HC2 Ethische kwesties

Question 1

Ethische dilemma’s

Answer 1

Een conflict van waardes binnen complexe menselijke interacties, waar meerdere mogelijke opties zijn om te handelen en waarvan geen enkele optie optimaal is

Question 2

Ethische dilemma’s - oplossing

Answer 2

Deze kunnen worden opgelost op basis van individuele waardes (ethiek) of op basis van maatschappelijke normen (morelen).

Question 3

Deontologische ethiek - Immanuel Kant

Answer 3

Een actie is moreel goed omdat een bepaald aspect van de actie goed is, niet omdat het gevolg van de actie goed is.
Bijv. een moord mag nooit gepleegd worden, want een moord is fout

Question 4

Theologische ethiek/ utilitarisch/consequentialistisch - Jeremy Bentham

Answer 4

De basisstandaard van moraliteit is de exacte waarde van wat de actie tot stand brengt.
Bijv. het plegen van een moord is soms verdedigbaar, afhankelijk van het gevolg.

Question 5

Vier principes van gezondheidszorg ethiek

Answer 5

1. Weldadigheid
2. Niet-schadelijkheid
3. Autonomie
4. Gerechtigheid
   -> De belangrijkste principes zijn weldadigheid en niet-schadelijkheid

Question 6

Weldadigheid

Answer 6

Doe wat het beste is voor de patiënt; moet gebaseerd zijn op de individuele situatie.

Question 7

Niet-schadelijkheid

Answer 7

Dit includeert anderen in de maatschappij die kunnen worden geschaad.

Question 8

Autonomie

Answer 8

Recht om controle over het eigen lichaam te houden; respecteren van zelf-determinatie.
Hier kan echter niet altijd aan worden voldaan, aangezien bescherming soms van zodanig belang is dat de autonomie niet meer in acht kan worden genomen.

Question 9

Gerechtigheid

Answer 9

Eerlijkheid in medische beslissingen en rechtvaardige verdeling van resources (meer hulp aan degenen die het ook echt nodig hebben)

Question 10

Vier principes - problemen

Answer 10

Een mentale ziekte kan autonomie in het gedrang brengen, aangezien de keuzes van patiënten niet altijd in hun beste interesse lijken. Tevens is het, om psychiatrische patiënten ten goede te komen, soms nodig om te handelen op manieren die voor de patiënt als schadelijk worden ervaren (bijv. gedwongen medicatie)

Question 11

Zelfbindingsregeling

Answer 11

“Op het moment dat dit en dit gebeurt, mag ik gedwongen worden opgenomen.”

Question 12

Situatie in Nederland

Answer 12

Mensen kunnen onvrijwillig worden opgenomen in een mentale gezondheidsinstelling ingeval van inbewaringstelling, rechtelijke machtiging of zelfbindingsregeling

Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Question 13

The Human Rights Act of 1998

Answer 13

Beschermt de rechten van mensen in landen binnen de Raad van Europa. Is bindend voor alle instituten en autoriteiten en moet in acht worden genomen bij wetgeving, maar het kan worden overschreden.

Question 14

Vertrouwelijkheidsplicht vs. plicht om te delen

Answer 14

Het ethische principe in de algemene gezondheidszorg is dat er niets gedeeld wordt zonder toestemming, maar dit kan worden gebroken wanneer het delen van informatie ervoor zorgt dat het risico op schade aan het individu/anderen substantieel vermindert.
Uitzonderingen hiervoor verschilt per land.

Question 15

Professionele identiteit

Answer 15

Waar werk je voor? Wat is hun doel? Wat is jouw rol hierin? Ben je transparant etc.

Question 16

Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (wvggz)

Answer 16

Mensen mogen onvrijwillig opgenomen worden bij oplegging van rechtelijke machtiging, zelfbindingsregeling of crisismaatregel.

