeneratie

Answer 33

Vaak >55 jaar. Degeneratief probleem, gele vlek vertoont slijtage en langzaam progressieve visusdaling. Vaak dubbelzijdig, maar wel asymmetrisch. Centrale visus metamorfopsie. Roken en dieet spelen rol in verkrijgen

Question 34

2 vormen maculadegeneratie

Answer 34

Droog en nat. Droog: betere prognose, want geen neovacularisatie. Medicamenteus anti-VEGF om vaatvernieuwing tegen te gaan

Question 35

Diabetische retinopathie

Answer 35

Mild: micro-aneurysmatica en harde exsudaten. Exsudatieve: bloedingen, harde exsudaten en visusdaling. Proliferatieve: bloedingen, neovascularisaties en oedeem, ernstige complicatie is tractie-ablatie van retina.

Question 36

Ablatio-retina

Answer 36

Plotselinge loslating van netvlies. Vocht hoopt zich achter netvlies op. Klachten: lichtflitsen, donkere vlek/gordijn, ‘vliegjes’ zien (mouches volantes) en centrale visus daling.
Binnen 72h behandelen, pars plana vitrectomie

Question 37

Ambylopie/lui oog

Answer 37

Veroorzaakt door refractieafwijkingen, strabismus, deprivatie of combi hiervan. Bij refractieafwijking kiezen hersenen voor +1 oog boven -3 oog beeld. Bij strabismus kiezen hersenen voor beeld van dominante oog.
Behandelen: oorzaak in kaart brengen en dan occlusie therapie (goede oog afplakken)

Question 38

Strabismus

Answer 38

Beide ogen hebben ander beeld, want ze staan niet recht aan elkaar. Hersenen weten niet welke het goede oog is. Esotropie: 1 oog staat naar binnen, exotropie: 1 oog naar buiten. Hypertropie: 1 oog omhoog

Question 39

Retinoblastoom

Answer 39

Kwaadaardige tumornetvliescellen. Kan aan 1/beide ogen voorkomen en kan erfelijk zijn.
Therapie: enucleatie (hele oogbol verwijderen), thermo chemotherapie, cryotherapie, radioactieve plaque therapie, uitwendige bestraling en selectieve intra-arteriële chemo.