HC 15.2 Type I,II,III en IV overgevoeligheidsreacties basiskennis en Verdieping Type I, IgE gemedieerde allergie

Question 1

Wat is de definitie van een allergie?

Answer 1

Een overdreven reactie van het afweersysteem die bij een deel van de mensen optreedt op natuurlijke stoffen die van buiten het lichaam afkomstig zijn.

Question 2

Welke overgevoeligheidsreacties zijn zeldzaam? Waarom zijn er meer klassen bijgekomen?

Answer 2

Type 2 en 3 reacties zijn veel zeldzaam. Ook immuunreacties denkbaar die niet in de 4 klassen passen. Daarom is de classificatie uitgebreid. Hierbij heb je ook type V/VI en VII.

Question 3

Wat zijn de vier verschillende overgevoeligheidsreacties?

Answer 3

I = allergic anaphylaxis and atopy
II = antibody
III = immune complex
IV = delayed

Question 4

Wat is de updated classificatie volgens Gell and Coombs?

Answer 4

• Type I: IgE gemedieerd
• Type II: Antilichamen binden aan antigenen gebonden aan de extracellulaire matrix of een celoppervlak resulterend in destructie
• Type III: Antilichamen binden aan circulerende antigenen en vormen complexen die neerslaan met name in de kleine bloedvaten
• Type IV: abc: T-cel gemedieerd (Th1, Th2 en Th17)
• Type V & VI: weefsel defect: barrière defect en metabole disregulatie
• Type VII: Directe reactie op geneesmiddelen

Question 5

Wat is een type I overgevoeligheidsreactie?

Answer 5

Allergenen (eiwitten, antigeen) veroorzaken een IgE gemedieerde allergische reactie
- Specifiek IgE veroorzaakt een directe reactie (<2 uur) na contact met een allergeen
- Bekende allergenen zijn Pollen, Huisstofmijt, insectengiffen, voedsel allergenen, Geneesmiddelen, beroepsallergenen.
- Patiënten krijgen klachten van allergische rhinitis (hooikoorts), allergisch astma, atopische dermatitis, constitutioneel eczeem, angio-oedeem, urticaria, dyspnoe, braken, anafylaxie
Om het te voorkomen moet je het allergeen vermijden.

Question 6

Wat is een type II overgevoeligheidsreactie?

Answer 6

Binding van IgG of IgM antilichamen aan extracellulaire matrix en complement activatie
- IgG of IgM antilichamen die optreden tegen cel- of matrix gebonden antigenen
- 4-8 uur na blootstelling
- Complement activatie: C5a, C3a en C4a -> Pro-inflammatoire effecten
- Lokale cel schade (mestcellen en basofielen in de huid)
- Urticaria (galbulten: jeuken ontzettend, reactie van het immuunsysteem waarbij histamine bijkomt) Kunnen spontaan ontstaan, temperatuurverschillen zijn een belangrijke uitlokkende factor.
- Geneesmiddelen veranderen oppervlakte eiwitten van eigen cellen en worden als lichaamsvreemd beschouwd (erythrocyten en trombocyten)
Voorbeeld: Chronische urticaria, behandelen met omalizumab, anti-IgE.

Question 7

Wat is een type III overgevoeligheidsreactie?

Answer 7

Binding van IgG antilichamen aan circulerende antigenen die immuuncomplexen vormen
- Circulerende immuuncomplexen slaan neer in hoofdzakelijk de kleinere vaten in de synovia en glomeruli. Neerslaan –> ontstekingsreactie.
- 4-8 uur na uur na contact allergeen
- Dit leidt tot complement activatie en rekrutering van leukocyten naarde plek van depositie
- Leukocyten m.n. neutrofielen scheiden pro-inflammatoire cytokines uitmet weefselschade tot gevolg
Voorbeeld: Vasculitis, behandeling prednison, lange termijn veel bijwerkingen.

Question 8

Wat is een andere naam voor Henoch Schönlein?

Answer 8

IgA vasculitis

Question 9

Wat is een type IV overgevoeligheidsreactie?

Answer 9

T-cel gemedieerd. Th1, Th2, Th17. Geheugen T lymfocyten reageren met diverse cellen, zoals macrofagen, B-cellen, mest cellen en eosinofielen. Infiltratie van lymfocyten en monocyten in de epidermis. Zowel acuut als vertraagde reactie (> 12 uur na contact allergeen)
Voorbeeld: Contacteczeem, ernstige geneesmiddelen reacties.
- Er ontwikkelt zich oedeem in de huid en er ontstaat eczeem: roodheid, schilfering, droge huid, jeuk.
- Diagnose met plakproeven (24, 48 en 72 uur aflezen)
- Kan leiden tot blaarvorming.

