Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Bitheolaíocht na hArdtesite > An Córas Díleá agus Cothú > Flashcards

An Córas Díleá agus Cothú Flashcards

(75 cards)

Start Studying
1
Q

Sainmhínigh cothú

A

an modh a fhaigheann agus a úsáideann orgánach a gcuid bia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Tá dhá saghas modhanna cothú. Ainmnigh iad.

A

Uatrófach
Heitreatrófach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Sainmhínigh uatrófach

A

órgánach a dhéanann a cuid bia féin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Sainmhínigh heitreatrófach

A

órgánach a fhaigheann a cuid bia ó foinse réamhdhéanta

ní feidir leo a cuid bia féin a dhéanamh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Sainmhínigh luibhitheoir (herbivore)

A

Itheann siad plandaí amháin (only plants)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Sainmhínigh feoiliteoir (carnivore)

A

itheann siad ainmhithe (feoil) amháin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Sainmhínigh uiliteoir (omnivore)

A

itheann siad ainmhithe agus plandaí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Sainmhínigh díleá

A

briseadh síos bia chuig phairtigeal bheaga le haghaidh ionsú

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Tá dhá cineal díleá - ceard iad?

A

fisiciúil
cemiciúil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cén áit a dtarlaíonn díleá fisiciúil?

A

sa bhéal leis na bhfiacla
matáin an ghoile

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cén áit a dtarlaíonn díleá fisiciúil

A

sa bhéal agus sa stéig bheag le heinsímí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cén fáth a ndéantar díleá ar bhia?

A

Chun é a dhéanamh beag go leor d’ionsú

to make it small enough to absorb

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Sainmhínigh ionsú

A

tógáil na pairteagail (píosaí) beaga thar ballaí na steigeanna isteach sa sruth fola

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Céard iad na 4 céim an díleá?

Smaoinigh ort ag ithe

A

Ionghabhail (ingest)
Díleá (digest)
Ionsú (absorb)
Eisligean (egest)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Sainmhínigh eisligean

A

ag fáil réidh le fuíollábhar tríd an anas

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ceard é an difríocht idir eisligean agus eisfhearadh?

An dá sainmhínithe

A

Eisligean: ag fáil réidh le fuíollábhar tríd an anas

Eisfhearadh: ag fáil réidh le fuíollsubstaintí ón gcorp

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Cén sort díleá a bhíonn i gceist ag na bhfiacla?

A

díleá fisiciúil

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Ainmnigh na cineála fiacla? (4)

A

Clárfhiacla (2/2)
Starrfhiacla (1/1)
Fiacla leathchúl (2/2)
Cúlfhiacla (3/3)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Cén feidhm atá ag na gclárfhiacla?

A

greim ar an bhia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Cén feidhm atá ag na starrfhiacla?

A

bia a stróiceadh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Cén feidhm atá ag na bhfiacla leathchúl?

A

bia a mheilt (grind)

is feidir a rá bia a briseadh síos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Cén feidhm atá ag na gcúlfhiacla?

A

bia a mheilt (grind)

is feidir a rá bia a briseadh síos

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Cé mhéad fiacla a bhíonn ag daoine fásta?

A

32

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Cén saghas díleá a dtarlaíonn sa bhéal

