Víreas

Question 1

Cén cruth atá ag víreas?

Answer 1

miocróbaigh bhídeacha bheaga

• sféarach
• bachaillíneach (slat)
• baictéarafagach

Question 2

Cén cinéal ábhar géinteach atá ag víreas?

Answer 2

is feidir DNA nó RNA a bheith acu

Question 3

Céard a dtugtar ar an cóta próitéine a bhíónn ag víreas?

Answer 3

capsid

Question 4

Tabhair sampla de víreas

Answer 4

influenza
HIV
Chickenpox

Question 5

An bhfuil víreas beo?

Answer 5

Beo
- Tá eolas géinteach acu – DNA nó RNA
- cóta próitéine
- is feidir leo macsamhlú

Neamhbheo
- Ní feidir leo atairgeadh leo féin – tá cill óstach de dhith
- Níl organáidí acu – míteachoindre/ribeasóimí
- Níl ach cineáil amháin aigead núicleach acu
- Neamhcheallach

Question 6

Sainmhínigh Baictéarafagach

Answer 6

víreas a bhfuil in ann ionfhabhtú cealla bactéir

Question 7

Sainmhínigh óstach

Answer 7

orgánach ar a mhaireann órgánach eile (an parasít/seadán)

Question 8

Céard is brí le seadán éigeanta?

Answer 8

ní feidir leo maireachtáil gan óstach

Question 9

Céard is brí le veicteoir?

Answer 9

feithid a iompraíonn víreas chuig óstach

Question 10

Sainmhínigh aisvíreas

Answer 10

víreas le RNA in áit DNA

Question 11

Tabhair sample d’aisvíreas

Answer 11

SEIF

Question 12

Déan cur síos ar chéimeanna machsamhlú víreas

Answer 12

Greamaíonn an víreas le ballaí an cealla

Cuirtear DNA/RNA an víreas isteach I gcill an óstaigh

Maraíonn einsímí ón víreas an DNA sa chill óstaigh agus déantar DNA víreas ina áit

Déantar cóipeanna den víreas

Pléascann an chill óstach agus téann na víreas go cealla eile

Question 13

Conas gur feidir linn víreas a bheith againn ach gan a bheith ar an eolais faoi?

Answer 13

Thig le DNA an víreas ceangailt le DNA an óstaigh agus fanacht ansin go suanach thar thréimhse

Question 14

Céard dó a sheasann SEIF

Answer 14

Siondróm Easpa Imdhíonachta Faighte

Question 15

Céard atá mícheart i ndaoine le SEIF?

Answer 15

Níl daoine in ann antasubstaintí a dhéanamh

Question 16

Cén víreas atá mar chúis le SEIF?

Answer 16

HIV

Question 17

Cén chaoi a scaiptear HIV?

Answer 17

trí sreabhán corp

comhriachtan, teagmháil le fuil, snáthaidí nár steirilíodh, táirgí fóla, ó mháthair go páiste thar an phlaicint nó I mbáinne cíocha

Question 18

Cén cill a bhíonn damáiste sa ghalar SEIF?

Answer 18

na T-chealla cuiditheoirí

Question 19

Conas gur feidir le SEIF a srianadh?

Answer 19

Bain úsáid coiscín le linn comhriachtana

Ná bain úsáid as snáthaidí ar úsáid duine eile

Seachain tadhaill fola agus leachtanna daoine eile – caith láimhíní

Question 20

Ainmnigh víreas a ionfhabtaíonn ainmhithe

Answer 20

Confadh

Question 21

Conas a scaiptear confadh?

Answer 21

iompraítear an víreas I seile ainmhí agus is feidir é a thraschur trí greim a bhaint as ainmhí eile , teaghmail fola nó bia roinnte

Question 22

Cén siomptaim a bhíonn ar ainmhithe atá confadh acu?

Answer 22

Éiríonn an ainmhí trodach, bíonn seile ag teacht as a bhéal. Thig le pairilis a bheith ar an ainmhí

Question 23

Conas gur feidir srian a chur ar confadh?

Answer 23

coranintín

Question 24

Conas gur feidir víreas a úsáid chun ionfabhtú bactéireach a smachtú?

Answer 24

Úsáidtear baictéarfagaigh chun ionfhabhtú ó bactéir a smachtú. Thig leo an bactéir a mharú – is feidir leis an teicneolaíocht seo cuidiú le bactéir a mharú a bhfuil imdhíonaithe d’antaibheathaigh

Question 25

Buntáistí víreas

Answer 25

Thig linn iad a úsáid in innealltóireacht ghéinéiteach le haghaidh bogadh géinte Thig linn iad úsáid chun ionfhabhtú bhaictéireach a smachtú

Question 26

Míbhuntáistí víreas

Answer 26

galar daoine galar ainmhithe galar plandaí