Question 10

Wat is samenvattend een type 1 reactie?

Answer 10

Immuunrespons: Th2 cytokinen, IgE
Pathologie karakteristieken: mestcel degranulatie
Klinische symptomen: acute urticaria, anafylaxie, oral allergy syndrome

Question 11

Wat is samenvattend een type 2 reactie?

Answer 11

Immuunrespons: IgG en IgM antilichamen
Pathologie karakteristieken: celgebonden antigenen: leidend tot complement activatie en fagocytose en destructie van cellen
Klinische symptomen: hemolytische anemie, trombopenie, chronische urticaria

Question 12

Wat is samenvattend een type 3 reactie?

Answer 12

Immuunrespons: IgG en complement
Pathologie karakteristieken: circulerende immuuncomplexen: binden aan complement: weefselschade
Klinische symptomen: vasculitis, serumziekte, allergische alveolitis

Question 13

Wat is samenvattend een type 4 reactie?

Answer 13

Immuunrespons: T-celgemedieerd, Th1, Th2, Th17
Pathologie karakteristieken: B-cellen, macrofagen en eosinofielen spelen een grote rol
Klinische symptomen: Contact eczeem, maculopapuleus exantheem, TEN (toxische epidermale necrolyse)

Question 14

Wat is samenvattend een type 5 reactie?

Answer 14

Immuunrespons: barrière defect
Pathologie karakteristieken: cellen in slijmvliezen en spieren veranderen door immuun modulatie.
Klinische symptomen: eosinofiele oesophagitis, gluten overgevoeligheid

Question 15

Wat is samenvattend een type 6 reactie?

Answer 15

Immuunrespons: Metabool defect
Pathologie karakteristieken: circulerende inflammatoire mediatoren en chemokines
Klinische symptomen: obese astma

Question 16

Wat is samenvattend een type 7 reactie?

Answer 16

Immuunrespons: direct cellulair respons
Pathologie karakteristieken: Inflammatie direct veroorzaakt door chemicaliën
Klinische symptomen: aspirine overgevoeligheid

Question 17

Wat zijn de kenmerken van een Type I IgE overgevoeligheidsreactie?

Answer 17

De type I IgE-gemedieerde overgevoeligheidsreactie is een allergische reactie. Bij het eerste contact met een allergeen vindt sensibilisatie plaats. Het allergeen wordt gepresenteerd door een antigeenpresenterende cel aan de T-cellen, welke via Th2-cellen (specifiek IL-4 en IL-13) de B-cellen stimuleren. De B-cellen vormen specifieke IgE-antilichamen tegen het allergeen, welke binden aan de Fc-receptor op de mestcellen. Dit wordt de sensibilisatiefase genoemd. Bij een tweede contact met het allergeen treedt pas een allergische reactie op. Het geproduceerde IgE zit gebonden aan de mestcel. Op het moment dat het allergeen ook bindt, vindt crosslinking plaats en degranuleert de mestcel. De mestcel scheidt verschillende mediatoren en cytokinen uit, waaronder IL-4, IL-5 en IL-13. Dit wordt de effectorfase genoemd.

Question 18

Hoe snel treedt de vroege IgE gemedieerde reactie op het hoe snel de late?

Answer 18

• Vroege fase (directe reactie, binnen seconden)
• Late fase (late reactie, na 6-8 uur )

Question 19

Wat zijn de mediatoren van de directe IgE gemedieerde allergische reactie?En wat zijn de symptomen

Answer 19

Mediatoren: histamine, leukotriënen C, D, E, prostaglandine D2, PAF, tryptase, chymase, kininen
Symptomen: bronchoconstrictie, vasodilatatie, oedeem, mucussecretie, zenuwstimulatie

Question 20

Wat zijn de mediatoren van de indirecte IgE gemedieerde allergische reactie? En wat zijn hiervan de effecten?

Answer 20

De mediatoren die vrijkomen bij de late reactie zijn, IL4, IL5, IL13, TGF-alfa, leukotriën B4 en PAF. Deze mediatoren hebben de volgende effecten:
- IgE synthese
- Leukocytenadhesie, - migratie, - activatie
- Activatie van basofiele granulocyten, T-cellen en eosinofiele granulocyten
Vooral de eosinofiele granulocyten zijn van belang bij de late reactie. Late reactie komt weinig voor daarom observeren we mensen niet meer na een type 1 allergische reactie.

