HC 13.6 Huidinfecties & Huidmanifestaties van infectieziekten Flashcards
Wat is een primaire huidinfectie? En welke twee typen zijn er?
Primaire infectie: infectie die direct aangrijpen op de huid. Dit heeft vaak te maken met een huidbarrière die niet intact is.
- Het kan ontstaan vanuit een extern reservoir (exogeen).
- Of vanuit dragerschap bijv. bij chirurgische ingreep, lactatie (endogeen).
Wat zijn de kenmerken van huidmanifestaties bij infectieziekten?
Bij huidmanifestaties van infectieziekten daarbij ligt de primaire oorzaak ergens anders in het lichaam. Dit uit zich door exanthemen en/of septische embolieën.
Wat zijn de 4 belangrijke micro-organismen die huidinfecties kunnen veroorzaken?
- Bacteriën
- Virussen
- Schimmels/ gisten
- Parasieten
Wat zit er in de huid wat ervoor zorgt dat het een goede barrière is tegen infecties?
- Hoornlaag
- Talg (lipiden)
- Antimicrobiële peptiden
- Huidflora
Welke soorten infecties van de huid komen het meeste voor?
Bacteriële infecties
Welke bacteriën zorgen voor huidinfecties?
Grampositieve kokken – pyodermie
Pyodermie = pussende huidinfectie. Twee meest voorkomende bacteriën:
- Staphylococcus aureus (meest voorkomend)
- Streptococcus pyogenes (meestal groep-A-streptokokken (kunnen bij ernstige infecties voor schade zorgen: zoals een glomerulonefritis), soms B,C of G)
Gramnegatieve staaf
- Pseudomonas aeruginosa (zien we heel vaak secundair aan wonden, vaak niet de primaire infectie): stagneert wondgenezing
Wat zijn de kenmerken van het stratum granulosum, spinosum en basale?
Stratum granulosum maakt veel eiwitten en vetten: versterkt de hoornlaag. Stratum spinosum: dikste laag, bouwstenen. Stratum basale: laag waar al de cellen van het epidermis ontstaan. Stratum lucidum is niet overal aanwezig.
Waaruit bestaat de dermis?
De dermis bestaat uit collageen: twee typen collageen: collageen dat stevigheid geeft (70%) en de andere 30% is elastine: dit zorgt voor elasticiteit. Hierin liggen zenuwen, vaten, zweetklieren, haarzakjes, talgklieren.
Wat zijn de kenmerken van impetigo vulgaris?
- Oppervlakkig, Staphylococcus aureus (90%)
Streptococcus pyogenes (10%) - Besmettelijk, jonge kinderen
- Primair / secundair
Zit vooral rondom de mond omdat kinderen vaak een natte mond hebben en dit doet wat met de huidbarrière. Heel typisch aan de impetigo zijn de goudgele korsten.
Wat is de behandeling van impetigo vulgaris?
- Lokaal: korsten afwassen: antiseptisch, antibiotisch (de korsten zijn besmettelijk)
o Het doet geen pijn, er zitten geen zenuwen zo hoog in de epidermis - Per os: antibiotisch
o Flucloxacilline
o Strept gr A systemisch
Wat zijn de verschillende pyodermieën van oppervlakkig naar dieper?
- Impetigo vulgaris/bullosa: krentenbaard, stratum corneum en granulosum
- Ecthyma: ulcus door streptokokken
- Folliculitis/furunkel/carbunkel: folliculitis: haarzakje-ontsteking, furunkel: steenpuist (acuut necrotiserende ontsteking van de haarfollikel)
- Erysipelas: dermis / oppervlakkige subcutis
- Cellulitis
- Fasciitis necroticans: spierfascie
Wat zijn de kenmerken van impetigo bullosa en hoe behandel je het?
- Exfoliatieve toxinen producerende Staphylococcus aureus: splijting van oppervlakkige huid –> blaarvorming
o groep II coagulase-positieve stafylokokken - Oppervlakkige blaren (ipv korstjes): heel vaak zie je de blaren niet omdat ze al kapot zijn.
