consultatie ivm geboorteregeling Flashcards
- wat is anticonceptie
- gebruik in NL toeegenomen of afgenomen?
- meest geebruikte AC
- gevolgen AC-gebruik op sociologische en economische ontwikkeling en verlaging moeder-kind sterfte
Anticonceptie: alle middelen die tot doel hebben bevruchting en zwangerschap te voorkomen
Gebruik in NL en wereldwijd is toegenomen
Door emancipatie, individuele vrijheden en toegankelijkheid
Meest gebruikt wereldwijd: sterilisatie vrouw, in NL OAC-pil maar stijging mirenas
AC–> sociologische en eco ontwikk: birth control increases economic growth because: fewer dependent children, more women in workforce and less use of scarce resources
AC–> verlaging moeder en kind sterfte: lengthening time between pregnancies, BC can improve adult women’s delivery outcomes and the survival of their children
praktijk van AC
- wat is het belangrijkste en hoe meeet je dit
Praktijk: geen enkel middel wat aan alles voldoet altijd compromis
Betrouwbaarheid belangrijkste: Pearl-Index (= PI) is aantal zwangerschappen per 100 gebruiksjaren (100 vrouwen die het 12 cycli gebruiken)
Hoge PI slechte betrouwbaarheid
Let op: zelfde PI bij 4000 vrouwen voor 3 mnd een 1000 vrouwen voor 12 mnd
OAC: theorie lage PI, maar 2x zo groot door slordigheid en vergeten
Coitus interruptus: theorie lage PI maar praktijk minder nauwkeurig
waardoor FSH onderdrukt
wat zit er in hormonale AC
Onderdrukking FSH-stijging wordt m.n. gedaan door oestrogeen, ook wel beetje progesteron
Hormonale AC is combi progestativum en oestrogeen hypo-gonadotopie
Veel monofasische combinatiemethoden (iedere AC-pil zelfde hoev hormonen) omdat die betrouwbaarder zijn dan meerfasepreparaten
functiee oestrogeeen
functie progestageen
wat doen androgenen
Oestrogeen (als ethinylestradiol)-> stabilisering endometrium-> voorkomt atrofie (wat zou kunnen leiden tot doorbraakbloedingen)
Progestageen (afgeleid van nor-testos)-> meer androgene werking
Vroeger meer androgenen-> hirsutisme en acné enzo, nu minder-> geen last meer
Ook stijging SHBG uit de lever (=steroïd bindend eiwit)-> androgenen weggevangen
Progestagenen zijn veel ‘liever’ voor vrouwelijk lichaam-> trombose risico en lever problematiek met alleen progestagenen is veel kleiner (overweeg progest-only bij RF)
anticonceptiepil
- hoe werkt dit
- waarom DVT risico
- bijwerkingen
Pil: goed LH piek onderdrukken maar dankzij oestrogenen toch klein laagje endometrium wat het progesteron in stand houdt-> onaantrekkelijk voor embryo om in te nestelen
Oestro-> meer stollingsfactoren lever en combi oestro en progest-> nog erger-> DVT
advisering/ keuze hormonale anticonceptie
bijwerkingen AC: 5
en wat doe je dan
Lever adenomata door hoger oestro, m.n. bij oudere generaties van de ACP
Hoofdpijn door AC-> doorslikken zonder stopweek of oestro supplet-pleister tijdens stopweek
Maar bij migraine met aura is ACP met oestro een contra-indicatie want migraine met aura geeft verhoogd risico op ischemische beroerte-> geef progesteron only
Onregelmatige bloedingen in 2e cyclushelft door te weinig progestativum of spotting in 1e cyclushelft door te weinig oestrogenen (-> atrofie endometrium)
Bij stemmingswisselingen onafh van stopweek-> doorslikken of oestro-rijkere pil geven
nuvaring
- voordelen: 2
- welke stoffen hierin
- PI
- seks?
Nuvaring: geen first pass effect-> lagere dosis en sneller want gelijk in bloed ipv via lever etc
Is combi etinylestradiol en etonogestrel, vaginaal ingebracht, continue slow release Voordelen tromboserisico door lagere dosis, hormonen komen in vaginale slijmvlies PI: 0,4 (= zeer betrouwbaar) zelfde risico’s als OAC want zelfde hormonen Eruit halen bij seks maar wel zsm weer erin doen
EVRA pleister:
- stoffen hierin: 2
- hoe vaak plakken
- wanneer stopweek
- populair?
ethinylestradiol + norelgestromin,
1x/wk plakken,
na 3wk stopwk,
niet populair
minipil:
- stoffen hierin
- wat doet het: 2
- post-partum?
- nadeel
Minipil: progestageen-only (desogestrel-> LH rem), remt ovulatie en verandert cervixslijm
Kan post-partum tijdens borstvoeding worden gebruikt, al vanaf 2wk post-partum
Andere OAC niet want die laten borstvoeding teruglopen
Nadeel: kritieke marge (3-6u) waarin pil genomen moet worden: niet trouw-> FSH stijgt-> follikelgroei-> kan onafh van FSH gaan doorgroeien
implanon
- waar
- wat zit hieerin
- PI
- bijwerking: 2
- hoe lang kan hij blijven zitten
Implanon: staafje subcutaan in sulcus brachialis, progestativa (etonogestrel),
heel betr: PI <0,1
Bijw: spotting paar mnd en bloedingspatroon verandert (want oestro wel onderdrukt maar niet zo goed als normaal)
staafje werkt 3jr lang
prikpil
- waar injectie
- wat zit hierin
- hoe lang werkt dit
- nadeel
Prikpil: depo provera:
IM injectie medroxyprogesteron-> reservoir-> mnd erna afgegeven
Nadeel: doorbraakbloedingen
(75% stopt na 6mnd),
geringe eigen oestro prod en werkt 1-2jr lang
weinig gebruikt want implanon of mirena beter (wel bij lage SES)
pil vergeten
- 1e 7 dagen
- 2e 7 dagen, 1-3 pillen vergeten vs >3 vergeten
- 3e 7 dagen
- opties: 3
1e 7dgn: aanvullende maatregelen
2e 7dgn: 1-3 vergeten-> strip afmaken, >3 aanv maatreg
Laatste 7dgn: strip doorslikken, geen stopweek houden
Levonorgesterel: bij kruidvat-> afh waar in cyclus hoe betrouwbaar
Progesteron R modulator: competitie met progesteron-R op endometrium-> verziekt endometrium nog krachtiger dan levonorgesterel
IUD: spiraal plaatsen paar dagen erna voorkomt innesteling, kan want embryo doet paar dagen om bij endometrium te komen
voor en nadelen anticonceptie
kankerrisico bij hormonale anticonceptie
