D. Antidiabetica

Question 1

Bloedglucosegehalte normale omstandigheden

Answer 1

4-8 mmol/L

Question 2

Wat is het probleem bij DM type 1?

Answer 2

Absoluut insulinetekort door auto-immuun destructie van beta-cellen in de pancreas

Question 3

Wat is de behandeling van DM type 1?

Answer 3

Insuline

Question 4

Wat is het probleem bij DM type 2?

Answer 4

• Relatief tekort aan insuline door toegenomen insulineresistentie in lever-, spier- en vetweefsel
• Disfunctie van beta-cellen eilandjes van Langerhans

Question 5

Wat is de behandeling van DM type 2?

Answer 5

• Niet-medicamenteuze adviezen
• Orale bloedglucose verlagende middelen
• Insuline-injecties

Question 6

Welke niet-medicamenteuze adviezen worden gegeven bij DM type 2?

Answer 6

• Niet roken
• Gezonde voeding
• Voldoende lichaamsbeweging
• Afvallen bij BMI >25

Question 7

Wanneer wordt er gestart met orale bloedglucose verlagende middelen in de behandeling van DM type 2?

Answer 7

Indien met voedingsadvies en stimulering van lichaamsbeweging geen goede bloedglucoseregulatie wordt bereikt

Question 8

Wat is het werkingsmechanisme van metformine?

Answer 8

• Remt glucoseproductie in de lever
• Verhoogt perifere gevoeligheid voor insuline

Question 9

Wat is een voordeel van metformine?

Answer 9

Kan geen hypoglycemie veroorzaken doordat het de insulineproductie niet stimuleert

Question 10

Indicaties metformine

Answer 10

Volwassenen met DM type 2
- Monotherapie of i.c.m. andere middelen of insuline

Question 11

Contra-indicaties metformine

Answer 11

• Nierinsufficiëntie (eGFR <10ml/min/1.73m^2)
• Leverinsufficiëntie
• Hartfalen
• Chronische hypoxemie
• Sepsis
• Jodiumhoudende contrastvloeistoffen of algehele anesthesie (staken, na 48 uur herstarten)

Question 12

Hoe wordt metformine geklaard?

Answer 12

Geheel uitgescheiden door nieren

Question 13

Bijwerkingen metformine

Answer 13

• Maag-darmklachten (misselijkheid, braken, diarree)
• Lactaatacidose

Question 14

Hoe kan een lactaatacidose ontstaan bij gebruik van metformine?

Answer 14

Bij onvoldoende werking van de nieren zal metformine zich stapelen in het lichaam
- Fataal, maar zeldzaam
- Dosering aanpassen op nierfunctie

Question 15

Wat is het werkingsmechanisme van sulfonylureumderivaten?

Answer 15

Stimuleren de afgifte van insuline uit beta-cellen, onafhankelijk van de glucoseconcentratie

Question 16

Wat zijn kortwerkende sulfonylureumderivaten?

Answer 16

• Tolbutamide
• Gliclazide

Question 17

Wat zijn langwerkende sulfonylureumderivaten?

Answer 17

• Glibenclamide
• Glimepiride

Question 18

Eerste keus sulfonylureumderivaat

Answer 18

Gliclazide
- Kans op hypoglycemie het kleinst

Question 19

Indicaties sulfonylureumderivaten

Answer 19

Volwassenen met DM type 2

Question 20

Wat zijn bijwerkingen van sulfonylureumderivaten?

Answer 20

Hypoglycemie

Question 21

Wanneer is de kans op hypoglycemie groter bij gebruik van sulfonylureumderivaten?

Answer 21

• Ouderen
• Lever- of nierfunctiestoornis
• Ongewone lichamelijke belasting
• Onregelmatige voeding of verminderde intake

Question 22

Welk sulfonylureumderivaat schrijf je voor bij mensen met nierfunctiestoornissen?

Answer 22

Gliclazide -> omzettingsproducten inactief

Question 23

Welk sulfonylureumderivaat is gecontra-indiceerd bij nierfunctiestoornissen?

Answer 23

Glibenclamide -> werkzame metabolieten kunnen bijdragen aan toename kans op hypoglycemie

Question 24

Wat zijn de symptomen van een hypoglycemie?

Answer 24

1. Stimulatie adrenerge systeem -> tachycardie, zweten, onrust, tremoren
2. Neuroglycopene verschijnselen -> dysartrie, dubbelzien, hoofdpijn, concentratiestoornissen, verwardheid

Question 25

Wat is de behandeling van een hypoglycemie?