- Kind is niet erg ziek
- Behandeling AB lokaal of oraal
Op welke aandoening lijk impetigo bullosa? En wat is daarvan de behandeling?
Kan erg lijken op een aandoening niet primair van de huid maar als huidmanifestatie van een infectieziekte (bijv. BLWI). Dan vindt er toch toxine productie plaats en alsnog blaarvorming van de huid. De bacterie bevindt zich dan niet op de plek van de blaren maar op de plek van de primaire infectie (staphylococcal scalded skin syndroom (SSSS)). Dit is wel een levensbedreigende aandoening. Deze kinderen zijn vaak ook wel zieker en vaak erg jong. Behandeling systemisch AB: iv of oraal.
Wat zijn redenen waardoor de huidbarrière verstoord kan zijn?
- Eczeem: droge huid, andere opbouw van eiwitten, kan makkelijk bacteriën naar binnen en infecteren.
- Wonden / trauma
- Door krabben
- Chronisch (lymf)oedeem
- Navelstomp
- Herpes simplex/zoster
- Schimmel infecties
- Parasitaire infecties
Wat zie je op dit plaatje?
Insectenbeten. Krabben bij insecten beten, warme vochtige gebieden dan kan er gemakkelijk een infectie in nestelen.
Wat zie je op dit plaatje? En wat is het?
Ecthyma ulcus
Diepere necrotiserende variant van impetigo, pijnlijk met omringende roodheid.
Vaak streptokokken of PVL-positieve S. aureus (agressievere variant)
Wat zijn de kenmerken van een folliculitis en wat is de behandeling?
- Oppervlakkige ontsteking haarzakjes
- S. aureus
- Provocerend:
o Trauma (scheren)
o Occlusie (bv olie, strakke broeken, zittend werk)
o Topicale corticosteroïden: immuunsuppressie lokaal op de huid, geeft risico op het ontwikkelen van een folliculitis. - Behandeling: provocerende factoren staken, antiseptica, AB
- Je ziet pustels, roodheid en pijn.
Wat is een andere vorm van folliculitis?
Daarnaast is er ook een andere vorm van folliculitis en dat is de pityrosporon folliculitis. Het is een gist dat woont in de talgklier. Iedereen heeft dit, als de omgevingsfactoren gunstig zijn zorgt het voor overgroei en krijg je een folliculitis. Klinisch beeld is anders: monomorfer, allemaal even groot, weinig erytheem, miliaire (kleine) pustels, niet pijnlijk maar jeukend.
Wat zijn de kenmerken en behandeling van een furunkel?
- Acuut necrotiserende ontsteking haarzakje
- Erg pijnlijk, flinke zwelling
- Abcesderend
- Koorts, malaise
- S. aureus
- Soms is er sprake van furunculosis: meer dan 1 steenpuist over het lichaam, die ook weer terugkomt na behandeling. Dan zijn mensen vaak drager (de bacteriën zitten dan in de neus).
- Behandeling: Een abces moet je ontlasten, pus gaat er niet vanzelf uit
AB, desinfectie
Recidieven: Dragerschap
Wat is een carbunkel?
Soms loopt een furunkel uit de hand en ontstaat er een carbunkul. Samenvloeien van steenpuisten. Dit kan een enorm abces geven. Geldt dezelfde behandeling voor als voor een furunkel.
Wat zijn de kenmerken van erysipelas?
- Acute bacteriële infectie dermis, opp. subcutis en opp. lymfevaatjes
- Pyogene streptokokken: produceren toxines die vaak hoge koorts, koude rillingen, malaise veroorzaken
- Veroorzaakt scherp begrensd erytheem, oedeem, induratie, warm
o soms blaren (mechanisch: door de ontstekingsreactie ontstaat er oedeem, dit oedeem duwt de cellen van de epidermis uit elkaar) - De scherpe begrenzing is een verschil met cellulitis wat dieper zit. Hoe dieper het zit des te vager de begrenzing wordt.
