Céadfaí

Question 1

Ainmnigh na cúid céadfaí?

Answer 1

Tadhall
Blas
Éisteacht
Radharc
Boladh

Question 2

Céard é an órgan atá freagrach as tadhall?

Answer 2

an craiceann

Question 3

Céard é an órgán atá freagrach do bhlas?

Answer 3

an teanga

Question 4

Cén órgán atá freagrach as boladh?

Answer 4

an srón

Question 5

Cén cineáil néarón a aithníonn boladh sa srón?

Answer 5

nearón boltanach

Question 6

Céard iad na dhá cineáil gabhdóirí sa súil?

Answer 6

Cóin (cone): freagrach as dathanna a fhéiceáil, feidhmíonn siad I solas geal

Slat (rods): freagrach as dubh agus bán a fhéiceáil, feidhmíonn siad I solas íseal

Question 7

Cén cineál solas a aithníonn na gabhdóirí cóin?

Answer 7

dathanna i solas geal

cone = colour

Question 8

Cén cineál solas a aithníonn na gabhdóirí slat?

Answer 8

dubh agus bán i solas íseal

Question 9

Cén nearón a glacann teachtaireachtaí ón súil chuig an inchinn?

Answer 9

Aithníonn na gabhdóirí spreagadh agus seolann siad teachtaireachtaí chuig an inchinn tríd an néaróg optach

Question 10

Feidhm tonn na súil (conjunctiva)

Answer 10

Tugann sé cosaint don súil

Question 11

Feidhm an scléara

Answer 11

Císeal crua bán a thugann cruth don súil

Question 12

Feidhm an coirne

Answer 12

An cuid tosaigh den scléara, lúbann sé solas

Question 13

Feidhm an reitine

Answer 13

Tá na gabhdóirí ann – mothaíonn sé solas

Question 14

Feidhm an foibhé

Answer 14

Cuid den reitine a thagann na híomhánna I bhfócas

Question 15

Feidhm an caochspota

Answer 15

An áit a fhágann an néaród optach an súil – níl aon gabhdóirí solas ann

Question 16

Feidhm an néaróg optach

Answer 16

Glacann near-ríog ón súil chuig an inchinn

Question 17

feidhm an lionsa

Answer 17

Solas a fhocasú ar an reitine

Question 18

Feidhm an imreasc (iris)

Answer 18

Cuid daite den súil, rialaíonn sé an méid solas a ligtear isteach sa súil

Question 19

Feidhm an mac imreasc (pupil)

Answer 19

Ciorcal dubh ag tús an súil, poll a/ligeann sé solas isteach sa súil

Question 20

Feidhm an matán fábhranach

Answer 20

Athraíonn siad an cruth den lionsa do fhocasú

Question 21

feidhm an lionn uiscí

Answer 21

Leacht a thugann cruth don súil
ag tosach an súil

Question 22

feidhm an lionn gloiní

Answer 22

Leacht a thugann cruth don súil
ag cúil an súil

Question 23

Céard a tharlaíonn don imreasc agus mac imreasc i solas geal?

Answer 23

crapann an imreasc (faigheann an mac imcreasc níos lú)

Question 24

Céard a tharlaíonn don imreasc agus mac imreasc i solas dorcha?

Answer 24

bíonn an imreasc ar shuaimhneas (faigheann an mac imreasc níos mó)

Question 25

Feidhm na ballnasc croctha

Answer 25

ceanglaíonn sé an lionsa leis an matáin fábhránach

Question 26

Ainmnigh neamhoird radharc agus an déisiú air

Answer 26

Gearr-radharcach: is feidir rudaí congarach a fheiceáil Tagann an íomhá I bhfócas roimh an reitine, tarlaíonn sé nuair atá an súil ró-fada Déisiú: lionsa cuasach Fad-radharcach: is feidir rudaí i bhfad a fheiceáil Tagann an íomhá I bhfócas I ndiaidh an reitine, tarlaíonn sé nuair atá an súil róghéarr Deisiú: lionsa dronnach

Question 27

Ainmnigh na trí cnámh sa chluas

Answer 27

casúr ionneoin stíoróip

Question 28

Feidhm an feadán eostach

Answer 28

nascann sé an cluas lárnach leis an scórnach agus cothromaíonn sé an brú idir an cluas seachtarach agus lárnach

Question 29

Cén cuid den cluas a bhíonn smacht ag an cothromaíocht?

Answer 29

fearas cuasánach agus na canail leathchiorcalach

Question 30

Cén fáth a chailleann daoine a gcothromaíocht le tinneas?

Answer 30

Bogann an leacht nuair atá muid ag bogadh agus cuireann sé sin in iúl dúinn cá bhfuil muid chun a bheith cothrom Má tá bac sna canail tríd ionfhabhtú ní feidir leis an leacht bogadh agus cailleann muid ár gcothromaíocht

Question 31

Ainmnigh neamhoird éisteachta i bpáistí?

Answer 31

Cluas Ghlaeúil (Glue Ear): Fásann an méid substaint greamaitheach sa chluas agus is feidir a bheith cúis le bodharacht (deafness) I bpáistí

Question 32

Conas gur feidir cluas ghlaeúil a dhéisiú?

Answer 32

leigheas a thabhairt

Question 33

Mól buntáiste a ghabhann le dhá shúil a bheith ann?

Answer 33

is feidir níos mó a fheiceáil

Question 34

Cén cuid den súil a gíntear néar-ríoga?

Answer 34

an reitine

Question 35

Cén cuid den cluais a gíntear néar-ríoga chun teachtaireachtaí faoin fuaim a sheoladh?

Answer 35

an cochlea

Question 36

Cén cuid den cluais a gíntear néar-ríoga chun teachtaireachtaí faoin cothromaíocht a sheoladh?

Answer 36

na canail leathchiorcalach

Question 37

Cén nearóg a glacann teachtaireacht ón cluais chuig an inchinn?

Answer 37

an néaróg chuasánach (cothromaíocht) an néaróg éisteachta (cloisteáil)