A

Fisiciúil: na fiacla
Ceimiciúil: einsímí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Cén feidhm atá ag seile (saliva)?
Fliuchann sé an bia ionas go bhfuil sé níos easca le slogadh (easier to swallow) tá einsímí ann chun an bia a bhriseadh síos
26
Cén eimsím sa bhéal a bhriseann síos bia?
amalais
27
Cén substaint a bhriseann amalais síos?
stairse
28
Cad a bhriseann amalais an stairse síos go dtí?
maltós
29
Cén feidhm atá ag an t-easfagas?
is feadán matánach é, bogann sé an bia síos tríd imfhascadh
30
Sainmhínigh imfhascadh
crapann ballaí na hórgán chun an bia a bogadh síos
31
Cén fáth a bhfuil snáithín (fibre) tábhachtach san aiste bia?
cuidíonn sé leis an bhia a bhogadh síos an córas díleá stopann sé iatacht (constipation)
32
Cén áit a fhaightear snáithín?
Ceallalós i gcillbhalla plandaí - torthaí agus glasraí
33
Cén feidhm atá ag an ngoile (stomach)?
Sac matánach do stóráil bhia tá súlacha ann a dhéanann díleá ar an bhia
34
Cén feidhm atá ag an matán iatóir? (sphincter muscle)
Idir an easfagas agus an goile, osclaíonn sé chun an bia a ligint isteach sa ghoile agus dúnann sé chun bia a stopadh ag dul air ais san easfagas
35
Cén einsím a bhíonn ann sa ghoile?
pepsin
36
Cén feidhm atá ag pepsin?
briseadh síos próteiní móra go polapeiptídí
37
Cén aigead a bhíonn sa ghoile?
aigead hidreachlórach - HCl
38
Cén pH atá ag HCl?
pH 2
39
Cén feidhm atá ag an aigead hídreachlórach sa ghoile?
baictéir a mharú bia a bhriseadh síoa
40
Cén feidhm atá ag an múcus sa ghoile?
cosaint an ghoile ón aigead hidreachlórach agus pepsin
41
Cén feidhm atá ag an matán iatóir píolórach?
Tá sé ag bun an ghoile ocslaíonn sé chun an bia a ligint isteach sa stéig bheag
42
Céard a dtarlaíonn má thosaíonn an aigead hidreaclórach agus an pepsin ag díleá an goile?
othras (ulcer)
43
Tá dhá cuid ag an stéig bheag, ceard iad?
dúidéineam agus an t-ileam (jujenum)
44
Cén áit sa chóras díleá a dtarlaíonn an cuid is mó den díleá?
an stéig bheag/dúidéineam
45
Conas a mhéadaítear an achar dromchla sa steig bheag?
Tá na míllte filltí beaga sa stéig bheag - na villeas agus na mícrivilleas
46
Cén feidhm atá ag na mícrivilleas?
achar dromchla sa stéig bheag a mhéadú le haghaidh ionsú bia
47
Ní théann an bia tríd an paincreas, conas atá sé mar chuid den córas díleá?
Tálann (secretes)/Tairgíonn (produces) substaintí a théann isteach sa stéig bheag chun an bia an briseadh síos
48
Cén substaintí a dhéanann an paincreas?
amalais liopáis próitéanais décharbónáit sóidiam
49
Cén feidhm atá an amalais?
briseann sé síos stairse go maltós
50
Cén feidhm atá an liopáis?
briseann sé síos saillte go haigead saillteach agus gliocról
51
Cén feidhm atá an próitéanais?
Briseann sé síos próitéiní so aimínaigead
52
Cén feidhm atá ag décharbónáit sóidiam?
neodraíonn sé an bia a thagann ón ghoile
53
Cén fáth a bhíonn décharbónáit sóidiam de dhith chun an bhia ón goile a neodrú?
Feidhmíonn na einsímí níoss fearr ag pH neodracha
54
Cén feidhm atá ag an jujenum agus an t-ileas?
ionsú bia insteach san fhuil
55
Ceard a ionsaítear isteach san fhuil ón bhia sa stéig bheag?
Glúcós agus aimínaigead
56
Cén ról a bhíonn ag an t-ae sa chóras díleá?
Déantar domlas san ae
57
Cén feidhm atá ag domlas?
briseadh síos saillte
58
Conas a fhaigheann na tarigí díleá chuig an t-ae do dhíleá?
feith iomprach an ae
59
Cén ról atá ag an ae le fuilchealla dearga?
athchursáil
60
Ceard a tharlaíonn do na haimínaigead san ae?
Tá siad briste síos go uiré
61
Cén t-ainm atá ar an próiseas de bhriseadh síos aimínaigead go uiré
dí-aiminiú
62
Ainmnigh feidhm atá ag an ae nach mbaineann le díleá?
Déantús colaistéaról dí-thocsainiú
63
Cén áit sa choirp a dhéantar domlas?
An ae
64
Cá bhfuil an domlas stóráilte san ae?
mála an domlas
65
Cén feidhm atá ag an domlas?
Éibhlíonn (emulsifies) sé saillte Briseann sé síos saillte (this is fine)
66
Cén t-ainm eile atá ar an steig mhór?
an drólann
67
cén feidhm atá ag an drólann?
athionsú uisce agus salann ar ais sa chorp
68
Cén saghas baictéir atá sa drólann?
baictéir siombóiseacha
69
Cén vitamíní a dhéanann na baictéir siombóiseacha sa drólann?
B agus K
70
Conas a thairgeann na baictéir siombóiseacha na vitamíní?
briseann siad síos snáithín chun na vitamíní a dhéanamh
71
cathain a dtarlaíonn iatacht?
nuair atá easpa snáithín san aiste bia
72
Cén feidhm atá ag an reicteam?
stóráil faeces
73
Cén feidhm atá ag an anas?
tarlaíonn eisligean anseo
74
Ceard a chiallaíonn aiste bia cothrom?
nuair a itheann daoine go leor de gach cineál cothaitheach
75
Ceard iad na treithe tábhachtach atá ag aiste bia cothrom?
éagsúlacht (variety) agus measaracht (moderation)

Bitheolaíocht na hArdtesite (34 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions