HC03 - Parasieten Flashcards
Wat is veterinaire entomologie?
De studie van parasitaire geleedpotigen, waaronder insecten, teken en mijten.
Wat is veterinaire protozoölogie?
Een onderwerp dat het brede scala van eencellige eukaryotische organismen omvat die de parasitaire protozoën vormen.
Wat is veterinaire helminthologie?
Het omvat drie hoofdgroepen van parasitaire wormen: trematoden (zuigwormen), cestoden (lintwormen) en nematoden (rondwormen), alsmede enkele kleinere groepen zoals de doornwormen.
Wat is de definitie van etiologie/etiologisch agens?
De oorzaak of oorsprong van een ziekte
Wat is biotisch potentieel (biotic potential)?
Een uitdrukking van de snelheid waarmee een parasitaire soort zich kan vermenigvuldigen. Het hangt af van het aantal geproduceerde nakomelingen (vruchtbaarheid) en het aantal generaties per jaar (generatietijd).
Wat is de definitie van endemisch?
Een term om een populatie of gebied te beschrijven waarbinnen een ziekteverwekker zich vestigt, zich vermenigvuldigt en tussen gastheren wordt overgedragen.
Wat is epidemiologie?
De wetenschap die ziektepatronen in de gastpopulatie beschrijft en verklaart (d.w.z. de verspreiding en determinanten van ziekte).
Wat is de definitie van prevalentie?
Het deel van de gastheerpopulatie dat op een bepaald moment besmet is
Wat is commensalisme?
Twee soorten die samenleven in het belang van één of beide, maar zonder nadeel voor één van beide partijen, en zonder metabolische afhankelijkheid (bv. koereigers en runderen).
Wat is symbiose?
Twee soorten die samenleven en voor hun wederzijds welzijn en voortbestaan afhankelijk zijn van elkaar (bijv. cellulose-verterende organismen in de blindedarm van een paard).
Wat is parasitisme?
Twee soorten die samenleven, waarbij een van het paar (de parasiet) leeft ten koste van de andere (de gastheer).
Wat is parasitoïsme?
Twee soorten die samenleven zoals bij parasitisme, behalve dat de gastheer steevast sterft (of op zijn minst niet meer kan functioneren) zodra de parasitoïde het voor die ontwikkelingsfase benodigde voedsel heeft gehaald. Bekende voorbeelden zijn de in de tuinbouw gebruikte sluipwespen die hun eitjes op of in andere insecten leggen om een voedselbron voor hun larven te bieden.
Hoe worden organismen in het dierenrijk ingedeeld?
Het dierenrijk is verdeeld in ongeveer 35 phyla, die op hun beurt achtereenvolgens zijn onderverdeeld in Klasse, Orde, Familie, Genus en Soorten, waarbij een soort de basisreplicerende entiteit is.
In welke groepen kunnen parasieten worden ingedeeld op basis van hun plaats op of in het lichaam van hun gastheer?
Ectoparasieten en endoparasieten
Wat zijn ectoparasieten?
Zij leven of voeden zich op het oppervlak van de gastheer, of nestelen zich in oppervlakkige of aangrenzende onderliggende weefsels. Ectoparasieten gaan verbindingen aan tussen gastheer en parasiet, variërend van vliegen die vluchtig landen om zich te voeden met afscheidingen uit de ogen, neus of andere lichaamsopeningen tot mijten die bijna hun hele leven in huidtunnels doorbrengen.
Wat zijn endoparasieten?
Ze leven met in het lichaam van de gastheer. Parasieten kunnen in elk weefsel worden aangetroffen, behalve misschien in bot en keratine. Degenen die vrij in het lumen van het maag-darmkanaal leven, liggen technisch gezien buiten het weefsel van de gastheer, maar worden toch tot deze categorie gerekend.
In welke groepen kunnen parasieten worden ingedeeld op basis van de relatie tussen parasiet en weefsel?
Extra- en intracellulaire parasieten
Wat zijn extracellulaire parasieten?
Ze leven op of in het weefsel van de gastheer, maar dringen niet door in de cellen van de gastheer. Voorbeelden hiervan zijn bijna alle metazoïsche en ook veel protozoïsche parasieten.
Wat zijn intracellulaire parasieten?
Ze leven binnen een gastheercel en wijzigen de genoomexpressie daarvan om aan hun behoeften te voldoen, bijvoorbeeld veel protozoaire parasieten en ten minste één nematodengeslacht (Trichinella).
In welke groepen kunnen parasieten worden ingedeeld op basis van hun reproductieve gedrag in de eindgastheer?
Microparasieten, macroparasieten en microcarnivoren
Wat zijn microparasieten?
Zij vermenigvuldigen zich in hun gastheer. Bijgevolg kan elk organisme dat het lichaam binnendringt een massale infectie veroorzaken als het niet door de afweer van de gastheer of door chemotherapie wordt tegengehouden.
Wat zijn macroparasieten?
Zij nemen meestal niet in aantal toe zolang ze zich op of in de eindgastheer bevinden. Zij kunnen eieren of larven produceren, maar deze worden in de omgeving verspreid. Het aantal volwassen parasieten op of in de eindgastheer is dus nooit groter dan het aantal infectieuze eenheden dat oorspronkelijk het lichaam is binnengedrongen.
Wat zijn microcarnivoren?
Ze bezoeken de gastheer tijdelijk om zich te voeden, maar vertrekken weer voordat ze zich ontwikkelen of nakomelingen produceren.
Welke verschillende soorten zoönosen zijn er?
A. Direct zoönosen
B. Cyclozoönosen
C. Metazoönosen
D. Saprozoönosen
Wat zijn directe zoönosen?
Zoönosen die rechtstreeks van dier op mens overgaan
Wat zijn cyclozoönosen?
Zoönosen waar mensen dieren besmetten en vice versa in strikte rotatie.
Wat zijn metazoönosen?
Zoönosen met een vector als tussenpersoon
Wat zijn saprozoönosen?
Zoönosen die indirect via het milieu worden overgedragen
Wat is de ‘zone of repugnance’?
Het weelderige gras in de buurt van feces waar de grootste concentratie besmettelijke wormlarven voorkomt.
Wat is steriliserende immuniteit?
Eliminatie van een ziekteverwekker voordat deze zich in de gastheer vermenigvuldigt.
Wat zijn chemokines?
Een specifieke klasse van cytokinen die cellen naar elkaar toe trekken (chemotaxis)
Wat zijn cytokines?
Signaalmoleculen die cellen gebruiken om met elkaar te communiceren. De term omvat de interleukines, die dienen om immuunreacties te moduleren.
Wat is eosinofilie?
Een toename van het aantal eosinofielen in het bloed.
Wat is humoraal?
Een woord dat gebruikt wordt om aspecten van immuniteit te beschrijven die gemedieerd worden door macromoleculen in het bloed of andere lichaamsvloeistoffen (in tegenstelling tot celgemedieerde immuniteit).
Wat is MHC?
Major Histocompatibility Complex
Moleculen die het antigeen van de parasiet naar het oppervlak van de gastheercel brengen, zodat het kan worden herkend door antigeenverwerkende cellen.
Verworven immuniteit begint met de detectie van vreemde moleculen (antigenen) en de verwerking daarvan door antigeenpresenterende cellen. Dit proces genereert twee vormen van adaptieve respons die sterk met elkaar verbonden zijn:
- Een cellulaire reactie gekenmerkt door deelname van T-lymfocyten
- Humorale immuunreacties gemedieerd door B-lymfocyten en antilichaamproducerende plasmacellen.
Wat is de Th1/Th2 dichotomy?
Het is een belangrijke determinant in de pathogenese van infectie en in het ontwerp van vaccinatiestrategieën.
Verschillende Th-lymfocytensubpopulaties hebben verschillende cytokineprofielen en spelen daarom verschillende rollen, aangezien ofwel de Th1- ofwel de Th2-subpopulatie de neiging heeft te overheersen bij een bepaalde parasitaire infectie.
