HC.2 - Basale kernen Flashcards
(26 cards)
Front
Back
Wat zijn de vier hoofdonderdelen van de basale ganglia?
- Striatum (n. caudatus + putamen, n. accumbens)
- Pallidum (globus pallidus pars externa en interna)
- Nucleus subthalamicus
- Substantia nigra
Wat is de functie van neuromelanine?
- Anti-oxidant
- Chelator
- Mogelijk andere functies (???)
Welke celtypen bevat het striatum?
- Medium spiny neurons (GABAerg, inhibitoir)
- D1-receptor (+ substance P)
- D2-receptor (+ enkephaline)
- Cholinerg interneuronen
- Glutamaterge projectieneuronen
- GABAerge projectieneuronen
- Dopaminerge projectieneuronen
Welke onderdelen vormen de input en output van de basale ganglia?
Input: cortex -> striatum
Output: globus pallidus interna (GPi) en substantia nigra pars reticulata
Wat zijn de kenmerken van de directe route binnen de basale ganglia?
- Striatum (D1 + substance P)
- Inhibitie GPi
- Minder remming van thalamus
- Stimuleert beweging
Wat zijn de kenmerken van de indirecte route binnen de basale ganglia?
- Striatum (D2 + enkephaline)
- Inhibitie GPe -> disinhibitie n. subthalamicus -> excitatie GPi
- Meer remming van thalamus
- Remt beweging
Wat is de rol van dopamine in de directe en indirecte route?
- Stimuleert directe route via D1-receptoren
- Remt indirecte route via D2-receptoren
Wat gebeurt er bij de ziekte van Parkinson in de basale ganglia?
- Degeneratie dopaminerge neuronen in substantia nigra pars compacta (SNC)
- Minder stimulatie directe route
- Minder remming indirecte route
- Hypokinetische aandoening
Welke structuren zijn target bij deep brain stimulation (DBS) bij Parkinson?
- Globus pallidus interna
- Nucleus subthalamicus
Wat is de pathofysiologie van de ziekte van Huntington in de basale ganglia?
- Degeneratie van enkephaline (D2) neuronen in het striatum
- Verstoorde indirecte route
- Hyperkinetische aandoening
Wat veroorzaakt hemi-ballisme?
- Laesie in de nucleus subthalamicus
Welke symptomen kunnen worden verklaard met het model van de basale ganglia?
- Symptomen van extrapiramidale bewegingsstoornissen zoals:
- Parkinson
- Huntington
- Ballisme
- Gedeeltelijk effect van medicatie
- Effect van laesies of hersenstimulaties
Welke symptomen worden niet goed verklaard door het huidige model van de basale ganglia?
- Tremor
- Rigiditeit
- Volledig normaal functioneren van de basale ganglia
Wat is de hypothese over de functie van de basale ganglia?
- Context plaatsen en automatiseren van gedrag (‘action selection’)
- Onder invloed van beloningssysteem (dopamine) → ‘reinforcement learning’
Wat zijn de verschillende functionele domeinen van de basale ganglia?
- Motoriek
- Cognitie/planning
- Motivatie/emotie
- Oogbewegingen
Welke structuren maken deel uit van de directe route van de basale ganglia?
- Cortex activeert striatum (D1 + substance P)
- Striatum inhibeert GPi
- GPi vermindert remming op thalamus
- Thalamus activeert motorcortex
→ Stimuleert beweging
Welke structuren maken deel uit van de indirecte route van de basale ganglia?
- Cortex activeert striatum (D2 + enkephaline)
- Striatum inhibeert GPe
- GPe remt minder sterk de nucleus subthalamicus
- Nucleus subthalamicus activeert GPi
- GPi remt thalamus
→ Remt beweging
Wat gebeurt er met de directe en indirecte route bij Parkinson?
- Minder dopamine → minder activatie D1 (directe route)
- Minder dopamine → minder inhibitie D2 (indirecte route)
- Gevolg: verminderde motorische output (hypokinetisch)
Wat is het effect van deep brain stimulation (DBS) op de basale ganglia bij Parkinson?
- Gerichte stimulatie van GPi of nucleus subthalamicus
- Doel: verminderen van overmatige remming van thalamus
- Verhoogt motorische output
Wat is het gevolg van een laesie in de nucleus subthalamicus (zoals bij hemi-ballisme)?
- Minder excitatie van GPi
- GPi remt thalamus minder
- Verhoogde motorische output → onwillekeurige bewegingen (hyperkinetisch)
Wat is het effect van striatumdegeneratie bij de ziekte van Huntington?
- D2/enk-cellen degenereren
- Indirecte route valt weg
- GPi wordt minder geactiveerd → thalamus minder geremd
→ Hyperkinetische symptomen
Wat is de rol van het cerebellum versus de basale ganglia in motoriek?
- Cerebellum: coördinatie en timing van bewegingen
- Basale ganglia: selectie van gepaste motorische acties (action selection)
Wat wordt bedoeld met ‘final common pathway’ in het motorisch systeem?
- Motoneuronen in het ruggenmerg ontvangen input van meerdere systemen (piramidaal, extrapiramidaal)
- Eindverantwoordelijk voor spiercontractie
