ovarium- en endometriumcarcinoom

Question 1

Epidemiologie ovariumcarcinoom

Answer 1

vnl bij vrouwen boven de 60

1500 nieuwe gevallen per jaar
1100 sterftegevallen per jaar–> hoog sterftecijfer

Question 2

Klachten ovariumcarcinoom: 3
waarom en hoe veel laat ontdekt

Answer 2

Vaak geen klachten of aspecifiek. Daarom 75% van de ovariumcarcinomen wordt in een vergevorderd stadium ontdekt. Toename van buikomvang is een belangrijke klachten.
Soms wordt het pas ontdekt bij een acute buik door ruptuur van cyste of steeldraai van de ovaria.

Question 3

Beschermende factoren en risicofactoren ovariumcarcinoom

Answer 3

hoge leeftijd en genmutaties= risicofactor

Question 4

Diagnostiek ovariumcarcinoom
stap 1
daarna 3
hoe defintief maken

Answer 4

Eerst gyneacologisch onderzoek.

Daarna vaginal echografie, CT-scan en meting serum CA-125.

Histologie maken de diagnose definitief.

Question 5

Naar welke markers kijken in het lab bij ovariumcarcinoom; 9

Answer 5

kiemceltumoren worden vnl bij jonge vrouwen gezien

Niet alle markers zijn bewijzend voor een tumor.

Ca-125 is een aspecifieke marker, dit wordt gemaakt door irritatie van het peritoneum (of pleura). Markers worden daarom met name gebruikt voor follow-up om te kijken of een bepaalde behandeling aanslaat.

Question 6

Histologie ovariumcarcinomen
-welke meest voorkomend
-invloed op behandeling?

Answer 6

Serues ovarium carcinoom= 80%

Bij ovariumtumoren geef je aan alle histologische types dezelfde behandeling.

Question 7

Ovariumtumor ergens anders in lichaam

Answer 7

Ovariumtumor (dit weefsel) kan ook ontstaan in eierstof, eileider of buikvlies. Deze hebben klinisch dezelfde entiteit en behandel je daardoor ook hetzelfde

Question 8

Ovariumcarcinoom metastasering
-waardoor snel: 3
-waar is prognose ovariumcarcinoom van afhankelijk: 4

Answer 8

Tumorcellen kunnen worden meegenomen in de vochtstroom in de buik en zich hechten op de lever of darmen, vanuit daar kunnen zij gemakkelijk verder metastaseren.

Question 9

Laag stadium ovariumcarcinoom
-wrm stagering zo belangrijk

Answer 9

Laag stadium= geen metastase

Zorgvuldige (chirurgische) stagering is cruciaal voor de genezing. Want dit heeft invloed op wat voor behandeling er nodig is om de tumor helemaal weg te krijgen.
Om deze reden verbetert adjuvante chemo de overleving van pten met onvolledige stagering.
Bij goede stagering is het niet bekend of adjuvante chemo helpt en wordt dit voor die reden meestal niet gedaan.

Question 10

Stageren van ovariumcarcinoom

Answer 10

Er worden ongeveer 20-25 biopten per operatie genomen. Soms worden er afwijkingen gezien (dan hier biopt van) en als je niks ziet neem je biopt op de afgesproken plekken.

Question 11

Hoog stadium ovariumcarcinoom
-sister mary nodule

Answer 11

2: lokale metastase
3: meer op afstand
4: buiten de buikholte

sister mary nodule zijn metastase in de navel die je aan de buitenkant kan zien

Question 12

Prognostische factoren ovariumcarcinoom

Answer 12

FIGO: hoe meer ziekte–> hoe moeilijker onder controle te krijgen.

BRCA: groter risico op ontstaan, maar betere kans op overleving, omdat ze jonger zijn en deze tumor kan heel slecht tegen chemo.

Question 13

Standaard behandeling hoog stadium

Answer 13

Debulking chirurgie (primair of interval). Hierbij wordt zoveel mogelijk tumorweefsel en geinvaseerd orgaanweefsel verwijderd. Optimale debulking operatie= alles weg of alle leasies < 1 cm.
Verder worden adnexen, uterus en omentum weggehaald.

interval= eerst chemo om tumor zo klein mogelijk te maken en daarna operaties.
Nog onbekend wat beter is.

Question 14

Hoog stadium ovariumcarcinoom overleving
-hoeveel complete remissie
-hoeveel recidief

Answer 14

Question 15

Endometriumcarcinoom risicofactoren en beschermde factoren en waarom

Answer 15

Oestrogenen zorgen ervoor dat baarmoederslijmvlies zich gaat ontwikkelen, als dit niet goed wordt geremd door progesteron kan dit uiteindelijk ongeremd gaan groeien en tot kanker leiden.

Obesitas–> veel oestrogenen –> ook meer kans op bosrtkanker, ovarium en colonkanker
bij vaker menstrueren meer kans–> vaker blootstelling aan oestrogenen

pil en veel kinderen krijgen beschermd–> minder oestrogenen
roken beschermd ook–> eierstokken verouderen–> eerder in overgang

Question 16

diagnostiek endometriumcarcinoom

Answer 16

En er wordt ook altijd een biopt genomen voor weefseldiagnostiek

Question 17

epidemiologie en symptomen endometriumcarcinoom

Answer 17

Komt vaker voor dan ovariumcarcinoom en wordt in een veel lager stadium ontdekt. Incidentie neemt toe.

Symptomen:
voornaamste klacht= postmenopauzaal bloedverlies
bij jonge vrouwen–> verandering in bloedingspatroon (tijdens seks of tussen menstruatie door) en vieze afscheiden

Question 18

Stadia endometriumcarcinoom

Answer 18

Meeste mensen hebben laag stadium–> goede prognose

Question 19

diagnostiek endometriumcarcinoom

Answer 19

hysteroscopische biopsie= in uterus kijken en biopt nemen
curettage= met lepeltje weefsel wegschrapen

Question 20

Behandeing endometriumcarcinoom

Answer 20

Chirurgische behandeling waarbij vaak via een laproscopische hysterectomie (ook bij meta’s). Ook adnexen weggehaald, omdat ovariele hormonen (oestrogenen) eventuele overblijvende ziekte weer kunnen stimuleren (bij oestrogeen gevoelige tumor).

Na behandeling heeft endometrium lage recidiefkans, waardoor in veel gevallen follow-up alleen geindideerd is bij klachten

Question 21

Aanvullende therapie endometriumcarcinoom

Answer 21

uitwendige bestraling: bij tumor met een hele grote recidief kans

chemo: klein deel
chemoradiatie wordt bijna nooit gedaan

hormoonbehandeling bestaat uit hele hoge dosis progestrogenen of anti-oestrogenen geven