Hoe werkt de immuunbescherming tegen maag-darm helminten?
Voorbeelden van hoe parasieten hun gastheer kunnen beschadigen:
How worden pathogene protozoa geclassificeerd?
Hoe werkt de locomotie van de grootste protozoa groepen?
Hoe kunnen cilliaten bewegen?
Door de duizenden kleine haartjes (cilia) die het lichaamsoppervlak bedekken. Om het organisme voort te stuwen, buigen deze in gecoördineerde rimpelingen.
Hoe kunnen flagellaten bewegen?
Het zijn sterke zwemmers met één of meer lange samentrekkende vezels (flagellen) die op een zweepachtige manier buigen. Ze zijn zeer geschikt om in bloed of andere lichaamsvloeistoffen te leven.
Hoe kunnen apicomplexanen bewegen?
De intracellulaire levenscyclusvormen van apicomplexanen zijn immobiel, maar de vormen die een gastheercel verlaten om een andere te vinden, hebben slanke, halvemaanvormige lichamen die langs een spiraalvormige baan lijken te glijden.
Dit effect wordt bereikt door intracellulaire contractiele microfilamenten die subtiele veranderingen langs het lichaamsoppervlak teweegbrengen. Hierdoor wordt het organisme voortbewogen langs een uitgescheiden slijmspoor, analoog aan de voortgang van een slak.
Zodra een geschikte gastheercel is gevonden, wordt penetratie bereikt door middel van een gespecialiseerde structuur, het “apicale complex”.
Hoe kunnen amoeba bewegen?
Ameobae zijn amorfe geleiachtige klodders die zich voortbewegen door een vingerachtig uitsteeksel (pseudopodium) naar buiten te duwen dat groter wordt als er cytoplasma in stroomt. Amoeben hebben een geschikt substraat nodig om actief te kunnen bewegen.
Wat is sporogony?
Deze term wordt gebruikt om de celdelingen binnen een apicomplexaire oöcyste te beschrijven. Als gevolg van dit proces bevatten rijpe (“gesporuleerde”) oöcysten twee of meer infectieuze organismen (“sporozoieten”), vaak in bundels gerangschikt binnen afzonderlijke omhullende wanden (“sporocysten”).
In welke subgroepen kunnen protozoa worden ingedeeld op basis van de manier van voortbewegen?
- Flagellaten (bv. Trypanosoma, Giardia)
- Amoeboiden (bv. Entamoeba)
- Spore-vormende protozoa (bv. Apicomplexa)
- Ciliaten (bv. Balantidium)
In welke drie groepen kun je de helminthen verdelen?
- Cestoda = lintwormen
- Trematoda = zuigwormen
- Nematoda = rondwormen
Hoe ziet de algemene levenscyclus van nematoda er uit?
Larven groeien uit in de gastheer tot een adult die eieren gaat afgeven. Er zijn dan 3 mogelijkheden:
1. Het ei komt uit en ontwikkelt in de omgeving van L1, naar L2 naar een L3 larve en gaat daarna in rust of wordt opgenomen door een gastheer.
2. De larve ontwikkelt in het ei en die komt pas uit door een bepaalde prikkel in de omgeving, waarna het als een L3 stadium opgenomen kan worden in de gastheer of in rust kan gaan.
3. De larve ontwikkelt volledig in het ei tot een infectieus stadium en kan daarna in rust of worden opgenomen.
Hoe ziet de algemene levenscyclus van lintwormen er uit?
Adulte lintwormen poepen eieren uit die in de omgeving terecht komen. Dit wordt vervolgens opgegeten door bijv. koeien (de benodigde tussengastheer). In deze tussengastheer vormen er blaasjes in het spierweefsel o.a. en als wij of andere dieren dat spierweefsel nuttigen (zonder het goed te bereiden, rauw) kan er een adulte lintworm in ons lichaam ontwikkelen.
Wat moet je jezelf afvragen als je te maken hebt met parasieten?
Hoe moet je parasieten structureren als je ze tegenkomt?