Question 21

Wat zijn de kenmerken van de eosinofiele granulocyten bij een allergische reactie?

Answer 21

De eosinofiele granulocyt speelt een belangrijke rol bij allergische reacties. De eosinofiele granulocyt kan zichzelf stimuleren door meer IL-5 (ook IL-3 en GM-CSF) aan te maken (zorgen voor survival). Er is sprake van chemo-attractie, waardoor de eosinofiele granulocyten naar de ontsteking worden aangetrokken. Dit wordt beïnvloed door IL-5, eotaxine en RANTES (regulated upon activation, normal T-cell expressed and presumably secreted). Samen zorgen deze voor weefselschade, waaronder epitheelschade, zenuwschade, vrije radicalen, bronchoconstrictie, mucussecretie, vasodilatatie en vasopermeabiliteit.

Question 22

Waarvoor zijn eosinofielen een belangrijke marker?

Answer 22

De eosinofiele granulocyten zijn een belangrijke marker voor activatie van een allergie. Er is bijvoorbeeld alleen eosinofilie in het pollenseizoen. Het hangt samen met de aard van de aandoening. Eczeem heeft het minst, astma iets meer en rhinitis heeft de meeste eosinofiele granulocyten. Er is ook een associatie met de late reactie en aspecifieke hyperreactiviteit.

Question 23

Wat zijn de kenmerken van mestcellen bij een allergie?

Answer 23

De mestcellen zijn gevuld met ‘korrels’, die onder andere histamine en heparine bevatten. Deze kunnen direct vrijkomen bij activatie. De mestcellen hebben als primaire functie het verweren van bacteriën en virussen en het voorkomen van verspreiding van bijvoorbeeld giffen in het lichaam. Sommige mensen hebben een afwijking in de KIT-receptor waardoor er heel veel mestcellen zijn. Dit wordt mastocytose genoemd.

Question 24

Wat is de functie van IgE?

Answer 24

De belangrijke functie van IgE bij een allergische reactie is aangetoond met het middel omalizumab. Dit is een anti-IgE middel dat het IgE in het serum laat dalen. Daarnaast is er ook vermindering van de vroege en late astmatische reactie en reductie van symptomen van astma en rhinitis. Daarnaast geeft het een adjuvant effect in combinatie met immunotherapie. Deze therapie is echter niet voor iedereen met een allergische aandoening beschikbaar, vanwege de enorm hoge prijs.

Question 25

Wat is het atopisch syndroom?

Answer 25

Het atopisch syndroom gaat vaak samen met meerdere van de volgende klachten: rhinitis, astma, OAS (oraal allergiesyndroom) en atopisch eczeem. Deze hoeven niet allemaal aanwezig te zijn, maar dit kan wel. Vaak ontstaan de klachten door een combinatie van inhalatie en voeding.

Question 26

Wat zijn de mogelijke symptomen van een atopisch syndroom?

Answer 26

• Huidklachten: urticaria
• Neus/oogklachten: rhino-conjunctivitis
• Cardiovasculair: hypotensie
• Luchtwegklachten: piepen heesheid
• Gastro-intestinale klachten: buikpijn, misselijk
• Anafylaxie: combinatie

Question 27

Wat zijn de allergenen waarop je een allergie kunt ontwikkelen?

Answer 27

Question 28

Wat zijn de kenmerken van huisstofmijt?

Answer 28

Eén op de drie Nederlanders heeft een huisstofmijtallergie. De huisstofmijt wordt ook wel Dermatophagoides Pteronyssinus genoemd. De huisstofmijt draagt enkele tientallen allergenen met zich mee. Feces dient als drager voor het allergeen. De verspreiding vindt in principe niet via de lucht (airborne) plaats, maar de deeltjes kunnen bijvoorbeeld bij het uitkloppen van kussens in de lucht komen. De deeltjes zijn zwaar, dus zakken weer naar de grond. Huisstofmijt is het hele jaar aanwezig, maar de allergie komt vaak meer tot uiting in het najaar. Dit is te wijten aan een verminderde ventilatie (ramen dicht).

Question 29

Wat zijn de kenmerken van pollen?

