G. Antibiotica Flashcards

(69 cards)

1
Q

In welke groepen kunnen bacteriën verdeeld worden?

A
  • Vorm: kokken en staven
  • Celwand: gram-positief en gram-negatief
  • Aerobe en anaerobe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is de celwand van gram-positieve bacteriën?

A

Dikke celwand van peptidoglycanen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wat is de celwand van gram-negatieve bacteriën?

A

Dunnere celwand met extra buitenmembraan van lipo-poly-saccharides (LPS)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Welke bijwerkingen kunnen alle antibiotica geven?
- Werkingsmechanisme

A

Gastro-intestinale bijwerkingen
- Verstoring darmflora door niet-geresorbeerde antibiotica

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hoe wordt de meeste antibiotica geklaard?
- Wat is het gevolg hiervan?

A

Renaal
- Dosis aanpassen bij verminderde nierfunctie (verlagen dosis of verlengen interval)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wat is het gevolg van gelijktijdig gebruik van antibiotica en coumarines?
- Werkingsmechanisme
- Consequentie

A

Effect van coumarine wordt indirect versterkt door antibiotica
- Verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende koortsperiode
- Bij start combinatie contact trombosedienst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wat zijn voorbeelden van beta-lactam antibiotica?

A
  • Penicillinen
  • Cefalosporinen
  • Carbapenems
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Waardoor worden beta-lactam antibiotica gekenmerkt?

A

Door een beta-lactamring
- Essentieel voor anti-microbiële werking -> verlies activiteit bij ringopening

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hoe kan er resistentie ontstaan tegen beta-lactam antibiotica?

A

Verschillende bacteriën bezitten enzymen (beta-lactamasen) die de beta-lactamringopening bewerkstelligen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Wat is het werkingsmechanisme van beta-lactam antibiotica?

A

Aangrijpingspunt in synthese van bacteriële celwand
- Bactericide werking bij snelgroeiende bacteriën
- Gering effect op verwekkers chronische processen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat zijn voorbeelden van smalspectrum penicillinen?

A
  • Benzylpenicilline
  • Flucloxacilline
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wat zijn voorbeelden van breedspectrum penicillinen?

A
  • Amoxicilline
  • Amoxicilline-clavulaanzuur
  • Piperacilline-tazobactam
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Indicaties penicillinen

A

Gram-positieve bacteriën
- Breedspectrum: ook gram-negatieve bacteriën
- Piperacilline: pseudomonas aeruginosa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Wat is het eerste keus middel bij S. aureus?

A

Flucloxacilline
- 80-90% van S. aureus stammen zijn resistent tegen benzylpenicilline en amoxicilline

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wat is MRSA?

A

Infectie met meticillineresistente staphylococcus aureus-stammen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Pathofysiologie MRSA

A

Aangrijpingspunt verandering in penicilline bindend eiwit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Wat zijn voorbeelden van beta-lactamaseremmers?

A
  • Clavulaanzuur (Augmentin)
  • Tazobactam (Piptazo)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wat is de functie van beta-lactamaseremmers?

A

Gecombineerd gebruik van penicilline met beta-lactamaseremmer zorgt ervoor dat infecties met beta-lactamasevorming resistente bacteriën weer behandelbaar zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wat zijn bijwerkingen van penicillinen?

A
  • Diarree
  • Overgevoeligheidsreacties: huidreacties, anafylactische shock (0.01-0.04%)
  • Kruisovergevoeligheid: tussen penicillinen, met cefalosporinen (<2%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Waardoor wordt diarree bij penicillinen veroorzaakt?

A

Soms door clostridiodes difficile
- Kan ontsaanden in pseudomembraneuze colitis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wat is de behandeling van pseudomembraneuze colitis?

A
  • Therapie onmiddelijk staken
  • Behandeling tegen c. difficile inzetten
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Eigenschappen huidreacties bij amoxicilline gebruik

A
  • Vaker huidreacties dan bij andere penicillinen
  • Meeste gevallen niet immunologisch gemedieerd
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hoeveel generaties cefalosporinen zijn er?

