ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΙΤΗΡΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2 Flashcards
(17 cards)
- Τι γνωρίζετε για τις φάσεις ανάπτυξης του κόκκου, καθώς και της συσσώρευσης ξηράς ουσίας και αζώτου στον κόκκο των σιτηρών;
Η αναπαραγωγική φάση ξεκινά με τη διαμόρφωση των καταβολών των ανθέων και ολοκληρώνεται με τη γονιμοποίηση. Δεν παράγονται νέα φύλλα αλλά αυξάνεται το μέγεθος των ήδη υπαρχόντων.
Φάσεις ανάπτυξης του κόκκου:
1) Βλάστηση γυρεόκοκκων με απορρόφηση υγρασίας από το στίγμα
2) Επιμήκυνση γυρεόκοκκου έως τον εμβρυόσακκο
3) Διπλή γονιμοποίηση
o 1 σπερματικός πυρήνας ενώνεται με το ωάριο: έμβρυο
o 1 σπερματικός πυρήνας ενώνεται με 2 πολικούς πυρήνες: ενδοσπέρμιο (τριπλοειδές)
Η διαίρεση των κυττάρων του ενδοσπερμίου γίνεται ταχύτερα.
Η συγκέντρωση ξηράς ουσίας και N στον κόκκο ακολουθεί μια σιγμοειδή καμπύλη με 3 φάσεις:
1. Υστέρηση της ανάπτυξης του κόκκου (2-3 εβδομάδες)
Γίνεται λόγω αύξησης του αριθμού των κυττάρων (διαιρέσεις) και εξαρτάται από:
a) Ένταση φωτισμού
b) Επάρκεια υγρασίας στο έδαφος
c) Θερμοκρασία
d) Γενότυπο
Στο τέλος αυτής της φάσης έχουν καθοριστεί ο αριθμός των κυττάρων και των αμυλοπλαστών στο ενδοσπέρμιο.
2. Μεγάλος ρυθμός ανάπτυξης του κόκκου (ανάλογος του χρόνου)
o Η αύξηση του μεγέθους οφείλεται στη συσσώρευση προϊόντων φωτοσύνθεσης (άμυλο, πρωτεΐνες) στα κύτταρα του ενδοσπερμίου
o Ο ρυθμός αύξησης της ξηράς ουσίας καθορίζεται από τον αριθμό των κυττάρων του ενδοσπερμίου
3. Ωρίμανση
o Μείωση του ρυθμού αύξησης του κόκκου λόγω μείωσης του διαθέσιμου χώρου του
o Στο τέλος της περιόδου παράγονται μικρά συσσωματώματα αμύλου τα οποία προσαρμόζονται πιο εύκολα μεταξύ των μεγάλων συσσωματωμάτων αμύλου που σχηματίστηκαν στην αρχή της περιόδου γεμίσματος
- Πως επηρεάζει η διάρκεια της φάσης του γεμίσματος του κόκκου το βάρος του και την τελική παραγωγή;
Συνήθως μεγαλύτερη διάρκεια γεμίσματος του κόκκου έχει σαν αποτέλεσμα το μεγαλύτερο βάρος του και την υψηλότερη παραγωγή.
