een paar met een kinderwens Flashcards
definities
-vruchtbaarheid/fertiliteit
-subfertiliteit
-infertiliteit
sub= het lukt niet om binnen 1 jaar zwanger te worden
Steriliteit: wanneer heb je dit? 3
subfertiliteit : waar ligt het probleem
Subfertiliteit is het probleem van man en vrouw samen
De combinatie van hun samen bepaald hoe makkelijk het lukt
Subfertiliteit
-Wat is kans op spontane zwangerschap binnen een jaar
-hoeveel paren subfertiel
-wat is grootste factor voor afnemende kans op zwangerschap
belangrijkste prognostische factor: leeftijd vrouw en duur fertiliteitsstoornis
Aantal follikels over jaren heen als vrouw
Vanaf week 4/5 als foetus worden er eicellen gemaakt. Tot ongeveer 7 miljoen, dan bij geboorte ongeveer 1 miljoen over. Dit neemt af en bij puberteit ongeveer 400.000. Dan ongeveer 500 ovulaties tot ze op zijn en dan in de menopauze.
De kwaliteit van de follikels neemt af hoe dichter je bij de menopauze komt.
Er is dus een enorme selectie en ‘waste’ tijdens dit proces
Follikel rijping
- hoe lang uduurt dit
- wanneer gaan hormonen een rol spelen
follikel window concept
- wat houdt dit in
- hoe elke keer maar 1 follikel iutrijpen
De periode van primordiale stadium tot het gonadotropine gevoelige stadium (vroeg antraal) kan maanden duren. Deze periode is onafhankelijk van hormonen. Pas in de laatste 10 dgn spelen hormonen een grote rol.
Follikel window concept:
Follikels ontwikkelen in groepjes. Op een bepaald moment in de cyclus stijgt FSH over een bepaalde drempelwaarde. Daardoor lukt het 1 1 follikel om verder uit te rijpen en de andere follikels worden geremd door dalende FSH-waarden. Hoe groter het window, hoe meer eicellen de kans krijgen om uit te groeien, maar er wint er altijd maar 1. De follikel ontwikkelt daarna verder onafhankelijk van FSH. Gaat dan ook oestrogenen en andere factoren produceren.
Anamnese man/vrouw van paar met onvervulde kinderwens
Soa: kan zorgen voor verminderde vruchtbaarheid, omdat het door ontsteking er soort litteken kan ontstaan. Litteken weefsel is stug en hierdoor kunnen ei en zaadcel minder goed bij elkaar komen. Ditzelfde geld voor operaties.
Vruchtbaarheid van mannen loopt langer door, maar kwali wordt wel minder en op een gegeven moment wel klaar
Beroep man: bepaalde chemicalien kunnen spermatogenese beinvloeden. Tuinbouw (bestrijdingsmiddelen), haven
LO vrouw
AO bij paar met onvervulde kinderwens
- man 1
- vrouw 3
man: altijd semenanalyse, verder weinig aanvullend onderzoek
mid-luteaal profesteron: ovulatie test
CAT: als posi–> kijken naar evt verklevingen rond de eierstokken
post-coïtum test= Post coitus: paar uur later na de seks en dan cervixslijm bekijken en dan kijken of daar nog bewegende zaadcellen in zitten
Als dit goed is: dan weet je dat het iig aankomt op de goede plek
Maar in praktijk heb je hier niet super veel aan, want zegt niks over waarom het niet lukt.
Semenanalyse
-normaalwaarde: volume, concentratie, totaal aantal, motiliteit, motiliteit totaal, vitaliteit en morfologie
-wanneer
Dit zijn waarde die je minimaal moet hebben, het kan veel meer zijn
Hysterosalpingografie (HSG)
HSG= hysterosalpingografie.
Minder ingrijpend dan laproscopie
De baarmoederholte en eileiders worden zichtbaar gemaakt met behulp van rontgencontrastmiddel en een rontgenfoto. Je kan kijken of het contrastmiddel ook in de buikholte komt, dan is alles doorgankelijk. Dit onderzoek is vervelend, omdat het prikkeling van het buikvlies optreedt.
Dit onderzoek doen in folliculaire fase en nadat actieve infectie is uitgesloten.
Laparoscopie met tubatesten
-hoe werkt het
-wanneer deze test doen
Dit is de gouden standaard.
Hierbij tubatesten doen waarbij een blauwe kleurstof door de tuba loopt om de doorgankelijkheid van de eileiders te testen. Als de eileider afgesloten is, hoopt de blauwe kleurstof voor deze occlusie op. De laproscoop gaat door de navel, waarna men op de baarmoeder kijkt.
Deze test doen, nadat actieve chlam infectie is uitgesloten. Anders verspreid je deze. En altijd in de folliculaire fase (eerste fase menstruele cyclus), want in de luteale fase kan de vrouw zwanger zijn en dan zou je het eitje wegspoelen.
Indicatie diagnostiek naar mechanische factoren bij de vrouw
Hoe kiezen tussen HSG of laproscopie
Als paar langer dan een jaar niet zwanger kan worden en als CAT positief of PID in anamnese
PID= pelvic inflammatory disease= ontstekingen/verklevingen in buikholte. Dit kan veroorzaakt worden door invasieve procedures in de buikholte. Is risicofactor voor extra-uterine graviditeit (buitenbaarmoederlijke zwangerschap).
Laproscopie is gouden standaard, maar wel invasiever, dus hier moet altijd een afweging in worden gemaakt.
Chlamydia
-Wat voor schade kan t aanrichten
-Hoeveel % onbehandeld
-Hoeveel % subfertiliteit
-Andere risicofactor EUG
Chlamydia antistof test
Hoe hoger de titer bepaling, hoe erger de infectie was, hoe meer kans op verklevingen
Vruchtbaarheidsbevorderende behandelingen
Hierbij altijd diagnose per exclusionem, dus er worden onderzoeken gedaan en daardoor dingen uitgesloten die het niet zijn.
De behandeling is gericht op het probleem. Vaak is er nog een goede natuurlijke conceptie- en zwangerschapskans als mensen om hulp komen vragen. Je moet altijd afwegen of de behandeling een toegevoegde waarde heeft op de natuurlijke conceptiekans. Als dit niet zo is dan eerst een expectatief beleid voeren. Vooral bij onverklaarde subfertiliteit doe je dit vaak.
Hoe langer het niet lukt, hoe minder groot de kans wordt dat het in de toekomst wel gaat lukken