A

5 generaties
- In Nederland gebruiken we 1 t/m 3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Eigenschappen 1e generatie cefalosporinen

A
  • Smalspectrum
  • Vooral werkzaam tegen gram-positieve bacteriën
  • Cefazoline
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Eigenschappen 2e generatie cefalosporinen
* Effectief tegen beta-lactamasevormers * Meer effect gram-negatieve organismen dan 1e gen - Cefuroxim
26
Eigenschappen 3e generatie cefalosporinen
* Breedspectrum * Effectief tegen gram-positieve en -negatieve bacteriën - Ceftazidim en ceftriaxon --> Ceftazidim: incl. pseudomonax aeruginosa
27
Eigenschappen carbapenem
* Heel breedspectrum * Effectief tegen alle soorten gram-positieve (niet MRSA), gram-negatieve en anaerobe bacteriën * 'Reserve' antimicrobiële middelen, laatste redmiddel bij ESBL - Meropenem
28
Wat zijn ESBL?
Extended Spectrum B-lactamase producerende bacteriën
29
Wat is het werkingsmechanisme van tetracyclinen? - Voorbeeld
Remmen eiwitsynthese - Doxycyline
30
Wat zijn indicaties voor tetracyclinen?
* Gram-positieve bacteriën * Intracellulaire voorkomende micro-organismen (Q-koorts, mycoplasma, chlamydia)
31
Wat zijn contra-indicaties voor tetracyclinen?
* Zwangerschap * Jonge kinderen (<8 jaar) met onvolledig ontwikkeld gebit
32
Wat zijn bijwerkingen van tetracyclinen?
* Gebitsverkleuring * Groeiremming * Fotosensibilisatie (blootstelling zonlicht afgeraden)
33
Hoe werkt gebitsverkleuring bij tetracyclinen?
Tetracyclinen worden opgenomen in tanden tijdens verkalking van gebit gedurende odontogenese - Verkleuring en hypoplasie
34
Hoe werkt groeiremming bij tetracyclinen?
Beenderen kunnen tetracyclinen opnemen - Schadelijke gevolgen groei
35
Interacties met tetracyclinen die zorgen voor verminderde absorptie van tetracyclinesn door ontstaan van onoplosbare complexen
Aluminium, calcium, ijzer en magnesium bevattende preparaten
36
Wat is het advies bij interacties met tetracyclinen?
* Alternatief antibioticum kiezen * 2 middelen gescheiden nemen: min. 3 uur VOOR of 2 uur NA preparaat innemen
37
Wat is het werkingsmechanisme van aminoglycosiden?
Interfereren met eiwitsynthese van bacteriën - Blokkeren interactie tussen mRNA en ribosomen - Bactericide werking
38
Eigenschappen aminoglycosiden
* Smalle therapeutische breedte - Gentamicine
39
Toediningswijze aminoglycosiden
ALLEEN parenteraal - Worden niet door de darm opgenomen
40
Wat is de indicatie voor aminoglycosiden?
(Resistente) gram-negatieve staven
41
Wat zijn bijwerkingen van aminoglycosiden?
* Ototoxisch (irreversibel) * Nefrotoxisch (reversibel) - Zo kort mogelijk toedienen
42
Wat is het gevaar bij aminoglycosiden gebruik?
Vicieuze cirkel: Door nefrotoxiciteit vermindert de nierfunctie -> accumulatie -> verder afgenomen nierfunctie en toename ototoxiciteit
43
Wat is het werkingsmechanisme van macroliden?
Remmen eiwitsynthese
44
Wat zijn voorbeelden van macroliden?
* Claritromycine * Azitromycine
45
Indicaties macroliden
* Gram-positieve bacteriën (S. aureus, pneumokokken) * Intracellulair voorkomende (atypische) micro-organismen (legionella, chlamydia, mycoplasma)
46
Wat is de functie van claritromycine?
Remt CYP3A4 en zis substraat van CYP3A4
47
Interactie claritromycine en statines
Vergroot risico op statine toxiciteit (rhabdomyolyse) - Statines worden gemetaboliseerd door CYP3A4, dit enzym wordt geremd door claritromycine
48
Wat zijn bijwerkingen van macroliden?