Answer 25

* Toediening koolhydraten of glucose per os * Glucose-oplossing intraveneus of 1mg glucagon subcutaan/intramusculair

Question 26

Interactie met sulfonylureumderivaten die zorgen voor hypoglycemie

Answer 26

(Niet-selectieve) beta-blokkers - Maskeren begin symptomen hypoglycemie - Vertragen herstel glucosespiegel

Question 27

Wat is het werkingsmechanisme van sodium-glucose cotransporter 2 remmers (SGLT2-remmers)?

Answer 27

Blokkeren selectief en reversibel de natriumglucose-cotransporter 2 in de nieren -> renale glucose reabsorptie wordt geremd -> uitscheiding van glucose met urine en verlaging bloedglucose gehalte

Question 28

Indicaties SGLT2-remmers

Answer 28

* Volwassenen met DM type 2 - Monotherapie of aanvullling * Hartfalen

Question 29

Wat is de belangrijskte bijwerking van SGLT2-remmers?

Answer 29

Euglycemische diabetische ketoacidose (EKDA)

Question 30

Wat is een euglycemische diabetische ketoacidose?

Answer 30

Vorm van ketoacidose waarbij de glucosewaarde lager is dan gebruikelijk (<14 mmol/L) - Diagnose kan gemist worden en behandeling kan vertraging oplopen

Question 31

Hoe ontstaat een euglycemische diabetische ketoacidose bij gebruik van SGLT2-remmers?

Answer 31

Gebruik van SGLT2-remmers in combinatie met koolhydraat arm dieet

Question 32

Wat is de behandeling van een euglycemische diabetische ketoacidose?

Answer 32

Toedienen van glucose en insuline

Question 33

Indicaties insuline

Answer 33

*DM type 1 * Onvoldoende reactie op orale bloedglucose verlagende middelen bij DM type 2

Question 34

Waar is de insuline behandeling op gericht?

Answer 34

Normale fysiologische insulineafgifte zoveel mogelijk nabootsen

Question 35

Wat is essentieel bij behandeling met insuline?

Answer 35

Denken in insulineprofielen - Tijdsverloop van insulinespiegels in het bloed

Question 36

Wat zijn kortwerkende insulinepreparaten?

Answer 36

* Humuline regular/actrapid * Insuman rapid

Question 37

Eigenschappen kortwerkende insulinepreparaten

Answer 37

* Licht vertraagde resorptie -> hexameer vorming subcutaan * 30 min voor maaltijd spuiten * Piekwerking: 2-3 uur na injectie * Werkingsduur: 6-8 uur

Question 38

Wat zijn snelwerkende insuline-analogen?

Answer 38

* Insuline aspart (novorapid) * Glulisine (apidra) * Lispro (humalog)

Question 39

Eigenschappen snelwerkende insuline-analogen

Answer 39

* Snelle resorptie -> komt subcutaan als mono/dimeer * Direct voor, tijdens of na maaltijd spuiten * Piekwerking: 45-90 min na injectie * Werkingsduur: 4-5 uur

Question 40

Wat is een langwerkende insuline-analoog?

Answer 40

Insuline glargine (lantus)

Question 41

Eigenschappen langwerkende insuline-analogen

Answer 41

* Vertraagde resorptie -> vorming subcutane microneerslagen * Tussen avondeten en net voor slapen spuiten * Werkingsduur: ca. 24 uur of langer

Question 42

Interactie met insuline die zorgt voor hypoglycemie

Answer 42

(Niet-selectieve) beta-blokkers - Maskeren begin symptomen hypoglycemie - Vertragen herstel glucosespiegel

Question 43

Wat is de belangrijkste bijwerkingen van insuline gebruik?

Answer 43

Hypoglycemie

Question 44

Hoe ontstaat een hypoglycemie bij insuline gebruik?

Answer 44

* Overdosering * Te laat of te weinig eten * Alcohol * Lichamelijke inspanning * Verminderde nierfunctie

Question 45

Wat is hypoglycaemia unawareness?

Answer 45

Patiënt voelt de hypoglycemieën niet goed aankomen

Question 46

Wat is het voordeel van insuline glargine (lantus) t.o.v. NPH-insuline bij DM type 2?

Answer 46

Minder nachtelijke hypoglycemieën

Question 47

Wat is een gevaar voor patiënten die al behandeld worden met insuline?

Answer 47

Ketoacidose bij te weinig insuline