o Η αύξηση του μεγέθους οφείλεται στη συσσώρευση προϊόντων φωτοσύνθεσης (άμυλο, πρωτεΐνες) στα κύτταρα του ενδοσπερμίου
o Ο ρυθμός αύξησης της ξηράς ουσίας καθορίζεται από τον αριθμό των κυττάρων του ενδοσπερμίου
- Γιατί η μικρή διάρκεια της φάσης του γεμίσματος του κόκκου των χειμερινών σιτηρών έχει σαν αποτέλεσμα της μείωση της παραγωγής;
Στους κόκκους περιέχονται ορμόνες όπως κυτοκινίνες, γιββερελλίνες, αυξίνες και αμπσισικό οξύ, σε συνδισμό με αμυλόκοκκους (άμυλο) και αλευρόκοκκους (πρωτεΐνη). Ανάλογα με τη διάρκεια γεμίσματος του ο κόκκος θα παράξει και τις ανάλογες ποσότητες από αυτά, επομένως:
o Μεγάλη διάρκεια γεμίσματος = μεγάλυτερη συγκέντρωση των στοιχείων αυτών, άρα μεγάλο μέγεθος κόκκων και μεγάλη απόδοση
o Μικρή διάρκεια γεμίσματος = μικρότερη συγκέντρωση των στοιχείων αυτών, άρα μικρό μέγεθος κόκκων και μικρή απόδοση
- Ποιοι παράγοντες και με ποιο τρόπο επηρεάζουν τη διάρκεια γεμίσματος του κόκκου των χειμερινών σιτηρών;
A) Γενότυπος
B) Θερμοκρασία
a. Υψηλή μειώνει τη διάρκεια γεμίσματος χωρίς ανάλογη αύξηση στο ρυθμό αύξησης των κόκκων
b. Αυξάνει τη διαπνοή των κυττάρων και τη διάσπαση της χλωροφύλλης
C) Υγρασία εδάφους
Έλλειψη οδηγεί σε περιορισμό του αριθμού των κυττάρων που σχηματίζονται στο ενδοσπέρμιο και σε μείωση του ρυθμού φωτοσύνθεσης (κυρίως παλιά φύλλα)
D) Άζωτο (N)
Η επάρκεια του ευνοεί τη φωτοσύνθεση και τη συσσώρευση ξηράς ουσίας στον κόκκο κατά τη φάση της αύξησης στο γέμισμα
- Ποια είναι τα στάδια ανάπτυξης και φυσιολογικής ωρίμανσης του κόκκου των χειμερινών σιτηρών; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του κόκκου σε κάθε στάδιο ανάπτυξής του;
1) Υδατώδης καρπός
o Διάρκεια 1-2 εβδομάδες μετά τη γονιμοποίηση
o Η αύξηση οφείλεται σε αύξηση του αριθμού των κυττάρων
o Τα κατώτερα φύλλα αρχίζουν να καταστρέφονται
2) Στάδιο γάλακτος
o Με πίεση του καρπού εξέρχεται γαλακτώδες υγρό (περιέχει αμυλόκοκκους)
o Στο τέλος έχει αναπτυχθεί πλήρως το έμβρυο
3) Στάδιο μαλακής ζύμης
o Μείωση υγρασίας του κόκκου, σε πίεση δεν εξέρχεται υγρό αλλά μαλακή ζύμη
4) Στάδιο σκληρής ζύμης ή κυρού
o Συνεχίζεται η αφυδάτωση του κόκκου
o Το μεγαλύτερο μέρος του φυτού είναι κίτρινο
5) Στάδιο πλήρους ωρίμανσης
o Ο κόκκος σπάζεις δύσκολα αλλά η επιφάνεια του μπορεί να χαραχθεί με το νύχι
o Το φυτό είναι κίτρινο
6) Στάδιο σκλήρυνσης του κόκκου
o Ο κόκκος δεν σπάζει και δεν χαράσσεται
o Το φυτό ξεραίνεται και γίνεται εύθραυστο
- Ποιες είναι οι επιδράσεις των υψηλών θερμοκρασιών (>30°C) που επικρατούν στη χώρα μας κατά τη φάση του γεμίσματος των κόκκων των χειμερινών σιτηρών;
o Αύξηση στο ρυθμό γεμίσματος του κόκκου
o Μείωση στη διάρκεια γεμίσματος του κόκκου
o Μικρότερο μέγεθος κόκκου σε μεσογειακά κλίματα από αυτό σε εύκρατα κλίματα
- Ποιοι είναι οι τρεις (3) συντελεστές που καθορίζουν την απόδοση σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών;
1) Ο αριθμός στάχεων ανά μονάδα επιφάνειας
2) Ο αριθμός κόκκων ανά στάχυ
3) Το μέσο βάρος του κόκκου
- Από ποιους παράγοντες επηρεάζεται η αντοχή των χειμερινών σιτηρών στις χαμηλές θερμοκρασίες;
o Το στάδιο ανάπτυξης των φυτών (πιο ανθεκτικά όταν έχουν μόνιμο ριζικό σύστημα και όταν έχουν αδέλφια)
o Τη σύσταση του εδάφους (κυρίως υγρασία)
o Τις καλλιεργητικές φροντίδες
o Την εποχή εμφάνισης των χαμηλών θερμοκρασιών
o Τη διάρκεια έκθεσης σε χαμηλές θερμοκρασίες
o Τη σκληραγώγηση των φυτών
Πιο ανθεκτική είναι η στεφάνη (τμήμα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους) και τα φύλλα.