Question 17

NIP, Professionele codes

Answer 17

Deskundigheid
Verantwoordelijkheid
Respect
Integriteit

Question 18

Ontoerekeningsvatbaar (Insanity defense)

Answer 18

De aangeklaagde die een misdaad heeft gepleegd wordt hiervan vrijgesproken vanwege de aanwezigheid van een mentale ziekte gedurende de tijd van de daad

Question 19

Actus Reus

Answer 19

Criminele daad

Question 20

Mens Rea

Answer 20

Schuldige geest

Question 21

Actus Reus + Mens Rea

Answer 21

Iemand kan enkel aansprakelijk zijn als beide zijn bewezen met een redelijke mate van zekerheid

Question 22

Affirmatieve verdediging

Answer 22

Aangeklaagde erkent actus reus (en evt. mens rea) maar voert redenen aan tegen toerekeningsvatbaarheid

Question 23

Ontoerekeningsvatbaar

Answer 23

Geen straf, enkel behandeling

Question 24

Toerekeningsvatbaar

Answer 24

Actus reus en mens rea, enkel straf

Question 25

Verminderd toerekeningsvatbaar

Answer 25

Mentale ziekte aanwezig, waardoor minder bewust van consequenties, eerst straf en daarna behandeling.

Question 26

Historische tests krankzinningheid

Answer 26

Wilde beest test Krankzinnige waanideeën Capaciteit goed/fout beoordelen

Question 27

Wilde beest test

Answer 27

In de middeleeuwen stelde het Britse legale system dat krankzinnigheid iemand ontoerekeningsvatbaar maakt “if the defense doth not know what he is doing, no more than [...] a wild beast”

Question 28

Krankzinnige waanideeën

Answer 28

In sommige gevallen werden mensen ontoerekeningsvatbaar verklaard omdat ze dingen geloofden die krankzinnig zijn.

Question 29

Capaciteiten test voor onderscheid goed/fout

Answer 29

“If a mad man or a natural fool, or a lunatic in the time of his lunacies hath no knowledge of good nor evil, do kill a man, this is no felonious acte, nor anything forfeited by it ...for they cannot be said to have any understanding wil”

Question 30

M'naghten regel + kritiek

Answer 30

In UK Mentale ziekte + onvermogen daad te begrijpen of wist niet dat het fout was Kritiek: focus op kennis i.p.v. controle over gedrag

Question 31

Model Penal Code

Answer 31

In VS; soortgelijke in Duitsland, Italië en China Mentale ziekte leidt tot ofwel: - Onvermogen om onrechtmatigheid van daad te begrijpen; of - Onvermogen om eigen gedrag te laten corresponderen met vereisten van wet -> Combineert kennis met controle over gedrag

Question 32

Psychose als criterium + kritiek

Answer 32

In Noorwegen tot 2020 (Breivik casus) - Specifiek voor psychotische stoornis - Benoemt niet specifieke effect van stoornis op functioneren Kritiek: neemt geen andere mentale ziekte in acht.

Question 33

Open criterium in Nederland

Answer 33

Geen specifiek criterium voor de condities waaronder mentale ziekte een insanity defense onderbouwt - Veel ruimte experts en rechter

Question 34

Problemen met betrouwbaarheid insanity beoordelingen

Answer 34

A. Beoordeling van mentale staat in het verleden B. Faking good of faking bad

Question 35

Beoordeling van een mentale staat in het verleden

Answer 35

- Mentale staat kan substantieel veranderd zijn - Invloed van middelen uitgewerkt - Problemen met herinneren van staat tijdens misdaad MAAR: Retrospectieve diagnoses worden vaker gesteld en mens rea is ook moeilijk te bewijzen

Question 36

Faking good of faking bad

Answer 36

- Gebaseerd op rapportage door aangeklaagde - Motivatie om wel/niet krankzinnig te worden verklaard - Belangrijk om verifieerbare informatie te gebruiken

Question 37

Neurowetenschap en insanity beoordeling

Answer 37

Hersenafwijkingen op scans kunnen ondersteunend gebruikt worden, maar relevantie van afwijking voor misdaad moet kunnen worden vastgesteld.