Answer 29

Mensen kunnen ook allergisch zijn voor stuifmeel, zoals boompollen en graspollen. De stuifmeelkorrels vliegen door de lucht om te kunnen verspreiden en voortplanten. De bomen groeien tussen december en juni en geven vooral in het voorjaar klachten bij mensen met een boompollenallergie. De graspollen groeien vooral in de zomer en kruiden geven in de zomer klachten.

Question 30

Wat is de diagnostiek van allergieën?

Answer 30

De anamnese is vaak uitgebreid bij een verdenking op een allergie. Voor aanvullende diagnostiek zijn de volgende mogelijkheden beschikbaar:
- Huidtest: inspuiten van een allergeen in de huid; Na 15 minuten zie je resultaat. Je kunt dit ook testen met plakkers op de rug. Controle test neem je histamine mee. Mensen reageren soms ook op het prikje, dat zie je dat door dat de negatieve controle positief wordt.
- ImmunoCAP: laboratoriumtest waarbij in een reageerbuis specifiek IgE voor een allergeen aangetoond kan worden;
- Provocatietest: dit is de gouden standaard. Hierbij wordt de reactie zoals hij in het lichaam normaliter plaatsvindt, nagebootst. Hierbij doe je 2 dagopnames, geef je 6 oplopende doseringen. Het is een dubbel blind onderzoek
Tussen de uitslagen van de huidtest en de immunoCAP worden met regelmaat discrepanties gevonden. Niet alle allergenen waarop de patiënt reageert volgens onderzoek hoeven klinisch relevant te zijn.

Question 31

Wat is de therapie voor een allergie?

Answer 31

De therapie bestaat uit het (zoveel mogelijk) elimineren van het allergeen. In het geval van een voedselallergie wordt er een speciaal dieet gegeven. Ook zijn er medicijnen beschikbaar, zoals antihistaminica, neusspray en longmedicatie. Ook immunotherapie kan ingezet worden.

Question 32

Wat zijn de kenmerken van immunotherapie voor een allergie?

Answer 32

Dit bestaat uit injecties met allergeenextracten, in opbouwende hoeveelheden. Indicaties zijn allergieën tegen gras- of boompollen, huisstofmijt, katten of wespen. Het effect is groter op rhinitis dan op astma en er is geen effect op atopisch eczeem. De behandeling duurt drie tot vijf jaar en de patiënt moet bij de eerste injectie voor een dagopname naar het ziekenhuis komen. Er wordt namelijk gebruikgemaakt van een opdoseerfase en soms kan er een anafylactische reactie ontstaan. De maandelijkse onderhoudsfase kan vervolgens bij de huisarts gegeven worden. Er wordt maximaal behandeld voor drie allergenen en het beschermt in principe levenslang.

Question 33

Wat is het effect van immunotherapie voor een allergie?

Answer 33

Immunotherapie zorgt voor een verschuiving van Th2-activatie naar Th1-activatie. Hierdoor wordt er minder IL-4 en IL- 13 gemaakt en wordt de B-cel minder gestimuleerd om IgE te maken. Dit wordt immuundeviatie genoemd. Het uiteindelijke effect is tolerantie voor de allergenen. De Treg-cellen verhogen de productie van IL-10 en TGF-B, waardoor de Th2-cel wordt geremd. Hierdoor ontstaat geen IgE-synthese en is er ook geen late reactie.

Question 34

Wat is de behandeling voor eczeem?

Answer 34

Eczeem: anti-Il4 en anti-Il13

Question 35

Wat zijn de contra-indicaties voor immunotherapie bij een allergie?

Answer 35

• Ernstige immuundeficiënties.
• Maligniteiten.
• Ernstige psychische stoornissen.
• Behandeling met bètablokkers.
• Slechte compliance.
• Ernstige astma, of ongecontroleerde door farmacotherapie (FEV1 <70%).
• Significante cardiovasculaire aandoeningen.
• Kinderen jonger dan 5 jaar (relatieve contra indicatie).

Question 36

Wat zijn andere toedieningsvormen voor immunotherapie bij allergieën?

Answer 36

Andere toedieningsvormen dan via injecties zijn tot op heden onvoldoende effectief. Soms wordt het wel toegepast, bijvoorbeeld bij kleine kinderen die angstig zijn voor prikken. Het kan sublinguaal gegeven worden (SLIT = sublinguale immunotherapie), oraal (OIT = orale immunotherapie) of epicutaan (EPIT = epicutane immunotherapie). De laatste toedieningsvorm zit momenteel in de fase III trial en lijkt tegenvallende resultaten te geven.