- Ποιες είναι οι επιπτώσεις της χαλαζόπτωσης σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών;
o Ζημιά ή καταστροφή φυλλικής επιφάνειας o Καταστροφή κεντρικού στελέχους o Κάμψη κεντρικού στελέχους o Μηχανική ζημιά στην ωρίμανση Οι ζημιές στην αρχή (μέχρι το αδέλφωμα) έχουν μικρή επίδραση στην παραγωγή. Μεγαλύτερη ευαισθησία έχουν: o Το κριθάρι από τα άλλα σιτηρά o Το μαλακό σιτάρι από το σκληρό o Οι ποικιλίες χωρίς άγανα
- Τι γνωρίζετε για τον παραδοσιακό τρόπο κατεργασίας του εδάφους σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών;
Στην παραδοσιακή κατεργασία του εδάφους γίνεται πρώτα όργωμα και μετά δισκοσβάρνισμα για ψιλοχωματισμό του εδάφους.
A. Όργωμα:
o Συνήθως μετά τις βροχές του φθινοπώρου
o Μπορεί να γίνει το καλοκαίρι όταν υπάρχουν πολυετή ζιζάνια
o Δεν γίνεται σε μεγάλο βάθος (30-40 cm) εκτός και αν υπάρχει μεγάλος όγκος υπολειμμάτων
B. Δισκοσβάρνισμα για ψιλοχωματισμό του εδάφους:
o Το έδαφος πρέπει να είναι στο ρώγο του
o Ενσωματώνονται τα λιπάσματα
o Αντί για καλλιεργητή γίνεται δεύτερο σταυρωτό για ψιλοχωματισμό (δεν απαιτείται πολύ ψιλό χώμα)
- Τι γνωρίζετε για την μειωμένη κατεργασία του εδάφους σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών (μειονεκτήματα, πλεονεκτήματα);
Στη μειωμένη κατεργασία του εδάφους αντί για όργωμα γίνεται απλή αναμόχλευση του εδάφους και τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας δεν ενσωματώνονται στο έδαφος, παραμένουν άθικτα ή τεμαχίζονται.
Πλεονεκτήματα:
o Δεν απαιτείται μεγάλος ελκυστήρας
o Εξοικονομείται ενέργεια
o Γίνεται μικρή συμπίεση του εδάφους
o Συντομεύεται ο χρόνος εφαρμογής καλλιεργητικών εργασιών
Μειονεκτήματα:
o Δυσκολία στην ενσωμάτωση φυτικών υπολειμμάτων
o Αύξηση πολυετών ζιζανίων
o Μείωση θερμοκρασίας εδάφους
o Μείωση παραγωγής σε εδάφη με κακή στράγγιση
- Αναφέρατε συνοπτικά το ρόλο του αζώτου, του φωσφόρου και του καλίου στην παραγωγή των χειμερινών σιτηρών.