- Het komt het meest voor op de benen en in het gelaat.
Wat zijn de kenmerken en risicofactoren van een cellulitis?
- (Sub)acute/ chronische bacteriële infectie dermis, subcutis
- Meerdere verwekkers: o.a. Streptokokken, S. aureus, soms H.influenzae ea
- Minder scherp begrensd
- Patiënt kan erg ziek zijn, kan ook heel subacuut verlopen
- Risicofactoren: verminderde lymfe afvloed, arteriële/ veneuze circulatie, huidbarrière, obesitas (huidplooien en gewicht)
Wat zijn de kenmerken van een necrotiserende fasciitis?
Onscherp begrensd erytheem, pijn en zwelling (extremiteiten, romp, perineum (Fournier’s gangreen)) overgaand (in 2 à 3 dagen) in roodpaarse tot aan donkerblauwe verkleuring van de huid met formatie van bullae (haemorrhagisch) en zwarte necrose.
- Typisch eerst heel veel pijn en daarna pas de huidafwijkingen. Dat komt door de acute ontsteking. Hierna komt de blaarvorming, en daarna de necrose en dan voel je ook niks meer. Omdat de zenuwen dan kapot zijn gegaan. Iemand kan zich hierdoor beter voelen, maar het is eigenlijk een slecht teken want dan is de boel kapot.
Wat is verrucae plantaris?
De wratten leven van keratine in de hoornlaag, ook zorgen ze dat de keratineproductie wordt gestimuleerd waardoor je een dikke hoornlaag krijgt, die dan tijdens het lopen kan gaan drukken op de zenuwen wat erg pijnlijk is. Er komen bloedvaten in de hoornlaag door de papillomatosis.
Wat zijn de kenmerken van waterwratten?
Mollusca contagiosa/ waterwratten
- M.n. bij kinderen, epidemieën
- Spontane genezing
- Uitgebreid bij constitutioneel eczeem
- Volwassenen: vaak genitaal regio
- NB uitgebreide infecties op volwassen leeftijd kunnen wijzen op een afweerstoornis
Wat zijn de kenmerken van HSV 1 en 2?
- Primoinfectie: herpes gingivostomatitis
- Vesikels in hetzelfde stadium
- Recidief: vanuit sensibele ganglia
- Luxerende factoren: zonlicht, stress, menstruatie, koorts , trauma
- De belangrijkste klacht bij herpes is een brandende pijn
Wat zijn de kenmerken van eczema herpeticum?
Herpes infectie verspreid zich snel door een eczeem gebied. Herpes kan heel veel complicaties geven en dodelijk zijn. Zet diagnostiek in en start direct met behandeling (anti-virale middelen)!
- Het eczeem wordt nattend, de blaasjes gaan snel kapot. Gegroepeerd en verspreid over het hele gebied.
Wat zijn de kenmerken van Dermatomycose (ringworm)?
Oppervlakkige schimmelinfectie, hecht niet aan de mucosa, ze leven van keratine, ze hebben een enzym keratinase wat het keratine afbreekt. Je ziet de activiteit met name aan de randen.
- Huid
- Nagels
- Haren
Wat is een onychomycose?
Schimmelinfectie van de nagels
Wat zijn de kenmerken van tinea capitis?
Schimmelinfectie van de haren
Overdraagbaar door contact
- Schoolkinderen
- Familie
- Huisdieren
Waar doe je de diagnostiek bij een schimmelinfectie?
Diagnostiek: KOH-preparaat
In de actieve rand doe je je diagnostiek, afschrapen. Onder de microscoop leggen met kaliloog, dan zie je de schimmeldraden liggen, kaliloog lost het keratine op.
Wat is de diagnostiek van scabiës?
Diagnostiek scabiës – Dermatoscopie
Deltasign je ziet het gangetje.
Diagnostiek scabiës
- Microscopie
- Histopathologie
Schraap dak van gangetje weg met mesje, en schraap over de bodem
