ZO 11.4 Een oudere man met malaise, koorts en hoofdpijn

Question 1

Wat voel je normaal bij palpatie van a. temporalis en wat voel je niet bij een arteritis temporalis?

Answer 1

Pulsaties van de a. temporalis

Question 2

Wat zijn de systemische en lokale klachten van een arteritis temporalis?

Answer 2

lokaal: slecht zien, hoofdpijn, kaakclaudicatie
systemisch: algemene malaise, koorts, anemie, spierpijn

Question 3

Bij welke vasculitiden zijn de kleine bloedvaten aangedaan?

Answer 3

• Ziekte van wegener (GPA)
• Microscopische polyangiitis (MPA)
• Hypersensitiviteitsvasculitis
• Henoch Schönlein

Question 4

Bij welke vasculitiden zijn de middelgrote bloedvaten aangedaan?

Answer 4

• Churg strauss
• Polartritis nodosa

Question 5

Bij welke vasculitiden zijn de grote bloedvaten aangedaan?

Answer 5

• Takayasu
• Arteritis Temporalis

Question 6

Benoem de vijf ACR-criteria aan de hand waarvan de diagnose arteritis temporalis gesteld kan worden.

Answer 6

• Leeftijd ouder dan 50 jaar
• Nieuw ontstane hoofdpijn
• Afwijking bij lichamelijk onderzoek aan de arteria temporalis: pijn bij palpatie of verminderde pulsaties die niet toe te schrijven zijn aan atherosclerotisch vaatlijden
• Verhoogde bezinking (meer dan 50 mm/uur)
• Afwijking in het biopt van de arteria temporalis

Question 7

Beschrijf de incidentie en prevalentie van arteritis temporalis en polymyalgia rheumatica.

Answer 7

Arteritis temporalis
- Incidentie: Ca. 15 / 100.000
- Prevalentie: Ca. 0.2 %
Polymyalgia rheumatica
- Incidentie: Ca. 50 / 100.000
- Prevalentie: Ca. 1 %

Question 8

Wat zijn de symptomen van polymyalgia rheumatica?

Answer 8

• proximale spierpijn
• proximale spierstijfheid
• koorts
• vermoeidheid
• gewichtsverlies
• anemie
• hoge bezinking

Question 9

Wat is de startdosering en het afbouwschema voor arteritis temporalis en voor polymyalgia rheumatica?

Answer 9

Arteritis temporalis
- Startdosering: 40 – 60 mg
- Afbouwschema: Twee tot vier weken startdosis, daarna iedere twee weken verlagen met maximaal 10 % van de dagdosis
Polymyalgia rheumatica
- Startdosering: 10 – 20 mg
- Afbouwschema: Twee tot vier weken startdosis, daarna iedere twee weken verlagen met maximaal 10% van de dagdosis

Question 10

Wat is de prognose bij behandeling van arteritis temporalis?

Answer 10

Behandeld heeft arteritis temporalis een goede prognose, waarbij vrijwel iedereen in volledige remissie komt. Subjectief voelen patiënten zich met het starten van de behandeling ook snel (vaak al binnen twee dagen) een stuk beter. Een belangrijk deel van de patiënten zal echter gedurende langere tijd behandeld moeten worden (tot twee jaar). Hierbij kunnen zich uiteraard allerlei complicaties van behandeling voordoen, zoals onder andere steroïde diabetes mellitus, osteoporose etc.

Question 11

Wat is de prognose als je arteritis temporalis niet behandeld?

Answer 11

Onbehandeld is de kans klein op overlijden. Wel ontwikkelt echter 10 tot 15 % van de patiënten afwijkingen in de grote arteriën. Sommigen ontwikkelen een aneurysma van de abdominale aorta, hetgeen kan ruptureren.
Een groter probleem zijn de visusstoornissen die onbehandeld bij bijna 20% van de patiënten kunnen optreden. Indien behandeling is begonnen is het risico van het ontwikkelen van ernstige visusproblemen gering.