Το Ν είναι απαραίτητο για:
o Υψηλές αποδόσεις
o Αύξηση της περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες
Ο P είναι απαραίτητος για:
o Ανάπτυξη πλούσιου ριζικού συστήματος
o Σκληραγώγηση των ιστών (αντοχή σε πλάγιασμα - χαμηλές θερμοκρασίες)
Το K αν και είναι απαραίτητο, δεν προστίθεται συνήθως σε χειμερινά σιτηρά λόγω της παρουσίας του στο έδαφος, εκτός και κριθεί σκόπιμο από την ανάλυση του εδάφους ή φυλλοδιαγνωστική
- Ποια είναι η συνήθης τακτική εφαρμογής λίπανσης σε καλλιέργειες χειμερινών σιτηρών;
o Βασική λίπανση: πριν τη σπορά (μέρος του N και όλος ο P)
o Επιφανειακή λίπανση: στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του φυτού (υπόλοιπο N), τέλος χειμώνα ή αρχές άνοιξης
Το N στη βασική λίπανση εφαρμόζεται σε αμμωνιακή μορφή, ενώ στην επιφανειακή σε συνδυασμό αμμωνιακής και νιτρικής μορφή.
Συχνά χρησιμοποιείται η θειική αμμωνία αλλά μπορεί να μειώσει σημαντικά το pH.
- Ποια είναι η συνήθης εποχή σποράς των χειμερινών σιτηρών; Ποια τα μειονεκτήματα από την πολύ πρώιμη σπορά;
Εποχή σποράς χειμερινών σιτηρών:
o Εξαρτάται από τη θερμοκρασία κάθε περιοχής
o Συνήθως Οκτώβριο - Νοέμβριο
o Σε ορεινές περιοχές η βρώμη και ποικιλίες κριθαριού φυτεύονται την άνοιξη
o Γενικά προτιμάται η φθινοπωρινή σπορά
Η πολύ πρώιμη σπορά δημιουργεί προβλήματα:
o Στο φύτρωμα λόγω έλλειψης υγρασίας
o Στα φυτά που έχουν υπερβολική βλαστική ανάπτυξη
o Στα φυτά που μπορεί να υποφέρουν από έλλειψη υγρασίας κατά τη βλαστική ανάπτυξη
- Ποια είναι η συνήθης εποχή σποράς των χειμερινών σιτηρών; Ποια τα μειονεκτήματα από την πολύ όψιμη σπορά;
Εποχή σποράς χειμερινών σιτηρών:
o Εξαρτάται από τη θερμοκρασία κάθε περιοχής
o Συνήθως Οκτώβριο - Νοέμβριο
o Σε ορεινές περιοχές η βρώμη και ποικιλίες κριθαριού φυτεύονται την άνοιξη
o Γενικά προτιμάται η φθινοπωρινή σπορά
Μειονεκτήματα πολύ όψιμης σποράς:
o Καθυστερεί το φύτρωμα ή αναβάλλεται για την άνοιξη
o Μειώνεται το αδέλφωμα με αποτέλεσμα τη μείωση των αποδόσεων
o Δεν αναπτύσσεται ικανοποιητικά το ριζικό σύστημα
o Καθυστερεί η άνθηση
- Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την ποσότητα του σπόρου που χρησιμοποιείται κατά τη σπορά των χειμερινών σιτηρών;
o Μέγεθος των σπόρων o Βλαστική ικανότητα των σπόρων o Χαρακτηριστικά του είδους και της ποικιλίας o Ικανότητα αδελφώματος o Γονιμότητα εδάφους o Επάρκεια υγρασίας o Καιρικές συνθήκες περιοχής o Εποχή σποράς (περισσότερος σπόρος στην όψιμη)
- Αναφέρατε 3 από τους σημαντικότερους εχθρούς και 5 από τις σημαντικότερες ασθένειες των χειμερινών σιτηρών
Εχθροί: o Σιδηροσκώληκες - Αγρότιδες o Ζάβρος των σιτηρών o Βρωμούσες o Κριόκερος των σιτηρών o Αφίδες Ασθένειες: o Σκωριάσεις (μαύρη, καστανή, κίτρινη ή γραμμωτή) o Δαυλίτες o Άνθρακες o Ωίδιο των σιτηρών o Κίτρινος νανισμός του σιταριού o Μωσαϊκό του σιταριού που μεταδίδεται μέσω εδάφους o Κίτρινο μωσαϊκό του κριθαριού o Ραβδωτό μωσαϊκό του σιταριού