QTc interval verlenging - Bij combinatie met andere QTc verlengers is risico op torsade de pointes verhoogd
49
Trimethoprim + sulfonamide = ...
Co-trimoxazol
50
Wat zijn voordelen van co-trimoxazol?
* Synergisme -> werkzaamheid 5-10x groter dan trimethopim * Bactericide werking * Risico op ontwikkeling resistentie afgenomen
51
Wat is een nadeel van co-trimoxazol?
Optelsom toxische effecten
52
Wat is het werkingsmechanisme van sulfonamiden?
Verhindering bacteriële synthese van dihydrofoliumzuur door blokking inbouw para-aminobenzoëzuur
53
Wat is het werkingsmechanisme van trimethoprim?
Inhibitie omzetting van dihydrofoliumzuur tot tetrahydrofoliumzuur (dihydrofolaatreductase) - Bij bacteriën betrokken enzym veel gevoeliger dan bij mens
54
Wat zijn interacties met trimethoprim die zorgen voor hyperkaliëmie?
* ACE-remmers (bijv. enalapril) * Angiotensine receptor blokkers (bijv. losartan) * Aldosteron antagonisten (bijv. spironolacton)
55
Hoe ontstaat hyperkaliëmie bij trimethoprim gebruik?
Trimethoprim remt epitheliale natriumkanalen in de nier waardoor de K-secretie wordt geremd
56
Wat zijn interacties met trimethoprim die zorgen voor beenmergsuppressie?
Methotrexaat
57
Hoe ontstaat beenmergsuppressie bij trimethoprim en methotrexaat gebruik?
Verhoogde kans op megaloblastaire anemie door potentiële effect op foliumzuurhuishouding - Versterkt de werking van methotrexaat
58
Wat zijn interacties met trimethoprim die zorgen voor doorschieten van INR?
Coumarines
59
Hoe ontstaat doorgeschoten INR bij trimethoprim en coumarine gebruik?
* Coumarines worden vooral door CYP2C9 gemetaboliseerd, door ziekte/koorts werkt CYP2C9 minder * Sulfamethoxazol remt CYP2C9 > verhoogde plasmaconcentratie coumarines * Couramines worden door sulfamethoxazol van transporteiwitten verdrongen > grotere vrije fractie in het bloed = groter effect
60
Wat is een voorbeeld van chinolonen?
Ciprofloxacine
61
Wat is het werkingsmechanisme van chinolonen?
Beïnvloeden DNA-sythese door remming bacteriële DNA-gyrase - Enzym dat winding van lange DNA-ketens rondom een RNA-kern kan bewerkstellingen
62
Wat zijn indicaties voor chinolonen?
Gram-negatieve organismen
63
Waardoor neemt de absorptie van chinolonen af?
Door inname van zink, calcium, magnesium, aluminium en ijzer - Binding aan bestanddelen in maag-darmkanaal zorgt voor onoplosbare complexen > opname in bloed niet mogelijk
64
Wat is een bijwerking van chinolonen?
QTc interval verlenging - Bij combinatie met andere QTc verlengers is risico op torsade de pointes verhoogd
65
Wat is een voorbeeld voor antibiotica bij anaerobe infecties?
Metronidazol
66
Welke verwekkers zijn gevoelig voor metronidazol?
* Bacteroides fragilis * Clostridium difficile * Clostridium perfringens
67
Wat is een bijwerking van metronidazol?
Beïnvloeding stofwisselingsproces alcohol door remming van enzym aldehyde-dehydrogenase (leidt tot verhoogde acetaldehydeconcentratie) - Symptomen: misselijkheid, braken, rood gelaat en hoofdpijn
68
Wat is het advies om bijwerking van metronidazol te voorkomen?
Alcoholgebruik afraden tot 48 uur na staten metronidazol
69
Wat zijn mogelijke redenen voor het niet aanslaan van antibiotische therapie?
* Resistente bacteriën * Onjuiste klinische of microbiologische diagnose (andere verwekker of koortsende niet-infectieuze ziekte) * Infectiehaard moeilijk bereikbaar (abces, empyeem, corpus alienum, prothese, katheter, hartklep, brein etc.)